Những chiến binh cuối cùng của bộ tộc săn đầu người: “Rửa tay gác kiếm” vẫn muốn giữ giá trị
Konyak là một bộ tộc săn đầu người nhưng sau rất nhiều thay đổi của thời đại, bộ tộc này không còn nhiều và cũng không còn duy trì truyền thống săn đầu người nữa.
Bộ lạc săn đầu người một thời lẫm liệt
Người Konyak chủ yếu sống tại bang Nagaland, Ấn Độ, đã từng reo rắc nỗi sợ hãi cho nhiều bộ tộc sống xung quanh, bởi hầu hết người Konyak đều là những chiến binh chặt đầu kẻ thù mang về làm chiến lợi phẩm. Thế nhưng hiện nay, không còn nhiều người Konyak sinh sống trên trái đất nữa.
Bộ lạc Konyak không được thế giới biết tới cho đến tận khi thực dân Anh tràn vào Ấn Độ. Cũng từ sau đó, bộ tộc Konyak được coi là bộ tộc đáng sợ nhất thế giới. Hiện nay, bộ tộc này còn khoảng 320.000 người sống trên trái đất. Người Konyak có truyền thống chặt đầu kẻ thù đem về làm chiến lợi phẩm để khoe với dân làng. Chiến binh nào càng chặt được nhiều đầu người thì càng thể hiện được sức mạnh, được nhiều người nể phục.
Bộ tộc Konyak có một phong tục dành cho nam thanh niên chuẩn bị bước vào độ tuổi trưởng thành, đó là kéo nhau tới những bản làng khác để thách đấu. Phần thưởng cho người chiến thắng đương nhiên là vinh quang, còn kẻ thua cuộc sẽ bị chặt đầu. Chính vì vậy, người Konyak trở thành nỗi khiếp sợ của những ngôi làng xung quanh.
Người Konyak tin rằng đầu người là một uy lực thần bí, sẽ đem lại cho họ cuộc sống thịnh vượng, may mắn và đặc biệt có ích cho cây trồng địa phương. Cứ mỗi khi đem được một đầu người về trình diện, một người Konyak sẽ được xăm thêm một hình lên mặt. Người càng nhiều hình xăm thì càng dũng mãnh và đương nhiên cũng càng đáng sợ.
Tuy nhiên, người Konyak không phải là những kẻ sát nhân máu lạnh, họ có những quy tắc bắt buộc phải tuân thủ. Một chiến binh Konyak không được phép bạ kẻ nào chặt đầu kẻ đó, mà phải là người mạnh nhất của cộng đồng khác. Trước khi lấy thủ cấp của đối thủ, người Konyak phải tuần tự đưa ra lời thách đấu, đánh tay đôi một cách công bằng. Nếu thua cuộc, một chiến binh Konyak cũng sẵn sàng đánh đổi tính mạng của mình.
Mặc dù đây là truyền thống lâu đời nhưng không thể phủ nhận việc chặt đầu người của bộ tộc Konyak lá quá tàn bạo và man rợ. Do đó kể từ năm 1935, chính phủ Ấn Độ đã cấm phong tục này. Phải sau hơn 30 năm, tục chặt đầu người mới dần được loại bỏ. Hiện nay, không còn nhiều chiến binh Konyak thực sự sống trên trái đất và tất cả họ đều đã già.
Từ những năm 1960, người Konyak chuyển dần sang Cơ đốc giáo. Từ những năm 1970, hủ tục chặt đầu người kết thúc hẳn. Nếu thế hệ những chiến binh Konyak ngày nay ra đi, điều đó có nghĩa là không còn bất cứ chiến binh chặt đầu người nào còn sống nữa.
“ Rửa tay gác kiếm” nhưng vẫn muốn lưu giữ truyền thống
Video đang HOT
Tò mò với cuộc sống của những chiến binh Konyak cuối cùng, nhiếp ảnh gia Trevor Cole đã không quản ngại đường xa đi đến vùng núi của bang Nagaland để chụp bức ảnh về bộ tộc này. Thực chất, bộ tộc Konyak không chỉ có tục chặt đầu người mà còn nhiều khía cạnh văn hóa vô cùng độc đáo khác như tục xăm mình, hát dân ca, ngâm thơ cổ truyền, ngay cả thời trang của họ cũng rất ấn tượng.
