Phan Mạnh Quỳnh, Orange… cùng loạt nghệ sĩ phản đối quyết liệt việc bỏ quy định hát nhép

Thanh Phương10:43 25/12/2020

Sau thông tin bỏ quy định cấm hát nhép khi biểu diễn nghệ thuật, nhiều ca sĩ – nhạc sĩ đã lên tiếng, thể hiện thái độ không đồng tình.

Những ngày qua, thông tin bỏ quy định cấm hát nhép được chia sẻ trên khắp các trang MXH khiến người hâm mộ và nghệ sĩ Việt xôn xao. Cụ thể, theo Nghị định 144/2020/NĐ-CP về Quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn thì từ ngày 1/2/2021 sẽ bỏ quy định cấm hát nhép khi biểu diễn nghệ thuật.

Đối với những ca sĩ trước nay theo dòng nhạc sôi động hay chưa tự tin với khả năng hát live của mình thì đây là một tin vui. Tuy nhiên, nhiều ca sĩ – nhạc sĩ đình đám với những màn hát live hay dày công luyện thanh lại thể hiện thái độ không đồng tình. Theo họ, quy định này tạo ra môi trường biểu diễn thiếu công bằng và khiến ca sĩ ngày càng lười biếng, dễ dãi với bản thân.

Không khó hiểu khi có nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến vấn đề này. Khán giả luôn mong chờ thần tượng của mình xuất hiện trên các sân khấu để thấy khả năng hát live và trình diễn. Nay có bỏ tiền đi xem show cũng có khả năng không nghe được giọng hát thật của ca sĩ khiến không ít người thất vọng. Việc được hát nhép công khai sẽ khiến những đêm nhạc đơn thuần chỉ là buổi gặp gỡ để người hâm mộ được nhìn thấy thần tượng vì giọng hát đã không còn là yếu tố chính.

Chính phủ ban hành Nghị định mới, bỏ quy định cấm hát nhép từ 1/2/2021.

Trước Nghị định chính thức của Chính phủ về vấn đề này, khán giả hoang mang một thì nghệ sĩ hoang mang mười. Từ ca sĩ đến nhạc sĩ đình đá m ở V-Biz đều cho thấy áp dụng quy định mới này là điều không nên.

Theo ca sĩ – nhạc sĩ Sỹ Luân, hát nhép lâu dài sẽ tạo ra thói quen không tốt cho các ca sĩ vì họ sẽ phụ thuộc vào công nghệ chỉnh giọng, lười hát live, trau dồi giọng hát. Bản thân là người dạy nhạc, các ý kiến của anh càng có sức nặng và được khán giả tin tưởng hơn. ” Khán giả bỏ tiền ra để mua vé nhằm xem nghệ sĩ trực tiếp biểu diễn, người thật việc thật. Nếu ca sĩ hát nhép sẽ khiến công chúng thất vọng. Theo quan điểm của tôi, hát nhép trên sân khấu là hành vi rẻ tiền, lừa dối khán giả “, anh chia sẻ.

Hay như Phan Mạnh Quỳnh, người từng không tự tin về giọng hát của mình cũng bày tỏ hát nhép chính là “hàng nhái”. Những ai quan tâm chủ nhân bản hit Vợ Người Ta đều biết anh là người không có giọng phổ thông, tuy nhiên cách phát âm không chuẩn này của anh lại tạo nên màu sắc riêng và giúp khán giả dễ dàng nhận ra. Anh bày tỏ có thể chấp nhận hát nhép ở các chương trình truyền hình trực tiếp để đảm bảo chất lượng phát sóng nhưng với các sân khấu khác cũng như vậy thì khó lòng chấp nhận.

Bản thân là ca sĩ – nhạc sĩ, Phan Mạnh Quỳnh muốn các đồng nghiệp trau dồi giọng hát hơn thay vì hát nhép.

Nhiều ca sĩ, nhạc sĩ khác cũng lên tiếng bức xúc trước quy định mới. Họ cho rằng trước đây có luật cấm nhiều ca sĩ vẫn hát nhép khi biểu diễn, giờ được hát nhép công khai sẽ càng “cổ súy” cho hành động này.

