Người Việt Nam đầu tiên sang Mỹ là ai?

Nguyễn Thị Mẫn13:11 03/02/2020

Theo các tư liệu mới xác định, người Việt Nam đầu tiên sang Mỹ là ông Trần Trọng Khiêm, với đầy ắp những thăng trầm nơi đất khách và ý chí kiên cường khi về nước khai hoang lập ấp.

Bỏ quê trốn đi biệt tích

Các nguồn sách báo xưa nói tới người Việt Nam đầu tiên đi sang Mỹ là ông Bùi Viện (1841 – 1878). Ông là một nhà ngoại giao, làm quan dưới triều Nguyễn. Bùi Viện quê ở làng Trình Phố, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình đến Mỹ năm 1873, được Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ tiếp và hứa sẽ hợp tác nếu có quốc thư. Lần thứ hai, ông Bùi Viện trở lại Mỹ với bức thư của vua Tự Đức, bị Tổng thống Mỹ Ulysses Grant từ chối nên cuộc bang giao không thành.

Nhưng năm 1998, ông Mai Thanh Hải tìm thấy một số tư liệu lưu trữ tại Thư viện Quốc gia 2 TPHCM và một số tài liệu khác được biết trước ông Bùi Viện đó có một người Việt Nam sang Mỹ rồi. Đó là ông Trần Trọng Khiêm (còn có tên khác là Lê Kim), người làng Xuân Lũng, huyện Sơn Vị, phủ Lâm Thao (nay thuộc huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ).

Ông Trần Trọng Khiêm sinh năm 1821 trong một gia đình nho học thuộc vùng quê có truyền thống hiếu học và yêu nước. Thuở nhỏ ông Khiêm cùng học với người anh là Trần Mạnh Trí. Cả hai anh em đều học giỏi, hay chữ. Người anh đi thi, phạm húy, suýt bị tội, ông Khiêm ngán ngẩm con đường khoa cử, bỏ đi buôn gỗ, giao thiệp và quen thân nhiều người dọc sông Thao, sông Cái (sông Hồng), từ Yên Bái qua Bạch Hạc, Việt Trì xuống đến phố Hiến (Hưng Yên).

Năm 20 tuổi ông Khiêm lấy vợ người họ Lê cùng làng. Do điều kiện buôn bán nên ông thường vắng nhà, tên cai tổng trong làng luôn tìm cách quyến rũ vợ ông. Một sớm bà đi chợ, tên cai tổng cho lính bắt cóc đưa về nhà cưỡng hiếp. Bà không chịu, chống cự lại nên bị cai tổng đánh chết và vứt xác mất tích. Khi ông Khiêm về nhà nghe chuyện liền cầm dao giết chết tên cai tổng để trả thù cho vợ. Xong ông bỏ quê quán trốn đi biệt tích.

Ảnh minh họa.

Thăng trầm nơi đất khách

Ông xuống phố Hiến rồi theo các tàu buôn của nước ngoài. Ông làm thủy thủ trên tuyến đường biển từ Hương Cảng (Hồng Kông), Hoàng Tân (Yokohama – Nhật Bản), London (Anh), Amsterdam (Hà Lan)… Trần Trọng Khiêm nói thông thạo tiếng Quảng Đông, tiếng Anh. Khoảng năm 1847 – 1848, Trần Trọng Khiêm tới Mỹ, bỏ tàu lên bờ tìm cách sinh sống lâu dài.

Khoảng năm 1854 – 1855, Trần Trọng Khiêm rời Mỹ, tìm cách quay về quê hương và như vậy, ông Khiêm đã sống và làm nhiều nghề trên đất Mỹ trong khoảng 7 – 8 năm. Suốt thời gian trốn chạy giữa năm 1843, làm nghề thủy thủ đường biển và trên đất Mỹ, ông Khiêm đều khai tên tuổi theo họ vợ là họ Lê và tên là Kim gần gũi với cách phát âm tên Khiêm – còn giấy tờ ghi theo lối Mỹ là Lee Kim.

Vào những năm đầu khi ông Trần Trọng Khiêm tới Mỹ, đất nước này đang mở chiến tranh 1846 – 1848 với Mehicô ở phía Nam, Mỹ thắng trận, chiếm được một vùng đất bao la của Mehicô. Ông Khiêm cùng nhiều người Hoa kéo lên bờ biển phía Tây nước Mỹ, nơi phần đất mới chiếm được của Mehicô, liên tiếp tai nạn núi lửa và động đất, đầy rẫy thú dữ trên núi, trong rừng, nhưng nguy hiểm hơn cả, vùng này không có nô lệ da đen và cũng rất ít người bản địa da đỏ, thực dân da trắng coi dân da vàng là nguồn nhân công chủ yếu đẩy vào làm các việc nguy hiểm nhất khai phá rừng rậm hoang vu…

Trần Trọng Khiêm cảm thấy cái chết rình rập ngày đêm, nên cùng một số người Quảng Đông bỏ trốn lên phía Bắc, chen chúc vào đám người đi đào vàng, tìm vận may. Sốt rét và rắn độc là hai kẻ thù đáng sợ nhất của dân đào vàng thời đó. Ông Khiêm trở về California, nhờ trí thông minh của mình, ông tự rèn luyện thành một nhà báo tự do và sau đó trở thành một bình bút thường trực của báo hằng ngày Daily Evening, với đề tài chủ yếu là cuộc sống khủng khiếp của nô lệ và kẻ đi làm thuê ở nước Mỹ.

