Phát hiện thứ giống kẹo cao su ở thế giới ngoài Trái Đất

Anh Thư19:19 13/12/2025

‘Kẹo cao su vũ trụ’ mà tàu NASA mang về có liên quan đến nguồn gốc sự sống Trái Đất.

Một nghiên cứu mới dựa trên mẫu vật tiểu hành tinh Bennu mà tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA thả xuống Trái Đất năm 2023 đã tiết lộ một loại vật liệu giống như kẹo cao su, có thể đã xuất hiện trong hệ Mặt Trời từ 4,6 tỉ năm trước, tức thuở bắt đầu hình thành.

Theo Sci-News, vật liệu này từng mềm và dẻo giống y kẹo cao su mà chúng ta ăn ngày nay, nhưng sau đó đã cứng lại sau hàng tỉ năm.

Quan trọng hơn, “kẹo cao su vũ trụ” được hình thành từ các vật liệu giống polymer cực kỳ giàu nitơ và oxy, dạng phân tử phức tạp có thể đã cung cấp các tiền chất hóa học giúp kích hoạt sự sống Trái Đất.

Vì vậy, việc tìm thấy vật liệu này trong mẫu vật nguyên sơ từ Bennu rất quan trọng trong việc nghiên cứu về cách sự sống bắt đầu trên Trái Đất và có thể là trên cả các hành tinh, mặt trăng khác trong Thái Dương hệ.

Vật liệu giống kẹo cao su mà tàu NASA đã đem về từ thế giới ngoài Trái Đất bí ẩn mang tên Bennu

Theo bài công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy , các tác giả cho biết “kẹo cao su vũ trụ” có thể đã được hình thành khi tiểu hành tinh mẹ của Bennu nóng lên.

Bennu hiện đang trú ngụ trong Vành đai tiểu hành tinh giữa Sao Hỏa và Sao Mộc , được cho là một phần của một tiểu hành tinh lớn hơn đã tan vỡ.

Tiểu hành tinh tiền thân này được hình thành từ các vật liệu trong tinh vân Mặt Trời – đám mây khí và bụi quay tròn tạo nên Hệ Mặt trời – và chứa nhiều loại khoáng chất cũng như hạt băng.

Video đang HOT

Khi tiểu hành tinh mẹ này bắt đầu nóng lên do bức xạ tự nhiên, một hợp chất gọi là carbamate được hình thành thông qua một quá trình liên quan đến amoniac và carbon dioxide.

Carbamate tan trong nước, nhưng nó tồn tại đủ lâu để phản ứng với chính nó và các phân tử khác để tạo thành các chuỗi lớn hơn và phức tạp hơn, không thấm nước.

Theo tiến sĩ Scott Sandford từ Trung tâm Nghiên cứu Ames của NASA, thành viên nhóm nghiên cứu, các bằng chứng cho thấy chất giống kẹo cao su này này đã được lắng đọng thành từng lớp trên các hạt băng và khoáng chất có trong tiểu hành tinh mẹ.

Vật liệu này trong suốt và mềm dẻo như kẹo cao su đã được nhai kỹ hoặc một loại nhựa mềm.

Nó cũng có tính dẻo – một chất liệu dễ uốn, tương tự như kẹo cao su đã qua sử dụng hoặc thậm chí là nhựa mềm, với thành phần hóa học tương tự polyurethane, một loại polymer tổng hợp đa năng mà nhân loại sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp ngày nay.

Nhưng khác với cấu trúc có trật tự của polyurethane, vật liệu cổ đại này có nhiều mối liên kết ngẫu nhiên, hỗn tạp hơn và thành phần các nguyên tố khác nhau giữa các hạt.

Lõi Trái Đất chứa đựng những gì?

Lõi rắn của Trái Đất không chỉ gồm sắt, mà còn chứa cả carbon, oxy và silicon. Phát hiện này mở ra lời giải cho bí ẩn hàng thế kỷ về cách lõi hình thành và duy trì từ trường bảo vệ sự sống.

Lõi Trái Đất không thể chỉ có sắt mà dường như còn chứa carbon. Nghiên cứu mới phát hiện nó có cả oxy và silicon nữa (ảnh: Getty Images).