Nhạc sĩ Phạm Hải Âu, Nguyễn Văn Chung cho rằng điều này vô tình gi ết chết những giọng ca có thực lực bởi nhiều ca sĩ sẽ sử dụng công nghệ chỉnh giọng. Ca sĩ cũng không cần rèn luyện nhiều giọng hát mà lơ là, dễ dãi với nghề. Bên cạnh đó, việc “hợp thức hóa hát nhép” vô tình g iết chết các ban nhạc sống, những đêm diễn phòng trà hay thậm chí là các buổi acoustic .

Không chỉ các tên tuổi gạo cội, Orange – một giọng ca trẻ được đánh giá cao về khả năng hát live cho biết với cô hát live chính là trách nhiệm. Khán giả trả tiền và ủng hộ mình vì họ yêu thích giọng hát của mình nên họ xứng đáng được thưởng thức một phần biểu diễn thật, một màn trình diễn sống và phải thật sự chất lượng.

Giọng ca “Người Lạ Ơi” nhận được lời khen của Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng về khả năng hát live và làm chủ sân khấu.

Thời điểm hiện tại, khi nhiều thể loại nhạc mới lên ngôi, đi cùng đó là khả năng chỉnh sửa âm thanh bằng máy móc, việc vẫn giữ được giọng hát tốt lại càng đáng trân quý. Người hâm mộ muốn xem một phần thể hiện hoàn hảo trên sân khấu từ ” visual” , cách trình diễn đến giọng hát, tuy nhiên không vì thế mà câu chuyện hát nhép được chấp nhận. Đã mang danh ca sĩ, thứ họ tự tin nhất chính là giọng hát, vậy sao không cố nỗ lực từng ngày để cải thiện khả năng hát live của mình mà lại chờ vào việc bỏ lệnh cấm hát nhép? Đây có lẽ cũng là câu hỏi mà nhiều nghệ sĩ cũng như khán giả đã đặt ra.

Chi Pu là cô nàng được gọi tên nhiều nhất những ngày qua sau khi có quy định bỏ việc cấm hát nhép.

Sau cùng, người nghe ngày nay rất văn minh, họ hoàn toàn có thể nhận ra đâu là hát thật, đâu là hát nhép. Nếu khán giả còn muốn nghe những bản live có vài nốt chênh phô nhưng đầy cuốn hút thì việc hát nhép chẳng mấy chốc mà bị tẩy chay.

Sự việc Bích Phương bị giật mic ngay trên sân khấu, lộ hát nhép được khán giả Việt nhắc suốt thời gian qua.

Bích Phương ở sự kiện tại Quảng Ninh cuối 2019 để lộ đang hát nhép.

Cho ca sĩ hát nhép: Quy định gây tranh cãi

Suốt những ngày qua, vấn đề bỏ hát nhép của Nghị định 144 rất được giới chuyên môn lẫn khán giả quan tâm.

Nghị định 144/2020 của Chính phủ quy định về hoạt động biểu diễn vừa ban hành ngày 14-12 vừa qua và sẽ áp dụng từ ngày 1-2-2021 cho phép sử dụng bản ghi âm thay cho giọng thật (hát nhép). Điều này đã gây ra nhiều phản ứng từ các nhạc sĩ, nhà sản xuất, đạo diễn...

Trong nghệ thuật biểu diễn, hai nghị định cũ là khung pháp lý cho lĩnh vực này gồm: Nghị định79/2012/NĐ-CP quy định về biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang; thi người đẹp và người mẫu; lưu hành, kinh doanh bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu và Nghị định 15/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 79/2012/NĐ-CP.

Phản đối hát nhép và không cần quản lý việc này

Từ cuối năm 2018, Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ VH-TT&DL đã bắt đầu soạn thảo nghị định mới và từ ngày 1-2-2021, Nghị định 144/2020/NĐ-CP quy định về hoạt động biểu diễn sẽ thay thế hai nghị định cũ.

Suốt những ngày qua, vấn đề bỏ hát nhép của Nghị định 144 rất được giới chuyên môn lẫn khán giả quan tâm.