Chí Đức

Theo Kiến thức

Video đang HOT

Xuân Canh Tý: Những điều thú vị ít ai biết về loài chuột

Năm Canh Tý 2020 sắp tới, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về những đặc điểm và tập tính thú vị của loài chuột, con vật đứng đầu trong 12 con giáp.

Sở hữu ngoại hình nhỏ bé, tuy nhiên, loài vật này lại có trí thông minh, sự linh hoạt, nhạy bén và khả năng sinh sản với tốc độ đáng ngạc nhiên.

Một con chuột sơ sinh khi vừa được đẻ ra sẽ chưa thể mở mắt và bị mù hoàn toàn. Đặc biệt, đến lúc trưởng thành, chuột vẫn bị mù màu và chỉ có thể nhận biết thế giới qua 2 gam màu đen-trắng

Theo các nhà khoa học, chuột sở hữu khả năng thị giác kém là do tập tính sinh hoạt của chúng. Đây là loài vật hoạt động về đêm. Ở thời điểm này, một đôi tai thính và một chiếc mũi nhạy bén sẽ cần thiết hơn một đôi mắt sáng

Chuột là một loài động vật thông minh và nhanh nhẹn. Một số con chuột còn giả chết nếu quá sợ hãi hoặc không tìm được cách thoát thân. Đặc biệt, những con chuột được thuần hóa hay nuôi làm thú cưng còn biết chia tổ thành chỗ ăn uống, ngủ và đi vệ sinh

Ngoài ra, chuột là động vật có tính tò mò cao. Chúng có khả năng học được các thủ thuật do con người dạy. Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã đặt những chú chuột vào trong một mê cung phức tạp. Sau một khoảng thời gian ngắn, chúng đã khám phá ra các lối tắt, kẽ hở và tìm được đường ra khỏi mê cung

Loài chuột sở hữu một khả năng sinh sản vượt trội, đặc biệt là chuột nhắt

Loài chuột có thể thụ thai khi chỉ mới 5 tuần tuổi. Mỗi lứa, chuột có thể đẻ 6-20 con non. Đặc biệt, cứ mỗi 3 tuần, một con chuột có thể mang thai và sinh đẻ tiếp một lứa. Trung bình, một con chuột cái đẻ 50 con một năm

Những con chuột sơ sinh thoạt tiên không có lông, chi rất nhỏ và bị mù. Sang ngày thứ hai, chúng bắt đầu có đuôi và dái tai. Ngày thứ ba, chân của chúng đã rất phát triển. Tới ngày thứ mười, những con chuột sẽ mở mắt và lông mọc kín cơ thể. Khi được hai tuần tuổi, chúng rời khỏi tổ và bắt đầu khám phá thế giới

Để chứng tỏ sự "nam tính" của mình, một con chuột đực sẽ rơi nước mắt. Các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã phát hiện thấy chuột đực tiết ra pheromone trong chất lỏng làm ướt đôi mắt của chúng

Pheromone trong chất tiết ra này có thể sẽ được con cái nhận ra khi chúng "âu yếm" khuôn mặt của nhau. Đây là cơ sở giúp con cái tìm ra bạn đời tiềm năng của mình

Chuột nằm mơ khi ngủ: Khi các con chuột co tròn để ngủ, những ký ức trong ngày của chúng sẽ hiện về - trạng thái mà các nhà khoa học cho là tương ứng với giấc mơ của con người

Theo các nhà khoa học, trong khi ngủ, các dây thần kinh trong vùng hình ảnh của chuột tiếp xúc với dây thần kinh trong vùng hippocampus. Qua đó, giấc ngủ của chuột giúp củng cố lại những hoạt động trong ngày và làm cho những ký ức này trở thành dài hạn

Giống như các loài gặm nhấm khác, chuột sở hữu bộ răng cửa lớn, sắc và không ngừng phát triển. Răng của chúng phát triển với tốc độ 0,3mm mỗi ngày

Do đó, loài chuột luôn phải mài mòn răng vào các vật cứng để bộ răng cửa không quá dài đến mức vướng víu hay thậm chí là đâm thủng hộp sọ và gây ra đau đớn