Lõi giàu sắt ở trung tâm Trái Đất giữ vai trò then chốt trong tiến hóa hành tinh. Nó không chỉ cung cấp năng lượng cho từ trường - lá chắn bảo vệ bầu khí quyển và đại dương khỏi bức xạ Mặt Trời - mà còn thúc đẩy kiến tạo mảng, liên tục tái định hình các lục địa.

Dù quan trọng đến vậy, nhiều đặc tính cơ bản của lõi vẫn là bí ẩn: nó thực sự nóng đến mức nào, được cấu tạo từ những gì và bắt đầu quá trình đóng băng khi nào? Một phát hiện mới đây đã đưa giới khoa học tiến gần hơn tới lời giải cho cả ba câu hỏi ấy.

Theo ước tính, nhiệt độ lõi trong vào khoảng 5.000 Kelvin (4.727C). Ban đầu ở trạng thái lỏng, theo thời gian lõi dần nguội đi, kết tinh thành phần rắn bên trong và giãn nở ra ngoài. Quá trình giải phóng nhiệt này tạo nên các dòng chảy kiến tạo mảng.

Sự nguội đi còn là nguồn gốc của từ trường Trái Đất. Phần lớn năng lượng từ trường ngày nay được duy trì nhờ quá trình đóng băng phần lõi ngoài lỏng, tiếp sức cho lõi rắn nằm ở trung tâm.

Tuy nhiên, vì không thể tiếp cận trực tiếp, các nhà khoa học buộc phải dựa vào ước tính để hiểu cơ chế làm mát và đặc tính của lõi. Muốn làm rõ điều đó, yếu tố quan trọng nhất là xác định nhiệt độ nóng chảy của nó.

Nhờ địa chấn học - khoa học nghiên cứu sóng động đất - chúng ta biết chính xác ranh giới giữa lõi rắn và lõi lỏng nằm ở đâu. Nhiệt độ tại ranh giới này cũng chính là nhiệt độ nóng chảy, điểm khởi đầu cho sự đóng băng.

Do đó, nếu xác định được chính xác nhiệt độ nóng chảy, con người sẽ hiểu rõ hơn về nhiệt độ thực của lõi và thành phần hóa học bên trong nó.

Hóa học bí ẩn

Có hai hướng tiếp cận chính để tìm hiểu thành phần lõi Trái Đất: nghiên cứu thiên thạch và phân tích dữ liệu địa chấn.

Thiên thạch được coi là "tàn dư" của các hành tinh chưa kịp hình thành hoặc mảnh vỡ từ lõi những hành tinh đã bị phá hủy. Thành phần hóa học của chúng cho thấy lõi Trái Đất chủ yếu gồm sắt và niken, có thể lẫn thêm vài phần trăm silic hoặc lưu huỳnh. Tuy nhiên, những dữ liệu này chỉ mang tính gợi ý ban đầu, chưa đủ chi tiết để khẳng định chắc chắn.

Trong khi đó, địa chấn học đem lại cái nhìn cụ thể hơn nhiều. Sóng địa chấn từ các trận động đất khi truyền qua Trái Đất sẽ thay đổi tốc độ tùy theo loại vật liệu chúng đi qua. Bằng cách so sánh thời gian sóng đến các trạm đo với kết quả thí nghiệm về tốc độ truyền trong khoáng chất và kim loại, các nhà khoa học có thể dựng nên mô hình cấu tạo bên trong hành tinh.

Kết quả cho thấy lõi Trái Đất nhẹ hơn sắt nguyên chất khoảng 10%. Đặc biệt, lõi ngoài ở trạng thái lỏng lại đặc hơn lõi trong rắn - một nghịch lý chỉ có thể giải thích bằng sự hiện diện của một số nguyên tố phụ.

Thế nhưng, ngay cả khi đã thu hẹp phạm vi thành phần có thể có, bài toán vẫn chưa được giải quyết. Các kịch bản khác nhau đưa ra nhiệt độ nóng chảy chênh lệch tới hàng trăm độ C, khiến việc xác định chính xác đặc tính lõi vẫn còn là một thách thức.