Cụ thể, tại điểm D khoản 2 Điều 6 Những quy định cấm của Nghị định 79, cấm "Sử dụng bản ghi âm để thay cho giọng thật của người biểu diễn hoặc thay cho âm thanh thật của nhạc cụ biểu diễn". Điều này đã biến mất khỏi Nghị định 144 cũng đồng nghĩa với việc hát nhép (sử dụng bản ghi âm để thay cho giọng thật) và đàn nhái (thay cho âm thanh thật của nhạc cụ biểu diễn) lên ngôi.

Sử dụng bản ghi âm để thay cho giọng thật có trường hợp là hát nhép (chỉ nhép môi) và có trường hợp là hát đè (hát thật trên bản thu có giọng hát). Với Nghị định 79 thì hát nhép hay hát đè cũng đều được hiểu là sử dụng bản ghi âm thay giọng thật.

Thực tế, dù nghị định cấm nhưng rất nhiều chương trình vẫn sử dụng bản ghi âm thay cho giọng thật, sử dụng bản ghi thay cho âm thanh thật. Hầu hết chương trình truyền hình trực tiếp, các liveshow lớn cần đảm bảo chất lượng âm thanh đều ngang nhiên sử dụng bản ghi âm sẵn dù nghị định cấm.

Trong vai trò là tổng đạo diễn rất nhiều liveshow ca nhạc, âm nhạc có truyền hình trực tiếp lẫn thu hình, đạo diễn Trần Vi Mỹ khẳng định anh phản đối việc hát nhép. "Hát nhép chỉ phù hợp với chương trình truyền hình trực tiếp bởi ngoài yếu tố đảm bảo sóng thì hiện nay, về mặt kỹ thuật chất lượng âm thanh qua truyền hình trực tiếp rất tệ dù âm thanh tại sân khấu, tại chỗ rất hay.

Khi biểu diễn sử dụng quá nhiều vũ đạo thì rất khó có thể hát thật.
Trong ảnh: Ca sĩ Chi Pu đang biểu diễn. Ảnh: HẢI HÀ

Chính vì thế, êkíp thực hiện truyền hình trực tiếp phải thêm một bước là cho phép hát nhép và xử lý âm thanh. Tuy nhiên, theo tôi, trong vai trò đạo diễn, tôi tuyệt đối không cổ súy hát nhép, ngay cả mở bản nhạc nền thu sẵn tôi đã không thích. Với tôi, những chương trình nghệ thuật đúng nghĩa phải chơi trực tiếp với ban nhạc, dàn nhạc...

Giá trị của người nghệ sĩ là chạm đến trái tim công chúng và chính nghệ sĩ có tự trọng nghề nghiệp của mình thì sẽ không sử dụng những bản ghi âm sẵn. Cơ quan quản lý văn hóa không cần phải "ra tay" cấm đoán việc này mà chính khán giả sẽ đào thải họ. Khi khán giả đã không tin một nghệ sĩ nào thì đừng mong họ chọn tiếp tục đồng hành. Tôi vẫn tin khán giả trẻ giờ họ văn minh hơn và không chấp nhận đồ giả" - đạo diễn Trần Vi Mỹ nói.

Nghị định 144/2020/NĐ-CP quy định về hoạt động biểu diễn vừa ban hành ngày 14-12 vừa qua và sẽ áp dụng từ ngày 1-2-2021 có các điểm mới: Bỏ cấp phép ca khúc trước năm 1975, bỏ việc cấp phép cho nghệ sĩ hải ngoại về nước biểu diễn, cho phép sử dụng bản ghi âm thay cho giọng thật (hát nhép), không cần giải thưởng trong nước vẫn dự thi hoa hậu quốc tế...

Một điều luật g iết chết ban nhạc

Ngược lại với đạo diễn Trần Vi Mỹ, nhạc sĩ, nhà sản xuất Phạm Hải Âu cho rằng việc bỏ cấm hát nhép, đàn nhái là một "kết quả vô tiền khoáng hậu".

