Phát hiện các thiên hà khổng lồ nhưng khó quan sát được trong vũ trụ
Vũ trụ của chúng ta có lẽ chứa đầy những thiên hà khổng lồ, sau khi các nhà thiên văn học phát hiện 2 thiên hà vô tuyến đang chứa chấp một số vật thể lớn nhất từng được biết đến trong vũ trụ,
Hai thiên hà vô tuyến khổng lồ dưới ống kính của MeerKAT
Theo báo cáo đăng trên chuyên san Monthly Notices of the Royal Astronomical Society , đội ngũ chuyên gia đã tìm ra 2 thiên hà trên trong lúc nghiên cứu các bản đồ vô tuyến mới nhờ vào kính viễn vọng MeerKAT ở Nam Phi.
Thiên hà vô tuyến chính là những đối tượng sáng nhất về khía cạnh bước sóng ánh sáng. Centaurus A là một thiên hà vô tuyến điển hình. Nó là thiên hà sáng thứ 5 trên bầu trời đêm của Trái đất, và cách chúng ta khoảng 12 triệu năm ánh sáng.
Bên cạnh đó, Centaurus A được xác định chứa siêu hố đen khổng lồ ở lõi thiên hà, và “con quái vật” này liên tục phóng những luồng khí phản lực mạnh mẽ theo hướng vuông góc với đĩa thiên hà.
Các thiên hà vô tuyến khổng lồ càng hiếm hơn và phóng ra các luồng phản lực gấp 22 lần kích thước của Dải Ngân hà.
Tuy nhiên, các nhà thiên văn học lại vừa tìm được 2 thiên hà vô tuyến kích thước khủng ở một dải hẹp của bầu trời đêm, theo tác giả báo cáo Jacinta Delhaize của Đại học Cape Town (Nam Phi).
“Bộ đôi thiên hà này vô cùng đặc biệt vì chúng nằm trong số các thiên hà lớn nhất, thuộc nhóm 10% của toàn bộ thiên hà vô tuyến”, đồng tác giả Matthew Prescott của Đại học Western Cape cho biết.
Đường kính của chúng trải dài khoảng 6,5 triệu năm ánh sáng, tức gấp 62 lần kích thước của Dải Ngân hà. Cho đến nay, giới thiên văn học vẫn chưa hiểu rõ tại sao một số thiên hà vô tuyến lại có thể trưởng thành đến mức khổng lồ như thế.
Thậm chí có người còn cho rằng các thiên hà vô tuyến khổng lồ là những đối tượng cổ xưa nhất của vũ trụ, cho phép các luồng phản lực của chúng lan tỏa khắp chiều dài không gian vài trăm triệu năm.
Tìm thấy thiên hà xa nhất và cổ xưa nhất của vũ trụ
Trong lúc quan sát và phân tích vũ trụ xa xăm, các nhà thiên văn học đã phát hiện một thiên hà xa nhất và cổ xưa nhất từng được quan sát cho đến thời điểm này.
Thiên hà GN-z11
GN-z11 có lẽ không phải là cái tên bóng bẩy, nhưng nó thuộc về một thiên hà có thể nói là độc nhất vô nhị: thiên hà cách xa Trái đất nhất, tính đến thời điểm này.
Đội ngũ các nhà thiên văn học do giáo sư Nobunari Kashikawa của Đại học Tokyo (Nhật Bản) dẫn đầu đã đặt mục tiêu tìm ra thiên hà xa nhất có thể quan sát được, trước khi nghiên cứu về quá trình hình thành và thời điểm khai sinh của nó.
"Từ những cuộc nghiên cứu trước đây, thiên hà GN-z11 dường như cách xa chúng ta nhất, ở khoảng cách 13,4 tỉ năm ánh sáng, hay 134 nonillion km (có nghĩa theo sau số 134 là 30 chữ số 0)", theo Space.com dẫn lời giáo sư Kashikawa.
Tất nhiên, việc đo đạc và xác nhận được khoảng cách xa xôi như thế không phải là chuyện dễ dàng.
Để xác định được khoảng cách giữa GN-z11 và Trái đất, nhóm của ông Kashikawa đã nghiên cứu cái gọi là "dịch chuyển đỏ" của thiên hà đối tượng, tức tính toán khoảng cách ánh sáng kéo giãn hoặc dịch chuyển về phía rìa đỏ của quang phổ ánh sáng.
Nói tóm lại, một thiên thể càng ở xa Trái đất thì ánh sách của nó càng dịch chuyển đỏ.
Bên cạnh đó, họ quan sát những tín hiệu hóa học phát ra từ thiên hà GN-z11, nhờ vào thiết bị gọi là MOSFIRE của Đài quan sát Keck I tại Hawaii (Mỹ).
Kết quả là nhóm chuyên gia đã tính toán được khoảng cách giữa đối tượng và Trái đất, theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Astronomy.
Đã có tuổi chính xác nhất của vũ trụ Từ đài quan sát trên sa mạc Atacama (Chile), các nhà thiên văn học có cơ hội quan sát ánh sáng cổ xưa nhất của vũ trụ, từ đó đưa ra ước tính chính xác nhất từ trước đến nay về tuổi của vũ trụ. Hình ảnh vũ trụ do kính viễn vọng Hubble tổng hợp NASA Vũ trụ bao nhiêu tuổi? Theo...