Nguyên nhân khiến Mỹ trở thành “con nợ” lớn của thế giới

Lý Thu07:05 12/11/2019

Trong cuộc chạy đua tranh cử chức Tổng thống Mỹ, tỷ phú Donald Trump đã liên tục cáo buộc đảng Dân chủ và Tổng thống Barack Obama làm gia tăng nợ công của nước Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: THX/TTXVN

Tuy nhiên, sau khi bước chân vào Nhà Trắng, ông Trump chỉ làm tình hình thêm trầm trọng.

Trong tài liệu của đài Sputnik, nợ quốc gia Mỹ đã phá vỡ mốc 23.000 tỷ USD. Dưới thời Tổng thống Trump, nợ công của Mỹ gia tăng với tốc độ kỷ lục là hơn 1.000 tỷ USD mỗi năm. Trong gần ba năm, Kho bạc Mỹ đã phát hành trái phiếu trị giá 3.200 tỷ USD và nợ công cho mỗi công dân, bao gồm cả người già và trẻ sơ sinh, đã tăng thêm 9.000 USD.

* Tăng mạnh chi tiêu xã hội

Một trong những lý do chính gây ra điều này được các nhà kinh tế nhìn nhận là sự gia tăng mạnh mẽ chi tiêu xã hội. Trong đó có tỷ lệ nghỉ hưu của thế hệ baby boom (hiện tượng sinh đẻ tăng đột biến vào giữa thế kỷ trước). Chính các Tổng thống Bill Clinton, George W. Bush con và bản thân ông Donald Trump đều thuộc về thế hệ này.

Chi tiêu tiền vay cho các khoản thanh toán xã hội, Chính phủ Mỹ đã tự dồn mình vào góc tường với chi tiêu ngân sách cho việc phục vụ nợ công đạt 600 tỷ USD. Con số này nhiều hơn các số tiền được phân bổ cho giáo dục, giao thông, xây dựng nhà ở và nông nghiệp cộng lại.

Cuối tháng 10/2019, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Stephen Mnuchin tuyên bố thâm hụt ngân sách đã gần đạt tới 1.000 tỷ USD, tăng 20% so với tài khóa 2018.

Để hiểu mức độ “tàn phá” của khoản nợ công 23.000 tỷ USD đối với nền kinh tế Mỹ, cần nhắc lại lịch sử. Ý tưởng vay để chi tiêu cho bản thân thuộc về Bộ trưởng Tài chính Mỹ đầu tiên Alexander Hamilton.

Ba thế kỷ trước, ông đề xuất chỉ đạo các quỹ huy động thông qua việc phát hành trái phiếu chính phủ để phát triển cơ sở hạ tầng và sản xuất trong nước.

Cùng với chương trình tăng trưởng kinh tế mà ông đưa ra, đây là cơ sở cho sự xuất hiện của toàn bộ các ngành công nghiệp và cho phép Mỹ vượt lên hàng lãnh đạo thế giới, khiến Cựu Thế giới bị bỏ lại phía sau.

Video đang HOT

Tuy nhiên, với phương châm sử dụng vốn vay cho mục đích ngược lại, hai Tổng thống Obama và Trump đã đạt được hiệu quả kinh tế ngược. Trong 12 năm qua, mỗi 1 USD tăng trưởng GDP đã khiến Washington phải trả đến 1,85 USD nợ công.

Nếu bây giờ, gánh nặng nợ lên tới gần 80% GDP, theo tính toán của Quốc hội, đến năm 2029, con số này sẽ tăng lên 92% và đến giữa thế kỷ, sẽ là gấp 1,5 lần so với những gì sản xuất trong một năm ở nền kinh tế lớn nhất thế giới.

* Những chính sách sai lầm

Người ta thường nói Washington bất cứ lúc nào cũng có thể giảm nợ công về 0 chỉ bằng cách in đủ số USD. Chính ông Trump cũng nghĩ như vậy.

Thậm chí, một năm trước, ông đã thảo luận về lựa chọn này với Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, chủ ngân hàng đầu tư Gary Cohn. Nhà báo Bob Woodward, nhân chứng cuộc trò chuyện đó viết, “Cohn đã bị sốc khi ông Trump không hiểu những điều đơn giản nhất”.

Đúng là Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể bật máy in và phát hành thêm 23.000 tỷ USD để đưa vào lưu thông tự do, trả chúng cho các chủ sở hữu trái phiếu.

Tuy nhiên, sau đó, tình trạng siêu lạm phát sẽ là hậu quả không thể tránh khỏi. Điều này sẽ phá hủy tất cả các khoản tiết kiệm của công dân, khiến việc nhập khẩu hàng hóa trở nên đơn giản không có lợi và sẽ khiến chính quyền Mỹ dường như không có lựa chọn nào khác, vì nhu cầu về trái phiếu đang giảm xuống nhanh chóng.

Công lao chính trong việc này thuộc về các ngân hàng trung ương Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và một số nước châu Âu, trong việc loại bỏ trái phiếu Mỹ và chuyển tiền vào một tài sản dễ thanh khoản hơn.

