Ô nhiễm không khí làm suy giảm khả năng tập trung và nhận thức cảm xúc

Theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature Communications cho thấy ngay cả khi tiếp xúc trong thời gian ngắn, ô nhiễm không khí cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tập trung và nhận thức cảm xúc của con người.

Khí thải bốc lên từ nhà máy ở Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong nghiên cứu được công bố ngày 6/2, các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm trên 26 người tham gia, đo khả năng nhận thức của họ trước và sau khi tiếp xúc với nồng độ cao của các hạt vật chất (PM) trong không khí từ khói nến hay không khí sạch trong vòng một giờ. Kết quả cho thấy ô nhiễm không khí làm giảm sự chú ý có chọn lọc và khả năng nhận diện cảm xúc, bất kể người tham gia thở bình thường hay chỉ bằng miệng.

Tiến sĩ Thomas Faherty từ Đại học Birmingham – đồng tác giả nghiên cứu – cho biết những người tiếp xúc với ô nhiễm không khí dễ bị phân tâm hơn. Họ gặp khó khăn trong việc tập trung vào nhiệm vụ, chẳng hạn như khi đi siêu thị, họ có thể dễ bị thu hút bởi những mặt hàng không nằm trong kế hoạch mua sắm do mất khả năng tập trung vào mục tiêu chính. Ngoài ra, họ cũng gặp khó khăn trong việc nhận biết biểu cảm khuôn mặt như sợ hãi hay vui vẻ, điều này có thể ảnh hưởng đến cách con người giao tiếp và ứng xử trong xã hội.

Một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí trong thời gian ngắn có thể liên quan đến sự gia tăng các vụ phạm tội bạo lực ở các thành phố lớn tại Mỹ. Theo Tiến sĩ Faherty, có khả năng ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi của con người, tuy nhiên cần nghiên cứu thêm để xác định rõ liệu đây có phải là nguyên nhân trực tiếp hay không.

Dù ô nhiễm không khí ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tập trung và nhận thức cảm xúc, song nghiên cứu cho thấy trí nhớ của người tham gia không bị suy giảm. Điều này cho thấy một số chức năng của não bộ có thể chịu đựng và phục hồi tốt hơn khi tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong thời gian ngắn.

Ô nhiễm không khí từ lâu đã được xem là một trong những nguy cơ môi trường nghiêm trọng nhất đối với sức khỏe cộng đồng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí đã gây ra khoảng 4,2 triệu ca t.ử von.g mỗi năm trên toàn cầu. Những phát hiện mới cho thấy không chỉ sức khỏe thể chất mà cả khả năng nhận thức cũng có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường ô nhiễm.

Các nhà nghiên cứu cho rằng tác động của ô nhiễm không khí đến khả năng tập trung và nhận thức cảm xúc có thể ảnh hưởng lớn đến năng suất lao động và chất lượng giáo dục. Đáng chú ý, nghiên cứu được thực hiện trên những người trưởng thành khỏe mạnh, không có tiề.n sử bệnh lý hô hấp hay thần kinh. Điều này đặt ra câu hỏi về mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đối với những nhóm dễ bị tổn thương hơn, như tr.ẻ e.m, người cao tuổ.i hoặc những người có tiề.n sử bệnh nền.

Nghiên cứu này nằm trong một dự án nhằm đán.h giá tác động của các nguồn ô nhiễm khác nhau. Các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu ảnh hưởng của khí thải từ nấu ăn, đốt gỗ, phương tiện giao thông và các sản phẩm tẩy rửa đối với sức khỏe nhận thức. Nếu xác định được nguồn ô nhiễm chính gây ra tác động tiêu cực, chính sách kiểm soát có thể được điều chỉnh để xử lý từ gốc thay vì chỉ tập trung vào mức độ ô nhiễm trong không khí.

Kết quả nghiên cứu mới đã khẳng định tầm quan trọng của việc kiểm soát ô nhiễm không khí, không chỉ để bảo vệ sức khỏe thể chất mà còn để duy trì sự ổn định về nhận thức và cảm xúc con người, góp phần đảm bảo chất lượng cuộc sống và tương tác xã hội.