Nữ giới bị xem là ‘quà tặng đối tác’ ở công ty công nghệ Trung Quốc
Cáo buộc hiếp dâm xảy ra tại Alibaba đã hé lộ mặt tối bên trong các văn phòng hào nhoáng, hiện đại của đất nước tỷ dân.
Theo New York Times , tai tiếng về các trò đùa khiêu gợi tình dục, những buổi tối tiệc tùng từ lâu đã trở thành vấn đề nhức nhối của ngành công nghệ Trung Quốc. Rất khó để thay đổi việc này trong một sớm, một chiều.
Môi trường văn phòng độc hại
Trong nhiều năm, Alibaba từ startup nhỏ bé vươn vai thành gã khổng thương mại điện tử. Ít ai biết rằng, một số bộ phận của họ đón nhân viên mới bằng buổi làm quen “ice-breaking” khiến nhiều người phải kinh ngạc.
Người mới bị buộc phải tiết lộ thông tin về đời tư trước mặt đồng nghiệp như mối tình đầu, nụ hôn đầu tiên và những lần quan hệ tình dục của họ. Theo những nhân viên cũ của Alibaba, các câu hỏi được diễn giải theo cách “không thể in lên báo”. Tất nhiên, gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc phủ nhận những điều này.
Hôm 8/8, một nữ nhân viên Alibaba công khai vụ việc chấn động lên mạng xã hội nội bộ. Sau khi bất tỉnh vì buổi tiệc rượu với khách hàng, cô bị người quản lý của mình cưỡng hiếp.
Sự kiện châm ngòi cho hàng loạt câu chuyện khác, phản ánh thực trạng trần trụi về nạn quấy rối tình dục trong thế giới văn phòng công nghệ đã bị giấu kín từ lâu.
Nhân viên Alibaba kêu gọi ban lãnh đạo lành mạnh hóa các hoạt động trong doanh nghiệp.
Trong lá thư gửi tới ban lãnh đạo tập đoàn, 6.000 nhân viên Alibaba yêu cầu cấm các lời nhận xét, trò chơi gợi dục trong hoạt động làm quen người mới và những sự kiện kinh doanh khác.
Đáp lại, Alibaba tuyên bố sa thải người quản lý bị cáo buộc hiếp dâm và tiếp tục triển khai các bước thích hợp để ngăn chặn hành vi quấy rối nơi công sở.
Đây không phải là lần đầu tiên một vụ bê bối tình dục xảy ra trong môi trường văn phòng của giới công nghệ Trung Quốc. Theo New York Times , từ lâu nam giới đã thống trị lĩnh vực này. Họ có xu hướng coi thường phụ nữ, đổ lỗi cho nạn nhân và phớt lờ tình trạng quấy rối.
3 năm trước, một sinh viên tại Đại học Minnesota cáo buộc Richard Liu, người sáng lập JD.com, đã cưỡng hiếp cô sau một buổi bàn chuyện kinh doanh bên ly rượu.
Liu phủ nhận vụ việc, cảnh sát từ chối điều tra, truyền thông Internet và giới công nghệ Trung Quốc đã đứng về phía tỷ phú, gọi nạn nhân là kẻ đào vàng, cùng những lời nhục mạ khác.
Hợp đồng bên bàn rượu
Video đang HOT
Vụ bê bối của Alibaba tạo ra tranh cãi xung quanh 2 yếu tố tồn tại trong các buổi chiêu đãi của giới kinh doanh Trung Quốc, bao gồm cả ngành công nghệ: rượu và phụ nữ.
“Bữa ăn không có phụ nữ không phải là một bữa ăn” là tiêu đề của bài viết đăng trên tạp chí GQ vào năm 2017, kèm theo hình ảnh minh họa phụ nữ khỏa thân trong bát súp.
Trong lời tố cáo đăng trên trang web nội bộ của Alibaba, nữ nhân viên cho biết quản lý xem sự xuất hiện của cô như một món quà dành tặng đối tác.
“Thấy tôi tốt với anh không, tôi đã mang đến một người đẹp”, kẻ này nói với khách hàng tại bữa tiệc. Nạn nhân của vụ việc nói rằng cơn ác mộng bắt đầu sau khi cô bị ép uống quá nhiều.
Văn hóa dùng rượu trong bữa ăn của người Trung Quốc đang bị lạm dụng trong kinh doanh.
Cưỡng ép uống rượu là vấn đề tồn tại lâu nay trong văn hóa doanh nghiệp Trung Quốc. Nó có thể xem như một cách phô trương quyền lực, khiến phụ nữ và nhân viên cấp dưới gặp bất lợi. Từ chối uống với cấp trên bị coi là xúc phạm.
Năm ngoái, trong buổi tiệc tối, một giám đốc ngân hàng đã tát nhân viên mới sau khi anh ta từ chối yêu cầu của sếp về việc thay ly nước ngọt bằng rượu.
