Nhật Bản đang hưởng lợi gì từ chiến tranh công nghệ?

Trong cuộc chiến đối đầu căng thẳng giữa hai cường quốc công nghệ Mỹ-Trung, Nhật Bản đang chứng tỏ khả năng biết tận dụng cơ hội tốt cũng như vị thế uy tín của mình.

Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh nhau cả về mạng 5G, trí tuệ nhân tạo và nhiều công nghệ khác. Dù 2 nước đã từng có quan hệ đối tác lâu năm, nhiều diễn biến phức tạp đe dọa an ninh quốc gia thời gian vừa qua đã buộc chính phủ lẫn doanh nghiệp đôi bên phải xem xét lại.

Trong khi các quốc gia hay công ty trên thế giới đang cuốn vào vòng xoáy chưa biết hồi kết của cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung, chiến trường căng thẳng này bắt đầu xuất hiện nhiều “nạn nhân” hứng chịu thiệt hại, nhưng cũng chứng kiến sự vươn lên của các ông lớn công nghệ khác, ví dụ như Nhật Bản.

Nhật Bản nhận được nhiều tín nhiệm

Trong bài phát biểu ngày 30/6, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã nhấn mạnh nước Anh cần bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng của mình khỏi các “nhà cung cấp thù địch”, ám chỉ Huawei.

Hồi tháng 1/2020, Anh vẫn coi Huawei là nhà cung cấp viễn thông đáng tin cậy. Trước nhiều sức ép của Mỹ trên cương vị đồng minh, chính phủ Anh đã chính thức cấm các nhà mạng nước này mua mới thiết bị mạng 5G của Huawei kể từ ngày 31/12 tới đây, đồng thời dần loại bỏ các thiết bị 5G có liên quan đến công ty Trung Quốc này từ nay cho tới năm 2027.

Tuy chỉ nắm 1% thị phần mạng 5G trên thế giới, Anh vẫn chọn Nhật Bản làm đối tác chiến lược.

Sau khi nói lời “chia tay” với Huawei, chính phủ Anh đã tìm đến Nhật Bản nhằm hợp tác hỗ trợ xây dựng mạng lưới viễn thông 5G.

Theo Nikkei Asian Review, ngay hôm 16/7, giới chức Anh đã liên hệ với chính phủ Nhật Bản để thông báo các hãng công nghệ Nhật như NEC và Fujitsu có thể thế chân Huawei. Chính quyền London đề nghị Tokyo hỗ trợ công nghệ để phát triển mạng 5G tại Anh.

Quyết định này được cho là cơ hội vàng cho đất nước “mặt trời mọc” vươn lên trong bối cảnh nhiều công ty lẫn quốc gia đang phải hứng chịu nhiều thiệt hại của thế chiến công nghệ.

Tuy vậy, đây sẽ là thách thức lớn cho các công ty Nhật Bản khi phải cạnh tranh với nhiều đối thủ mạnh đến từ châu Âu như Ericsson, Nokia. Trong khi hai nhà phát triển viễn thông này cùng Huawei nắm giữ 80% thị phần 5G toàn cầu, NEC và Fujitsu chỉ có trong tay chưa đầy 1%.

Đến nay, chính phủ Nhật Bản đã cam kết đầu tư 654 triệu USD để hỗ trợ các công ty như NEC phát triển mạng lưới và thiết bị 5G.

Tụt hậu về công nghệ, Nhật Bản cần nắm bắt cơ hội

Ngày 15/5, chính quyền Mỹ đã cho toàn thế giới chứng kiến sự nghiêm túc của mình trong việc trừng phạt Huawei khi thay đổi quy định và yêu cầu mọi công ty bán dẫn sử dụng công nghệ Mỹ, dù ở Mỹ hay nước ngoài, phải có giấy phép đặc biệt mới được bán hàng cho công ty Trung Quốc.

Nhà sản xuất và gia công vật liệu bán dẫn Đài Loan (TSMC), đối tác gia công bán dẫn lớn nhất thế giới năm 2019, ngay sau đó đã ngừng mọi hợp đồng đặt hàng mới từ Huawei Technologies.

Nếu được bắt tay với TSMC, ngành công nghiệp gia công vật liệu bán dẫn Nhật Bản sẽ được hồi sinh sau nhiều năm tụt hậu.

Những quyết định đơn phương được TSMC đưa ra nhằm tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới của Mỹ công bố vào ngày 15/5, với mục đích cản trở các công ty sản xuất chip bán dẫn của nước này cung cấp các sản phẩm cho Huawei.

Theo The Yomiuri Daily đưa tin hôm 19/7, đứng trước những động thái đó, Nhật Bản đang nhắm đến việc mời TSMC và các nhà sản xuất chip bán dẫn khác hợp tác để xây dụng một nhà máy sản xuất chip tiên tiến. Đây được coi như một bước đi đầy tham vọng của quốc gia này.

Chính phủ Nhật Bản hy vọng có thể khai thác chuyên môn của các nhà sản xuất chip trên thế giới để làm trẻ hóa ngành công nghiệp nội địa đang tụt hậu. Giữa diễn biến của cuộc chiến tranh công nghệ, ngành gia công và sản xuất chip bán dẫn đã trở thành tâm điểm chính trong các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia.

Phía Nhật Bản đang lên kế hoạch cung cấp gói hỗ trợ vài tỷ USD trong nhiều năm cho các nhà sản xuất chip nước ngoài đồng ý hợp tác tham gia dựa án.

Tuy đại diện của TSMC lên tiếng phủ nhận các thông tin liên quan đến vấn đề này, công ty cũng cho biết thêm sẽ không loại trừ bất cứ khả năng nào có thể xảy ra trong tương lai.