Nỗi lo khủng hoảng nhân đạo Yemen gia tăng sau khi Mỹ trừng phạt Houthi
Chính phủ Mỹ cam kết họ sẽ đưa ra các hình phạt tài chính nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen nhưng không gây thiệt hại tới 32 triệu dân ở quốc gia vốn dĩ đối mặt với nạn đói nghiêm trọng sau nhiều năm xung đột kéo dài.
Các gia đình Yemen nhận khẩu phần bột mì từ các tổ chức từ thiện. Ảnh: AFP
Theo hãng tin Reuters, ngày 17/1, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố đưa phong trào Hồi giáo Houthi ở Yemen trở lại danh sách các thực thể k.hủng b.ố do lực lượng này liên tục tấn công tàu thuyền trên các tuyến hàng hải quốc tế ở Biển Đỏ.
Trong tuyên bố, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nêu rõ: “Hôm nay Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo coi Ansarallah, thường được gọi là Houthi, là một nhóm k.hủng b.ố toàn cầu được chỉ định đặc biệt (SDGT), hành động này có hiệu lực sau 30 ngày kể từ hôm nay”.
Các biện pháp trừng phạt đi kèm với việc liệt Houthi vào danh sách k.hủng b.ố nhằm mục đích cắt đứt nhóm này khỏi nguồn tài chính của họ.
Tuy nhiên, trước quyết định trên của Washington, các quan chức viện trợ bày tỏ lo ngại. Phó giám đốc tổ chức Oxfam America Scott Paul cho biết quyết định này sẽ chỉ làm gia tăng mức độ bất ổn và mối đe dọa khác đối với người dân Yemen vẫn đang vướng vào một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn nhất thế giới.
Video đang HOT
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, chính phủ Mỹ đã liệt kê nhóm Houthi vào danh sách tổ chức k.hủng b.ố toàn cầu. Tuy nhiên, đến khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức, nhà lãnh đạo đã đảo ngược quyết định, viện dẫn lý do các lệnh trừng phạt gây ra mối đe dọa nhân đạo đối với dân thường Yemen.
Các cuộc tấn công quân sự mới đây của Mỹ và Anh nhằm vào các mục tiêu của Houthi ở Yemen đã không ngăn được các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa của lực lượng Houthi đối với các tàu thương mại đi qua tuyến đường Biển Đỏ.
Ngay cả khi các quan chức chính quyền Tổng thống Biden xem xét các lệnh trừng phạt mới, lực lượng Houthi trong tuần này tiếp tục phát động cuộc tấn công thứ hai nhằm vào một con tàu thuộc sở hữu của Mỹ bằng máy bay không người lái. Con tàu và thủy thủ đoàn an toàn sau khi dập tắt đám cháy do vụ tấn công.
Theo hãng tin AP, giới phê bình cho rằng các biện pháp trừng phạt bổ sung của Mỹ có thể ít ảnh hưởng đến Houthi. Bên cạnh đó cũng xuất hiện lo ngại việc đưa Houthi vào danh sách k.hủng b.ố có thể làm phức tạp các nỗ lực quốc tế nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình trong cuộc chiến hiện tạm lắng xuống với Saudi Arabia.
Theo Liên hợp quốc, xung đột và những chính sách sai lầm của chính phủ đã khiến 24 triệu người Yemen đứng trước nguy cơ nghèo đói và bệnh tật, trong đó 14 triệu người đang rất cần được hỗ trợ nhân đạo. Các nhóm viện trợ trong thời kỳ đỉnh điểm của cuộc chiến ở Yemen đã đưa ra nhiều cảnh báo hàng triệu người Yemen đang trên bờ vực nạn đói.
Các tổ chức viện trợ chỉ ra nỗi sợ vi phạm các quy định trừng phạt của Mỹ cũng đủ khiến các chủ hàng, ngân hàng và những bên khác trong chuỗi cung ứng thương mại mà người Yemen phụ thuộc muốn né tránh quốc gia này. Yemen nhập khẩu 90% lương thực.
Biết rõ nỗi lo ngại từ các tổ chức viện trợ, các quan chức Mỹ nêu rõ các lệnh trừng phạt mới sẽ không áp dụng đối với các chuyến hàng thương mại thực phẩm, thuốc men, nhiên liệu và hỗ trợ nhân đạo vào các cảng của Yemen. Các lệnh trừng phạt cũng sẽ có hiệu lực 30 ngày kể từ ngày công bố, giúp các công ty vận tải biển, ngân hàng, công ty bảo hiểm và những bên khác có thời gian chuẩn bị.
Trong một tuyên bố mới nhất, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nhấn mạnh sẽ đưa ra các miễn trừ chưa từng có đối với các mặt hàng chủ lực, bao gồm thực phẩm, để giúp giảm thiểu những ảnh hưởng bất lợi đối với người dân Yemen, đồng thời nói thêm những người dân này không nên phải trả giá vì hành động của Houthi.