Trong trường hợp của người quản lý tại Alibaba và giám đốc ngân hàng kể trên, họ đã bị sa thải hoặc kỷ luật sau khi câu chuyện được công khai. Tuy nhiên, điều này không giải quyết tận gốc vấn đề. Thậm chí, có những tình huống nạn nhân lại chịu trừng phạt.
Năm 2020, một nữ nhân viên của Didi đã bị sa thải vì “kém năng lực”. Quyết định được đưa ra sau khi cô lên tiếng về việc bị ép uống rượu trong một bữa ăn tại công ty, sau đó bị tấn công thể chất và tình dục. Nạn nhân đã đăng lên mạng xã hội những bức ảnh chụp khuôn mặt bị bầm tím cùng kết quả chẩn đoán của bác sĩ.
Startup gọi xe Trung Quốc im lặng trước câu hỏi của New York Times về việc có điều tra cáo buộc của nữ nhân viên này hay không.
Khó thay đổi văn hóa doanh nghiệp
Một nữ doanh nhân cho rằng những bê bối như vụ việc vừa qua tại Alibaba không hiếm trong giới công nghệ Trung Quốc. Bà yêu cầu được giấu tên vì lo ngại mình sẽ bị đối tác và đồng nghiệp tẩy chay sau nhận xét này.
Các nhân viên Xiaomi tham gia “biểu diễn thời trang” trong sự kiện mừng năm mới.
Ngành công nghệ cũng bắt đầu hạn chế những hành vi phản cảm công khai. Các nhân viên vừa nhận việc tại Alibaba gần đây không cần phải trả lời câu hỏi riêng tư trong buổi làm quen người mới.
Tuy nhiên, New York Times cho rằng có những quan điểm độc hại đã ăn sâu vào ngành công nghệ Trung Quốc, không dễ dàng để loại bỏ.
Vào năm 2014, công ty an ninh mạng Qihoo 360 mời một ngôi sao khiêu dâm Nhật Bản đến nhảy múa cùng các lập trình viên của mình, trong khi một số nhân viên nữ tham gia buổi tiệc với trang phục hở hang.
Trong nhiều năm liên tiếp, gã khổng lồ tìm kiếm Baidu, nhà sản xuất smartphone lớn thứ 2 thế giới Xiaomi và tập đoàn thương mại điện tử JD.com có những buổi trình diễn thời trang đồ lót theo phong cách Victoria Secret tại các lễ kỷ niệm hàng năm. Đôi khi người mẫu là nhân viên nữ của họ.
Trong những tình huống như vậy, rất ít người dám lên tiếng phản đối.
Phụ nữ ở khắp mọi nơi đều phải đối mặt với một số thách thức tương tự, nhưng trong ngành công nghệ của Trung Quốc, quan điểm này được lan truyền phổ biến từ những gã khổng lồ như Alibaba đến các công ty khởi nghiệp nhỏ.
Trung Quốc trấn áp Big Tech làm thế giới chao đảo
Việc Big Tech Trung Quốc bị siết chặt kiểm soát các vấn đề liên quan đến thông tin cá nhân và tuân thủ quy định pháp luật khiến không chỉ bản thân doanh nghiệp mà nhiều đối tác trên toàn cầu cũng liên đới.
Sau Alibaba, Didi đến lượt Tencent là cái tên mới nhất bị đưa vào tầm ngắm của giới chức Trung Quốc. Hết bị chặn vụ sáp nhập hai nền tảng livestream, Tencent lại bị cấm độc quyền sở hữu nhạc.
Đến đầu tháng 8, bài viết trên Tân Hoa Xã trực tiếp gọi các trò chơi trực tuyến do Tencent đang phát hành là "thuốc phiện tinh thần và ma túy điện tử làm ảnh hưởng đến thế hệ tương lai".
Dù bài viết đã bị gỡ, cổ phiếu của Tencent vẫn giảm khoảng 10% và trở thành mã cổ phiếu tệ nhất thế giới trong tháng 7 khi đã bốc hơi hơn 200 tỷ USD chỉ trong vòng vỏn vẹn một tháng.
Không dừng lại trong phạm vi Đại lục, những rắc rối của Big Tech Trung Quốc đang gián tiếp ảnh hưởng tới nhiều đối tác, công ty con, công ty liên kết,
Nhật Bản
Sau khi cổ phiếu của các công ty công nghệ Trung Quốc giảm mạnh, ông lớn Nhật Bản là SoftBank tỏ ra hết sức quan ngại. CEO Masayoshi Son trong buổi công bố báo cáo tài chính hôm thứ ba đã tuyên bố tạm dừng đầu tư vào Trung Quốc và chờ đợi các tín hiệu tiếp theo, mà ông hy vọng có thể chỉ kéo dài trong vòng một, hai năm tới.
