Những thách thức hàng đầu với Tổng thống đắc cử Hàn Quốc
Các chính sách mạo hiểm mà ông Yoon Seok-yeol đưa ra trong chiến dịch tranh cử tổng thống Hàn Quốc sẽ gặp nhiều thách thức khi thực hiện.
Theo nhận định của Tiến sĩ Swaran Singh, Giáo sư về ngoại giao và giải trừ quân bị tại Khoa Nghiên cứu Quốc tế, Đại học Jawaharlal Nehru (Ấn Độ) trên trang web Thời báo châu Á (Asiatimes.com) ngày 11/3, Tổng thống Hàn Quốc đắc cử Yoon Seok-yeol được cho là sẽ hồi sinh chính sách đối ngoại bảo thủ, theo đó có quan hệ đối tác thân thiện hơn với Mỹ và hướng đến đường lối cứng rắn hơn với Triều Tiên.
Tổng thống Hàn Quốc đắc cử Yoon Seok-yeol. Ảnh: DW
Chính sách “ bên miệng hố chiến tranh” với Triều Tiên
Tiến sĩ Swaran Singh cho rằng động thái được dự báo nhiều nhất là ông Yoon sẽ tăng cường chính sách “bên miệng hố chiến tranh” với Triều Tiên. Những người bảo thủ trong chính phủ Hàn Quốc nhìn chung thường tỏ ra cứng rắn với Triều Tiên và ông Yoon ủng hộ thực thi các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc, cũng như theo đuổi chính sách “không đối thoại” cho đến khi Triều Tiên giải trừ hoàn toàn vũ khí hạt nhân và tên lửa.
Khi đề cập đến cuộc xung đột Ukraine trong cuộc tranh luận tranh cử tổng thống vào tháng trước, ông Yoon nói rằng an ninh và hòa bình của một quốc gia không thể bảo vệ được bằng giấy và mực. Trong một lần khác, ông Yoon nói: “Hòa bình là vô nghĩa trừ khi nó được hỗ trợ bởi sức mạnh”.
Tất cả những điều trên là dấu hiệu cho thấy ông Yoon có thể ủng hộ hiện đại hóa quân đội Hàn Quốc. Ông Yoon cũng đã nói về việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Mỹ, Nhật Bản và hợp tác trong Đối thoại An ninh Bộ tứ (gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia) để kiềm chế Bắc Kinh.
Sau vụ thử tên lửa thứ 9 của Triều Tiên trong năm nay vào cuối tuần trước, ông Yoon cho rằng đó là nỗ lực của Bình Nhưỡng để gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc nhằm ủng hộ đối thủ Lee Jae-myung của đảng Dân chủ cầm quyền, người mà ông Yoon nói là có thiện cảm với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Điều này có thể sẽ thúc đẩy ông Yoon sẵn sàng mua thêm các hệ thống chống tên lửa từ Mỹ để tăng cường khả năng răn đe đối với vũ khí hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên. Tuy nhiên, động thái trên cũng sẽ thúc đẩy Triều Tiên tăng tốc phát triển các chương trình tên lửa và hạt nhân.
Ngoài ra, diễn biến đó cũng sẽ khiến Bắc Kinh lo ngại, dẫn đến việc nước này phải tăng cường hơn nữa khả năng chống tên lửa đạn đạo.
Video đang HOT
Thách thức đoàn kết dân tộc
Thách thức hàng đầu đối với ông Yoon sẽ là đoàn kết, thống nhất ở trong nước. Hàn Quốc vừa chứng kiến một trong những cuộc bầu cử tổng thống khó dự đoán nhất của nước này, kết thúc bằng chiến thắng sít sao khi ông Yoon nhận được 48,56% số phiếu bầu so với 47,83% của đối thủ xếp thứ hai là Lee Jae-myung.
Kết quả bầu cử có thể khiến ông Yoon gặp khó khăn trong việc đưa ra những chính sách mạo hiểm, đặc biệt là việc đảo ngược cách tiếp cận “đối thoại và hòa bình” của người tiề.n nhiệm Moon Jae-in.
Ngoài ra, ông Yoon cũng phải đối mặt với một loạt vấn đề tồn tại dai dẳng ở trong nước như gia tăng bất bình đẳng trong xã hội, giá nhà ở tăng, tăng trưởng kinh tế trì trệ, thất nghiệp và các vụ b.ê bố.i tham nhũng. Do đó, phát biểu sau khi giành chiến thắng hôm 10/3, ông Yoon đã cam kết sẽ “quan tâm đến sinh kế của mọi người” và “cung cấp các dịch vụ phúc lợi cho những người khó khăn”, coi đây là ưu tiên số 1 của ông.
