Nguy cơ lây nhiễm sởi trong bệnh viện

Dịch bệnh sởi đang diễn biến phức tạp, trong đó một số địa phương ghi nhận số ca mắc tăng cao.

Còn nhớ, dịch sởi năm 2014 đã cướp đi sinh mạng của hơn 100 trẻ và nguyên nhân chính được chỉ ra là do lây nhiễm chéo trong bệnh viện.

Chính vì vậy, ngay từ bây giờ, nếu các bệnh viện không tuân thủ thực hiện nghiêm hướng dẫn về phân luồng, thu dung, điều trị, cách ly người bệnh của Bộ Y tế thì dịch bệnh sởi sẽ lây lan khó kiểm soát.

Điều trị cho bệnh nhi mắc sởi tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương.

Số ca mắc bệnh sởi gia tăng nhanh

Thời gian gần đây, Khoa Nhi (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương) tiếp nhận nhiều bệnh nhi mắc sởi với diễn biến nặng, phải nhập viện điều trị nội trú dài ngày.

Đơn cử như bé N.T.Q (5 tháng tuổi, ở Bắc Giang) là một trong những ca bệnh nặng nhất tại khoa. Sau hai ngày sốt cao, ho, tiêu chảy, bé bắt đầu phát ban đỏ từ mặt, cổ và lan ra toàn thân mình. Tại cơ sở y tế địa phương, bệnh nhi được chẩn đoán mắc sởi với biến chứng viêm phổi.

Trước tình trạng suy hô hấp ngày càng trở nên nghiêm trọng, bé Q được chuyển đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương. Tại đây, bệnh nhi được chẩn đoán hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS) – một biến chứng nặng của sởi gây tổn thương phổi.

Thạc sĩ – bác sĩ Lê Thị Thu Hiền, Khoa Nhi (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương) cho biết, trường hợp bé Q là minh chứng rõ ràng cho sự nguy hiểm của bệnh sởi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Biến chứng ARDS có thể dẫn đến tử vong nếu không có can thiệp y tế tích cực.

Tương tự, tại Bệnh viện Nhi trung ương, số lượng bệnh nhi mắc sởi nhập viện bắt đầu gia tăng từ cuối năm 2024 cho đến nay. Cụ thể, năm 2024, bệnh viện điều trị cho 796 ca sởi thì gần 3 tháng đầu năm 2025 đã tiếp nhận 1.367 ca; trong đó ghi nhận 10 ca tử vong, chiếm 1% trên tổng số bệnh nhân nhập viện.

Còn tại Bệnh viện Nhi Hà Nội, từ đầu năm 2025 đến nay cũng ghi nhận nhiều ca mắc sởi chưa tiêm vắc xin, trong đó nhiều trẻ có biến chứng. Tiến sĩ – bác sĩ Đỗ Thị Thúy Nga, Trưởng khoa Truyền nhiễm, Phó Giám đốc Bệnh viện thông tin, có tới 70% ca mắc sởi phải nhập viện. Đáng lo ngại, sởi là bệnh có khả năng lây lan rất mạnh. Có đến 90% người chưa có miễn dịch sẽ mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi, ngay cả khi chỉ tiếp xúc trong 15 phút tại phòng kín.

Cũng theo nhận định của Bộ Y tế, bệnh sởi lây lan nhanh nhất trong số các bệnh truyền nhiễm. Bệnh lây qua không khí khi người bị nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi. Mức độ lây lan của các ca nhiễm sởi khi vào bệnh viện dự báo sẽ còn tăng lên rất nhiều. Dịch sởi năm 2014 đã ghi nhận hơn 100 trẻ tử vong, trong đó nguyên nhân chính được chỉ ra là do lây nhiễm chéo trong cơ sở y tế.

Trước thực tế đó, Tiến sĩ Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) lo ngại, bệnh sởi lây lan nhanh trong các phòng kín, kém thông khí. Đối với những cơ sở y tế có phòng khám nhỏ, khu điều trị kín, lại tập trung đông người sẽ có nguy cơ lây nhiễm chéo bệnh sởi. Bài học từ dịch sởi năm 2014 cho thấy, các cơ sở y tế cần nhận diện rõ vấn đề và chủ động áp dụng nghiêm túc các hướng dẫn về phòng, chống lây nhiễm chéo trong bệnh viện của Bộ Y tế.

Cần thực hiện tốt việc phân luồng, cách ly người bệnh

Hiện nay, dịch sởi vẫn trong tầm kiểm soát và chưa ghi nhận vi rút gây bệnh có sự đột biến về gen. Tuy nhiên, diễn biến về dịch bệnh vẫn phức tạp và khó đoán.

Do đó, Tiến sĩ Hà Anh Đức yêu cầu, các cơ sở y tế cần phải tổ chức phân luồng ngay từ khi người bệnh đến đăng ký khám bệnh. Đồng thời, bố trí khu khám bệnh, điều trị riêng cho người bệnh sởi hoặc người nghi mắc sởi. Ngoài ra, mỗi cấp khám, chữa bệnh từ ban đầu, cơ bản đến chuyên sâu đều được giao nhiệm vụ trong phân loại, điều trị ca bệnh, từ đó, giúp giảm tải cho các cấp trên và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh. Khi chuẩn bị chu đáo về phòng, chống lây nhiễm và điều trị bệnh thì nếu dịch có bùng phát cũng sẽ giảm số ca tử vong.

Liên quan đến vấn đề kiểm soát lây nhiễm chéo bệnh sởi, Tiến sĩ Cao Việt Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương cho rằng, nhiều trẻ mắc bệnh có biểu hiện lâm sàng đa dạng, không điển hình nên dễ bị bỏ lọt ca bệnh kéo theo nguy cơ lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Do đó, khi số ca mắc sởi gia tăng, bệnh viện đã xây dựng kế hoạch ứng phó chi tiết, trong đó tăng cường công tác phân luồng, sàng lọc, thu dung ca bệnh. Để kiểm soát nguy cơ lây nhiễm chéo, bệnh viện đã bố trí khu vực khám riêng, sàng lọc, cách ly bệnh nhân sởi. Phòng cách ly bảo đảm thông khí, bảo đảm vệ sinh phòng bệnh…

Tại Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương yêu cầu, các bệnh viện, phòng khám cần tăng cường việc phân luồng, phòng, chống lây nhiễm chéo dịch bệnh sởi. Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng trong việc ngăn chặn dịch bệnh lây lan. Bên cạnh đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức giám sát chủ động, phát hiện ca bệnh vào điều trị tại 68 bệnh viện đóng trên địa bàn thành phố, từ đó, nắm được diễn biến tình hình dịch bệnh và đề xuất các biện pháp cần triển khai.