Nỗ lực ‘đổi tên, đổi vận’ của Facebook bất thành?

Khó khăn chồng chất khó khăn tại Facebook, bất chấp công ty đã đổi tên thành Meta và theo đuổi vũ trụ ảo của tương lai.

Gần 4 tháng trước, giữa cơn bão chỉ trích sau khi cựu nhân viên tiết lộ hồ sơ bất lợi cho công ty, Facebook chuyển mục tiêu sang xây dựng “vũ trụ ảo” và đổi tên thành Meta. Tuần qua, Meta tiếp tục chiến dịch thay đổi thương hiệu. Bảng tin News Feed rút gọn thành Feed, nhân viên (Facebooker) trở thành Metamate.

Giá trị doanh nghiệp cũng được làm mới. Thay vì “táo bạo” (be bold), Meta giới thiệu bộ quy tắc với những cụm từ như “tập trung vào ảnh hưởng lâu dài”, “tôn trọng và thẳng thắn với đồng nghiệp”. CEO Mark Zuckerberg cho biết thay đổi là cần thiết vì “chúng ta hiện tại là một công ty vũ trụ ảo, xây dựng tương lai của kết nối xã hội”. Ông còn khẳng định: “chương tiếp theo, chúng ta sẽ hướng đến tạo niềm cảm hứng cho mọi người”.

Những động thái đó một lần nữa cho thấy Meta đang muốn nhanh chóng sang trang mới, bỏ lại quá khứ bị hủy hoại sau nhiều năm bê bối. Chưa hết, Nick Clegg – cựu Phó Chủ tịch Truyền thông và các vấn đề toàn cầu – cũng được thăng chức Chủ tịch. Điều này sẽ cho Zuckerberg thời gian nghiên cứu sản ph ẩm thực tế ảo và thực tế tăng cường mới.

Tuy nhiên, theo CNN, Meta và Zuckerberg vẫn đối mặt với những vấn đề cũ và ngày càng tồi tệ hơn. Mảng kinh doanh quảng cáo cốt lõi bị các “ông lớn” công nghệ khác đe dọa. Cựu nhân viên Frances Haugen nộp 2 đơn khiếu nại mới lên Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ (SEC) vì cách công ty xử lý thông tin sai sự thật. Meta cũng phải chịu sự giám sát từ nhà chức trách.

Katie Harbath, cựu binh Facebook vừa nghỉ việc năm 2021, nhận xét: “Mark có thể chạy nhưng không thể trốn tránh áp lực từ nhà quản lý”.

Trong một thời gian dài khủng hoảng, ít nhất Zuckerberg và Facebook cũng tìm được chút an ủi nhờ giá cổ phiếu tăng không ngừng. Tuy nhiên, 6 tháng gần đây, cổ phiếu Meta giảm hơn 40%, đặc biệt sau báo cáo kinh doanh mới nhất.

Gil Luria, chiến lược gia công nghệ của hãng đầu tư D.A Davidson, chia sẻ, Phố Wall và cộng đồng đầu tư đã nhận ra sự thực rằng mảng kinh doanh cốt lõi của Facebook không còn tăng trưởng được nữa, thậm chí còn sụt giảm. Do đó, Facebook phải xoay trục sang một lĩnh vực thực sự không mấy liên quan.

Khó chồng khó

Tầm nhìn của Meta đặt trong thế giới ảo của tương lai, song những vấn đề của họ tiếp tục chất đống giữa thế giới thực.

Cuối tuần trước, tờ Washington Post đưa tin, bà Haugen nộp thêm 2 đơn kiện Meta nữa lên SEC. Bà Haugen là cựu quản lý sản phẩm, nghỉ việc hồi tháng 5/2021 và mang theo một núi tài liệu bất lợi cho Meta. Chúng chính là chất liệu làm nên Hồ sơ Facebook của hàng loạt tờ báo, gây rúng động năm ngoái.

Theo CNN, đơn khiếu nại mới cáo buộc Facebook gây nhầm lẫn cho nhà đầu tư về nỗ lực giải quyết thông tin sai sự thật về Covid-19 và khí hậu trên các nền tảng của mình. Trước đó, bà Haugen cũng khiếu nại Facebook vì cách xử lý thông tin sai sự thật liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 và cuộc bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1/2021, vấn nạn buôn người, ảnh hưởng của các sản phẩm Facebook đến trẻ vị thành niên…

Trong tuyên bố gửi CNN, người phát ngôn Meta khẳng định công ty đã giúp 2 tỷ người tiếp cận thông tin y tế có ủy quyền và Trung tâm Khoa học Khí hậu tại hơn 150 quốc gia, đồng thời cộng tác với các bên xác minh thông tin độc lập để giải quyết, gỡ bỏ thông tin sai sự thật.

Cũng trong tuần trước, Meta đồng ý trả 90 triệu USD để dàn xếp vụ kiện kéo dài cả thập kỷ về hành vi theo dõi hoạt động Internet của người dùng ngay cả khi họ đã thoát khỏi nền tảng. Đây là một trong các vụ dàn xếp lớn nhất lịch sử công ty.

Trong khi đó, tại Mỹ, Thượng Nghị sỹ Richard Blumenthal và Marsha Blackburn đề xuất Đạo luật An toàn trẻ em trên mạng, có thể buộc các nền tảng công nghệ chịu trách nhiệm bảo vệ trẻ em trước các nguy cơ kỹ thuật số như lạm dụng tình dục. Ngoài ra, phải thiết lập cài đặt mặc định để các gia đình bảo vệ con em trước nội dung độc hại.

Song vấn đề lớn nhất với Meta lúc này chính là Google thông báo phát triển các biện pháp quyền riêng tư mới, xóa bỏ khả năng theo dấu người dùng trên các ứng dụng và hạn chế chia sẻ dữ liệu người dùng với bên thứ ba trên thiết bị Android. Trước Google, Apple đã thực hiện điều tương tự và ảnh hưởng lớn đến mảng quảng cáo của Meta khi cho người dùng chọn không bị theo dõi.

Mảng quảng cáo Facebook phụ thuộc lớn vào các doanh nghiệp nhỏ. Nếu không được tiếp cận thông tin về người dùng để phục vụ quảng cáo mục tiêu hiệu quả, họ sẽ không trả nhiều tiền cho Facebook. Meta ước tính thiệt hại do thay đổi của Apple lên tới 10 tỷ USD trong năm nay. Dù Google gợi ý hệ thống mới hoạt động khác với Apple, nó vẫn có thể phương hại đến mảng quảng cáo của Meta.

Nỗ lực VR của Facebook sẽ bù đắp phần nào. Thực tế, việc xoay sang vũ trụ ảo là lời ngầm thừa nhận của Meta và Zuckerberg rằng mảng kinh doanh truyền thống đang gặp rắc rối. Meta đang cố gắng phát triển hệ sinh thái công nghệ riêng, nơi người dùng sử dụng headset Quest và truy cập kho ứng dụng mà không cần thông qua Apple hay Google. Vấn đề là, vũ trụ ảo và những công nghệ xoay quanh vẫn còn cách xa hàng năm trời. vì vậy khó xoay chuyển vận hạn của Meta trong một sớm một chiều.