Những bí mật đằng sau chứng rối loạn tiêu hóa bạn thường gặp
Táo bón, trào ngược dạ dày, đầy hơi, đau dạ dày và loét dạ dày là những rối loạn tiêu hóa thường gặp ở nhiều người. Nguyên nhân chính gây ra các bệnh này là do sự thiếu hụt enzym tiêu hóa.
Theo Tiến sĩ Dinesh Kumar Singal, chuyên gia về tiêu hóa tại Viện Nghiên cứu Pushpawati Singhania (Bệnh viện PSRI) thì hầu hết các bệnh về tiêu hóa có thể phòng ngừa và chữa khỏi một cách tự nhiên bằng cách tăng cường và duy trì sự ổn định của các enzyme tiêu hóa trong cơ thể.
Enzyme tiêu hóa là gì?
Enzyme tiêu hóa là các enzym phân hủy các đại phân tử polyme thành dạng nhũ tương để nhung mao ruột có thể dễ dàng hấp thu vào máu, nuôi dưỡng cơ thể. Các enzym tiêu hóa này rất đa dạng và được tìm thấy nhiều trong nước bọt, trong dạ dày (do các tế bào trong dạ dày tiết ra), trong dịch tụy (do các tế bào tuyến tụy tiết ra) và trong đường ruột ( ruột già và ruột non)…
Tuyến nước bọt tiết enzyme maltase, amylase… giúp tiêu hóa tinh bột. Dạ dày tiết dịch vị và men pepsin giúp tiêu hóa chất đạm. Dịch gan, mật giúp tiêu hóa chất béo. Tuyến tụy tiết dịch tụy để hoàn chỉnh việc tiêu hóa thức ăn ở ruột non.
Nói một cách đơn giản, sự hấp thụ các chất dinh dưỡng qua đường tiêu hóa không được tốt thì sẽ gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa. Các enzyme tiêu hóa có nhiệm vụ giúp phân huỷ thức ăn để thực hiện quá trình tiêu hóa tốt nhất.
Nguyên nhân của sự thiếu hụt các enzym tiêu hóa
Theo tiến sĩ Dinesh Kumar Singal thì một vài yếu tố gây ra sự sụt giảm các enzym trong đường tiêu hóa. Những yếu tố nguy cơ này bao gồm:
- Hút thuốc lá và rượu: Cồn và nicotin trong rượu, thuốc lá sẽ cản trở quá trình sản suất enzyme để tiêu hoá thực phẩm, dẫn đến tình trạng thực phẩm không được tiêu hoá đúng cách, cơ thể không hấp thụ tốt dưỡng chất và cuối cùng gây suy dinh dưỡng.
- Căng thẳng và lão hóa sớm: Khi có tuổi hoặc tâm trạng căng thẳng, sự cân bằng axít – kiềm trong cơ thể cũng trở nên khó khăn, vì vậy mà lượng enzyme được sản xuất cũng suy giảm đáng kể.
- Một số loại thuốc như thuốc ức chế axit và NSAID (thuốc chống viêm không steroid): Các loại thuốc này cũng làm mất cân bằng axít – kiềm trong cơ thể nên làm suy giảm lượng enzyme tiêu hóa.
Video đang HOT
- Các bệnh như thiếu máu ác tính, bệnh loét dạ dày, viêm tụy, xơ gan…
Hậu quả của việc thiếu hụt enzyme tiêu hóa
Sự thiếu hụt các loại enzyme tiêu hóa sẽ làm giảm hoặc vô hiệu hóa sự phân giải thực phẩm thành những loại đường đơn, các axit amino và các axít béo – những dưỡng chất vốn có nhiệm vụ tạo năng lượng cho cơ thể. Chính vì vậy, khi thiếu các dưỡng chất này, nguồn năng lượng cung cấp cho cơ thể giảm khiến bạn luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống.
