Nhân ngày Giỗ tổ: Quê bạn, quê tôi, quê chúng ta

Theo dõi VGT trên

Nhiều lần đọc tờ Giấy khai sinh, đã bao giờ bạn thắc mắc rằng, cuối cùng thì “quê gốc” của mình ở đâu?

“Quê bạn ở đâu?” là một câu hỏi vô cùng phổ biến trong đời sống của người Việt Nam ta. Xét về độ phổ biến thì có lẽ nó chỉ đứng sau câu hỏi “tên bạn là gì” và &’bạn ăn cơm chưa?” mà thôi. Câu hỏi này phổ biến tới mức nó gần như không thể thiếu trong câu chuyện của hầu hết mọi người gặp nhau lần đầu, cùng lắm trong lần gặp thứ hai nếu lần đầu… quên chưa hỏi. Nói vậy để thấy quê hương (quê quán) đối với chúng ta nó quan trọng đến mức nào.

Có hỏi thì phải có trả lời. Nếu là trả lời trong một cuộc chuyện trò thông thường thì quá dễ dàng, có thể bật ngay ra mà không cần suy nghĩ. Sở dĩ như vậy vì trong sâu thẳm mỗi người, ta luôn ý thức được sự thiêng liêng của hai tiếng “quê hương”, đó là nơi xuất xứ gốc gác nhất của ta, được bố mẹ chỉ dẫn từ tấm bé, cứ thế ta trân trọng nâng niu suốt cuộc đời.

Tuy nhiên, về mặt hồ sơ giấy tờ mang tính pháp lý thì “quê quán” lại không đơn giản và dễ trả lời như vậy. Trên thực tế thì khái niệm “quê quán” chưa được định nghĩa một cách chính thức ở bất kỳ văn bản pháp lý nào, nên đôi khi có nhiều cách hiểu khác nhau, dẫn đến áp dụng không thống nhất, và rắc rối cũng từ đó mà ra.

Theo cách hiểu thông thường, quê là nơi sinh sống ổn định nhiều đời từ cha ông đến cụ tổ, càng lâu đời thì càng được gọi là quê gốc, rất giá trị. Theo quan điểm này thì khái niệm “quê quán” chỉ mang tính tương đối, không có căn cứ xác định rõ ràng (vì không biết mấy đời và đời nào thì mới được gọi là quê?). Vì vậy, sẽ không thể xác định được đâu là quê nếu như những đời trước không ở ổn định đủ lâu ở một nơi nào đó. Giả sử ta có đời bố sống ở Sài Gòn, đời ông nội sống ở Đà Nẵng, đời cụ thì sống ở Huế, đời kị sống ở Hà Nội, đời cụ tổ thì lại ở Hải Dương… cứ như thế mỗi đời lại sống ở một nơi khác nhau, như vậy thì ta biết chọn đâu là quê?

Video đang HOT

Trên giấy tờ mang tính pháp lý thì không thể “ươm ướm” một cách tương đối như vậy được, mà cần phải có một khái niệm thật rõ ràng, để xác định được quê quán một cách chính xác, nhất quán. Mặc dù chưa được định nghĩa chính thức, nhưng về cơ bản ngành công an đã hướng dẫn trong đăng ký hộ khẩu hộ tịch, thì quê quán (nguyên quán) được định nghĩa là nơi bố sinh ra. Mỗi người chỉ có duy nhất một nơi mà bố của mình sinh ra, thế nên dựa vào khái niệm này, ta có thể xác định được quê quán một cách cụ thể, nhất quán. (Ấy thế nhưng lại có những chỗ hướng dẫn quê quán là nơi cha “sinh ra và lớn lên”, thêm vào chữ “lớn lên” nữa thì lại thêm rắc rối, không ổn, vì một người có thể lớn lên ở nhiều nơi, không xác định chính xác được).

