Phát hiện sớm ung thư tiêu hóa bằng nội soi màu

Bằng công nghệ nội soi nhuộm màu và phóng đại trong nội soi, bác sĩ có thể phát hiện những dấu hiệu sớm của ung thư đường tiêu hóa.

Bệnh nhân nữ, 64 tuổi, đến Bệnh viện Bưu điện, Hà Nội, kiểm tra định kỳ, phát hiện một tổn thương nhỏ dạng lõm ở dạ dày. Các bác sĩ nội soi NBI phóng đại, phát hiện cấu trúc mạch máu và bề mặt bất thường, đặc trưng cho tổn thương ác tính. Kết quả sinh thiết sau đó xác định bệnh nhân bị ung thư biểu mô tuyến giai đoạn sớm. Bệnh nhân được nội soi dạ dày kịp thời bóc tách toàn bộ tổn thương, vào giữa tháng 9.

Bác sĩ Nguyễn Văn Minh, Khoa Nội soi – Thăm dò chức năng, Bệnh viện Bưu điện, cho biết ung thư dạ dày giai đoạn sớm thường không có triệu chứng lâm sàng, khó phát hiện bằng nội soi ánh sáng trắng thông thường. Máy nội soi NBI nhuộm màu ánh sáng giúp dễ dàng phát hiện tổn thương, đồng thời có thể đánh giá được mức độ tổn thương xâm nhập.

Hình ảnh tổn thương nghi ngờ ung thư thực quản trên nội soi thường (khó quan sát) và trên nội soi NBI (màu nâu sẫm, ranh giới rõ). Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Thịnh, Trưởng Khoa Nội soi Thăm dò chức năng, Bệnh viện Bưu điện, cho biết nguyên lý nội soi nhuộm màu ánh sáng dải tần hẹp NBI dựa trên việc thay đổi dải ánh sáng trắng thông thường thành hai dải ánh sáng với bước sóng ngắn hơn. Dải ánh sáng ngắn này bị huyết sắc tố (hemoglobin) trong mạch máu hấp thu. Nhờ vậy, độ tương phản của cấu trúc mao mạch và lớp bề mặt nông của biểu mô tăng lên, giúp bác sĩ quan sát rõ cấu trúc mạch máu bề mặt khi nội soi. Kết hợp với độ phóng đại lên tới 100 lần, bác sĩ có thể quan sát các tổn thương rất nhỏ ở kích thước chỉ 2 mm.

Với kỹ thuật này, bác sĩ có thể đánh giá những bất thường về cấu trúc bề mặt và mạch máu, từ đó phát hiện các tổn thương tiền ung thư, ung thư giai đoạn sớm ở thực quản, dạ dày, đại tràng. Ở giai đoạn này, các tế bào ác tính chỉ khu trú ở trên niêm mạc hoặc lớp dưới niêm mạc.

Ngoài ra, nội soi NBI phóng đại còn giúp bác sĩ phân định rõ ranh giới giữa vùng tổn thương lành tính và ác tính, đánh giá sơ bộ mức độ xâm lấn sâu của khối u, từ đó đưa ra chiến lược điều trị tốt nhất cho người bệnh là can thiệp qua nội soi hay phẫu thuật.

Bệnh nhân ung thư giai đoạn sớm, điều trị hiệu quả bằng cách nội soi cắt niêm mạc hay cắt tách dưới niêm mạc, giảm nguy cơ tái phát và rút ngắn thời gian điều trị nội trú.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Thịnh (phải), Trưởng Khoa Nội soi Thăm dò chức năng, Bệnh viện Bưu điện cùng đồng nghiệp nội soi cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 165.000 ca ung thư mới, 115.000 ca tử vong. Trong số bệnh nhân ung thư, hơn 17.000 người ung thư dạ dày, hơn 14.000 người ung thư đại trực tràng. Hơn 7.500 ca ung thư đại trực tràng tử vong, đứng thứ 5 trong các ung thư phổ biến, sau gan, phổi, dạ dày và vú. Dự báo đến năm 2025, ung thư đại trực tràng là bệnh ung thư thường gặp thứ hai ở nam giới và thứ tư ở nữ giới.

Ung thư đường tiêu hóa phát hiện ở giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Phòng bệnh bằng cách giữ lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia hay thức ăn nhiều mỡ, hạn chế muối và thức ăn lên men, xông khói… Chế độ ăn đầy đủ chất xơ từ trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, và A… Tập thể dục thường xuyên. Không hút thuốc lá. Khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư, đặc biệt là người cao tuổi.

Gia đình có người mắc ung thư đường tiêu hóa, người phát hiện đa polyp đại trực tràng, thường xuyên đau âm ỉ vùng thượng vị, viêm loét dạ dày, đại tiện ra máu… cần khám thường xuyên để phát hiện bệnh sớm.