Nuôi dạy hơn 1.000 trẻ mồ côi vì Covid-19: Bộ LĐ-TB&XH yêu cầu 6 vấn đề
Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) vừa gửi văn bản tới UBND các tỉnh thành về việc nuôi dạy hơn 1.000 trẻ em mồ côi do dịch Covid-19, nêu ưu tiên để trẻ được sống trong môi trường gia đình.
Cụ thể, Bộ LĐ-TB&XH đưa ra 6 đề nghị để các địa phương có kế hoạch giải quyết nơi ăn, chốn ở và cuộc sống của các trẻ em thiệt thòi do mất bố, mất mẹ hoặc mất cả bố mẹ vì Covid-19.
Đáng chú ý về thông tin nuôi dưỡng tập trung đối với các trẻ nhỏ được dư luận đặc biệt quan tâm, lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH đề nghị các địa phương: “Ưu tiên bố trí, hỗ trợ để trẻ em được chăm sóc ở môi trường thay thế bởi người thân, cá nhân, gia đình nhận chăm sóc để trẻ em được sống trong môi trường gia đình và bảo đảm lợi ích tốt nhất cho trẻ em”.
Bộ LĐ-TB&XH có văn bản đề nghị các địa phương hướng giải quyết các trường hợp trẻ em mồ côi vì dịch Covid-19.
“Việc trẻ em được chăm sóc thay thế tại cơ sở trợ giúp xã hội chỉ là biện pháp sau cùng”, Bộ LĐ-TB&XH đề nghị.
Bộ LĐ-TB&XH yêu cầu các địa phương nhanh chóng cập nhật số lượng, danh sách, hoàn cảnh cụ thể, điều kiện chăm sóc từng trường hợp trẻ em có cha, mẹ mất do đại dịch Covid-19. Bên cạnh đó, cần lắng nghe nguyện vọng của trẻ em và người giám hộ của trẻ em để có biện pháp trợ giúp kịp thời, phù hợp.
Bộ LĐ_TB&XH yêu cầu các địa phương phải thực hiện đầy đủ các chính sách trợ giúp xã hội đối với nhóm trẻ em này theo quy định của Nhà nước về trẻ em, trong đó có Nghị định số 20/2021/NĐ-CP về chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội; chính sách hỗ trợ cho trẻ em tại Nghị quyết số 68/2021/NĐ-CP ngày 01 tháng 7 năm 2021 của Chính phủ và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg ngày 07 tháng 7 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
“Các địa phương cần ban hành chính sách, kế hoạch về hỗ trợ, chăm sóc, nuôi dưỡng trước mắt và lâu dài đối với nhóm trẻ em này tại các tỉnh, thành phố có số lượng lớn trẻ em mồ côi do đại dịch Covid-19″, văn bản của Bộ LĐ-TB&XH nêu.
Rất nhiều trẻ em đáng thương, mất cha, mẹ cần được các cấp chính quyền tập trung giải quyết để các em vượt qua nỗi đau mất mát quá lớn
Lãnh đạo Bộ nhấn mạnh, các địa phương cần phối hợp với các cơ quan liên quan để trợ giúp pháp lý cho các em theo quy định của pháp luật để bảo đảm quyền, lợi ích của trẻ em không bị xâm hại do các em không có sự giám hộ của cha, mẹ.
Bộ LĐ-TB&XH yêu cầu các địa phương hướng dẫn doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có đề xuất dự án, kế hoạch, hoạt động hỗ trợ, chăm sóc, nuôi dưỡng trước mắt và lâu dài nhóm trẻ em này.
Điều kiện là các hoạt động phải đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật đối với việc chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và chăm sóc thay thế cho trẻ em mồ côi cả cha và mẹ, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em không nơi nương tựa.
Bộ LĐ-TB&XH đề nghị các bên liên quan, chăm sóc, nuôi dưỡng, bao gồm cả việc bảo đảm quyền học tập của các em theo đúng các quy định của pháp luật về trẻ em, pháp luật về giáo dục, trong đó có quy định về giáo dục hòa nhập.