Có người thận trọng hơn thì cho rằng nếu định nghĩa như vậy thì nên chọn quê quán là nơi sinh của mẹ thay vì của bố, vì mẹ mới là nguồn gốc huyết thống chắc chắn, chứ bố thì chưa chắc (?). Tuy nhiên, vì tập quán và lý do tế nhị, khái niệm quê vẫn được chọn là nơi sinh của bố. Thực tế người đó là bố ruột hay không đều được, miễn là người đó có đứng tên ở mục “bố” trong giấy khai sinh là hợp lệ.

Khái niệm quê quán trên giấy tờ như trên là rất cụ thể, rõ ràng, nhưng có vẻ hơi máy móc, đôi khi trật lất với “tư tưởng” về quê hương của người dân trong thực tế. Với đa số người Việt, ý niệm quê hương phải gắn với cái gì đó thật gốc gác, như là sự sinh sống ổn định rất lâu của nhiều đời, là “quê cha đất tổ”, chứ không phải nơi sinh hoặc nơi sống tạm thời của cha.

Chẳng hạn, gia đình anh A đã 10 đời sinh sống ở Hà Nội. Theo quan niệm dân gian thì anh A được gọi là người “Hà Nội gốc”. Tuy nhiên, nếu như có một thời gian ông bà nội anh A phải tản cư lên tận Mù Căng Chải, thế là bố anh A được sinh ra ở đó. Vậy là theo “luật”, trên giấy tờ tùy thân, quê quán của anh A “bị ghi” là Mù Căng Chải chứ không phải Hà Nội.

Có một thực tế khác mà người trong cuộc cảm thấy khó chấp nhận, đó là trường hợp của ông B. Ông B sinh ra và lớn lên ở Campuchia thì lại có quê quán là Việt Nam, trong khi đó con ông B sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, có tổ tiên gốc gác đều là ở Việt Nam thì lại phải ghi quê quán là Campuchia chỉ vì có cha sinh ra ở Campuchia.

Một định nghĩa “quê quán” mạch lạc là rất cần thiết, nhưng nếu chỉ đơn giản và máy móc là “nơi bố sinh ra” như hiện nay đang áp dụng thì có vẻ chưa ổn, có lẽ cần phải định nghĩa lại cho sát với “thâm tâm” của người dân hơn nữa.

“Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi” là câu hát nói lên tình cảm sâu sắc đối với quê hương của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, trong một số trường hợp như trên, quê hương không chỉ có một, mà còn có quê trên giấy tờ và quê… thực tế. Ngay cả khi nói về “quê thực tế” thì cũng còn có quê và… quê gốc. Thực tế ta vẫn thường nghe một ai đó nói về quê của mình: “tôi quê Nam Định, nhưng quê gốc ở Thanh Hóa cơ”, hoặc “mặc dù em quê Cần Thơ nhưng quê gốc của em lại ở Quảng Ngãi ạ”…

Do đặc trưng của lối sống cát cứ theo văn hóa làng xã từ xa xưa, cộng với tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, nên người Việt ta mới coi trọng và nhớ về nơi tổ tiên, ông cha đã sống và nằm lại ở đó. Có lẽ vì thế mà hai từ “quê hương” thường gắn liền với “quê cha đất tổ” và trở nên rất thiêng liêng trong mỗi con người.

Thế nhưng, xã hội phát triển, xu thế tất yếu trong tương lai là con người thường xuyên thay đổi nơi cư trú, sẽ không còn được nhiều đời cùng sống trên mảnh đất quê hương như ngày xưa. Khi đó tư tưởng về quê hương có lẽ sẽ thay đổi theo, vì mỗi đời sống một nơi rất khó xác định đâu là quê theo quan niệm cũ?

“Uống nước nhớ nguồn”, “chim có tổ, người có tông” là những tư tưởng vô cùng nhân văn và cao đẹp. Quan niệm về quê hương sẽ thay đổi thể nào thì đó là việc của tương lai. Chỉ biết rằng từ cổ chí kim và quan trọng là ngay lúc này đây, trong mỗi chúng ta “quê hương” luôn là hai tiếng thiêng liêng, nó nhắc chúng ta phải luôn nhớ về nguồn cội.

