Những đặc điểm nổi bật trong chính sách nhà ở vừa túi tiền của Trung Quốc

Có ba loại nhà ở vừa túi tiền (affordable housing) chính ở Trung Quốc. Đó là nhà cho thuê công cộng, nhà cho thuê được chính phủ trợ cấp và nhà có quyền sở hữu chung.

Ba loại hình chính

Những tòa nhà tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN

Nhà cho thuê công cộng hướng tới các gia đình có thu nhập thấp ở khu vực thành thị, trong khi nhà cho thuê được chính phủ trợ cấp có đối tượng chính là cư dân đô thị mới và giới trẻ.

Những ngôi nhà có quyền sở hữu chung nhắm đến nhóm có thu nhập cao hơn nhưng vẫn chưa đủ khả năng mua nhà. Một số thành phố cung cấp loại nhà ở này thông qua các chương trình thu hút nhân tài công nghệ, giáo viên và nhân viên y tế. Các thành phố có điều kiện riêng về ngưỡng thu nhập của những người được tham gia.

Mức giá đối với nhà cho thuê công cộng của các thành phố Trung Quốc khá khác biệt. Ví dụ, ở thành phố Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, nơi có 10,5 triệu dân, giá thuê nhà ở công cộng phải thấp hơn ít nhất 30% so với giá thị trường. Hầu hết các căn hộ có giá từ 360 đến 720 nhân dân tệ (1,2 -2,6 triệu đồng) mỗi tháng, tùy thuộc vào vị trí. Chúng thường có diện tích nhỏ hơn 60 mét vuông.

Tại quận Yangpu của Thượng Hải, một căn hộ cho thuê công cộng một phòng ngủ rộng 50-64 mét vuông có giá 3.899-5.491 nhân dân tệ (13,6 – 19,6 triệu đồng) mỗi tháng, thấp hơn khoảng 20% so với giá thị trường.

Nhà cho thuê do chính phủ trợ cấp thường có giá ở mức tương đương 90% giá thị trường, đối với các căn hộ có diện tích lên tới 70 mét vuông.

Một bệnh viện dã chiến ở quận Triều Dương của Bắc Kinh đã được chuyển thành nhà cho thuê do chính phủ trợ cấp vào năm 2023, với giá thuê hàng tháng là 1.200 nhân dân tệ (4,3 triệu đồng).

Những ngôi nhà có quyền sở hữu chung sẽ có giá thấp hơn nhà thương mại nhưng cùng chất lượng ở khu vực lân cận.

Ông Bruce Pang tại công ty tư vấn Jones Lang LaSalle ước tính giá những ngôi nhà có quyền sở hữu chung thường thấp hơn 10-20% so với giá thị trường và người mua nhà sẽ sở hữu không dưới 60% căn hộ, trong khi chính quyền địa phương sở hữu 10-40% căn hộ.

Nguồn vốn cho nhà ở vừa túi tiền

Các thành phố với hơn 3 triệu dân dự kiến sẽ đi đầu trong việc phát triển nhà ở giá rẻ. Chính quyền địa phương đã cung cấp phần lớn nguồn tài chính, tuy nhiên, chính quyền trung ương cũng đang vào cuộc. Bộ Tài chính Trung Quốc vào tháng 11/2023 đã chi trước 42,5 tỷ nhân dân tệ (5,87 tỷ USD) trợ cấp cho các dự án nhà ở giá rẻ ở đô thị năm 2024.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc vào tháng 1 cho biết họ đã tăng hạn ngạch cho chương trình Cho vay bổ sung có cam kết (PSL) đối với nhà ở giá rẻ, cải tạo đô thị và cơ sở hạ tầng. Vào tháng 5, Ngân hàng trung ương Trung Quốc cũng cung cấp 300 tỷ nhân dân tệ để các ngân hàng có thể cho doanh nghiệp nhà nước vay và mua những căn hộ chưa bán được với “giá hợp lý”. Sau đó, họ sẽ biến những căn hộ này thành nhà ở giá phải chăng.

Bộ Nhà ở và Xây dựng Đô thị – Nông thôn Trung Quốc đã công bố kế hoạch 5 năm lần thứ 14 cho giai đoạn 2021-2025 với mục tiêu cung cấp 8,7 triệu đơn vị nhà ở cho thuê do chính phủ trợ cấp. Theo số liệu chính thức, đến cuối năm 2023, 2/3 trong số những căn hộ này đã được bàn giao.

Nhà ở vừa túi tiền dự kiến sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Cơ quan xếp hạng S&P Global ước tính rằng nhà ở xã hội chiếm 8% doanh số sơ cấp tại các thành phố lớn năm 2023 và dự kiến đạt 20% trong năm 2026.