Nước nghèo châu Á khó đạt miễn dịch cộng đồng
Con đường đánh bại Covid-19 bằng vaccine của các nước đang phát triển tại châu Á – Thái Bình Dương gặp nhiều thách thức, theo Liên Hợp Quốc.
Hầu hết chuyên gia đồng thuận rằng Covid-19 sẽ bị đánh bại khi các nước đạt được miễn dịch cộng đồng. Phần lớn người dân có kháng thể thông qua mắc bệnh tự nhiên hoặc được tiêm chủng bằng vaccine. Bà Armida Salsiah Alisjahbana, thư ký của Ủy ban Kinh tế và Xã hội Liên Hợp Quốc về châu Á – Thái Bình Dương, cho rằng khoảng 60% đến 70% dân số cần được tiêm vaccine để đạt được trạng thái này.
“Tôi nghĩ đó là một thách thức lớn. Nhìn vào số liệu hiện nay, tiến độ tiêm chủng ở khu vực này còn thấp, ngoại trừ số ít các nước phát triển”, Alisjahbana phát biểu trong Hội nghị chuyên đề về Phát triển Đông Nam Á của Ngân hàng Phát triển châu Á, hôm 17/3.
Theo bà Alisjahbana, mặc dù một số nước đã đặt hàng hoặc có sẵn vaccine Covid-19, quá trình tiêm chủng vẫn diễn ra chậm chạp. Khó khăn đặt ra với các nước đang phát triển là thời điểm nhận được vaccine, nguồn tài chính hạn chế và cở sở hạ tầng phục vụ hậu cần còn yếu kém. Công tác đảm bảo phân phối vaccine công bằng cũng là một thử thách các nước phải đối mặt.
Các nước giàu đã mua một lượng lớn vaccine, khiến những nước nghèo hơn bị tụt lại phía sau. Nhiều quốc gia trong số đó không có tiền để mua đủ số liều cần thiết. Theo Viện Y tế Toàn cầu Đại học Duke, các quốc gia phát triển chiếm 16% dân số thế giới, gồm Canada, Mỹ và Anh, đang tích trữ 60% nguồn cung vaccine toàn cầu để sử dụng cho người dân nước mình. Số vaccine họ đặt mua còn vượt gấp nhiều lần dân số.
Trong khi đó, tại Indonesia, Tổng thống Joko Widodo đặt mục tiêu tiêm chủng cho 182 triệu dân trên 19 tuổi vào cuối năm 2021. Đến nay, nước này mới nhận 11,7 triệu liều vaccine AstraZeneca thông qua cơ chế Covax. Gần một triệu liều vaccine đã được triển khai tại Philippines – con số ít ỏi trong tổng 161 triệu liều mà chính phủ dự định mua để tiêm cho 50-70 triệu người trong năm 2021. Tại Việt Nam, hơn 20.000 người đã tiêm vaccine Covid-19, tính đến ngày 17/3. Chính phủ dự kiến nhận 150 triệu liều vaccine Covid-19 trong năm nay và đầu năm 2022.
Cơ chế Covax được thành lập với mục tiêu đưa vaccine Covid-19 đến các nước nghèo, nhưng theo bà Alisjahbana, nguồn cung hiện giờ vẫn hạn chế. Bà cho biết sản xuất đang được đẩy nhanh và Tổ chức Y tế Thế giới đang xem xét, phê duyệt nhiều loại vaccine khác. Bà bày tỏ hy vọng chương trình tiêm chủng sẽ tăng tốc ở các nước đang phát triển trong nửa cuối năm 2021 và tăng hơn nữa vào năm 2022.
Video đang HOT
Bà Alisjahbana nhận định nếu các quốc gia thúc đẩy tiêm chủng cho nhóm có nguy cơ cao và nhân viên của các ngành thiết yếu, các nền kinh tế và biên giới có thể mở cửa. “Các hoạt động kinh tế, bao gồm du lịch, vận chuyển hàng hóa sẽ được tiếp tục”, bà cho hay.
