Ô nhiễm làm tăng khả năng kháng kháng sinh của vi khuẩn

Tình trạng kháng kháng sinh chủ yếu xuất phát từ việc lạm dụng thuốc kháng sinh, khiến nhiều loại vi khuẩn tiến hóa khả năng chống lại thuốc điều trị.

Năm 2018, nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc từng cảnh báo về sự hiện diện của gien kháng thuốc kháng sinh (ARG) trong không khí đã tạo ra vi khuẩn kháng 7 loại kháng sinh. Gần đây, nhóm chuyên gia ại học Georgia (Mỹ) tiếp tục phát hiện các chủng vi khuẩn mang gien ARG hiện diện với mức độ cao hơn trong đất chứa kim loại nặng.

Pin cũ nếu xử lý không đúng cách có thể rò rỉ hóa chất và kim loại nặng nguy hại ra môi trường. Ảnh: 123RF

Nhóm nghiên cứu do Jesse C. Thomas IV dẫn đầu đã phân tích mẫu đất gần các khu vực công nghiệp từng sử dụng nguyên liệu hạt nhân, nhằm tìm hiểu xem kim loại nặng và chất phóng xạ ảnh hưởng đến vi khuẩn như thế nào. Họ nhận thấy đất chứa kim loại nặng có hàm lượng cao các vi khuẩn mang gien kháng các loại thuốc kháng sinh, bao gồm vancomycin, bacitracin và polymyxin – nhóm kháng sinh đặc hiệu nhất trong điều trị nhiễm trùng ở người. Không chỉ vậy, những vi khuẩn này đồng thời cũng đề kháng với các kim loại nặng.

Sau khi giải mã bộ gien, họ phát hiện ô nhiễm kim loại nặng tăng cao có thể thúc đẩy gien ARG của vi khuẩn trong đất, theo đó, vi khuẩn sẽ càng kháng thuốc mạnh hơn khi chúng kháng kim loại nặng nhiều hơn, bao gồm các kim loại như đồng, asen, sắt, niken, kẽm, cadmium và molypden.

Theo các nhà khoa học, phát hiện mới này có ý nghĩa rất quan trọng, bởi ô nhiễm kim loại nặng về lâu dài có thể làm tăng sự đa dạng của vi khuẩn. Hiểu được cơ chế tiến hóa của vi khuẩn cũng sẽ giúp giới khoa học đánh giá tác động của chúng đối với nguồn nước và thực phẩm, cũng như những hệ lụy đối với sức khỏe con người.