Một hạn chế mới

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã dùng vật lý khoáng vật để tìm hiểu cách lõi Trái Đất bắt đầu đóng băng - một cách tiếp cận cụ thể hơn cả thiên thạch học và địa chấn học.

Mô phỏng cho thấy khi nguyên tử trong kim loại lỏng kết tinh thành rắn, mỗi hợp kim cần mức "siêu lạnh" khác nhau, tức bị hạ dưới nhiệt độ nóng chảy. Quá trình này càng mạnh, chất lỏng càng dễ đóng băng.

Ví dụ, nước trong tủ đông có thể siêu lạnh đến -5C nhiều giờ mới đóng băng, trong khi giọt nước trong mây chỉ vài phút ở -30C đã thành mưa đá.

Tính toán cho thấy mức siêu lạnh tối đa của lõi khoảng 420C dưới nhiệt độ nóng chảy. Nếu vượt quá, lõi trong sẽ lớn bất thường so với dữ liệu địa chấn. Trong khi đó, sắt nguyên chất lại cần tới 1.000C mới kết tinh, là điều không thể, bởi như vậy toàn bộ lõi đã đông đặc.

Việc bổ sung silic hay lưu huỳnh cũng không giúp, thậm chí khiến lõi phải siêu lạnh nhiều hơn nữa.

Chỉ khi xét đến carbon, bức tranh mới hợp lý. Nếu 2,4% khối lượng lõi là carbon, cần khoảng 420C để đóng băng lõi trong; với 3,8% carbon, mức này giảm còn 266C. Con số khả thi hơn nhiều. Đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy carbon đóng vai trò quan trọng trong quá trình kết tinh lõi.

Dù vậy, lõi không thể chỉ gồm sắt và carbon, bởi dữ liệu địa chấn yêu cầu có thêm ít nhất một nguyên tố khác. Nghiên cứu gợi ý khả năng lõi còn chứa oxy, thậm chí cả silicon.

Ngoài Trái Đất, sự sống có thể tồn tại ở đâu trong Hệ Mặt Trời? Hệ Mặt Trời có 8 hành tinh và hàng trăm vệ tinh. Liệu có nơi nào trong số đó có sự sống ngoài Trái Đất? Sao Hỏa: Dấu vết sự sống vi sinh trong quá khứ? Dù hiện tại là một hành tinh lạnh giá, khô cằn và hoang vắng, Sao Hỏa được các nhà khoa học nhận định từng sở hữu nước...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sốc: Cô gái trẻ chắp tay lạy khi đang điều khiển xe máy00:16

Cô dâu hơn 100kg 'cháy hết mình' trong đám cưới, được mẹ chồng tặng quà đặc biệt01:21

1 Em Xinh lộ ảnh cưới với Anh Tú, hôn môi, đi khám thai tình tứ, CĐM sướng rơn!02:26

Vì sao đám cưới Tiên Nguyễn rùm beng, còn của Linh Rin - Hà Tăng lại im lìm?02:48

Bình Tinh nghi tránh mặt Hồng Loan, Bích Trâm khịa chị Ni, cảm ơn Phương Lê02:45

Rosé BLACKPINK bất ngờ lộ mặt sưng phù, vì dao kéo hay lỗi makeup?02:39

Bà Phương Hằng mua sắm 100 tỷ, nói thêm một điều về Trương Ngọc Ánh02:44

Miss Cosmo 2025 gây bão TG, dàn thí sinh quốc tế diện áo dài, 1 điểm tinh tế!02:44

Lời hối lỗi nghẹn ngào của kẻ đẩy đại úy CSGT vào đầu xe tải ở Hà Nội08:45

Giáo trình "tuyệt mật" của các cô giáo mầm non tương lai bị lộ!00:15

Trấn Thành công khai phán sốc về chồng Khánh Thi, CĐM dậy sóng, khó hiểu 1 điều!02:22

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Người đàn ông bắt được 'thủy quái' nặng 200kg trên sông

19:20:57 13/12/2025

Nhóm người đàn ông đã bắt được một con cá da trơn khổng lồ nặng khoảng 200kg. Họ phải rất vất vả mới kéo được con cá lên khỏi mặt nước và đưa nó qua một con dốc đứng.