Số ca mắc COVID-19 toàn thế giới vượt 110 triệu
Theo trang thống kê worldometers.info, tính đến 22h00 ngày 17/2 (theo giờ Hà Nội), thế giới đã ghi nhận 110.137.899 ca nhiễm virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19, trong đó có 2.432.192 ca tử vong. 84.963.641 bệnh nhân đã phục hồi.
Điều trị cho bệnh nhân nhiễm COVID-19 tại Munich, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN
Mỹ vẫn là nước chịu tác động nghiêm trọng nhất của dịch bệnh với 28.384.461 ca nhiễm và 500.038 ca tử vong. Tiếp đến là Ấn Độ với 10.937.320 ca nhiễm và 155.949 ca tử vong; Brazil đứng thứ ba với 9.921.981 ca nhiễm và 240.983 ca tử vong.
Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cập nhật đến hết ngày 16/2, toàn thế giới trong tuần qua ghi nhận 2,7 triệu ca nhiễm virus SARS-CoV-2, giảm 16% so với tuần trước đó. Số ca tử vong cũng giảm 10% xuống còn 81.000 ca. Tại 5 trong số 6 khu vực giám sát, WHO ghi nhận mức giảm hai chữ số về số ca nhiễm mới, ngoại trừ khu vực Đông Địa Trung Hải ghi nhận số ca mắc mới tăng 7%. Cụ thể, tại châu Phi và Tây Thái Bình Dương, số ca nhiễm mới giảm 20% trong tuần trước, châu Âu giảm 18%, châu Mỹ giảm 16% và Đông Nam Á giảm 13%.
Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết số ca nhiễm mới trên toàn cầu đã giảm gần một nửa so với mức hơn 5 triệu ca trong tuần từ ngày 4/1 và đây cũng là tuần thứ năm liên tiếp số ca nhiễm trên thế giới giảm liên tục. Con số này cho thấy hiệu quả của các biện pháp y tế cộng đồng.
Cũng theo thống kê của WHO, biến thể của virus SARS-CoV-2 lần đầu tiên phát hiện tại Anh đã xuất hiện tại 94 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng 8 nước/vùng lãnh thổ so với tuần trước đó. Biến thể phát hiện tại Nam Phi đến nay đã xuất hiện tại 46 quốc gia và biến thể phát hiện tại Brazil đã xuất hiện tại 21 nước.
Tại châu Âu, Anh trở thành nước đầu tiên trên thế giới cho phép các tình nguyện viên phơi nhiễm với virus SARS-CoV-2 nhằm thúc đẩy việc nghiên cứu y tế. Trong cuộc thử nghiệm sắp bắt đầu trong vòng 1 tháng tới, 90 tình nguyện viên khỏe mạnh, trong độ tuổi từ 18-30, sẽ được phơi nhiễm virus SARS-CoV-2 trong môi trường an toàn và có kiểm soát để các nhà nghiên cứu có thêm hiểu biết về cách thức virus này lây lan cho con người.
Nhằm đảm bảo thử nghiệm an toàn, virus được sử dụng cho các tình nguyện viên không phải là biến thể mới mà là loại xuất hiện ở Anh kể từ tháng 3/2020. Ban đầu nghiên cứu sẽ có nhiệm vụ tìm ra lượng virus nhỏ nhất có thể khiến con người phơi nhiễm. Sau đó các tình nguyện viên có thể được tiêm vaccine trước khi phơi nhiễm với virus. Các tình nguyện viên cũng sẽ được nhận tiền vì tham gia nghiên cứu.