Cô Phejin Konyak, 35 tuổi, một hậu duệ Konyak, cho biết: “Mỗi họa tiết là một đại diện cho cá tính, cuộc đời của một người”. Không chỉ có những chiến binh Konyak mới được xăm mình mà người bình thường cũng xăm để làm đẹp. Dụng cụ xăm của họ thường là dây mây và nhựa cây.
Ngày nay, nhiều người Konyak đã chuyển qua mặc quần áo như người hiện đại, hoặc có nhiều chi tiết giống người hiện đại. Tuy nhiên, họ vẫn giữ được những bẳn sắc riêng. Người Konyak thích xỏ khuyên rất to ở mũi và tai. Họ cũng đeo nhiều chiếc vòng màu sắc được làm từ gỗ và bạc.
Cô Phejin cho biết, việc chấm dứt tục chặt đầu người là rất tốt nhưng nó cũng kéo theo sự biến mất của nhiều giá trị truyền thống khác. Vì muốn lưu giữ bản sắc của bộ tộc mình, cô Phejin đã dành nhiều năm để sao chép hình xăm, các làn điệu dân ca và những câu chuyện thú vị.
“Giá như chúng ta có thể sàng lọc và giữ lại những gì tốt đẹp, sau đó hòa trộn chúng với lối sống mới. Tôi nghĩ chúng tôi cần phải có một sự cân bằng. Dù chúng tôi không thể để mình bị cô lập, phải thích nghi với thay đổi để sinh tồn. Nhưng nếu đánh mất đi bản sắc, thì sự thích nghi ấy còn có ý nghĩa gì nữa không?”, cô Phejin chia sẻ.
Bộ tộc săn đầu người cuối cùng
Để tránh bị biến mất, người Konyak ở Ấn Độ dù bỏ tục lệ săn đầu người từ lâu nhưng vẫn cố gắng gìn giữ các tập quán cổ xưa khác.
Ảnh: Peter Bos.
Ấn Độ được biết đến là đất nước có ngôn ngữ, phong tục và cả ẩm thực mỗi miền mỗi khác. Trong đó, Nagaland, bang ở miền đông bắc, là vùng đất xa xôi hẻo lánh, có biên giới phía đông với Myanmar và nổi tiếng với những bộ tộc kỳ lạ.
Hiện tại ở Nagaland có 16 bộ tộc sinh sống, mỗi bộ tộc lại có những phong tục, truyền thống và lối sống riêng. Tuy nhiên, đặc biệt nhất ở Nagaland phải kể tới những kẻ săn đầu người Konyak.
Ảnh: Peter Bos.
Theo CNN, số lượng người Konyak còn sống ở Nagaland là 230.000 vào cuối năm ngoái. Họ sống trong những ngôi làng trên đỉnh đồi núi, làm nông và thường dùng các hoa văn hình xăm trên cơ thể để đánh dấu những mốc quan trọng trong cuộc đời hoặc thực hiện nghi lễ truyền thống.
Ảnh: G-switch.
Người Konyak là những chiến binh mạnh mẽ, có truyền thống đi săn đầu người tới cuối thập niên 1960 - 1970, sau đó bị chính phủ Ấn Độ ra lệnh cấm. Những người Konyak cuối cùng làm nghề săn đầu người rất dễ nhận ra. Mỗi khi săn được đầu một kẻ thù, người đó sẽ có một hình xăm trên mặt. Họ tin rằng lấy đầu kẻ thù làm chiến lợi phẩm sẽ có thêm sức mạnh và linh hồn của kẻ đó. Những kẻ thù đầu tiên bị treo đầu lên cây làm nghi lễ ở lối vào làng. Đây là truyền thống cổ xưa của họ.
Ảnh: wmot.
Nếu các dân tộc khác dùng đồ trang sức hay trang phục để thể hiện tình trạng của người mặc thì người Konyak dùng hình xăm. Ví như khi nhìn vào một cô gái Konyak bạn thấy hình xăm sau đầu gối, nghĩa là cô ấy đã kết hôn. Còn với các chiến binh giỏi nhất thường có hình xăm ở ngực, thể hiện đặc quyền cao trong xã hội.