Tháng Chín, Đức đã gia nhập nhóm này khi Ngân hàng Trung ương nước này (Bundesbank), ngân hàng dự trữ vàng lớn thứ ba thế giới, đã lần đầu tiên tiếp tục mua vào kim loại quý sau 20 năm và thu được 95.000 ounce.

Việc bán hết trái phiếu kho bạc gây ra cái gọi là hiện tượng đảo ngược. Lợi suất của chứng khoán ngắn hạn trở nên cao hơn so với các khoản dài hạn, như trong cuộc khủng hoảng toàn cầu năm 2008.

Hầu hết các nhà kinh tế coi đây là một dấu hiệu chắc chắn của một cuộc suy thoái sắp xảy ra, mà tất cả những ai không nhanh tay đổi chứng khoán nợ của Mỹ lấy vàng đang lên giá mạnh, sẽ bị ảnh hưởng.

Do đó, để ngăn chặn sự sụp đổ nợ Fed buộc phải khởi động lại chương trình nới lỏng định lượng. Vào đầu tháng Mười, Chủ tịch Fed Jerome Powell tuyên bố ít nhất là đến cuối quý II năm sau, nhà nước sẽ mua trái phiếu kho bạc ngắn hạn từ thị trường.

Tổng cộng, 510 tỷ USD sẽ được chi ra cho hoạt động “kỹ thuật” này. Và câu hỏi được đặt ra là, kế hoạch này liệu có đang đặt lên vai nước Mỹ thêm một gánh nặng nợ vô hình nào hay không./.

Theo TTXVN

Kinh tế cận kề suy thoái?

Xác xuất kinh tế Mỹ suy thoái xảy ra vào năm 2020 đang tăng lên mức cao nhất kế từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Ảnh: theweek.co.uk

Các lần khủng khoảng kinh tế thế giới trước đây đều dính dáng đến các nguyên nhân xuất phát từ nền kinh tế lớn nhất thế giới, Mỹ. Do đó, không chỉ Việt Nam mà các nhà làm chính sách, doanh nhân cũng như nhà đầu tư trên thế giới đều quan tâm đến sức khỏe nền kinh tế này. Tuy nhiên, cuối tháng 9 vừa qua, Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York (New York FED) đã công bố báo cáo cho rằng xác xuất kinh tế Mỹ suy thoái xảy ra vào năm 2020 đang tăng lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Vậy nó ám chỉ điều gì và có đáng tin cậy không?

Ai đưa ra chỉ số này và để làm gì?

New York Fed vừa công bố Chỉ số dự báo Xác suất Suy thoái trong 12 tháng tới. Chỉ số này đã tăng liên tục từ giữa năm ngoái, sau khi Tổng thống Donald Trump bắt đầu đánh thuế lên các sản phẩm Trung Quốc, chính thức bắt đầu cuộc chiến tranh Mỹ - Trung và kéo dài đến hiện tại. Theo báo cáo mới nhất của New York Fed, chỉ số này hiện ở mức 38%, tăng hơn 9 lần so với trước khi chiến tranh thương mại nổ ra, ở mức cao nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính gần nhất, ngang ngửa với thời điểm năm 2001 và 2008 trước khi suy thoái - khủng hoảng.

Suy thoái kinh tế nổi tiếng là khó dự đoán. Khó khăn đến từ việc suy thoái xảy ra chỉ có 7 lần kể từ năm 1965, do đó có rất ít dữ liệu để thống kê tính toán. Tuy nhiên, vẫn có vài mô hình dự báo dựa trên số liệu, đã dự đoán gần đúng các cuộc suy thoái trước đó và được các nhà hoạch định chính sách, ngân hàng trung ương tin dùng để điều chỉnh, đưa ra chính sách phù hợp, chuẩn bị kế hoạch cho kịch bản xấu có thể xảy ra.

Chỉ số đo lường xác suất xảy ra suy thoái trong 12 tháng tới của New York Fed là một chỉ số như vậy, nổi tiếng với độ chính xác khá cao. Để tính xác suất suy thoái này, các nhà phân tích đã sử dụng một mô hình tính toán phức tạp dựa trên sự chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm và 3 tháng, có lịch sử nổi tiếng về dự đoán suy thoái thành công và các con số khác như tỉ lệ thất nghiệp, lạm phát...

New York FED là 1 trong 12 ngân hàng dự trữ liên bang của Mỹ, cũng là ngân hàng lớn nhất theo tài sản và có ảnh hưởng nhất trong số 12 ngân hàng này. New York Fed hoạt động trong Hệ thống Dự trữ Liên bang có nhiệm vụ thực hiện chính sách tiền tệ, giám sát và điều chỉnh các tổ chức tài chính và giúp duy trì hệ thống thanh toán của quốc gia Mỹ.

Chỉ số này được New York FED công bố hằng tháng và là một chỉ báo quan trọng tác động lớn đến các quyết định chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), ví dụ như quyết định hạ lãi suất hay không.