SoftBank là một công ty viễn thông Nhật Bản nhưng rất mát tay trong thương vụ đầu tư vào các công ty công nghệ thông qua quỹ SoftBank Vision Fund. Quỹ này đang quản lý hơn 100 tỷ USD của các nhà đầu tư, chủ yếu là những ông chủ Ả Rập giàu có ở Trung Đông.
SoftBank sẽ phải thu mình lại trong đại dịch, không phải vì Covid-19 mà bởi động thái bất thường đến từ Trung Quốc.
Với SoftBank, riêng khoản đầu tư vào Alibaba đã chiếm tới 39% giá trị tài sản công ty. Các danh mục đầu tư vào startup Trung Quốc cũng chiếm tới 23% quỹ Vision Fund.
Kể từ tháng 4 khi có những tín hiệu bất thường, CEO Masayoshi Son đã chỉ đạo chỉ dành 11% danh mục đầu tư mới vào Trung Quốc. Tuy vậy, SoftBank vẫn hứng chịu tổn thất liên tiếp khi những startup được công ty này đầu tư đang chao đảo như ứng dụng gọi xe Didi, ứng dụng gọi xe tải Full Truck Alliance và nền tảng giáo dục Zuoyebang.
Đấy là chưa kể việc Alibaba cũng đang trong vòng kiềm tỏa của giới chức Trung Quốc sẽ khiến SoftBank lao đao trong một tương lai đầy bất định.
Hàn Quốc
Nỗi sợ hãi khi Tencent bị trấn áp đã lan sang cả Hàn Quốc, nơi Krafton tiến hành vụ IPO (chào bán cổ phiếu ra công chúng lần đầu) lớn thứ hai lịch sử hôm 10/4.
Cụ thể, trong buổi sáng giao dịch, cổ phiếu của Krafton đã giảm 20% trước khi chốt phiên giảm 8,8%. Cuối cùng, Krafton chỉ thu về 3,8 tỷ USD, đạt vốn hóa 19 tỷ USD nhờ bán đi 8,65 triệu cổ phiếu giá 498.000 Won, thấp hơn nhiều so với con số kỳ vọng là 5 tỷ USD và 27 tỷ USD tương ứng.
Cổ phiếu của Krafton đã không đạt kỳ vọng vì mối quan hệ hợp tác chiến lược với Tencent.
Những ngày tiếp theo, cổ phiếu Krafton có chiều hướng giảm mạnh và hồi phục ở con số 437.000 Won trong phiên giao dịch cuối ngày thứ sáu vừa qua.
Lý do cho sự sụt giảm này bởi Krafton được nhận đầu tư của Tencent và ủy quyền cho đối tác chiến lược phát hành PUBG cùng phiên bản di động PUBG Mobile ở Trung Quốc. Cả hai trò chơi dĩ nhiên đều nằm trong tầm ngắm của giới chức Trung Quốc và liên tục bị báo chí Trung Quốc chỉ trích trong những năm qua vì khiến giới trẻ nghiện ngập.
Mỹ
Hầu hết các công ty công nghệ Trung Quốc đều đã niêm yết hoặc có ý định IPO trên sàn chứng khoán Mỹ. Nhưng việc Trung Quốc siết chặt quy định IPO cùng với gia tăng kiểm soát dữ liệu cá nhân trên một nhóm lĩnh vực trải rộng từ ngân hàng, giáo dục đến bất động sản, y tế đã làm đình trệ nhiều kế hoạch niêm yết.
Dù TikTok là ứng dụng có lượt tải nhiều nhất thế giới, công ty mẹ ByteDance vẫn không dám mạo hiểm IPO ở thời điểm nhạy cảm này.
Danh sách này gồm có tập đoàn chuyên về dữ liệu y tế LinkDoc Technology, ứng dụng thể dục Keep, sàn thương mại điện tử rau sạch Meicai, ứng dụng giao vận Lalamove và chưa có dấu hiệu dừng lại... Trước đó, ByteDance, công ty mẹ TikTok, đã hoãn kế hoạch IPO vô thời hạn sau khi nhận được cảnh báo từ cơ quan quản lý Trung Quốc.
Tất nhiên, tác động của các công ty công nghệ trên đất Mỹ vẫn là tương đối nhỏ để tạo ra sóng to gió lớn cho thị trường chứng khoán New York. Nhưng đó có thể là hiệu ứng cánh bướm khiến dòng vốn không chảy về Phố Wall mà chuyển dịch sang các thị trường khác như Hồng Kông hoặc về lại Trung Quốc Đại lục.
Trung Quốc bắt một lãnh đạo cấp cao của Weibo Vụ việc xảy ra trong bối cảnh mạng xã hội lớn nhất nước này bị chỉ trích thổi phồng quá mức những nhân vật nổi tiếng nhằm mục đích thu hút người dùng. Hôm 10/8, Reuters đưa tin chính quyền Trung Quốc đã bắt giữ Mao Taotao, Giám đốc quan hệ công chúng của Weibo. Đồng thời, phía công ty cũng thông báo...