Quê bạn ở đâu? Quê thường hay quê gốc, và gốc bao nhiêu đời, có lẽ bạn cũng không dám chắc? Nhưng hãy chắc rằng tôi và bạn cùng quê đó, Phú Thọ đất tổ Hùng Vương là quê gốc của tất cả người Việt chúng ta, hãy tự hào vì điều đó, bạn nhé!

Theo 24h

Luôn có kẻ thế này

Công bằng ở đâu vậy nhỉ?

Luôn có kẻ thế này - Hình 1

Luôn có kẻ thế này - Hình 2

Luôn có kẻ thế này - Hình 3

Theo VNE

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Người đàn ông thông minh nhất thế giới với chỉ số IQ 210 tuyên bố không ngờ về những gì xảy ra sau khi con người chếtNgười đàn ông thông minh nhất thế giới với chỉ số IQ 210 tuyên bố không ngờ về những gì xảy ra sau khi con người chết
00:53:48 24/12/2024
Bí ẩn xác ướp "người ngoài hành tinh" tiếp tục gây chấn động với phát hiện mới chứng minh "không thể là con người"Bí ẩn xác ướp "người ngoài hành tinh" tiếp tục gây chấn động với phát hiện mới chứng minh "không thể là con người"
18:13:26 24/12/2024
Vẻ ngoài đáng yêu của hai chú hổ vàng ở Thái Lan gây 'sốt xình xịch'Vẻ ngoài đáng yêu của hai chú hổ vàng ở Thái Lan gây 'sốt xình xịch'
10:58:41 24/12/2024
Loài hoa lan độc nhất vô nhị trên thế giới, chỉ có ở Việt NamLoài hoa lan độc nhất vô nhị trên thế giới, chỉ có ở Việt Nam
00:54:02 24/12/2024
Xác ướp "mỹ nhân" hơn 4.000 năm tuổi giữa sa mạc còn nguyên vẹnXác ướp "mỹ nhân" hơn 4.000 năm tuổi giữa sa mạc còn nguyên vẹn
09:50:57 24/12/2024
Phát hiện mới nhất về "Đội quân đất nung" của Tần Thủy HoàngPhát hiện mới nhất về "Đội quân đất nung" của Tần Thủy Hoàng
22:51:56 23/12/2024
Những khoáng vật trong suốt quý hiếm trên thế giớiNhững khoáng vật trong suốt quý hiếm trên thế giới
09:58:20 24/12/2024
Khám phá những loài vẹt độc đáo trên thế giớiKhám phá những loài vẹt độc đáo trên thế giới
00:54:37 24/12/2024

Tin đang nóng

Nóng: Chồng minh tinh Trái Tim Mùa Thu đối diện án 5 năm tù vì xâm hại tình dục chị vợNóng: Chồng minh tinh Trái Tim Mùa Thu đối diện án 5 năm tù vì xâm hại tình dục chị vợ
12:51:19 25/12/2024
Sao nữ U50 khoe "visual" lão hóa ngược, đón Giáng sinh bên chồng trong căn penthouse gần 300 tỷSao nữ U50 khoe "visual" lão hóa ngược, đón Giáng sinh bên chồng trong căn penthouse gần 300 tỷ
13:02:01 25/12/2024
Cụ ông xuất hiện ở hành lang bệnh viện buổi tối, trên tay cầm 1 thứ khiến nữ y tá vừa thấy đã hốt hoảngCụ ông xuất hiện ở hành lang bệnh viện buổi tối, trên tay cầm 1 thứ khiến nữ y tá vừa thấy đã hốt hoảng
12:48:58 25/12/2024
Hồng Thanh giàu cỡ nào?Hồng Thanh giàu cỡ nào?
12:54:42 25/12/2024
Cuộc sống của Diễm My 9x sau 1 năm cưới chồng doanh nhânCuộc sống của Diễm My 9x sau 1 năm cưới chồng doanh nhân
12:57:16 25/12/2024
Nữ MC trẻ thủ khoa ĐH Sân khấu Điện ảnh là ứng viên Hoa hậu Quốc gia Việt NamNữ MC trẻ thủ khoa ĐH Sân khấu Điện ảnh là ứng viên Hoa hậu Quốc gia Việt Nam
10:34:47 25/12/2024
100.000 trẻ em gọi đến trung tâm quân sự hỏi "bao giờ ông già Noel đến nhà cháu"100.000 trẻ em gọi đến trung tâm quân sự hỏi "bao giờ ông già Noel đến nhà cháu"
10:40:43 25/12/2024
Choáng nhẹ trước bộ ảnh toàn cực phẩm nhà Bùi Tiến Dũng và vợ mẫu tây, cặp đôi công khai khoá môi tình tứChoáng nhẹ trước bộ ảnh toàn cực phẩm nhà Bùi Tiến Dũng và vợ mẫu tây, cặp đôi công khai khoá môi tình tứ
11:30:11 25/12/2024

