Những phát minh độc đáo: iPhone đã có mặt cách đây 20 năm

Ít ai biết rằng trong quá khứ, kẻ tiền nhiệm của iPhone đã từng bị thị trường “ghẻ lạnh” cho dù đó là một thiết kế công nghệ đi trước thời đại.

Apple từng đưa ý tưởng “thiết bị di động thông minh” đến CES 1992.

Vào đầu những năm của thập kỷ 90, trong bài phát biểu của mình tại sự kiện thường niên CES 1992, CEO bấy giờ của Apple, John Sculley đã dự đoán các thiết bị điện tử tiêu dùng sẽ kết hợp với máy tính, và thu gọn vào một kích thước nhỏ phù hợp, có khả năng thực hiện được rất nhiều việc. Nhưng khi ông biến ý tưởng đó thành sản phẩm thương mại thì tuy rằng đó là một sáng tạo vượt trước thời gian, nhưng cuối cùng lại rơi vào thất bại.

Tại triển lãm điện tử tiêu dùng CES 1992, John Sculley đã có bài phát biểu quan trọng về tương lai của các thiết bị số. Ông nhận định, công nghệ số sẽ giúp việc rất đắc lực cho con người trong tổ chức công việc, thay đổi thói quen hằng ngày, tăng hiệu suất làm việc, và thậm chí định nghĩa lại công việc nữa. Vậy “chìa khóa” để thay đổi là gì ?

MessagePad của Apple.

Thiết bị số trợ giúp cá nhân PDA (Personal Digital Assistant) ở dạng mẫu thử nghiệm concept vào năm 1987 đã có thể kết hợp được các ứng dụng, multimedia, truy cập mạng, và theo John Sculley, nó sẽ dẫn đến thị trường có lợi nhuận hàng tỷ USD vào thập kỷ kế tiếp. Tuy ông không tiết lộ về bất kỳ sản phẩm nào của Apple theo mô tả đó, nhưng ông đã thiết lập các giai đoạn hình thành và phát triển cho MessagePad, một thiết bị số đã tạo nên cuộc cách mạng công nghệ.

Dường như John Sculley đã sinh ra thuật ngữ “thiết bị số trợ giúp cá nhân” vào thời điểm đó, và cũng đã xuất hiện một vài sản phẩm nhỏ lẻ trên thị trường. Có thể kể đến palmtops Organisers của Psion cho khả năng lưu trữ danh bạ, lịch làm việc…Năm 1989, Grid Systems tung ra GRiDPAD chạy hệ điều hành MS-DOS và dùng bút để nhập liệu với ứng dụng do Jeff Hawkins phát triển. Đến năm 1993, Psion đã giới thiệu Organisers Series 3 có thiết kế vỏ gập với bàn phím QWERTY cùng một số ứng dụng.

Palmtops Organisers của Psion.

Trong giai đoạn giữa những năm 80, Sculley đã hoạch định lại chiến lược kinh doanh cho mảng máy tính Mac và định hướng Apple vào con đường phát triển mảng thiết bị di động. Khởi đầu vào năm 1987 khi thành lập nhóm Newton, và trình làng máy tính Macintosh xách tay vào năm 1989 (mặc dầu trọng lượng máy 16 pounds – tương đương 7kg, cũng không hề dễ dàng chút nào khi di chuyển).

Đến năm 1990, Sculley cảm thấy rằng đây là thời điểm thích hợp để cho ra mắt một thiết bị di động bỏ túi PDA dựa trên dự án của nhóm Newton, và dự kiến là vào mùa Hè năm 1992, tại CES ở Chicago (Mỹ). Nhưng đã xuất hiện nhiều vấn đề cản trở mẫu PDA thử nghiệm đi đến sản xuất như thay đổi chip xử lý, ứng dụng nhận dạng chữ viết tay, hay thỏa thuận với Sharp có trục trặc…Mục tiêu tung ra thị trường một sản phẩm mang tính sáng tạo đột phá, đã không thực hiện được.

