Những công trình ‘làm nghèo’ đất nước: Hoang phí hệ thống lọc nước uống hơn 123 tỉ đồng

Chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng, hệ thống lọc nước uống tại các trường học và trạm y tế trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu với tổng vốn đầu tư hơn 123 tỉ đồng đã hư hỏng, xuống cấp trầm trọng, nhiều nơi bị bỏ phế.

Một doanh nghiệp trúng 27/31 gói thầu

Theo báo cáo của Sở KH-ĐT Bạc Liêu về việc kiểm tra, đánh giá đầu tư hệ thống lọc nước uống trên địa bàn tỉnh, ngày 7.3.2017 Chủ tịch UBND tỉnh có công văn chỉ đạo đầu tư thí điểm 15 hệ thống lọc nước uống tại TP.Bạc Liêu. Mục tiêu đầu tư nhằm đảm bảo sức khỏe cho học sinh mầm non, tiểu học và THCS. Qua đó tổng kết, đánh giá hiệu quả công trình, khả năng xã hội hóa…, báo cáo UBND tỉnh nghiên cứu để nhân rộng mô hình trong toàn tỉnh.

Tháng 5.2017, UBND tỉnh quyết định phân bổ vốn cho tất cả 7 huyện, thị xã, thành phố và giao UBND các địa phương quyết định đầu tư. Tính đến tháng 6.2021, UBND các huyện, thị xã và thành phố đã đầu tư 299 hệ thống lọc nước uống, trong đó có 253 điểm trường và 46 trạm y tế với tổng kinh phí hơn 123 tỉ đồng.

Nhiều thiết bị của hệ thống lọc nước uống tại Trường tiểu học Quang Trung chất đống dưới chân cầu thang. Ảnh TRẦN THANH PHONG

Qua khảo sát thực tế, dù quy mô học sinh hay lượng bệnh nhân đến khám ít hay nhiều thì các địa phương vẫn đầu tư 1 hệ thống/đơn vị sử dụng, và công suất như nhau (2.000 lít/ngày đêm đối với trường học, 5.000 lít/ngày đêm đối với trạm y tế). Chi phí đầu tư cho hệ thống cũng tương đối cao (khoảng 400 triệu đồng/hệ thống lắp cho trường học và khoảng 500 triệu đồng đối với trạm y tế).

Điều bất thường là trong toàn bộ kinh phí đầu tư hơn 123 tỉ đồng thì Công ty CP công nghệ Remy Việt Nam trúng đến 27/31 gói thầu. Bên cạnh đó, tỷ lệ tiết kiệm trong lựa chọn nhà thầu rất thấp, trung bình khoảng 0,87%. Cá biệt H.Hồng Dân tỷ lệ này chỉ là 0,1%. Trong khi tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu của tỉnh bình quân trong 5 năm qua là 3,95%.

Hệ thống lọc nước uống tại Trường THCS Lê Hồng Phong bị hư hỏng, bỏ phế nhiều năm qua

Hư hỏng sau khoảng 1 năm sử dụng

Qua tìm hiểu của PV Thanh Niên, phần lớn các hệ thống lọc nước uống ở trường học, trạm y tế trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu hiện đều bị hư hỏng, xuống cấp, không sử dụng được.

Thầy Châu Hùng Cường, Phó hiệu trưởng Trường tiểu học Quang Trung (xã Điền Hải, H.Đông Hải), cho biết năm 2018 nhà trường được huyện đầu tư lắp đặt hệ thống lọc nước uống. Lúc đầu, thầy cô, học sinh rất vui mừng, phấn khởi vì có nguồn nước sạch để sử dụng. Tuy nhiên, chỉ sử dụng được thời gian ngắn, đến năm 2019, hệ thống lọc nước uống bị hư lõi lọc, hư mô tơ điện, ống nước bị bể, nguồn nước không ngọt, nhiều thiết bị rỉ sét… Mặc dù nhà trường nhiều lần sửa chữa, khắc phục nhưng vẫn không sử dụng được. Hiện do vướng công trình đang thi công nên nhà trường đã phải cho tháo dỡ nhiều trang thiết bị của hệ thống lọc nước rồi bỏ đống dưới chân cầu thang, gây lãng phí ngân sách nhà nước đã đầu tư.

Hệ thống lọc nước uống tại Trạm y tế xã Điền Hải không sử dụng được

Tương tự, năm 2018, Trường THCS Lê Hồng Phong (xã Điền Hải, H.Đông Hải) cũng được huyện đầu tư hệ thống lọc nước uống. Tuy nhiên, theo cô Lưu Xuân Hương, Hiệu trưởng nhà trường, hệ thống lọc nước uống của trường chỉ sử dụng được một thời gian ngắn thì… lọc không ra nước. Nhà trường phải bỏ ra 3 triệu đồng thuê thợ sửa chữa nhưng chỉ sử dụng được thêm 5 – 6 tháng lại tiếp tục hư hỏng. Hiện hệ thống lọc nước này đã hư ổ cứng và nhiều thiết bị khác nên không thể sửa chữa, khắc phục được, đang bỏ phế ngoài trời, phơi mưa phơi nắng trong thời gian dài.

Bác sĩ Nha Văn Ửng, Trưởng trạm y tế xã Điền Hải (H.Đông Hải), cho biết năm 2019 đơn vị được huyện đầu tư hệ thống lọc nước uống phục vụ bệnh nhân, y bác sĩ cùng nhân viên của trạm. Đến tháng 4.2020, đơn vị phát hiện nước uống bị hôi mùi sình, không thể sử dụng. Sau đó, đường ống dẫn bị nghẹt nước, sau nhiều lần sửa chữa, khắc phục vẫn không sử dụng được. Nhiều thiết bị hệ thống lọc nước uống hiện đã xuống cấp, hư hỏng rồi bỏ phế.

“Huyện kêu chọn vị trí lắp đặt hệ thống lọc nước uống, rồi ký nghiệm thu. Trạm y tế hoàn toàn không biết thông tin gì về vốn đầu tư, trang thiết bị hệ thống lọc nước uống này”, bác sĩ Ửng nói.

Theo nguồn tin của PV Thanh Niên, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu đang khẩn trương điều tra làm rõ nghi vấn sai phạm nghiêm trọng tại dự án lắp đặt hệ thống lọc nước uống ở trường học, trạm y tế trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, xác minh làm rõ nhiều dấu hiệu bất thường như: giá trúng thầu gần bằng giá khởi điểm, có dấu hiệu nâng khống giá trị thiết bị, gây lãng phí ngân sách nhà nước, một doanh nghiệp trúng liên tiếp 27 gói thầu…