Phát hiện chấn động có thể viết lại lịch sử Ai Cập cổ đại

19:20:55 13/12/2025

Nghiên cứu mới dùng phương pháp carbon phóng xạ đã lùi gần một thế kỷ mốc khởi đầu Vương triều Mới, viết lại câu chuyện khởi nguyên Ai Cập.

Chuyện bi hài SEA Games 33: VĐV bị huấn luyện viên ép giả vờ chấn thương để bị loại

16:53:26 11/12/2025

Làng điền kinh Malaysia đang rúng động trước thông tin gây tranh cãi về việc một huấn luyện viên bị tố cáo đã ép buộc vận động viên trẻ triển vọng Danish Irfan giả vờ chấn thương để rút khỏi đội hình tham dự SEA Games 33.

Nhìn ra ngoài vườn, người dân phát hiện cảnh tượng "nổi da gà"

14:50:46 10/12/2025

Người dân sống ở một khu chợ ở tỉnh Nonthaburi, Thái Lan cho rằng, họ xả nước nhưng không thấy chảy, cống ứng động nước. Thấy vậy họ bật nắp cống lên thấy cảnh tượng nổi da dà,

Phát hiện bất ngờ về những người có chỉ số thông minh cao

14:46:30 10/12/2025

Nghiên cứu mới cho thấy sự thông minh của con người cũng phải trả giá. Mỗi bước tiến nhận thức có thể đi kèm cái giá là não bộ trở nên mong manh, dễ tổn thương hơn.

Lần đầu tiên Trung Quốc phát hiện đất hiếm trong cây khiến thế giới sửng sốt, tiềm năng thay đổi tương lai ngành khai khoáng

14:45:23 10/12/2025

Một nhóm nhà khoa học Trung Quốc lần đầu tiên phát hiện ra hiện tượng khoáng hóa đất hiếm trong loài dương xỉ. Phát hiện này mở ra hướng tiếp cận sạch hơn và bền vững hơn trong khai thác các nguyên tố đất hiếm từ thực vật.

Chim hồng hoàng quý hiếm lạc vào ruộng ở Tây Ninh

14:45:00 10/12/2025

Một cá thể chim hồng hoàng - loài chim quý hiếm thuộc nhóm IB xuất hiện tại ruộng của người dân xã Nhựt Tảo (Tây Ninh).

Vì sao loài người từng sống song song chúng ta ở Indonesia biến mất?

14:44:56 10/12/2025

Người Hobbit Homo floresiensis ở Indonesia - một loài người anh em với Homo sapiens chúng ta - đã biến mất một cách khó hiểu.

Nhật Bản vừa thu được 21.894 tỷ nhưng không ai mong muốn

21:57:45 09/12/2025

Một số tiền kỷ lục từ các tài sản thừa kế không người thừa nhận đã kết thúc trong ngân khố chính phủ Nhật Bản vào năm 2024.

Đài thiên văn Mỹ chụp được 'tương lai' của Trái Đất

21:55:41 09/12/2025

Hình ảnh từ đài quan sát W.M. Keck đặt trên núi lửa Mauna Kea ở đảo Hawaii - Mỹ cho thấy điều có thể xảy ra với Trái Đất khi Mặt Trời hóa thây ma.

Kỳ lạ: Chú tuần lộc khiến cảnh sát cũng phải vào cuộc

21:55:37 09/12/2025

Một chú tuần lộc ở Anh vừa có một cuộc đào thoát ngoạn mục khỏi lễ hội Giáng sinh, dẫn đến một chiến dịch tìm kiếm quy mô lớn.

Vì sao động vật cái sống lâu hơn con đực?

21:55:33 09/12/2025

Ở các loài động vật có vú, trong đó có con người, con cái thường sống lâu hơn con đực. Tuy nhiên, tuổi thọ kéo dài cũng đi kèm với nhiều hệ lụy về mặt sức khỏe.