Tin mới nhất

Loài sinh vật thứ hai trên thế giới biết phẫu thuật

Loài sinh vật thứ hai trên thế giới biết phẫu thuật

11:44:43 25/12/2024
Kiến thợ mộc Florida có khả năng phẫu thuật cắt cụt chân và làm sạch vết thương để ngăn nhiễm vi khuẩn lan rộng cho đồng loại.
Kỳ lạ loài ếch Nam Mỹ có thể 'nuốt chửng cả thế giới'

Kỳ lạ loài ếch Nam Mỹ có thể 'nuốt chửng cả thế giới'

11:41:55 25/12/2024
Loài ếch sừng sinh sống trong khu rừng rậm Amazon không chỉ thu hút sự chú ý của giới khoa học bởi kích thước cơ thể to lớn mà còn bởi khả năng ăn tạp của chúng.
Chiêm ngưỡng những cây thông Noel ấn tượng nhất thế giới

Chiêm ngưỡng những cây thông Noel ấn tượng nhất thế giới

06:28:48 25/12/2024
Hàng nghìn ánh đèn lấp lánh, đồ trang trí đa sắc màu và nhiều giờ lao động của con người tạo nên những cây thông Noel ấn tượng nhất thế giới.
Vợ kiện chồng vì yêu mèo quá mức, tòa án đưa ra phán quyết không ngờ

Vợ kiện chồng vì yêu mèo quá mức, tòa án đưa ra phán quyết không ngờ

06:17:55 25/12/2024
ẤN ĐỘ - Tòa án Bengaluru vừa nhận được đơn kiện kỳ lạ của một người phụ nữ, cáo buộc chồng cưng chiều mèo hơn vợ.
Hình tượng ông già Noel ngày nay xuất phát từ một quảng cáo đồ uống?

Hình tượng ông già Noel ngày nay xuất phát từ một quảng cáo đồ uống?

06:17:21 25/12/2024
Dựa trên mẫu quảng cáo nổi bật từ năm 1931, người ta nói rằng hình tượng ông già Noel ngày nay là xuất phát từ đây nhưng sự thật ít người biết.
Vụ giếng khoan thứ 2 phun ra cột khí, nước cao gần 10m: Áp suất đã giảm

Vụ giếng khoan thứ 2 phun ra cột khí, nước cao gần 10m: Áp suất đã giảm

09:43:15 24/12/2024
Liên quan đến giếng khoan thứ 2 phun ra cột khí, nước cao gần 10m ở Gia Lai, gia đình chủ nhân cho biết, sau gần nửa tháng, hiện tượng giếng khoan phun ra khí và nước đã giảm.
Chiếc máy tính 42 năm tuổi vẫn được sử dụng hàng ngày tại một cửa hàng

Chiếc máy tính 42 năm tuổi vẫn được sử dụng hàng ngày tại một cửa hàng

09:14:17 24/12/2024
Có những công việc đòi hỏi chiếc máy tính với cấu hình mạnh mẽ, hiện đại nhất để xử lý nhanh chóng, nhưng có công việc chỉ cần sử dụng chiếc máy tính hàng chục năm tuổi với cấu hình khiêm tốn là đủ.
Chế tạo thành công "chìa khóa" để tìm kiếm người ngoài hành tinh

