Nhiều nước cho phép tiêm trộn vắc xin Covid-19
Nhiều nước trên thế giới đã triển khai hoặc đang tính đến phương pháp tiêm kết hợp các loại vắc xin ngừa Covid-19.
Một số nước đã tiêm hoặc đang cân nhắc tiêm kết hợp vắc xin để tăng hiệu quả phòng ngừa Covid-19 (Anhrminh họa: CDE).
Theo ghi nhận của Reuters , một số nước trên thế giới điều chỉnh chiến lược tiêm chủng, trong đó cho phép sử dụng một loại vắc xin khác ở mũi thứ hai thậm chí mũi thứ ba so với mũi đầu tiên.
Giới chức Bahrain hôm 4/6 cho biết, những người đủ điều kiện có thể tiêm liều vắc xin tăng cường của Pfizer/ BioNTech hoặc Sinopharm, bất kể trước đó họ đã tiêm loại vắc xin nào.
Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) cũng cho phép tiêm mũi tăng cường cho những người đã tiêm chủng vắc xin Sinopharm.
UAE và Bahrain đã tiêm chủng Covid-19 cho phần lớn người dân, bắt đầu bằng vắc xin của hãng dược Trung Quốc Sinopharm trước khi bổ sung các loại vắc xin khác, trong đó có Pfizer/BioNTech. Abu Dhabi (UAE) bắt đầu tiêm liều vắc xin Sinopharm thứ ba từ tháng 5, sau khi phát hiện một số người đã tiêm hai mũi đầu không sản sinh đủ kháng thể.
Tuy nhiên, giới chức UAE khẳng định, việc tiêm bổ sung liều thứ 3 của một hãng vắc xin khác tùy vào nguyện vọng của người được tiêm, giới chức y tế không khuyến cáo.
Cơ quan Y tế công cộng Canada (PHAC) đầu tháng 6 cũng đưa ra hướng dẫn về việc sử dụng vắc xin Pfizer/Moderna ở mũi thứ hai cho người đã tiêm vắc xin AstraZeneca mũi đầu. Với những người đã tiêm mũi đầu là Pfizer/Moderna thì mũi thứ hai có thể chọn Pfizer hoặc Moderna vì hai loại này dùng chung công nghệ mRNA, nhưng không được chọn AstraZeneca vì khác công nghệ. Tuy nhiên, PHAC cũng khuyến cáo, việc tiêm kết hợp này chỉ nên áp dụng trong trường hợp nguồn cung không ổn định, còn bình thường vẫn nên tiêm cùng một loại vắc xin.
Cơ quan Dược phẩm Italia hôm 14/6 cũng nói rằng, người dưới 60 tuổi đã tiêm vắc xin AstraZeneca mũi đầu có thể tiêm vắc xin khác loại ở mũi thứ hai. Một số nước ở châu Á hiện cũng cân nhắc tiêm chủng kết hợp. Giới chức Thái Lan hôm 12/7 cho biết sẽ sử dụng vắc xin AstraZeneca ở mũi thứ hai cho người đã tiêm chủng vắc xin Sinovac mũi một. Giới chức y tế nước này cho rằng, việc kết hợp vắc xin sẽ cho ra hiệu quả tăng cường trong vòng 6 tuần thay vì 12 tuần nếu sử dụng cùng loại.
Trong một cuộc họp báo của Bộ Y tế Thái Lan hôm 13/7, ông Yong Poovorawan, một chuyên gia virus học của trường Đại học Chulalongkorn, cho biết 1.200 người dân đã được tiêm 2 loại vắc xin kết hợp Sinovac – AstraZeneca theo thứ tự khác nhau. Nguyên nhân chủ yếu là do phản ứng dị ứng với liều đầu tiên buộc họ phải đổi loại vắc xin.
Một số nước khác, trong đó có Nga, Trung Quốc, cũng đang nghiên cứu về tác động của việc tiêm kết hợp vắc xin nội địa với một vắc xin khác.
Video đang HOT
Những tranh cãi
Một nhân viên y tế Bahrain tiêm vắc xin ngừa Covid-19 cho một người dân (Ảnh: Reuters).
Một nghiên cứu do Đại học Oxford của Anh dẫn đầu cho thấy kết hợp tiêm vắc xin AstraZeneca với Pfizer cho hiệu quả miễn dịch cao trong thử nghiệm.
Cụ thể, việc tiêm vắc xin AstraZeneca trước và sau 4 tuần tiếp tục tiêm vắc xin Pfizer- BioNTech cho thấy phương pháp này tạo ra kháng thể và đáp ứng tế bào T tốt hơn so với việc tiêm Pfizer-BioNTech trước và tiêm AstraZeneca sau. Nghiên cứu cũng chỉ ra, tiêm kết hợp 2 loại vắc xin này cho kháng thể cao hơn so với chỉ tiêm AstraZeneca.
