Nợ doanh nghiệp kéo GDP Trung Quốc xuống mức 5%?

Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc sẽ xuống mức 5% trong năm 2020 do nợ doanh nghiệp ngày một tăng và dư thừa công suất trong ngành than, thép.

Đây là dự báo ảm đạm vừa được Quỹ Tiền tệ Quốc tế ( IMF) đưa ra trong báo cáo ngày 12/8 đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

IMF nêu rõ tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong năm nay sẽ chậm lại ở mức 6,6% do nhu cầu bên ngoài yếu kém và hoạt động đầu tư tư nhân giảm sút. Trong trung hạn, tăng trưởng GDP dự báo sẽ tiếp tục giảm xuống 6,2% vào năm 2017 và ở mức 6% trong các năm 2018 và 2019, trước khi trượt xuống mức 5% năm 2020. Triển vọng trong trung hạn đã bị “phủ mờ” bởi tình trạng phân bổ sai nguồn lực, nợ doanh nghiệp ngày một tăng và ở mức cao, công suất dư thừa và lĩnh vực tài chính trì trệ.

Đến năm 2020, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc có thể xuống mức 5%

Báo cáo nhấn mạnh đến tính cấp thiết của việc giải quyết vấn đề nợ doanh nghiệp của Trung Quốc như là một phần nỗ lực để đảm bảo tăng trưởng bền vững tại nền kinh tế đông dân nhất thế giới này.

IMF khuyến cáo rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc nên có biện pháp cứng rắn kiềm chế ngân sách đối với các doanh nghiệp nhà nước, phân loại và tái cơ cấu hoặc giải thể doanh nghiệp quá nợ, thừa nhận các khoản lỗ và chia sẻ với các bên có liên quan, kể cả chính phủ nếu cần thiết.

Hồi tháng 6 vừa qua, IMF ghi nhận nợ doanh nghiệp chiếm tỷ lệ rất cao trong nền kinh tế Trung Quốc, tương đương 145% GDP. Tình hình đặc biệt đáng lo ngại khi các DNNN chiếm đến 55% tổng số nợ nhưng chỉ chiếm 22% trong hoạt động kinh tế.

Từng trao đổi với PV, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh – Trưởng Bộ môn Quản trị Tài chính Quốc tế, khoa Tài chính Quốc tế (Học viện Tài chính) chỉ ra một trong những nguyên nhân quan trọng khác kìm giữ sự phát triển của doanh nghiệp Trung Quốc, đó chính là tình trạng “con ông cháu cha”.

Theo đó, Chính phủ Trung Quốc trước nay có quan điểm: để giữ vững sự thống nhất về chính trị, ổn định về kinh tế, xã hội thì nhiều cán bộ trung cao cấp của nước này tìm cách đưa con cháu mình vào các chức vụ trong chính quyền, nắm giữ cương vị quan trọng trong DNNN.

“Nếu họ đưa được những người có tài, được đào tạo bài bản, đạo đức trong sáng, có tâm, biết cống hiến vì người dân thì quá tốt. Nhưng đáng tiếc, phần nhiều con em những người ấy lại thuộc loại “phá gia chi tử”, ăn chơi nhiều hơn học hành, làm việc, vì mình nhiều hơn vì người khác. Chính những đối tượng này trở thành lực lượng gây cản trở cho hoạt động của doanh nghiệp, gây thiệt hại về tài sản, vốn liếng cho doanh nghiệp, trở thành gánh nặng, vật cản đối với người muốn cống hiến, có tài thực sự.

Vì thế, những người có năng lực không muốn cống hiến hết mình, thậm chí dẫu họ có muốn thì cũng bị những thành phần “con ông cháu cha” kém tài, thiếu hiểu biết, có chức vụ cao hơn ngáng đường, cản trở, đánh bật ra khỏi bộ máy, khiến cho cả doanh nghiệp không có cơ hội phát triển”, ông Thịnh chỉ rõ.

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Văn Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại (Bộ Công thương) chỉ ra một quy luật kinh tế, đó là: quốc gia nào duy trì nhiều DNNN thì nền kinh tế đó không hiệu quả.

Ở thể chế kinh tế như kiểu Trung Quốc, DNNN đóng vai nhà nước nhiều hơn là làm kinh doanh, họ được hưởng đặc quyền đặc lợi, được chia chác. Chính cái vai mà các doanh nghiệp này đóng làm lợi ích cho nhóm những người quản lý trong DNNN hoặc có liên quan đến quản lý DNNN.

Các nước như Trung Quốc, Việt Nam… không thoát khỏi quy luật đó. DNNN thua lỗ là đương nhiên vì những doanh nghiệp đó được nhà nước bảo lãnh cho vay nợ, thậm chí có không bảo lãnh thì cuối cùng vẫn phải đứng ra trả nợ, mà trường hợp của Vinashin là ví dụ điển hình.

DNNN sẵn sàng đi vay vì người quản lý DNNN là những người làm công ăn lương chứ không phải là những người chủ thực sự, trong nhiệm kỳ mấy năm, họ vẽ ra rất nhiều tương lai, triển vọng rực rỡ để được vay nợ, đầu tư, làm dự án, còn dự án đó sau 10-15 năm mới thể hiện mặt trái, trong khi những người quản lý đã hạ cánh an toàn. Tóm lại, tình trạng ở các DNNN nói chung là “cha chung không ai khóc”.

Theo_Báo Đất Việt