Mặc dù Apple đã rất thành công với dòng máy tính xách tay PowerBook từ năm 1991, nhưng doanh số bán chung của Apple lại khá ảm đạm, và Sculley rất cần một sản phẩm mới tạo bước ngoặt. Ông rất hy vọng, mẫu thử nghiệm Newton PDA mà từng đề cập đến hồi CES 1992, sớm được tung ra thị trường và sẽ chiếm ngôi dẫn đầu. Nhưng “nhân tính không bằng trời tính”, vẫn lại trắc trở từ những rắc rối, chậm trễ trong nội bộ Apple. Đến CES 1993, Apple cuối cùng cũng ra mắt mẫu Newton PDA nhưng vẫn dừng lại ở giai đoạn phát triển alpha, và khá mơ hồ khi dự kiến giá bán ở mức 1.000 USD, không có gì chắc chắn cả.

Thật không may cho Apple khi vẫn đang loay hoay với Newton PDA, các công ty khác đã nỗ lực thúc đẩy các dự án phát triển mẫu PDA của riêng họ. Sự kiện CeBIT 1993 tại Đức đã chứng kiến màn trình diễn ấn tượng của Zoomer PDA đến từ Tandy. Thiết bị PDA này chạy trên nền tảng do Palm Inc. phát triển, và Tandy lại được dẫn dắt bởi cựu CEO của Grid Systems, đó là Hawkins.

Zoomer PDA đến từ Tandy.

Trong cố gắng chạy đua với các đối thủ, vào tháng 8 cùng năm đó, Apple cũng đã giới thiệu thiết bị PDA thương mại đầu tiên của mình tại Macworld Expo: đó là MessagePad. Apple MessagePad sở hữu màn hình cảm ứng LCD đơn sắc có kích thước 4.5 x 7.25-inch, bút cảm ứng, và có giá bán 699 USD. MessagePad có khả năng nhận/gửi tin nhắn không dây, hỗ trợ kết nối model, và thậm chí truyền dữ liệu giữa các MessagePad thông qua cổng hồng ngoại.

MessagePad kết nối với thiết bị ngoại vi như bàn phím, đầu đọc thẻ nhớ…

Apple từng dự kiến sẽ đạt doanh số bán 50.000 đơn vị sản phẩm MessagePad ngay trong 2 tháng đầu tiên mở bán, nhưng thực tế đã không đạt được như kỳ vọng. Ứng dụng Calligrapher nhận dạng chữ viết bằng tay đã hoạt động không ổn định, thường cho ra kết quả sai. Đến nỗi mà bộ truyện tranh nổi tiếng Doonesbury đã chế giễu cái rắc rối của MessagePad như là “egg freckles”. Doanh số bán MessagePad bị đình trệ, và thất bại của MessagePad đã hiện ra trước mắt. Ban lãnh đạo của Apple đã phải tuyên bố sa thải CEO John Sculley sau 10 năm dẫn dắt Apple. Nhớ rằng, doanh thu của Apple đã tăng từ 800 triệu USD lên 8 tỷ USD trong giai đoạn John Sculley nắm quyền.

Palm Pilot từng rất nổi tiếng.

Không một thiết bị PDA nào có khả năng dẫn dắt thị trường do hạn chế về mặt công nghệ thời kỳ đó. Từ bài học thất bại của Zoomer và MessagePad, Hawkins đã phát triển ứng dụng nhận dạng chữ viết thành một sản phẩm mới có tên là Graffiti. Năm 1994, Hawkins đưa Graffiti đến Apple và đã giải quyết được vấn đề lớn mà MessagePad đang mắc phải. Thậm chí, Hawkins còn rất thành công với chính mẫu PDA của riêng mình được ra mắt vào năm 1996, đó chính là Palm Pilot.

MessagePad và iPhone: 2 thiết bị khởi nguồn từ 1 ý tưởng.

Trở lại Apple vào năm 1997, CEO Steve Jobs đã chính thức “khai tử” dòng sản phẩm MessagePad ngay sau khi nhậm chức không lâu. Nhưng “cái chết” của MessagePad không phải là điểm cuối của con đường mà Sculley đã khởi công xây dựng. Từ xuất phát điểm này, sau gần một thập kỷ, ý tưởng đó đã được hoàn thiện thành một dòng sản phẩm mới có sức hấp dẫn, rất thời trang và có thiết kế tuyệt vời, cùng nền tảng hệ sinh thái iOS: đó chính là iPhone.

Theo Bongdaplus