Tuy nhiên, họ cũng nhận thấy, việc kết hợp vắc xin có thể làm tăng tỷ lệ mắc các tác dụng phụ ở mức nhẹ và trung bình, gồm sốt, mệt mỏi và đau đầu. Hầu hết tác dụng phụ đều biến mất trong vòng 48h sau khi tiêm.
Thử nghiệm lâm sàng được tiến hành với 850 người trong độ tuổi từ 50 trở lên ở Anh. Giáo sư Matthew Snape, Đại học Oxford, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết sự kết hợp này có thể tạo ra sự linh hoạt cho các chiến dịch tiêm vắc xin đang diễn ra trong bối cảnh nguồn cung không ổn định. Tuy vậy, ông cũng nhấn mạnh, thí nghiệm chưa đủ lớn để khuyến nghị một sự thay đổi rộng rãi thay thế các phác đồ đã được phê chuẩn về mặt lâm sàng (tiêm chủng vắc xin cùng loại).
Về vấn đề này, bà Soumya Swaminathan, trưởng nhóm khoa học của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hôm 12/7 cảnh báo, hiện có rất ít dữ liệu về tác động của phương pháp tiêm chủng kết hợp tới sức khỏe của người được tiêm. “Đây là một xu hướng có phần nguy hiểm. Chúng ta đang ở trong vùng trống dữ liệu và bằng chứng về việc tiêm kết hợp. Sẽ xảy ra tình trạng hỗn loạn ở các quốc gia nếu người dân bắt đầu quyết định khi nào và ai sẽ tiêm liều vắc xin thứ hai, thứ ba hay thứ tư”, bà Swaminathan nói.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cho rằng, không nên tiêm kết hợp vắc xin ngừa Covid-19. “Hiện chưa thể đánh giá mức độ an toàn và hiệu quả của việc sử dụng kết hợp vắc xin. Hai mũi tiêm vẫn nên cùng một loại vắc xin”, CDC Mỹ khuyến cáo.
Cơ quan này cũng cho biết thêm rằng, trong trường hợp ngoại lệ, khi không có đủ vắc xin giống loại vắc xin đã tiêm mũi đầu, có thể sử dụng thay thế bất kỳ vắc xin mRNA nào đã được phê duyệt. Tuy nhiên, họ khuyến cáo, trong trường hợp không có vắc xin tạm thời, việc hoãn tiêm mũi thứ hai (lên đến 6 tuần) để chờ vắc xin cùng loại sẽ tốt hơn là tiêm kết hợp.
WHO: Lợi ích của vắc xin COVID-19 công nghệ mRNA lớn hơn nguy cơ
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết lợi ích của vắc xin ngừa COVID-19 sản xuất theo công nghệ mRNA, hiện dùng là loại Pfizer và Moderna, vượt trội so với nguy cơ viêm cơ tim cực kỳ hiếm gặp sau tiêm vắc xin.
Vắc xin ngừa COVID-19 của Hãng Pfizer/BioNTech và Hãng Moderna sản xuất theo công nghệ mRNA - Ảnh: REUTERS
Trong tuyên bố ngày 9-7, theo Hãng tin Reuters, WHO cho biết các báo cáo về 2 triệu chứng hiếm gặp là viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim, thường xảy ra vài ngày sau khi tiêm vắc xin (vaccine), chủ yếu xảy ra ở những nam giới trẻ sau khi tiêm liều thứ hai.
"Các trường hợp cực kỳ hiếm gặp của chứng viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim đã được ghi nhận sau khi tiêm vắc xin COVID-19 dùng công nghệ mRNA. Lợi ích của các vắc xin COVID-19 mRNA vượt trội so với nguy cơ vì giúp giảm tỉ lệ nhập viện và tử vong do mắc COVID-19", tuyên bố nêu.
Cho tới nay, có hai loại vắc xin COVID-19 dùng công nghệ mRNA được WHO phê duyệt là của Hãng Pfizer/BioNTech và Moderna.
Theo WHO, thông tin sẵn có cho thấy các trường hợp viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim "nhìn chung là nhẹ" và khỏi bệnh sau điều trị như nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc kháng viêm không chứa steroid.
WHO cho biết họ vẫn tiếp tục giám sát các ca viêm cơ tim nói chung để xác định hệ quả về lâu dài.