Chế tạo thành công "chìa khóa" để tìm kiếm người ngoài hành tinh

08:26:34 24/12/2024
Sự kết hợp giữa vật liệu quý hiếm và công nghệ tiên tiến đang dần biến những ý tưởng khoa học viễn tưởng thành hiện thực.
Thứ gì đó trong lòng Trái Đất đang 'kéo giãn' độ dài ngày

Thứ gì đó trong lòng Trái Đất đang 'kéo giãn' độ dài ngày

10:57:34 23/12/2024
Một khảo sátmới từ Viện Công nghệ liên bang Thụy Sĩ (ETH Zrich) chỉ ra một thứ gì đó ẩn trong lõi Trái Đất đang làm thay đổi độ dài của ngày.
Người đàn ông biến mình thành chuyên gia nghiên cứu bệnh của mẹ

Người đàn ông biến mình thành chuyên gia nghiên cứu bệnh của mẹ

10:51:38 23/12/2024
Một năm biến thành hai, và hai năm biến thành ba, khi mà việc tập trung tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra với mẹ đã vắt kiệt tôi.
Ảnh gây sửng sốt về Trung Quốc trong năm 2024

Ảnh gây sửng sốt về Trung Quốc trong năm 2024

10:43:26 23/12/2024
Buổi mai mối của Vương Bà Zhao Mei, thiệt hại do bão Yagi, ốc đảo của dân công sở Thượng Hải... là những hình ảnh được Sixth Tone bình chọn ấn tượng nhất năm.
Phát hiện hóa thạch 'ngoài hành tinh' gần thị trấn 'ma' ở Mỹ

Phát hiện hóa thạch 'ngoài hành tinh' gần thị trấn 'ma' ở Mỹ

06:51:34 23/12/2024
Các nhà khoa học đã tìm được hóa thạch của một loài thực vật ngoài hành tinh gần thị trấn bỏ hoang của bang Utah (Mỹ), theo báo cáo đăng trên chuyên san Annals of Botany.

Có thể bạn quan tâm

Cựu tư lệnh tình báo Hàn Quốc có kế hoạch 'kích động Triều Tiên'

Cựu tư lệnh tình báo Hàn Quốc có kế hoạch 'kích động Triều Tiên'

Thế giới

15:12:56 25/12/2024
Cảnh sát Hàn Quốc mới đây khám xét nhà cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh tình báo quốc phòng Hàn Quốc Noh Sang-won và phát hiện cuốn sổ tay ghi chép kế hoạch khiêu khích CHDCND Triều Tiên.
Bố đơn thân vừa gặp đã tặng nhẫn vàng, thành công chinh phục cô gái xinh đẹp

Bố đơn thân vừa gặp đã tặng nhẫn vàng, thành công chinh phục cô gái xinh đẹp

Tv show

15:03:46 25/12/2024
Người đàn ông U.40 đến show hẹn hò tìm hạnh phúc, được Quyền Linh mai mối cho cô gái xinh đẹp cùng hoàn cảnh đổ vỡ hôn nhân.
Thầy giáo chia sẻ gây "sốc": Đời đi dạy không sợ học sinh hư, học sinh kém, chỉ sợ nhất kiểu học sinh này

Thầy giáo chia sẻ gây "sốc": Đời đi dạy không sợ học sinh hư, học sinh kém, chỉ sợ nhất kiểu học sinh này

Netizen

14:59:46 25/12/2024
Một giáo viên trẻ mới ở Trung Quốc mới đây chia sẻ: Sau khi bước vào nghề dạy học, anh không sợ học sinh điểm kém, học sinh nghịch ngợm mà chỉ sợ những đứa trẻ rỗng tuếch .
Cuộc sống của Thùy Anh sau biến cố bị cắt vai, đòi bồi thường 20 tỉ