Còn Slovakia đã tăng cường kiểm soát biên giới nhằm ngăn chặn dịch bệnh trong bối cảnh nước này đang là một trong những quốc gia có tỷ lệ tử vong cao nhất thế giới. Theo đó, bất kỳ ai nhập cảnh vào nước này đều phải thực hiện tự cách ly 14 ngày ngay khi đến và một số cửa khẩu ít người qua lại sẽ được đóng cửa hoàn toàn. Biện pháp này được áp đặt nhằm ngăn chặn các biến thể mới của virus SARS-CoV-2 lây lan. Quy định này không áp đặt với những lao động xuyên biên giới nhưng họ cần phải xuất trình giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm PCR âm tính không quá 72 giờ trước khi đến.
Slovakia đã ghi nhận trung bình 23 ca tử vong trên 100.000 người trong vòng 14 ngày qua, tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao thứ 2 thế giới sau Bồ Đào Nha. Còn tính kể từ khi đại dịch bắt đầu bùng phát tại Slovakia, tỷ lệ tử vong do COVID-19 trung bình ở mức 111 ca/100.000 người, đứng thứ 16 trên thế giới và thứ 10 ở châu Âu.
Trong khi đó, Chính phủ Thụy Điển, đất nước được cho là có cách tiếp cận mềm mỏng hơn trong công tác ứng phó với đại dịch, thông báo đang lên kế hoạch áp dụng luật mới về phòng dịch như đóng cửa các phòng tập gym, nhà hàng và tiệm làm tóc trước nguy cơ xảy ra làn sóng dịch bệnh thứ 3.
Tháng trước, Quốc hội Thụy Điển đã thông qua một đạo luật trao cho chính phủ các quyền mới để thực hiện những biện pháp nhằm ngăn chặn đại dịch COVID-19. Thụy Điển chưa bao giờ áp đặt lệnh phong tỏa như các nước khác ở châu Âu đã làm mà chỉ tin tưởng vào các biện pháp phòng dịch hầu như không mang tính chất bắt buộc. Tuy nhiên, nước này cũng đã dần dần thắt chặt các biện pháp phòng dịch kể từ tháng 11/2020, trong đó có lệnh cấm bán rượu sau 20h hàng ngày và cấm tập trung quá 8 người nơi công cộng. Thụy Điển cũng giới hạn số người được phép có mặt cùng lúc tại các trung tâm thể thao, bể bơi, trung tâm mua sắm, đồng thời khuyến cáo người dân đeo khẩu trang khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng vào giờ cao điểm.
Tại châu Phi, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh của châu lục này cho biết tính đến ngày 17/2, số ca nhiễm ở châu Phi đã lên tới 3.768.572 ca và số ca tử vong là 99.367 ca. Tổng cộng 3.317.207 bệnh nhân đã phục hồi.
Khu vực Nam Phi chịu tác động nghiêm trọng nhất của dịch bệnh tính về số ca nhiễm, tiếp đến là khu vực Bắc Phi. Trong khi đó những nước châu Phi chịu tác động mạnh nhất về số ca nhiễm có Nam Phi, Maroc, Tunisia, Ai Cập và Ethiopia. Nam Phi cũng là nước có số ca tử vong do COVID-19 cao nhất ở châu Phi, với 48.313 ca.
Tại châu Á, Cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hàn Quốc (KDCA) ngày 17/2 cho biết nước này có thêm 621 ca nhiễm mới, cao nhất trong hơn một tháng qua, làm dấy lên những lo ngại nguy cơ dịch COVID-19 tái bùng phát sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán trong bối cảnh nước này vừa nới lỏng các quy tắc giãn cách xã hội trên quy mô toàn quốc. Theo KDCA, hàng loạt vụ lây nhiễm tập thể tại các cơ sở tôn giáo, bệnh viện và nhà máy công nghiệp là nguyên nhân chính dẫn đến số lượng ca nhiễm mới tăng trở lại và điều này cũng đặt ra những thách thức mới đối với công tác phòng dịch, đặc biệt sau khi xuất hiện biến thể mới của virus SARS-CoV-2.