Ngoài ra, các quỹ đầu tư, tập đoàn lớn cũng theo dõi chỉ số này để đưa ra các chiến lược đầu tư - kinh doanh phù hợp, đặc biệt là kế hoạch dự phòng nếu xảy ra suy thoái. Theo đó, khi các tập đoàn lớn như Microsoft, IBM, ExxonMobil, General Electric hay Quỹ đầu tư BlackRock, UBS, JP Morgan thay đổi các quyết định đầu tư sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế các nước.

Ví dụ, ở Việt Nam, trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra từ tháng 3.2018, thị trường chứng khoán toàn thế giới giảm mạnh, FED vẫn tiếp tục nâng lãi suất làm đồng USD tăng giá so với các đồng tiền khác. Ngoài nỗi lo suy giảm kinh tế do chiến tranh thương mại, nhà đầu tư nước ngoài lại còn bị đe dọa bởi rủi ro đồng tiền các nước khác như Việt Nam sẽ rớt giá mạnh so với đồng USD làm giảm giá trị các khoản đầu tư.

Từ tháng 4-7.2018, khối ngoại liên tục bán ròng cổ phiếu các nước mới nổi - đang phát triển, chỉ số VN-Index giảm 25% về 900 điểm, PSE Composite Index của Philippines giảm 10%, trong khi chỉ số chứng khoán Dow Jones của Mỹ nhờ dòng vốn đổ về, lại tăng 2%.

Có đáng tin cậy?

Giám đốc Đầu tư của Quỹ đầu tư Morgan Stanley Wealth Management, thuộc JP Morgan, ngân hàng đầu tư lớn nhất nước Mỹ, đã nói trong bức thư gửi nhà đầu tư hồi tháng 7.2018: "Trong quá khứ, kể từ năm 1960, cứ như rằng lúc nào chỉ số này vượt quá mức 30%, thì một cuộc suy thoái sẽ đi theo sau đó". Lúc đó, chỉ số dự báo suy thoái này vừa vượt lên mức 32,9%.

Nhưng con số xác suất 30% có quá nhỏ để lo sợ? Trưởng Bộ phận Phân tích của Công ty Fundstrat Global Advisors, một công ty nghiên cứu thị trường chứng khoán, nói thêm: "Trước khủng hoảng, xác suất này thường không vượt quá 40%".

Thực tế, đây cũng chỉ là kết quả của một mô hình tính toán xác suất và dự báo khủng hoảng kinh tế luôn là đề tài hấp dẫn mọi chuyên gia kinh tế cũng như các CEO, nhà đầu tư. Tuy nhiên, một số quỹ ngoại như PYN Elite Fund cho rằng, nếu có suy thoái toàn cầu xảy ra, khi đó Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia vịnh tránh bão, bị ảnh hưởng ít hơn và sẽ vượt qua, hồi phục mạnh mẽ trước nhiều quốc gia khác.

Hữu Hiệp

Theo Nhipcaudautu.vn

Giá vàng khép lại tuần sụt mạnh nhất trong 2 năm rưỡi khi nhà đầu tư rút tiền Trong tuần, có nhiều thông tin về khả năng thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa Mỹ và Trung Quốc đã đến giai đoạn cuối cùng, vì vậy vàng bất ngờ trở nên kém hấp dẫn trong ngắn hạn. Ảnh: MarketWatch Phiên giao dịch ngày thứ Sáu, giá vàng giao kỳ hạn đóng cửa sụt giảm xuống mức thấp nhất trong hơn...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: trái phiếu ngân hàng trung ương nợ công mỹ cục dự trữ liên bang trái phiếu mỹ tổng thống donald trump các khoản tiết kiệm cuộc suy thoái

Xem thêm Share

Xem nhiều

Khởi tố TikToker Nam 'Birthday'02:13

3 người đánh shipper ở Đà Nẵng tử vong bị khởi tố tội 'cố ý gây thương tích'03:01

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Củng cố hồ sơ để xử lý TikToker có nồng độ cồn, livestream khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra01:03

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

Ông Trump muốn đến Trung Quốc, sẽ ký lệnh hành pháp kỷ lục ngày đầu nhậm chức09:17

Hàng loạt diễn biến trước lễ nhậm chức của ông Trump09:58

Phe ông Yoon cáo buộc lãnh đạo cơ quan điều tra 'vi phạm bí mật quân sự'09:51

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bắt khẩn cấp Giám đốc và Phó Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D

17:03:21 25/02/2023

Ngày 25/2, Công an TP Hà Nội cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Đông Anh đã tiến hành bắt khẩn cấp 5 đối tượng và ra lệnh khám xét khẩn cấp Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D, có địa chỉ tại xã Mai Lâm, Đông Anh, Hà Nội...

Sau khi thay Chủ tịch HĐQT, NCB tiếp tục bổ nhiệm mới một loạt nhân sự cấp cao

18:51:58 04/08/2021

NCB có Quyền Tổng giám đốc mới và 2 Phó Tổng giám đốc, cả 3 đều là nữ.

Tăng trưởng tín dụng tới 21/12 đạt 10,14%

10:40:01 24/12/2020

Sáng 24/12, thông tin tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng năm 2021, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết tính đến ngày 21/12/2020, tín dụng tăng 10,14% so với cuối năm 2019 và tăng 11,62% so với cùng kỳ năm trước.