"Chuyện cho phép hát nhép công khai sẽ gi ết chết những ca sĩ có thực lực, có giọng hát trời ban vì công nghệ chỉnh giọng, chỉnh phô hiện nay quá tinh xảo. Ai cũng có thể có một bản ghi hay hơn chính mình rất nhiều. Bạn có tưởng tượng được các ca sĩ ra sân khấu tập luyện với nhau chỉ lườm nguýt nhau xem bản thu âm của người nào hay hơn người nào?

Chuyện hát nhép cũng gi ết dần các ban nhạc, mà dịch COVID-19 đã quá khổ thân cho các ban nhạc vì chẳng mấy ai dám làm chương trình ngoài trời hay gameshow ca nhạc trong nhà. Các tụ điểm, phòng trà cũng đóng cửa hàng loạt. Khi cho phép hát nhép tức là vô tình tuyên bố không cần nhạc sống, điều này gi ết chết ban nhạc. Tại sao không suy nghĩ và hành động để nâng tầm thẩm mỹ và trải nghiệm của khán giả mà lại làm điều ngược lại?" - nhạc sĩ, nhà sản xuất Phạm Hải Âu cho biết.

Nhạc sĩ Phạm Hải Âu cũng khẳng định trong cuộc chơi bỏ bên ngoài những điều cấm về việc hát nhép, đàn nhái thì sẽ có những người làm nhạc được lợi. Tuy nhiên, liệu những người làm nhạc phòng thu có thật lòng muốn thu âm hay làm beat cho những người không có giọng hát không?

Bởi bất cứ ai làm ra một bản nhạc cũng muốn ban nhạc hòa phối lại, muốn nghe được thêm nhiều cách xử lý sống động mà từ bản ghi của mình đã góp phần tạo nên. "Đã làm việc ai cũng cần tiền nhưng khi làm âm nhạc, làm nghệ thuật thì sâu thăm thẳm trong người họ, họ cũng cần tâm hồn nữa. Hãy để tâm hồn ấy được sống" - nhạc sĩ, nhà sản xuất Phạm Hải Âu chia sẻ.

Nghệ sĩ phải có trách nhiệm với khán giả của mình

Nghị định mới trao quyền cho người nghệ sĩ nhiều hơn. Chính người nghệ sĩ phải có trách nhiệm với khán giả của mình. Chúng tôi không khuyến khích hát nhép nhưng không cấm bởi thực tế đã diễn ra vẫn có những chương trình hát nhép. Điều quan trọng nhất chính là đạo đức nghề nghiệp của người nghệ sĩ, kế đến là người tổng đạo diễn các chương trình. Họ phải chọn cách thể hiện để không gây ảnh hưởng hình ảnh của họ khiến khán giả quay lưng.

Ở giai đoạn Nghị định 79, đó là thời điểm hát nhép tràn lan, bây giờ sự tự chủ của nghệ sĩ với nghề nghiệp, sự tiếp nhận của khán giả với các phần biểu diễn đã thay đổi.

Tại sao người nghệ sĩ lại bảo việc bỏ quy định cấm sử dụng bản ghi âm thay giọng thật là g iết nghệ thuật? Tại sao họ không làm tốt và làm đúng trách nhiệm của chính họ khi lựa chọn nghề hát? Ai giọng dở, ai hát nhép... một hai lần vì sự cố gì đó khán giả có thể tha thứ chứ nhép hoài khán giả cười ngay và bỏ ngay. Khán giả rời bỏ chính là án phạt nặng nhất của người làm nghệ thuật.

Một nghị định không thể bao quát được hết, nếu đưa ra điều cấm mà không thực thi được triệt để thì có nên đưa ra hay không?

Thời của hát nhép? Nghị định 144/2020/NĐ-CP công hiệu từ tháng Hai năm tới có nhiều điểm mới phù hợp thực tế bao gồm việc bỏ điều cấm sử dụng bản ghi âm để thay cho giọng thật của người biểu diễn hoặc thay cho âm thanh thật của nhạc cụ biểu diễn. Tuy nhiên việc này lại bị dư luận bao gồm những người trong nghề...