Trước đó, như báo Dân trí đưa tin hơn 1.500 trẻ em tại TPHCM được xác nhận là mất cha hoặc mẹ, trong đó có nhiều trẻ em mất cả cha lẫn mẹ. Ngay sau khi thông tin, doanh nhân Trương Gia Bình – Chủ tịch Tập đoàn FPT đã đề xuất lập trường nội trú, nhận nuôi 1.000 trẻ em mồ côi, nêu kế hoạch đưa các cháu bé tới Đà Nẵng nuôi dưỡng đến khi các cháu trưởng thành.
Xung quanh đề xuất này, trao đổi với phóng viên Dân trí , đại diện cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc trẻ em ( Cục Trẻ em, Bộ LĐ-TB&XH), nhiều nhà nghiên cứu về trẻ em đã đưa ra quan điểm hướng đến việc ổn định nhanh cuộc sống cho các em, cũng như giảm bớt thiệt thòi, mất mát cho các trẻ em mồ côi không nơi nương tựa.
'Mẹ bay lên trời rồi'
"Mẹ có cánh bay lên trời. Mẹ sẽ khỏe lại và có sức mạnh. Em kêu mẹ về được không?", câu nói hồn nhiên của Phương Anh, cô bé vừa vào lớp 1 đã mồ côi mẹ vì Covid-19 khiến cả nhà chạnh lòng. Nhiều lúc nhớ mẹ, em tu tu khóc, mặc các chị dỗ dành.
Ba chị em Phương Anh mồ côi mẹ vì Covid-19. ẢNH: VŨ PHƯỢNG
Trong con hẻm hơn chục hộ gia đình nhiễm Covid-19, cả nhà em Võ Thùy Phương Anh (6 tuổi, ngụ Q.Gò Vấp, TP.HCM) cũng trong hoàn cảnh tương tự. Chỉ khác là sau khi cách ly điều trị, mọi người đều về hết, chỉ thiếu mỗi mẹ của 3 chị em Phương Anh.
Biến cố dồn dập
Tháng 3.2021, ông Võ Hùng (53 tuổi, ba của Phương Anh) bị tai biến, may mắn được hàng xóm sơ cứu kịp thời, vào bệnh viện được bác sĩ kéo ông về từ cửa tử. Ông Hùng phải trải qua ca phẫu thuật não và đặt máy trợ tim, uống thuốc chống đông máu cả đời để tiếp tục duy trì sự sống. Trước đó, ông Hùng làm công trình, chuyên nhận xây nhà phố. Một mình ông bươn chải chăm cả 3 con là Phương Nhi (22 tuổi), Phương Như (16 tuổi) và Phương Anh. Vợ ông, bà Huỳnh Ngọc Thùy (45 tuổi) ở nhà quanh quẩn gian bếp, chu toàn việc nhà. Biến cố ập đến bất ngờ, số tiền cả nhà tằn tiện mấy năm trời đổ hết vào cuộc phẫu thuật cho người đàn ông trụ cột gia đình. Mẹ của Phương Anh bắt đầu đi giúp việc theo giờ để trang trải cuộc sống.
Quý nhà hảo tâm có nhã ý chung tay cùng Chương trình bảo trợ trẻ mồ côi do đại dịch Covid-19 của Báo Thanh Niên , vui lòng gửi thông tin trao đổi về việc nhận bảo trợ trẻ em mồ côi do đại dịch Covid-19 về email: baotrotremocoi@thanhnien.vn hoặc liên hệ số điện thoại: 0933044866 (gặp nhà báo Trần Thanh Bình, Ban Công tác bạn đọc). Trên cơ sở khảo sát tìm hiểu và thiết lập hồ sơ từng em mồ côi do đại dịch Covid-19 có hoàn cảnh sống khó khăn, đôi bên sẽ cùng tham gia ký bản thỏa thuận bảo trợ và lên phương án giúp đỡ cụ thể cho từng hoàn cảnh với mức bảo trợ theo từng giai đoạn.