Thách thức kinh tế
Khi đảm nhiệm cương vị mới và phụ trách nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á, thứ 10 thế giới, ông Yoon Seok- yeol sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn khác như khôi phục kinh tế thời hậu đại dịch COVID-19, vấn đề thất nghiệp, lạm phát cao và biến động thị trường tiề.n tệ,… Ngay cả trong chính sách kinh tế đối ngoại, căng thẳng tiếp diễn giữa hai đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc là Mỹ và Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến các ưu tiên của ông Yoon.
Tiến sĩ Singh lưu ý rằng ông Yoon là người mới tham gia chính trị, nên kinh nghiệm quản lý kinh tế vĩ mô cũng còn hạn chế. Trải qua 27 năm sự nghiệp với tư cách là một công tố viên, ông chỉ được chú ý trong nền chính trị Hàn Quốc khi truy tố cựu Tổng thống Park Geun-hye. Cho đến năm ngoái, ông Yoon vẫn là Tổng Công tố trong Chính quyền của Tổng thống Moon.
Cường quốc biển châu Âu nhìn về châu Á
Các cường quốc châu Âu, trong đó có cường quốc biển một thời Anh quốc, đang tăng cường hiện diện quân sự tại châu Á.
Trung Quốc chắc chắn sẽ không ngồi yên nhìn các nước phương Tây liên kết với nhau.
Nhóm tàu sân bay HMS Queen Elizabeth đang thẳng tiến Biển Đông với một số tàu chiến hộ tống đã băng qua eo biển Singapore trưa 23-7 - Ảnh: hải quân Mỹ
Trong chuyến công du châu Á thăm Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace đã tái khẳng định cam kết của Anh đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Vừa hợp tác vừa cạnh tranh
Việc triển khai nhóm tác chiến hạm đội tàu sân bay HMS Queen Elizabeth của Anh đến tuần tra và tập trận trên các tuyến đường hàng hải huyết mạch ở Biển Đông thể hiện được cả 3 đặc trưng trong chiến lược đối ngoại quốc phòng mới của nước Anh hậu Brexit: (i) quyết đoán, (ii) quy mô và (iii) đa liên kết.
Hải quân Hoàng gia Anh chưa từng gián đoạn hiện diện ở Đông Á (thông qua việc triển khai luân phiên các tàu HMS Montrose, Argyll và Enterprise), nhưng quy mô của việc triển khai hạm đội HMS Queen Elizabeth vẫn được đán.h giá là vượt trội hơn cả.
Xoay quanh việc vì sao nước Anh chọn châu Á làm "trọng tâm tiếp cận" mới, có ba nguyên nhân chính được ông Ben Wallace tuyên bố vào tháng 4-2021: (i) kỷ niệm 50 năm thành lập Hiệp ước Phòng thủ ngũ cường (FPDA) ở khu vực, (ii) đảm bảo các giá trị chuẩn mực của luật pháp quốc tế thông qua vai trò cường quốc toàn cầu của Anh và (iii) kiềm chế sự gia tăng ảnh hưởng quân sự và các hoạt động đơn phương áp đặt giá trị của Trung Quốc ở khu vực.
Tuy nhiên, trên thực tế nước Anh cũng đang trong quá trình cạnh tranh ảnh hưởng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương với Pháp, Đức nói riêng và cả Liên minh châu Âu nói chung giai đoạn hậu Brexit.
Sự công bố về chiến lược và cách tiếp cận khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương một cách đơn lẻ của mỗi bên châu Âu, cũng như việc Pháp thành công trong thiết lập tam giác chiến lược Pháp - Ấn - Úc (sắp tới có thể là Pháp - Mỹ - Nhật) và lực lượng tuần duyên chung với các nước Nam Thái Bình Dương (có cả Úc và New Zealand) khiến cho Anh phải đẩy nhanh cả 3 hướng triển khai chiến lược ở châu Á.
Xu hướng chạy đua ảnh hưởng giữa Anh - Pháp ở khu vực hiện vẫn đang được nằm trong thế "vừa hợp tác vừa cạnh tranh", trong bối cảnh các hạm đội của hai nước vẫn có kế hoạch diễn tập chung ở Địa Trung Hải và sắp tới là Biển Tây Philippines.