Ngoài ra, sự thiếu hụt enzyme còn dẫn đến những hệ lụy khác cho sức khỏe, chẳng hạn như trào ngược dạ dày thực quản, khó tiêu, đầy hơi, táo bón, nhức đầu, các rối loạn về ruột, xơ vữa động mạch, cholesterol cao, yếu cơ và nguy hiểm nhất là sự suy giảm chức năng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.
Một vài cách tự nhiên để tăng các enzym tiêu hóa
Theo bác sĩ Dinesh thì có nhiều loại thực phẩm tự nhiên có thể làm tăng các enzyme tiêu hóa trong cơ thể, việc quan trọng là bạn cần ăn uống lành mạnh ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe và cải thiện hệ thống tiêu hóa.
- Đối với những người không dung nạp lactose thì nên chọn sữa chua để giúp tiêu hóa lactose tốt hơn, tránh các triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, đầy hơi…
- Chế độ ăn giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt và chuối rất “thân thiện” với đường ruột vì nó tăng cường các loại vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Những vi khuẩn này lần lượt giúp tiêu hóa tốt hơn .
- Các loại thực phẩm như gừng, bạc hà, hạt cây thì là… cũng có tác dụng giúp cải thiện tiêu hóa rất tốt. Nên tránh các loại thực phẩm chiên rán ở nhiệt độ cao hoặc thực phẩm chế biến qua lò vi sóng vì cách chế biến này làm hao hụt đáng kể lượng enzyme tiêu hóa có sẵn trong thực phẩm.
Theo VNE
Điều trị chứng đầy hơi, chậm tiêu thế nào?
Đầy hơi chậm tiêu là một rối loạn tiêu hóa thường gặp, nhất là trong thời đại "ăn nhanh, uống vội" hiện nay. Tuy không nghiêm trọng nhưng nó gây nặng bụng, khó chịu hay gây một hiện tượng mà không ai muốn nhắc tới: "thả bom hơi".
Giống như chuyện cười về một anh chàng may mắn dự tiệc cùng bàn với một cô gái đẹp như tranh. Anh ngồi nói chuyện với cô gái, nhưng vì đầy "hơi" sau bữa tiệc no say, mỗi lần muốn "xả hơi" một cách êm ái, anh ngêu ngao hát : "Có một đàn chim tung cánh bay...". Đến chữ "bay", anh ta vỗ nhịp lên bàn to lên và "xả hơi" luôn. Cô gái không nói gì, chỉ nhắc nhở trước khi ra về: "Lần sau anh nhớ thả chim bay nguyên đàn, đừng thả từng con nhé!"
Ăn nhanh uống vội rất dễ dẫn đến đầy hơi, không tiêu.
Các thức ăn có thể tạo ra chứng đầy bụng: các loại đậu, khoai, tinh bột (trừ cơm), chất xơ, thực phẩm công nghiệp chứa sorbitol, fructose (nước trái cây đóng hộp, chai...), sữa, thức ăn chiên nhiều bơ, dầu, mỡ...
Cách xử lý
Thay đổi chế độ ăn uống:
Cần xác định loại thức ăn, uống thường gây chướng bụng cho cá nhân mình, rồi loại nó ra khỏi bữa ăn hằng ngày. Không nên ăn các loại trái cây tươi, nước trái cây ép, sau bữa ăn vì chúng chứa nhiều đường fructose có thể làm tăng tình trạng đầy hơi (nên dùng riêng cách xa bữa ăn trên 60 phút). Không nên uống nhiều bia, nước ngọt có gas trong bữa ăn.
Nên ăn trái cây tươi cách xa bữa ăn ít nhất 60 phút
Có một thức uống rất phổ biến có thể gây óc ách, đầy bụng là trà sữa hay cà phê sữa. Tanin (chất chát) trong trà, cà phê có đặc tính làm đông tủa protein. Dân gian dùng đặc tính này để thuộc da, nghĩa là biến da mềm trở nên cứng, chắc để làm trống, cặp da... Tanin kết hợp với protein trong sữa (casein) thành một hợp chất cũng bền vững như... cái cặp da, nghĩa là rất khó tiêu hóa.