Ảnh: Peter Bos.
Những chiến binh săn đầu người Konyak mỗi khi chiến đấu thường đội một chiếc mũ truyền thống làm từ nanh lợn rừng, lông gấu, lông dê... Họ dùng một chiếc giỏ đặc biệt để đựng đầu người khi trở về. Giỏ trang trí bằng sọ khỉ, nanh lợn rừng hay cả mỏ chim.
Người Konyak săn lùng đầu người vì tin rằng chúng có thể đảm bảo cho sự sinh sôi của đồng ruộng lẫn người dân trong làng. Dù không còn săn đầu người nhưng niềm tin của họ vẫn còn, sọ người những khi làm lễ sẽ thay bằng sọ làm từ gỗ.
Ảnh: Omar Reda.
Omar Reda là một trong nhiều nhiếp ảnh gia từng lặn lội tới vùng biên giới Ấn Độ - Myanmar để khám phá và chụp ảnh bộ tộc này. Theo Omar, những người đàn ông nhiều hình xăm mà anh chụp là một phần thuộc về lối sống xưa cũ ngày nay đã bị xã hội hiện đại xóa nhòa. Thế hệ người Konyak mới đang ngày càng sống hòa hợp với xã hội phương tây hiện đại. Những gương mặt đàn ông đầy xăm ngày càng ít dần, nếu còn, chủ yếu người đã tầm 70 tuổi trở lên.
Ảnh: Omar Reda.
Khi Omar tiếp cận để chụp hình chân dung những người đàn ông Konyak, họ không hề cản trở mà còn thân thiện và chào đón khách lạ, không như những lời đồn thổi. Tuy nhiên việc chụp ảnh vẫn gặp nhiều khó khăn do bất đồng ngôn ngữ.
Ảnh: Jeff Bauche.
Omar kể: "Trưởng làng vẫn là người nắm quyền cao nhất trong làng. Các gia đình dùng đầu trâu để trang trí nhà ở, thể hiện số lượng bữa chiêu đãi mà gia chủ từng tổ chức. Dù săn bắt từng là một phần không thể thiếu trong văn hóa của họ, người Konyak đã dần chuyển đổi lối sống".
Mỗi làng thường có một người đứng đầu là người sở hữu nhiều hộp sọ nhất. Ngoài ra có 3 - 6 người cấp dưới phụ giúp trưởng làng việc cai quản. Ảnh: Jeff Bauche.
Ảnh: Sarah Jenkins.
Tuần đầu tháng 4, người Konyak tổ chức lễ hội Aoling để ăn mừng mùa xuân, cầu mong cho một mùa thu hoạch bội thu sắp tới. Hàng năm, bộ tộc này còn làm lễ hội Hornbill vào ngày 1 - 7/12 tại làng di sản Kisama cách thủ phủ Kohima của Nagaland khoảng 12 km. Hornbill là dịp thu hút đông du khách nhất và cũng là sự kiện được Bộ văn hóa và du lịch Ấn Độ muốn bảo tồn. Khác với Hornbill, lễ hội Aoling mang màu sắc truyền thống nhất và chỉ người Konyak mới có. Trong những ngày làm lễ Aoling, người dân tụ hội để nhảy múa, ăn uống, thực hiện các nghi lễ tế thần.
Ảnh: Sarah Jenkins.
Ngày nay, du khách nơi khác có thể tự tới Nagaland hoặc đặt tour qua công ty du lịch để khám phá bộ tộc Konyak và lễ hội truyền thống Aoling của họ. Mỗi tour kéo dài từ 7 đến 10 ngày tùy công ty tổ chức, cho phép du khách tham quan các ngôi làng, tìm hiểu phong tục tập quán bản địa ở miền biên giới Ấn Độ - Myanmar. Giá tour khoảng 2.000 - 2.500 USD.
Những kẻ săn đầu người xăm mình cuối cùng Đây là những những thành viên cao tuổi cuối cùng của một bộ lạc Đông Bắc Ấn Độ cổ đại từng chặt đầu người và trưng bày các bộ phận cơ thể của họ như những chiến lợi phẩm. Một loạt các bức ảnh gây sốc cho thấy những đặc điểm khác biệt của người Konyak, giắc cắm ở mũi, cầm giáo trong...