Trong khi đó, các thành phố lớn của Australia và New Zealand đã dỡ bỏ yêu cầu ở nhà đối với hàng triệu người dân sau khi lệnh phong tỏa nhanh ngăn chặn thành công sự bùng phát lây lan các biến thể mới của virus SARS-CoV-2.
Theo đó, khoảng 6 triệu người ở thành phố Melbourne, bang Victoria của Australia được phép ra khỏi nhà, các cơ sở kinh doanh được mở cửa trở lại và một số khán giả được vào sân theo dõi những trận thi đấu cuối cùng của Giải Quần vợt Australia Mở rộng 2021. Tuy nhiên, Thủ hiến Andrews cũng cảnh báo không loại trừ khả năng một lần nữa phải sử dụng lệnh phong tỏa nghiêm ngặt nếu thấy cần thiết.
Tại thành phố Auckland của New Zealand, gần 2 triệu người cũng được hưởng các quyền tự do tương tự sau khi Thủ tướng Jacinda Ardern tuyên bố lệnh đóng cửa kéo dài 3 ngày đã giúp ngăn chặn được đợt bùng phát dịch nghiêm trọng nhất tại thành phố này trong gần 6 tháng qua. Tuy nhiên, bà Ardern cũng cảnh báo sẵn sàng đưa ra các biện pháp cứng rắn hơn nữa nếu cần thiết.
Còn Sri Lanka đã dỡ bỏ lệnh cấm nhập cảnh tạm thời đối với các du khách đến từ Anh. Tuy nhiên, những người này vẫn phải cách ly 14 ngày và tiến hành xét nghiệm PCR sau khi tới Sri Lanka.
Nhật Bản đã bắt đầu triển khai chương trình tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19, bắt đầu với các nhân viên viên y tế trước khi mở rộng chủng ngừa cho người cao tuổi và những đối tượng có bệnh lý nền. Theo kế hoạch, chương trình tiêm chủng giai đoạn đầu sẽ được tiến hành đối với 40.000 nhân viên y tế tại 100 bệnh viện trên toàn Nhật Bản. Mục đích là ưu tiên đảm bảo an toàn cho lực lượng tuyến đầu chống dịch và đánh giá mức độ an toàn của vaccine trước khi phổ cập tiêm chủng toàn dân. Sau khi kết thúc tiêm chủng giai đoạn đầu, kể từ giữa tháng 3, Nhật Bản sẽ tiến hành tiêm chủng cho khoảng 3,7 triệu nhân viên y tế còn lại trên toàn quốc và từ đầu tháng 4 sẽ bắt đầu tiêm chủng cho 36 triệu trường hợp là người trên 65 tuổi.
Indonesia cũng đã khởi động giai đoạn 2 của chương trình tiêm chủng quốc gia miễn phí ngừa bệnh COVID-19. Theo kế hoạch, Indonesia đặt mục tiêu tiêm chủng cho ít nhất 38,5 triệu người trong giai đoạn 2. Giai đoạn này sẽ kéo dài đến hết tháng 5, bao gồm các đợt tiêm chủng tại các khu chợ, trung tâm thương mại trên khắp thủ đô Jakarta và các địa phương khác trên 2 hòn đảo Java và Bali, trước khi mở rộng sang các tỉnh thành khác.
Bên cạnh đó, Indonesia đã ban hành quy định bắt buộc tiêm vaccine ngừa COVID-19 và cho phép khu vực tư nhân tham gia chương trình tiêm chủng nhằm nhanh chóng đạt được miễn dịch cộng đồng.
Chiến lược 0-COVID ở châu Á là gì? Nhiều nước châu Á và Úc đã ngăn chặn COVID-19 thành công bằng cách cách ly, phong tỏa, truy vết. Hai giáo sư dịch tễ học giải thích lý do vì sao châu Âu khó áp dụng chiến lược như vậy. Cảnh sát Tokyo (Nhật) cầm biển kêu gọi mọi người ở nhà ngăn dịch vào trung tuần tháng 1-2021 - Ảnh: AFP...