Nên tập thói quen ăn uống chậm rãi, nhai kỹ. Ngoài ra, động tác xoa tròn vùng quanh rốn đều và mạnh tay cũng có thể giúp làm giảm phần nào đầy hơi chướng bụng.
Dùng thuốc: Bên cạnh xây dựng thói quen ăn uống bạn có thể sử dụng dược phẩm sau để chữa trị đầy bụng , chướng bụng trong trường hợp khẩn cấp hoặc các biện pháp trên không cải thiện:
Sử dụng thuốc Simethicone 80mg(có trong Air X viên) là lựa chọn đơn giản và tiện lợi nhất định cho bạn. Simethicone có tác dụng làm "bể" các bong bóng hơi gây đầy bụng và vì không hấp thu vào máu nên khá an toàn, có thể sử dụng thường xuyên, kể cả cho phụ nữ mang thai (giúp chống nôn ói) và em bé sơ sinh (dạng giọt - chống ọc sữa).
Hiện nay, có viên Simethicone 80mg dạng ngậm hay nhai tạo nhũ dịch ngay trong miệng nên cho tác dụng nhanh và hiệu quả. Với nhiều mùi vị bạc hà, cam, chanh để lựa chọn nên rất dễ chịu và tiện dùng hằng ngày giống như ăn kẹo hay nhai chewingum sau các bữa ăn, không những hạn chế được đầy hơi chướng bụng mà còn giúp sạch miệng, hơi thở thơm tho. Liều thông thường là 1-2 viên ngậm sau các bữa ăn.
Có thể phối hợp viên ngậm Simethicone 80mg (Air-X) với Domperidone 10mg (Uống 1 viên trước bữa ăn) để có tác dụng tăng sự tống xuất thức ăn từ dạ dày xuống ruột, giúp bạn giảm đầy hơi nhanh chóng hơn.
Enzyme tiêu hóa thức ăn: trong quả dứa có enzyme Bromelain, giúp tiêu hóa thịt rất tốt. Ta có thể lấy nước cùi dứa tẩm vào thịt "trâu già", sau 30 phút là mềm như "bò tơ" ngay. Tuy nhiên ăn dứa sau bữa ăn có thể gây sình bụng do dứa chứa nhiều đường fructose. Do đó, có thể dùng các chế phẩm chứa enzyme tiêu hóa từ dứa và thực vật.... (Phyto-optizymes, uống 1-2 viên sau các bữa ăn) để giúp tiêu hóa nhanh, hấp thu tốt.
Nước có "gas": không những không gip giải quyết được sự khó tiêu chướng hơi mà còn làm tình trạng đầy hơi nặng thêm. Khi uống nước có gas, người ta thường ợ ra và nhiều người thích cảm giác ợ ra này. Nhưng thực tế, họ chỉ ợ ra lượng gas CO2 thừa (vừa uống thêm) mà bao tử không thể chứa nổi nữa. Lượng gas CO2 còn lại vẫn tồn tại trong bao tử. Muối bicacbonat trong thức uống có gas, viên sủi có thể ảnh hưởng đến huyết áp, đến việc tiết acid dạ dày, pH máu...
Nước ngọt có gas chỉ làm tình trạng đầy hơi nặng thêm
Tuy nhiên, nếu bị đầy hơi chướng bụng xảy ra thường xuyên, bạn cần đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để xác định nguyên nhân và hướng dẫn điều trị tốt hơn.
BS CKII Trần Ánh Tuyết (Trưởng khoa tiêu hóa - Gan Mật PK An Khang - CMT8, phường Bến Thành, quận 1, TpHCM)
Thu Sương
Theo 24h
Cụ ông méo mặt với thần dược phòng the Sau một thời gian uống thuốc tráng dương và ăn uống vô độ, cụ D không những không cải thiện được "chuyện ấy" mà "cậu nhỏ" lại không thể nhúc nhích "ngóc dậy". Một ngày cuối tháng 3, cụ D, 70 tuổi, ở Cầu Giấy - Hà Nội tìm đến phòng khám Nam khoa của Viện Phát triển Sức khỏe Cộng đồng Ánh...