Những ông lớn ngành điện tử Nhật Bản sụp đổ ra sao?

Những công ty Nhật từng bá chủ ngày công nghiệp điện tử thế giới nhưng giờ đây, họ đang trở thành trung tâm trên các mặt báo vì hàng loạt vấn đề thay vì những sản phẩm đột phá.

Ở quốc gia phát minh ra Walkman, những thương hiệu điện tử hàng đầu – từng là những tượng đài của thế giới – đang phải vật lộn để tồn tại khi bỏ lỡ xu hướng toàn cầu – điện thoại thông minh. Bộ máy quan liêu cùng việc đi sau phần còn lại của thế giới đẩy những ông lớn một thời vào tình cảnh lay lắt, thậm chí bị thâu tóm.

Toshiba: Bên bờ vực phá sản

Là nhà tiên phong trong lĩnh vực máy tính xách tay, TV và nhiều loại hàng điện tử gia dụng khác, Toshiba không thể giữ được vị thế và lâm vào hàng ngũ những công ty Nhật Bản đang gặp khó khăn trong quá trình hoạt động. Sự sống của họ được duy trì bởi các khoản hỗ trợ từ ngân hàng.

Từ vị thế dẫn đầu, Toshiba đang đứng bên bờ vực phá sản. Ảnh: CNN

Thời gian qua, Toshiba bị bỏ lại bởi công ty ở Trung Quốc và Hàn Quốc trong các ngành công nghiệp then chốt. Đổ tiền vào lĩnh vực điện hạt nhân ở Mỹ cũng không giúp tượng đài một thời của Nhật Bản lấy lại vị thế. Bê bối kế toán khổng lồ năm 2015 đã đánh gục tập đoàn danh tiếng Nhật Bản.

Hồi tháng 2, Toshiba cho biết lĩnh vực điện hạt nhân gây ra khoản lỗ 6,3 tỷ USD cho hãng. Mảng điện hạt nhân đã phá sản và sự tồn tại của Toshiba bị nghi ngờ. Giá cổ phiếu của công ty Nhật Bản cũng đã giảm một nửa trong vài tháng.

Hãng đang tìm đối tác để bán mảng sản xuất chip để duy trì hoạt động.

Sharp: Bị Foxconn thâu tóm

Ở thập niên 80, Sharp nổi tiếng với dòng máy tính cao cấp, màn hình và máy nghe nhạc cầm tay. Sau đó, công ty tiếp tục đặt cược vào mảng TV màn hình tinh thể lỏng và các tấm nền hiển thị, giúp gặt hái được những thành công vang dội.

Tuy nhiên, Sharp rơi vào thoái trào khi đồng yên tăng giá và cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu kéo tụt nhu cầu.

Màn hình LCD không thể giúp Sharp duy trì vị thế. Ảnh: CNN

Việc Sharp đầu tư mạnh vào màn hình LCD và thiết bị hiển thị không còn mang lại hiệu quả. Trong nhiều năm qua, công ty này rơi vào tình trạng sắp phá sản, khiến các ngân hàng phải 2 lần ra tay cứu giúp. Với những tổn thất khổng lồ, Sharp phải cắt giảm 5.000 việc làm vào năm 2015.

Tuy nhiên, không thể vượt qua tình trạng leo lắt, Sharp được bán cho công ty Foxconn của Đài Loan năm 2016. Thương vụ đặt dấu chấm hết cho một thương hiệu lớn trong lĩnh vực điện tử của Nhật Bản.

Olympus: Sống nhờ thiết bị y tế

Olympus khởi nguồn là một công ty sản xuất kính hiển vi và tiếp tục phát triển với các sản phẩm máy ảnh và các thiết bị y tế. Tuy nhiên, công ty này cũng bị kéo vào khủng hoảng sau bê bối kế toán bị phanh phui.

Olympus sống nhờ lĩnh vực kinh doanh thiết bị y tế, thay vì máy ảnh. Ảnh: CNN

Năm 2011, Michael Woodford, giám đốc điều hành Olympus phát hiện ra loạt giấy tờ giả mạo, nhằm che giấu những khoản thua lỗ của công ty từ những năm 1990. Việc Woodford bị hội đồng quản trị sa thải không giúp công ty Nhật Bản che giấu những bê bối mà còn khiến nó bị phanh phui.

Theo tài liệu của Woodford, với 13 năm gian lận, Olympus đã phù phép khoản tiền 1,7 tỷ USD. Theo vị CEO người Anh, văn hóa cực đoan chính là nguyên nhân gây ra vấn đề của Olympus. Một sự thay đổi cách mạng đã được tiến hành và công ty danh tiếng trở lại ngoạn mục. Doanh số bán thiết bị y tế giúp cổ phiếu Olympus tăng gấp 10 lần so với mức thấp nhất năm 2011.

Sanyo: Bị Panasonic mua lại

Sanyo từng là một trong 3 nhà sản xuất thiết bị điện tử lớn nhất ở Nhật Bản. Công ty này sản xuất pin điện thoại di động và thiết bị gia dụng. Từ cuối những năm 1970 trở đi, người ta có thể nhìn thấy biển quảng cáo của Sanyo ở những vị trí đắc địa bậc nhất thế giới, bao gồm cả Quảng trường Piccadilly Circus ở London, Anh.

Tấm biển quảng cáo của Sanyo ở London, Anh tối đèn. Ảnh: CNN

Tuy nhiên, vào những năm 2000, công ty này phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các doanh nghiệp Trung Quốc và Hàn Quốc. Đồng yên tăng giá khiến hoạt động xuất khẩu của Nhật Bản gặp khó khăn, tạo áp lực trực tiếp lên các nhà sản xuất. Cùng với đó, sự phát triển vượt trội của công nghệ càng làm cho Sanyo gặp khó.

Sanyo từng được đề nghị thay thế tấm biển quảng cáo bằng đèn neon ở Piccadilly Circus bằng màn hình LED hiện đại, có khả năng trình chiếu hình ảnh động nhưng công ty từ chối vì “không cảm thấy cần phải thay đổi nó”. Vấn đề kinh tế là nguyên nhân của quyết định này. Năm 2011, tấm biển bị tắt đèn vĩnh viễn. Theo các nguồn tin, Panasonic mua lại Sanyo vào năm 2009.

Linh Linh

Theo Zing