Quý nhà hảo tâm có nhã ý tham gia việc bảo trợ các em theo hình thức trực tiếp chuyển tiền mặt đến Phòng Tài vụ Báo Thanh Niên , số 268 - 270 Nguyễn Đình Chiểu, P.Võ Thị Sáu, Q.3, TP.HCM hoặc chuyển khoản theo thông tin sau: Chủ tài khoản: Báo Thanh Niên . Số tài khoản: 1471000.000.0115 - Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) - chi nhánh Ba Tháng Hai, TP.HCM. Nội dung ghi: Ủng hộ trẻ mồ côi do dịch Covid-19. Báo Thanh Niên sẽ tính toán điều phối số tiền này cho chương trình một cách công tâm, hợp lý, hiệu quả nhất và sẽ cập nhật, công bố đầy đủ trên các ấn phẩm của Thanh Niên .
Nhắc đến mẹ, Phương Nhi - chị hai, giờ là người gánh vác gia đình - đỏ hoe mắt, dù có cười khi kể về kỷ niệm vui nhưng nước mắt vẫn cứ giàn giụa ướt lớp khẩu trang xanh.
"Tháng 7, cả nhà em mắc Covid-19, cùng nhau đi cách ly. Mẹ trở nặng được chuyển sang Bệnh viện quận Gò Vấp, em xin cho bé Như đi theo chăm mẹ. Qua tới đây mẹ diễn tiến tốt, cả nhà đinh ninh sắp được gặp lại nhau thì mẹ lại ra đi đột ngột. Covid-19 nghiệt ngã lắm", Phương Nhi tâm sự.
Ba mất sức lao động, chỉ vừa tập đi lại được vài bước, tay chân còn run rẩy, nói chưa rõ chữ vì di chứng của cơn tai biến. Giờ không còn mẹ, Phương Nhi lau nước mắt, lập bàn thờ cho mẹ. Bỗng chốc thành người gồng gánh gia đình, Nhi phải tính cả chuyện ăn uống, thuốc men cho ba, liên hệ trường lớp sắp xếp việc học của các em... Mọi chuyện ụp hết lên vai, Nhi tự nhủ phải mạnh mẽ để là điểm tựa cho ba và các em.
Phương Nhi tâm sự: "Từ ngày tai biến, tinh thần ba suy sụp nhiều, ba rất dễ khóc và khóc không kiểm soát được. Khi mẹ mất, ba chỉ ngồi yên trên phòng coi ti vi để quên đi chuyện đau buồn. Tụi em hiểu vậy nên cũng hạn chế nhắc về mẹ trước mặt ba. Nhưng ba dễ tủi thân lắm, chỉ cần nghe giọng người nhà qua điện thoại cũng rưng rức khóc".
"Mẹ lên trời rồi..."
- Nhi ơi, mẹ đâu rồi/Mẹ đi lên trời rồi.
- Mẹ lên trời vậy em kêu mẹ về được không/Mẹ ở trên trời không xuống được.
- Vậy em lên với mẹ được không Nhi?
Những câu hỏi hồn nhiên của bé út Phương Anh như vết dao cứa vào tâm can hai người chị. Để em quên đi nỗi nhớ mẹ, hai chị em lại đánh trống lảng qua chuyện khác. Trong căn nhà nhỏ, Phương Anh tíu tít cầm sách Tiếng Việt chạy tới lui đọc bảng chữ cái. Thấy PV đang ngồi nói chuyện với hai chị về mẹ của mình, Phương Anh chạy đến bên hồ hởi: "Mẹ đi lên trời rồi. Mẹ có cánh bay lên trời. Mẹ sẽ khỏe lại và có sức mạnh. Trái tim yêu cho mẹ nè". Nói rồi, em cúp bàn tay thành hình trái tim để trước ngực, tỏ vẻ thích thú. Cô bé vừa vào lớp 1 vẫn hồn nhiên, đôi mắt em trong veo khi nhắc đến mẹ, khiến những người ngồi bên lại nghèn nghẹn trong lòng. Hôm nào thuộc được một chữ mới, xem được một clip hay, Phương Anh lại chạy phăng phăng đến trước bàn thờ, kể chuyện cho mẹ nghe.