Theo lộ trình được Huân tước Annabel Goldie - quốc vụ khanh Bộ Quốc phòng Anh - đưa ra, sự hiện diện dài hạn của hải quân Anh ở khu vực sẽ tăng cường một cách tiệm tiến chứ không ồ ạt như bước khởi đầu, với việc duy trì các tàu tuần duyên vào năm 2021, các đơn vị lính thủy đán.h bộ từ năm 2023 và một tàu khinh hạm cho đến cuối thập niên này.
Cách tiếp cận này cho thấy mặc dù Anh có năng lực tài chính mạnh, Anh vẫn muốn triển khai tiệm tiến để giảm thiểu tối đa các chi phí hậu cần hàng hải, đồng thời tạo liên kết với các đối tác và đồng minh để khắc phục các điểm yếu về kỹ thuật quân sự (như nhờ Mỹ cung cấp thêm máy bay F-35B do hiện Anh chưa trang bị đủ số lượng cho hạm đội HMS Queen Elizabeth).
Trung Quốc có để yên?
Trung Quốc ngay từ tháng 1-2021 đã lên án việc triển khai hạm đội Anh ở khu vực và chắc chắn sẽ đưa ra những phản ứng quyết liệt và tăng cường cấp độ từ ngoại giao đến quân sự trong thời gian tới.
Mặc dù phía Anh đã phát đi các tín hiệu cho thấy sự ôn hòa trong đợt triển khai, Trung Quốc chắc chắn sẽ bỏ qua các chỉ dấu này và đẩy mạnh các hoạt động tiếp cận, do thám cũng như có những động thái phản ứng quyết liệt để tăng cường hiện diện quân sự đối trọng với hạm đội Anh nói riêng và tổ hợp lực lượng các cường quốc nói chung.
Cần nói thêm là Trung Quốc vẫn giữ tâm thế lo ngại về sự hiện diện cùng lúc từ đông đảo các cường quốc bên ngoài, xuất phát từ việc quốc gia này bị các nước phương Tây biến thành nước nửa thuộc địa suốt một thế kỷ.
Sự hiện diện của Anh trong tập trận đa phương 8 nước (Mỹ, Anh, Hà Lan, Úc, Pháp, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc) vào tháng 8 tới tại Biển Philippines gợi lại đúng khái niệm "Bát quốc liên quân" can thiệp Trung Quốc hồi đầu thế kỷ 20, dù thành phần tham dự hoàn toàn khác nhau.
ASEAN, với chủ trương đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc phòng với các nước lớn, chắc chắn sẽ có cách tiếp cận tích cực với tín hiệu tăng cường hiện diện của Anh trong khu vực, đặc biệt khi một số thành viên trong khối ASEAN vẫn là thành viên FPDA cùng Anh. Nhiều quốc gia Đông Nam Á đang muốn đẩy nhanh các hoạt động đối ngoại quốc phòng ở Biển Đông để đối trọng với các hoạt động quân sự tăng cường từ Trung Quốc gần đây.
Việt Nam quan trọng với Anh
Có một số thông điệp được thể hiện trong chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace hôm 22-7. Thứ nhất, nước Anh muốn tăng cường hợp tác an ninh với Việt Nam, mở rộng khả năng tiếp cận cảng biển Việt Nam cho các tàu hải quân Anh về sau. Đây là nhu cầu cấp thiết lúc này, do một số nước trong khu vực đang bùng phát dịch COVID-19 nên hạn chế cảng biển.
Thứ hai, ông Wallace muốn có được sự ủng hộ của Việt Nam trong kế hoạch tham gia Hội nghị bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM ) mà Anh chưa có suất thành viên - một nhu cầu cấp thiết cho việc tăng cường hiện diện của Anh lúc này.
Thạc sĩ LỤC MINH TUẤN (nghiên cứu viên Trung tâm nghiên cứu quốc tế - SCIS, Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM)
Việt Nam lên tiếng việc Anh triển khai chiến hạm ở châu Á Các hoạt động trên biển cần tuân thủ quy định của luật pháp quốc tế, đóng góp vào ổn định và an ninh khu vực, theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao. "Chủ trương nhất quán của Việt Nam là hoạt động trên biển của các quốc gia trong và ngoài khu vực cần tuân thủ những quy định liên quan của luật...