"Những người đã tiêm vắc xin nên được hướng dẫn đến cơ sở y tế ngay nếu phát triển các triệu chứng liên quan đến viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim như đau ngực dai dẳng, khó thở hoặc tim đập nhanh" - WHO nêu thêm.
Trước đó, cũng trong ngày 9-7, Cơ quan Quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) cho biết họ phát hiện có sự liên quan giữa chứng viêm cơ tim sau khi tiêm vắc xin của Pfizer/BioNTech và Moderna. Tuy nhiên, EMA cũng nhấn mạnh lợi ích của vắc xin vẫn lớn hơn rủi ro.
Viêm cơ tim là tình trạng lớp cơ dày của thành tim bị viêm, khiến cơ tim bị tổn thương và có thể hoại tử, từ đó ảnh hưởng tới chức năng co bóp của cơ tim.
Màng ngoài tim là màng mỏng bao quanh tim. Viêm màng ngoài tim là sự "phồng" lên, kích ứng của màng ngoài tim gây đau ngực và những triệu chứng khó chịu khác.
Các trường hợp viêm cơ tim chủ yếu xảy ra trong vòng 14 ngày sau tiêm, sau liều thứ hai ở người trẻ tuổi, là nam giới.
Những kết luận của EMA phù hợp với những phát hiện ngành y tế Mỹ đưa ra vào tháng trước với vắc xin COVID-19 của Pfizer và Moderna.
EMA đã xem xét hơn 300 trường hợp bị viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim ở EU, Iceland, Na Uy và Liechtenstein. Đa số các trường hợp xảy ra sau khi tiêm vắc xin của Pfizer, do vắc xin Pfizer được sử dụng rộng rãi ở EU hơn so với vắc xin của Moderna.
Công ty Pfizer cho biết đa số các trường hợp chỉ bị nhẹ, bệnh nhân có xu hướng hồi phục trong một thời gian ngắn sau khi được điều trị và nghỉ ngơi.
EMA cũng đã xem xét các trường hợp viêm tim với vắc xin COVID-19 một liều do Hãng Johnson & Johnson phát triển, và vắc xin hai liều của AstraZeneca, nhưng không tìm thấy sự liên hệ nào.
EMA xác nhận lợi ích của tất cả vắc xin COVID-19 đã được cấp phép vẫn vượt trội so với rủi ro. Ban an toàn của EMA cũng khuyến cáo những người có tiền sử rối loạn máu hiếm, gọi là hội chứng rò rỉ mao mạch (CLS), không tiêm vắc xin một liều của J&J.
Trước đó, cơ quan này đã yêu cầu bổ sung chứng rò rỉ mao mạch vào danh sách các tác dụng phụ của vắc xin AstraZeneca và khuyến cáo những người đã bị tình trạng này không nên tiêm.
Cả vắc xin AstraZeneca và J&J đều sử dụng các phiên bản khác nhau của virus gây cảm lạnh thông thường đã được biến đổi gene để tạo ra phản ứng miễn dịch với virus gây bệnh COVID-19.
Cần tiêm đến 95% dân số để chống chủng Delta
Trong một diễn biến khác, theo Hãng tin AFP, Hội đồng khoa học cố vấn y tế cho Chính phủ Pháp ngày 9-7 cảnh báo có thể phải tiêm chủng cho 95% người dân để ngăn chặn sự lây lan của biến thể Delta.
Hội đồng cho biết với số ca bệnh đang tăng, "một làn sóng dịch thứ tư liên quan đến biến thể Delta có thể ập đến nhanh chóng, gia tăng áp lực cho hệ thống y tế bất chấp tỉ lệ tiêm chủng cao".
"Chúng ta không thể kiểm soát được dịch bệnh trừ khi 90-95% người dân được tiêm hoặc bị bệnh" - hội đồng đưa ra nhận định.
Cho tới nay, chỉ khoảng 50% người dân Pháp đã tiêm liều vắc xin đầu tiên và khoảng 40% tiêm đủ hai liều. Chính phủ Pháp muốn 2/3 dân số, khoảng 35 triệu người, được tiêm đủ liều vào cuối tháng 8.
Vì sao Covid-19 bùng phát mạnh ở Đông Nam Á? Nhiều nước Đông Nam Á đang phải đối mặt với làn sóng Covid-19 bùng phát trở lại với số ca nhiễm và tử vong liên tục lập kỷ lục. Các nhân viên tại nghĩa trang ở Tây Java, Indonesia nằm nghỉ trên các ngôi mộ sau khi chôn cất nạn nhân Covid-19 (Ảnh: Reuters). Sau khi thoát khỏi giai đoạn tồi tệ nhất...