Những âm mưu lật đổ thất bại thế kỷ XX

Theo dòng lịch sử, trong quá khứ đã có nhiều cuộc lật đổ, trong đó có nhiều cuộc đã tạo nên những bước ngoặt lớn.

Thế kỷ XX đặc biệt được ghi nhận với những sự thay đổi, chao đảo của các thế lực quyền lực; tuy nhiên, nhiều cuộc lật đổ chỉ là sự tước bỏ quyền lực từ tay của nhà lãnh đạo và chính phủ này để được đặt vào tay thế lực khác nhưng cũng cùng một cách hành xử, thậm chí còn tệ hại hơn cả trước đó. Trong một vài trường hợp, thay vì chiếm đoạt quyền lực và quyền làm chủ, những kẻ âm mưu lật đổ đã gánh chịu tai họa, thất bại, thậm chí đi đến cái chết.

Âm mưu lật đổ Haile Selassie, Ethiopia, 1960

Ras Tafari, người đã sáng lập và trở thành trái tim của tôn giáo Rastafarian, cũng là vị vương cuối cùng của quốc vương Ethiopia. Ông lên ngôi năm 1930 và lấy tên là Haile Selassie I. Ngay từ trước khi lên ngôi, Selassie đã hướng tới việc đưa Ethiopia vào một thời đại mới. Ông cũng chính là người đã mang các công nghệ hiện đại của thế giới mới như ô tô, điện thoại, in ấn báo chí cũng như công cuộc rà soát hệ thống pháp lý của nước này.

Mặc dù triều đại của Selassie mang tới nhiều chuyển biến trong giáo dục, chăm sóc sức khỏe và ngoại giao, nhưng lại thất bại trong việc quản lý tầng lớp chi phối ngành nông nghiệp. Ông cũng nắm giữ chặt chẽ hệ thống pháp lý của nhà nước; tạo nên một bộ mặt cải tổ và cũng là người đứng ra rà soát lại hiến pháp Ethiopia năm 1955. Những thay đổi trên diện rộng dưới thời Selassie khiến nhiều thế lực bất mãn. Dần dần, một âm mưu đảo chính đã hình thành, theo kế hoạch sẽ diễn ra vào tháng 12/1960.

Một nhóm sĩ quan quân đội và những người có quyền lực đứng đầu bởi anh em Germame và Mengistu Neway (chỉ huy Cảnh vệ Hoàng gia Ethiopia) đã âm mưu giành quyền làm chủ thủ đô Addis Ababa khi Selassie công du nước ngoài. Để tập hợp quân, tướng Mengistu đã lừa dối binh lính dưới quyền bằng cách tuyên bố một cuộc đảo chính đang diễn ra ở thủ đô và quân đội cần chiếm đóng thủ đô để giữ an toàn cho chính phủ.

Với sự hỗ trợ của lực lượng Cảnh vệ Hoàng gia, những kẻ nổi dậy dần dần chiếm được ngôi báu và bắt giữ các quan chức chính phủ. Họ bị giam cầm trong nhiều ngày, 15 người trong số đó đã bị sát hại. Tuy nhiên, kế hoạch của những kẻ nổi loạn không được chuẩn bị kỹ lưỡng, thêm vào đó, phe nổi loạn nhận được rất ít sự ủng hộ của người dân cũng như các bộ trưởng và các quan chức then chốt. Chính vì thế, âm mưu lật đổ gặp nhiều trở ngại.

Nghe tin cấp báo về những diễn biến tại quê hương, Selassie nhanh chóng trở về và chỉ huy đánh tan quân nổi dậy. Nhiều người trong số bạo loạn đã chạy trốn ra ngoại ô thủ đô, sau đó bị săn đuổi và hạ thủ, trong đó có Germame Neway. Mengistu bị đưa ra tòa án trả giá cho sự phản bội của mình.

(Còn tiếp)

Kiều Phong

Theo_Giáo dục thời đại