Nguy cơ thiệt hại hàng tỷ đô mỗi năm của Apple

Apple phải thực hiện thay đổi lớn nhất trong mô hình kinh doanh App Store từ khi ra mắt năm 2008, nguy cơ thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm.

Trong phán quyết ngày 10/9, Thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers cho biết Apple phải cho nhà phát triển ứng dụng tùy chọn bỏ qua khoản phí hoa hồng khi mua sắm trong ứng dụng (thường 30%). Như vậy, ứng dụng iOS có thể dùng “nút bấm, liên kết ngoài và các lời kêu gọi hành động khác để hướng dẫn khách hàng các phương thức mua sắm” không phải hệ thống thanh toán của Apple.

Theo Bloomberg, một công ty giàu có bậc nhất thế giới như Apple hoàn toàn có thể ứng phó với phán quyết này. Tuy nhiên, nguy cơ lớn hơn mà họ phải đối mặt là bị tuyên là độc quyền theo luật của bang hoặc liên bang.

Năm 2020, khoản phí từ App Store ước tính mang về 6,3 tỷ USD cho Apple riêng tại Mỹ, hầu hết đến từ mua sắm trong ứng dụng và thuê bao. Số tiền đó có nguy cơ bị mất nếu các game và ứng dụng hướng khách hàng tránh xa hệ thống thanh toán của Apple.

Apple mất bao nhiêu còn tùy thuộc vào bao nhiêu nhà phát triển muốn bỏ qua hệ thống thanh toán của họ. Nhà phân tích Gene Munster dự đoán “táo khuyết” có thể thiệt hại từ 1 tới 4 tỷ USD.

Thực tế, Apple xem phán quyết là một chiến thắng, cho thấy hãng không quá lo ngại về tác động tài chính. Trong một tuyên bố, Apple cho biết tòa án “xác nhận điều chúng ta đã biết từ lâu: App Store không vi phạm luật chống độc quyền”. Nguyên đơn Epic Games cũng cho rằng thẩm phán đã đứng về phía Apple. “Đây không phải chiến thắng cho nhà phát triển hay người tiêu dùng”, CEO Tim Sweeney phát biểu trên Twitter.

Đầu tháng nay, Apple quyết định cho phép nhà phát triển các ứng dụng như Netflix, Spotify, ứng dụng tin tức, sách… hướng dẫn người dùng sử dụng phương thức mua sắm bên ngoài. Tuy nhiên, phán quyết của tòa án đồng nghĩa quy định phải áp dụng cho tất cả game và danh mục ứng dụng khác.

Theo Apple, còn quá sớm để xác định khi nào hay làm cách nào để thi hành thay đổi và công ty cần thảo luận với thẩm phán. Họ cũng sẽ tham gia đối thoại với các nhà phát triển về thay đổi.

Game chiếm khoảng 70% tổng doanh thu App Store dù số người dùng chỉ chiếm chưa đầy 10%. Những người này giúp bù đắp hơn 80% tài khoản App Store không phát sinh chút doanh thu nào. Theo ước tính của Sensor Tower, Apple kiếm khoảng 3,8 tỷ USD từ game năm 2020, hầu hết đến từ mua sắm trong ứng dụng.

Vài tỷ USD không phải tổn thất lớn với Apple. Trong năm tài khóa 2021, nhà sản xuất iPhone ước đạt doanh thu hơn 360 tỷ USD. Nhiều nhà phát triển có thể gắn bó với hệ thống thanh toán của Apple để không phải tự xây dựng nền tảng thanh toán riêng.

Thẩm phán cũng không buộc Apple phải thay đổi mức phí hay cho phép các chợ ứng dụng thứ ba có mặt trên nền tảng. Apple phải cho phép nhà phát triển liên lạc với khách hàng thông qua thông tin mà họ đăng ký tự nguyện.

Phán quyết trong vụ kiện Epic Games chỉ áp dụng tại Mỹ, dù các thay đổi App Store trước đó liên quan tới liên lạc hay ứng dụng đọc được thiết kế trên phạm vi toàn cầu.

Ngoài ra, game Fortnite của Epic Games có thể quay lại App Store sau phán quyết của thẩm phán. Game bị Apple xóa sổ trên App Store do sử dụng phương thức thanh toán riêng. Tuy nhiên, phán quyết dường như mang ý nghĩa người dùng có thể mua sắm qua web thay vì qua hệ thống thanh toán trong ứng dụng. Nó đồng nghĩa Epic cần xây dựng website để người dùng mua sắm và đưa liên kết đến website trong game Fortnite để tuân thủ quy định.

Theo ông Sweeney, Epic không muốn như vậy mà muốn hệ thống thanh toán tích hợp sẵn, không phải qua web. Ông cho biết Epic sẽ tiếp tục đấu tranh đòi cạnh tranh công bằng giữa các phương thức thanh toán trong ứng dụng và chợ ứng dụng cho 1 tỷ người dùng.

Apple tranh luận việc kiểm soát chặt App Store giúp bảo vệ người dùng và ngăn cản nhà phát triển lừa dối người dùng. Công ty vẫn đang phân tích phán quyết dài 180 trang của thẩm phán.