Phát hiện yếu tố nguy cơ gây chứng mất trí nhớ

Thái độ lãnh đạm, mất hứng thú trong các hoạt động thường ngày có thể là một dấu hiệu cảnh báo sớm chứng mất trí nhớ ở người cao tuổi – theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Neurology của Hiệp hội Y khoa Mỹ.

Cảm giác vô vị, mất hứng thú trong sinh hoạt có thể là dấu hiệu của chứng mất trí nhớ. Ảnh: iStock

Khi số bệnh nhân bị thoái hóa thần kinh ngày càng tăng, các nhà khoa học nỗ lực tìm ra cách mới xác định đối tượng có nguy cơ. Chẳng hạn, những thay đổi trong tâm trạng và hành vi – như trầm cảm, dễ nổi giận – được xem là manh mối giúp chẩn đoán sớm nguy cơ sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi. Tuy các nghiên cứu trước đã chỉ ra mối liên hệ giữa suy giảm nhận thức nhẹ (tiền thân của chứng mất trí nhớ) với việc mất hứng thú trong cuộc sống, nhưng nhóm nghiên cứu tại ại học California, San Francisco (Mỹ) muốn tìm hiểu nguy cơ mất trí nhớ ở những người chưa gặp các vấn đề về khả năng ghi nhớ và tư duy.

Nhóm chuyên gia do Tiến sĩ Meredith Bock dẫn đầu đã phân tích dữ liệu của 2.018 người từ 70 – 79 tuổi, từng tham gia một nghiên cứu quy mô lớn. Tuy tất cả đều không mất trí nhớ ở thời điểm bắt đầu, nhưng sau 9 năm có 381 người đã khởi phát chứng mất trí nhớ. Trong số này, 14% có trạng thái thờ ơ, lãnh đạm ở mức nhẹ, 19% ở mức vừa và 25% ở mức nặng. Sau khi loại trừ các yếu tố nguy cơ gây mất trí nhớ (như bệnh sử cá nhân, tuổi tác…), họ phát hiện nhóm lãnh đạm ở mức nặng có tới 80% khả năng sẽ phát triển chứng mất trí nhớ so với nhóm lãnh đạm ở mức thấp.

Từ kết quả trên, các tác giả nhận định rằng việc tìm ra cách đẩy lùi cảm giác thờ ơ, lãnh đạm thường trực có thể giúp trì hoãn tốc độ thoái hóa thần kinh ở người lớn tuổi. Theo trưởng nhóm Bock, các bác sĩ có thể hỏi cảm nhận của bệnh nhân về cuộc sống, nếu phát hiện họ lãnh đạm, thờ ơ thì kịp thời đưa ra biện pháp can thiệp sớm. Bởi ở giai đoạn sớm, bệnh nhân vẫn còn duy trì đầy đủ chức năng não, trong khi các vấn đề về ghi nhớ và lẫn lộn khó được phát hiện thông qua cách thăm khám thông thường. “Trong khi trầm cảm đã được nghiên cứu rộng rãi như là một yếu tố dự báo chứng mất trí, nghiên cứu của chúng tôi bổ sung bằng chứng cho thấy thái độ thờ ơ, lãnh đạm cũng đáng được chú ý như một yếu tố dự báo bệnh” – bà Bock nhấn mạnh.

Giải pháp lối sống phòng ngừa mất trí nhớ

Tập thể dục. Thường xuyên vận động thể chất giúp kiểm soát tốt cân nặng, cải thiện lưu thông máu, sức khỏe tim và tâm trạng – những yếu tố ảnh hưởng tới nguy cơ mất trí nhớ. Theo một nghiên cứu năm 2019, tập aerobic có thể làm chậm quá trình teo vùng hải mã – khu vực kiểm soát khả năng ghi nhớ ở não bộ.

Ăn uống đủ chất. Không chỉ có lợi cho sức khỏe tổng thể, một chế độ ăn đảm bảo dinh dưỡng còn giúp giảm rủi ro bị suy giảm nhận thức. Nên ưu tiên tiêu thụ thực phẩm giàu dưỡng chất và ít chế biến, tránh thức ăn chế biến sẵn vốn chứa nhiều calo nhưng lại rất ít giá trị dinh dưỡng.

Không hút thuốc, uống rượu. ây là hai thói quen làm tăng nguy cơ mất trí nhớ, cần từ bỏ càng sớm càng tốt. Hút thuốc ảnh hưởng đến hoạt động tuần hoàn máu khắp cơ thể, gồm cả não bộ. Trong khi đó, uống nhiều rượu là yếu tố nguy cơ chính trong tất cả các dạng sa sút trí tuệ.

Giữ cho đầu óc luôn bận rộn. Việc luôn thử thách trí não bằng cách học một ngôn ngữ mới, chơi cờ, nhạc cụ, hoặc tham gia hoạt động cộng đồng có thể giảm nguy cơ mất trí nhớ, nhờ giữ não bộ làm việc thường xuyên.

Theo dõi sức khỏe tổng thể. iều này giúp sớm nhận biết các dấu hiệu suy giảm nhận thức, cũng như điều trị các bệnh lý liên quan đến tình trạng này như tiểu đường, bệnh tim, cao huyết áp và cao cholesterol.