Phương Như, người ở bên mẹ những giây phút cuối đời và cũng là người thân với mẹ nhất, kể trong bệnh viện, em và mẹ nói nhiều về chuyện ở nhà. Biết Như học chưa giỏi, mẹ động viên, bàn kế hoạch hết dịch cả nhà cùng nhau đi chơi Đầm Sen. Như bộc bạch: "Hôm đó mẹ trở nặng, em theo mẹ vào phòng hồi sức tích cực, đứng bên thấy mẹ vẫn tỉnh, em gọi mẹ còn "ơi", nhưng mặt mẹ đã trắng bệch vì thiếu ô xy. Em đứng đó được 5 phút thì ra ngoài nhìn mẹ qua lớp cửa kính, bác sĩ tích cực nhồi tim. 5 phút sau, bác sĩ ra báo mẹ em không qua khỏi...".
Hình ảnh mẹ trước lúc ra đi cứ như một cuốn phim chiếu đi chiếu lại trong tâm trí của Như. Mỗi tối trước khi đi ngủ, hình ảnh 10 phút quay chậm ấy lại hiện ra, lo sợ có, trống trải có...
Nỗi lo ngày mai nặng đôi vai chị hai
Trong căn phòng chưa đầy 10 m2 ở trên gác, ông Hùng nhìn chăm chăm vào ti vi, con gái út cầm chiếc lồng đèn ngôi sao 5 cánh chạy qua chạy lại trên giường. Vẻ mặt tiều tụy, ông gật đầu chào, rồi bật khóc nói những câu không rõ chữ. "Coi ti vi cả ngày vậy cho quên đi", ông lắc đầu, chỉ lên trên lầu - nơi đặt bàn thờ và hũ cốt của vợ. Thấy ba khóc, Phương Anh dù chưa hiểu chuyện gì cũng vội vàng chạy qua thơm vào má.
Phương Nhi hiện là sinh viên năm cuối ngành công nghệ sinh học, Trường ĐH Khoa học tự nhiên; Phương Như học lớp 10 Trung tâm giáo dục thường xuyên Q.12, và Phương Anh vừa vào lớp 1 Trường tiểu học Võ Thị Sáu (Q.Gò Vấp)... Đó vừa là niềm tự hào, cũng vừa là nỗi lo của chị hai Phương Nhi vì giờ không có ai trong nhà làm ra tiền. Những đồng tiền mẹ còn để sót lại, Nhi chỉ dám dành mua thuốc cho ba qua ngày.
"Mỗi ngày ba em uống 12 viên thuốc, loại đắt nhất 60.000 đồng/viên. Em không dám mở loa tiếng tụng kinh lớn vì sợ ba nghe thấy lại buồn. Trước mắt khi hết dịch, bà ngoại em sẽ qua gửi tro cốt của mẹ vào chùa, làm lại bàn thờ cho mẹ. Giờ em chỉ mong sớm tốt nghiệp, đi xin việc để lo cho ba và các em ăn học", Nhi chia sẻ.
Mấy chục năm trời, cả nhà Nhi không chụp ảnh cùng nhau. Chỉ có tết năm vừa rồi, Nhi và Như năn nỉ ba mẹ chụp cùng một tấm kỷ niệm. Nào ngờ đâu, đó cũng là tấm ảnh duy nhất được chụp chung với ba mẹ...
Tặng quà trung thu cho trẻ mồ côi cha mẹ do Covid-19: cháu vui, bà khóc nức nở
Công an TP.HCM tặng quà trung thu cho trẻ em mồ côi vì Covid-19 Thiếu tướng Lê Hồng Nam, Giám đốc Công an TP.HCM cùng đoàn Công an TP đến thăm các cháu mồ côi có cha, mẹ qua đời vì dịch Covid-19 tại Q.3. Đoàn lãnh đạo Công an TP tặng quà cho cháu L.D.L.V.. Ảnh ĐÀO NGỌC THẠCH Chiều 20.9, đoàn công tác của Công an TP.HCM do thiếu tướng Lê Hồng Nam, Giám đốc...