Hiện tại, chính quyền không tái áp dụng việc chỉ định nghiêm khắc hơn về tổ chức k.hủng b.ố nước ngoài đối với Houthi. Điều đó sẽ ngăn cản người Mỹ, cùng với những người và tổ chức thuộc quyền tài phán của Mỹ, cung cấp “hỗ trợ vật chất” cho Houthi. Các nhóm viện trợ cho rằng bước đi đó có thể có tác dụng hình sự hóa hoạt động thương mại và hỗ trợ thông thường cho người Yemen.
Ông Sullivan nói thêm Mỹ sẽ đ.ánh giá lại quyết định nếu lực lượng Houthi tuân thủ trật tự hàng hải quốc tế.
Tuần trước, Jared Rowell, Giám đốc Ủy ban Cứu hộ Quốc tế tại Yemen, cho biết các cuộc tấn công và phản công đã làm gián đoạn việc vận chuyển hàng hóa và viện trợ vào Yemen, khiến gia thực phẩm và nhiên liệu tăng cao.
HĐBA LHQ thông qua nghị quyết yêu cầu chấm dứt ngay các vụ tấn công tàu thuyền ở Biển Đỏ
Ngày 10/1, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã thông qua một nghị quyết yêu cầu lực lượng Houthi ở Yemen chấm dứt ngay lập tức các vụ tấn công nhằm vào tàu thuyền ở Biển Đỏ.
Toàn cảnh phiên họp của Hội đồng Bảo an LHQ về các vụ tấn công của lực lượng Houthi trên Biển Đỏ, tại New York (Mỹ) ngày 3/1/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại New York, nghị quyết được thông qua với 11 phiếu thuận, không phiếu chống, 4 phiếu trắng của Nga, Trung Quốc, Mozambique và Algeria. Theo đó, HĐBA LHQ yêu cầu lực lượng Houthi "ngừng ngay lập tức các vụ tấn công nhằm vào tàu thuyền ở Biển Đỏ, hành động vi phạm luật pháp quốc tế, gây phương hại cho thương mại toàn cầu và làm suy yếu các quyền và tự do hàng hải cũng như hòa bình và an ninh khu vực".
Với ngôn từ mạnh mẽ nhất, nghị quyết của HĐBA đã lên án hàng loạt cuộc tấn công của các tay s.úng Houthi ở ngoài khơi bờ biển Yemen làm gián đoạn nghiêm trọng hoạt động thương mại hàng hải quốc tế đi qua Biển Đỏ và dấy lên nguy cơ xung đột ở Dải Gaza lan rộng ra toàn khu vực. Nghị quyết cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ tiến trình hòa bình do LHQ đứng đầu nhằm chấm dứt cuộc nội chiến dai dẳng ở Yemen.
Trước đó, phát biểu với báo giới cùng ngày, người phát ngôn của Tổng thư ký LHQ Stephane Dujarric nói: "Chúng tôi vẫn rất lo ngại tình hình ở Biển Đỏ, không chỉ vì những diễn biến hiện nay, nguy cơ đối với hoạt động thương mại toàn cầu, với môi trường và cuộc sống, mà còn tiềm ẩn nguy cơ leo thang cuộc xung đột ra toàn bộ khu vực Trung Đông".
Theo ông Dujarric, việc gia tăng các vụ tấn công ở Biển Đỏ đã khiến các công ty vận tải biển bỏ qua tuyến hàng hải này và thay vào đó chuyển hướng đi qua Mũi Hảo Vọng của Nam Phi, làm tăng đáng kể thời gian và chi phí hành trình.
Kể từ khi Israel mở chiến dịch quân sự ở Dải Gaza để trả đũa các vụ tấn công ngày 7/10/2023 của phong trào Hồi giáo Hamas vào lãnh thổ Israel, lực lượng Houthi ở Yemen đã tăng cường các cuộc tấn công nhằm vào tàu thuyền đi qua tuyến hàng hải quốc tế ở Biển Đỏ nhằm thể hiện đoàn kết với người người Palestine.
Mỹ, đồng minh chủ chốt của Israel, cũng đã thành lập một liên minh quốc tế nhằm bảo vệ giao thông hàng hải tại khu vực này, nơi có vai trò chiến lược với ít nhất 12% giao dịch thương mại hàng hóa thế giới đi qua.
Hội đồng bảo an Liên hợp quốc sẽ họp kín về tình hình Yemen Theo phóng viên TTXVN tại New York, Hội đồng bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) sẽ tổ chức phiên tham vấn kín về tình hình Yemen vào ngày 16/1 (theo giờ địa phương). Tàu chở hàng (phải), bị lực lượng Houthi bắt giữ, trên đường về cảng tỉnh Hodeida (Yemen), ngoài khơi Biển Đỏ, ngày 22/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Cuộc họp này diễn...