Nhạc Việt nhìn từ ‘Em gái mưa’

Em gái mưa, sáng tác của Mr Siro qua phần trình bày của Hương Tràm, cán mốc 500 triệu lượt nghe trên Zing MP3 sau 4 năm phát hành là thông tin đáng chú ý nhất của nhạc Việt đại chúng tuần qua.

Trong khi đó, trên kênh YouTube mang tên Hương Tràm Charmy Pham có gần 900 ngàn người đăng ký, MV Em gái mưa được giới thiệu ngày 4/9/2017 cho tới nay cũng đã đạt được con số ấn tượng với hơn 150 triệu lượt xem.

“Bắt tai” và “trúng tâm lý”

Có lẽ, đó là 2 lý do quan trọng trong số rất nhiều lý do khác khiến cho Em gái mưa thành công vang dội trong đời sống nhạc Việt những năm qua, góp phần đẩy tên tuổi của Hương Tràm vốn đã quen thuộc từ trước đó thêm phần “rực rỡ”. Việc phát hành ca khúc này thành công tới mức, chẳng phải giới thiệu nhiều thì hầu hết khán giả của nhạc Việt đại chúng đã quá quen thuộc với Em gái mưa. Thậm chí, chỉ cần nhắc tới tên ca khúc này, những giai điệu cùng lời ca đã có thể tự vang lên trong đầu của rất nhiều khán giả.

MV Em gái mưa có nội dung kể về một câu chuyện tình buồn của tuổi học trò. Cô nữ sinh đem lòng yêu thầy giáo trẻ ngay từ lần gặp đầu tiên và mọi hành động, cử chỉ của thầy giáo thực tập ấy đều khiến cô gái xao xuyến. Đỉnh điểm của MV là lúc cô nữ sinh biết được thầy giáo đã có bạn gái và mọi mơ ước trong cô tan vỡ.

Hình ảnh trong MV “Em gái mưa”

Việc xây dựng một câu chuyện tình yêu tuổi trẻ đậm chất ngôn tình cũng là một trong những lý do để MV thu hút được sự chú ý của khán giả. Cộng thêm vào đó, chính tình yêu đơn phương và những cảm xúc vỡ òa trong đau đớn khi biết được người yêu trong mộng của mình đã có tình yêu khác là cảm xúc mà rất nhiều bạn trẻ đã từng hoặc đang trải qua.

Thực ra MV giống như một phim ngắn với hình ảnh bắt mắt, trong khi nội dung câu chuyện được kể thì dựa trên chính nội dung ca từ của ca khúc Em gái mưa. Cho nên, dù phần hình ảnh của MV được đánh giá là “bắt mắt” nhưng điểm thu hút nhất của Em gái mưa phải ghi nhận chính là phần âm nhạc.

Phần ca từ của Em gái mưa có nhiều câu khá hay, nhiều khán giả thấy như chính mình ở trong đó. Và vì thế họ vẫn lưu lại những lời ca ấy trong tâm hồn mình. Chẳng hạn, “Lần đầu gặp nhau dưới mưa, trái tim rộn ràng bởi ánh nhìn/ Tình cảm dầm mưa thấm lâu, anh nào ngờ” hay “Mình hợp nhau đến như vậy, thế nhưng không phải là yêu/ Và anh muốn hỏi em rằng: Chúng ta là thế nào?” và “Rồi lặng người đến vô tận, trách sao được sự tàn nhẫn/ Em trót vô tình, thương anh như là anh trai” và nữa: “Đừng lo lắng về anh khi mà anh vẫn còn yêu em/ Càng xa lánh, càng trống vắng, tim cứ đau và nhớ lắm”… Những ca từ này đã được “khoác” lên mình bởi những giai điệu đẹp.

Có thể nói, cái đẹp trong lối tiến hành giai điệu ở Em gái mưa được duy trì trong toàn bộ ca khúc. Với cấu trúc được xây dựng bởi 2 đoạn nhạc, đoạn đầu tiên có vị trí như phần trình bày và đoạn thứ 2 là điệp khúc, đẩy ca khúc lên cao trào trước khi khép lại ca khúc. Ngay giai điệu của đoạn trình bày cũng đã có lối tiến hành nghe rất thuận tai và tạo nên sự hấp dẫn đối với người nghe, khi nó truyền tải những ca từ vừa gần gũi và vừa ngập tràn cảm xúc. Nhưng có lẽ, hiệu quả nhất, gây ấn tượng nhất, “bắt tai” nhất là những giai điệu của đoạn điệp khúc.

MV “Em gái mưa”:

Nhiều dấu ấn mạnh

Em gái mưa là bản pop ballad được viết ở giọng thứ và mang tính chất trữ tình buồn. Sẽ không lạ nếu ca khúc được sáng tác ở thời điểm 2010 trở về trước, hoặc chí ít trong giai đoạn hiện nay. Vì thế không thể không nhắc tới thời điểm Em gái mưa ra mắt công chúng, năm 2017. Khoảng thời gian này, khi âm nhạc đại chúng dành cho giới trẻ gần như thiên về tiết tấu với những nhịp điệu sôi động thì lạc vào một Em gái mưa trữ tình, chậm và buồn.

Tất nhiên, việc không đi cùng số đông, xu hướng thời thượng cũng sẽ gần như một canh bạc mà ở đó phần nhiều nghiêng về thất bại. Tuy vậy, chấp nhận tỉ lệ thành công chiếm số phần trăm nhỏ hơn nhưng nếu đạt được thì ca khúc sẽ lại tạo những dấu ấn. Và Hương Tràm cùng ê-kíp đã tạo nên được một thành tích đầy ấn tượng: Sau khoảng 1 tháng ra mắt, ca khúc đã thu hút hơn 30 triệu lượt xem trên kênh YouTube. Còn trên hệ thống nhạc số Zing MP3 Em gái mưa đạt mốc 100 triệu lượt xem, phá luôn kỷ lục ca khúc đạt tới số lượng 100 triệu lượt xem trong thời gian nhanh nhất trước đó thuộc về Em của ngày hôm qua (với 6 tháng).