Cuộc sống của Thùy Anh sau biến cố bị cắt vai, đòi bồi thường 20 tỉ

Sao việt

14:59:27 25/12/2024
Sau biến cố, Thùy Anh vẫn miệt mài với các hoạt động nghệ thuật. Bởi cô quan niệm: Dù có tin đồn hay câu chuyện có đi theo hướng nào thì việc tôi hiện diện, sống ra sao mới là điều quan trọng .
Cô gái Điện Biên lấy chồng cầu thủ nổi tiếng, sinh con đủ "nếp - tẻ", được chồng cưng chiều ở nhà lầu, xe sang

Cô gái Điện Biên lấy chồng cầu thủ nổi tiếng, sinh con đủ "nếp - tẻ", được chồng cưng chiều ở nhà lầu, xe sang

Sao thể thao

14:58:29 25/12/2024
Đình Trọng và vợ Huyền Trang vừa đón bé thứ hai chào đời, cặp đôi tổ chức lễ đầy tháng ấm cúng cho nhóc tỳ có biệt danh Nami mới đây. Trước đó, trung vệ Trần Đình Trọng và bà xã Huyền Trang kết hôn từ tháng 9/2023.
Danh ca Hương Lan hát 'Tình hoài hương' với dàn nhạc giao hưởng

Danh ca Hương Lan hát 'Tình hoài hương' với dàn nhạc giao hưởng

Nhạc việt

14:54:51 25/12/2024
Trong đêm nhạc lần này, Đức Trí vui mừng vì mời được danh ca Hương Lan về nước xuất hiện trong chương trình nhạc xuân của mình.
1 mỹ nam hạng A mất hút bất thường hơn 300 ngày, chuyện gì đã xảy ra?

1 mỹ nam hạng A mất hút bất thường hơn 300 ngày, chuyện gì đã xảy ra?

Sao châu á

14:28:09 25/12/2024
Ngày 25/12, tờ Sohu đưa tin nam diễn viên Đặng Vi đã có hơn 300 ngày không vào đoàn phim mới, kể từ sau khi hoàn tất quá trình ghi hình dự án Tiên Đài Hữu Thụ vào cuối tháng 2.
Cáo buộc bạn diễn quấy rối tình dục, Blake Lively được đồng nghiệp ủng hộ

Cáo buộc bạn diễn quấy rối tình dục, Blake Lively được đồng nghiệp ủng hộ

Sao âu mỹ

14:20:35 25/12/2024
Chỉ một ngày sau khi Blake Lively đệ đơn khiếu nại, Công ty Quản lý Tài năng WME đã chấm dứt hợp đồng với Justin Baldoni.
Hoa hậu Thanh Thủy hóa nữ thần gợi cảm trong đầm dạ hội cắt xẻ

Hoa hậu Thanh Thủy hóa nữ thần gợi cảm trong đầm dạ hội cắt xẻ

Phong cách sao

12:50:18 25/12/2024
Khép lại một năm với nhiều dấu ấn, Hoa hậu Thanh Thủy thực hiện bộ ảnh lấy cảm hứng từ hình tượng nữ thần trong thần thoại.
Đi đòi nợ 700 ngàn đồng, thanh niên ở Bình Dương bị đâm tử vong

Đi đòi nợ 700 ngàn đồng, thanh niên ở Bình Dương bị đâm tử vong

Pháp luật

12:43:56 25/12/2024
Tại đây, trong lúc nói chuyện, hai bên xảy ra mâu thuẫn dẫn đến ẩu đả. Thật đánh Đạt nên Đạt lấy hung khí chống trả làm Thật bị thương nặng, phải bỏ chạy ra ngoài.
Vụ ô tô tông tử vong bé 17 tháng: Người điều khiển xe máy có phải liên đới chịu trách nhiệm?

Vụ ô tô tông tử vong bé 17 tháng: Người điều khiển xe máy có phải liên đới chịu trách nhiệm?

Tin nổi bật

12:14:42 25/12/2024
Nhiều người cho rằng, cả tài xế xe ô tô và xe máy đều sẽ phải chịu trách nhiệm trong vụ việc ô tô đánh lái tránh xe máy khiến bé 17 tháng tuổi tử vong ở Tuyên Quang. Điều này có đúng không?