“Em gái mưa” của Hương Tràm

Bên cạnh đó, Em gái mưa còn đạt được nhiều dấu mốc ấn tượng khác như từngđứng ở vị trí thứ 1 trong Top 10 bảng xếp hạng âm nhạc #zingchart trong 7 tuần, trong khi 19 tuần liên tiếp có mặt trong Top 10 cũng bảng xếp hạng này. Ngoài ra còn một làn sóng cover ca khúc này diễn ra trong một thời gian dài.

Với những thành công đầy ấn tượng, Em gái mưa đã mang về giải thưởng “Ca khúc pop/ballad được yêu thích” và Hương Tràm cũng đoạt giải Nữ nghệ sĩ được yêu thích tại Zing Music Awards 2017 và giải Music Video của năm – Giải thưởng Âm nhạc Cống hiến lần 13 -2018 của báo Thể thao và Văn hóa.

Và việc cán mốc 500 triệu lượt nghe trên hệ thống nhạc số Zing MP3 sau 4 năm phát hành là một kỷ lục mới mà Em gái mưa đã đạt được. Trước đó mới chỉ có 2 ca khúc từng cán mốc 500 triệu lượt nghe là ca khúc Sóng gió của Jack và K-ICM cùng Đừng như thói quen của JayKii và Sara Lưu. Có nghĩa, mới chỉ có 3 ca khúc cán mốc kỷ lục này trên một trong những hệ thống nhạc số lớn nhất nước ta hiện nay.

Nguyễn Quang Long – Tác giả bài viết

Nghĩ về cách nghe

Khi nhắc đến nhạc Việt đại chúng dành cho giới trẻ,trước tiên, người ta thường liên tưởng tới tính thời điểm, thời trang – những thứ đến rất nhanh và đi cũng rất nhanh, tất cả như một cơn gió. “Tuổi thọ” của ca khúc thường không cao. Tuy nhiên, điều đó cũng không hoàn toàn đúng, khi mà có những ca khúc vẫn sống bền bỉ trong lòng người nghe ngay cả khi nó đã hết tính thời điểm và nằm ngoài cuộc “chạy đua” đầy náo nhiệt của những tác phẩm mới. Trường hợp Em gái mưa là một minh chứng.

Điều thứ 2 mà người viết muốn nhắc đến: Dù ở giai đoạn nào thì người nghe vẫn cần những giai điệu đẹp, những ca từ giàu hình tượng hoặc chí ít là có ý nghĩa, nói lên tâm sự của chính mình. Dù không có các lớp lang ý nghĩa, cũng chẳng chứa thông điệp mang chất triết lý cao xa nhưng Em gái mưa lại cho người nghe một cảm giác gần gũi như một lời tâm sự, một sự sẻ chia, một hoài niệm đẹp mà nhiều người đã từng trải qua. Để mang lại cho người nghe những cảm giác ấy, bản thân Em gái mưa đã chứa đựng một hình tượng đẹp là mưa, gắn liền với sự mong manh của cuộc tình đơn phương cùng ca từ giàu cảm xúc và những giai điệu bắt tai.

Điều thứ 3, chúng ta đang ở thời đại công nghệ phát triển, hỗ trợ tối đa về mọi khía cạnh cho một sản phẩm âm nhạc, kể cả can thiệp sâu vào giọng hát, từ chỉnh phô, chênh cho đến màu sắc… Nếu như ở “thời đại” analog trước đây, một giọng hát yếu gần như không có cửa để làm ca sĩ thì trong “thời đại” kỹ thuật số ngày nay, cánh cửa đã rộng mở. Nói vậy nhưng khán giả thì vẫn luôn dành chỗ cho những giọng hát thực sự có “chất”, nội lực và truyền cảm. Và những giọng hát có khả năng thực sự sẽ “sống lâu” với công chúng hơn.

Điều thứ tư thuộc về cái tai và thẩm mỹ nghe nhạc của người Việt Nam: Tính chất trữ tình tự sự hướng nội lại luôn là một đặc trưng nổi bật. Điều này có thể nhìn thấy rất rõ nét thông qua dân ca cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Cho nên, cho dù cuộc sống có hiện đại đến đâu, xu hướng hội nhập âm nhạc thế giới của giới trẻ có làm cho màu sắc âm nhạc đại chúng thay đổi mạnh mẽ tới mức nào thì tính chất trữ tình, nội tâm, tự sự vẫn luôn có một chỗ đứng vững vàng.

Như vậy, nhìn vào mặt bằng chung của đời sống âm nhạc đại chúng hiện nay và trường hợp Em gái mưa lập kỷ lục về số lượt nghe/xem, có thể thấy sự phong phú trong màu sắc âm nhạc luôn tồn tại song hành với tính “thủy chung” của cái tai nghe người Việt Nam. Người viết tin rằng, sự đón nhận của khán giả trong trường hợp Em gái mưa sẽ giúp cho các nhạc sĩ sáng tác, ca sĩ thể hiện dòng nhạc trữ tình tự sự có thêm tự tin để vững vàng đi con đường riêng của mình, trong một tổng thể âm nhạc chung vốn đang hết sức đa dạng và thiên về xu hướng chuyển động với tiết tấu nhanh như trong giai đoạn hiện nay.