Việc mẹ ăn thịt chính con non của mình xuất hiện ở không ít các loài động vật, trong đó có cả chuột

Các nhà khoa học cho biết, khi vừa sinh xong, nếu cảm thấy nguồn thực phẩm không đủ để chăm sóc tất cả con non, chuột mẹ sẽ chọn ra đứa con yếu nhất hoặc bị dị tật để ăn thịt, nhằm tăng cơ hội sống cho các cá thể sơ sinh khỏe mạnh còn lại. Đặc biệt, chuột vẫn chăm sóc các con chuột sơ sinh dù đó không phải là con mà chúng sinh ra

Sở hữu chiều dài khiêm tốn, trung bình từ 3-10cm, tuy nhiên, chuột có thể nhảy lên với độ cao khoảng 25,4cm, cao gấp 2,5 đến hơn 8 lần chiều dài cơ thể chúng

Ngoài khả năng nhảy ấn tượng, loài chuột còn có thể leo trèo. Chúng có thể leo dây với tốc độ cực "khủng" hay leo lên bề mặt phẳng đứng cao tới 2m

Đổi lại đôi mắt kém, loài chuột sở hữu một năng lực thính giác tuyệt vời. Đặc biệt, đôi tai của loài gặm nhấm này có thể nghe được âm thanh siêu âm tần số 1-100 kHz. Trong khi đó, phạm vi thính giác của con người chỉ từ 20 Hz đến 20 kHz

Nhờ khả năng này, những con chuột hoàn toàn có thể liên lạc với nhau mà không hề bị con người phát hiện

Khi chui qua những khe hẹp, loài chuột đã vận dụng khả năng linh hoạt của mình một cách đáng kinh ngạc

Chuột có thể uốn cong hoặc ép cơ thể của mình trở nên phẳng bẹt để chui lọt qua những khe nhỏ hay lỗ hổng có kích thước chỉ bằng 1/4 cơ thể của chúng

Kiều Phương (Tổng hợp)

Theo anninhthudo.vn

Ngắm những phiên bản động vật hoang dã có thật của Pokemon Không rõ do tình cờ hay cố ý, những động vật hoang dã này giống hệt như những sinh vật Pokemon đang nổi tiếng khắp nơi. Bên trái là sinh vật Pokemon có tên là Burmy, một Pokemon ấu trùng có một cái miệng như mỏ chim và đôi mắt màu vàng sáng, quanh thân bao bọc bởi những chiếc lá giống như...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Lễ đưa tang Kim Sae Ron: Mẹ ruột đi không vững trong giờ phút cuối cùng, dàn sao nghẹn ngào tiễn biệt01:06

Nam Thư bị chỉ trích vì mặc trang phục phản cảm, hớ hênh ngay trên thảm đỏ00:21

Lý Nhã Kỳ sau khi lộ bức ảnh xồ xề gây sốc: "Có thế lực nào đứng sau những trò ác ý này không?"00:33

Pha sang đường vỏn vẹn 16 giây của chiếc xe máy khiến hàng loạt phương tiện chao đảo00:16

Thảm đỏ hot nhất hôm nay: Lý Nhã Kỳ xuất hiện với visual lạ hoắc, một sao nữ Gen Z khoe vòng 1 đẹp ná thở01:49

Khả Như vào vai quỷ dữ, ăn thịt sống trong phim kinh dị02:29

Cindy Lư đáp trả khi bị nói ngoại tình, là nguyên nhân khiến Hoài Lâm tụt dốc không phanh00:18

Thách thức nhà vô địch thế giới, võ sĩ Trung Quốc bị đánh sưng mặt02:18

Nhan sắc con gái Lee Dong Gun (Chuyện Tình Paris) gây sốc00:40

Video từ camera an ninh ghi lại khoảnh khắc tuổi thơ của một đứa trẻ sụp đổ00:17

B Ray muốn tìm "ghệ mới" nhưng không quên "bóc phốt" người yêu cũ: Nói nhiều, ghen tuông, bào tiền?03:46

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

"Hóa thạch rồng" xuất hiện ở Trung Quốc

15:54:01 20/02/2025

Sinh vật giống rồng được tìm thấy dưới dạng hóa thạch ở Vân Nam - Trung Quốc thuộc về dòng dõi bò sát đầu khủng khiếp .

Xác suất tiểu hành tinh va chạm trái đất cao nhất lịch sử NASA

06:36:01 20/02/2025

CNEOS của NASA hiện vẫn xếp mức đe dọa của 2024 YR4 ở ngưỡng 3/10 theo Thang đo Nguy cơ Va chạm Torino. Tiểu hành tinh duy nhất được xếp cao hơn 2024 YR4 là tiểu hành tinh Apophis, vốn gây chấn động toàn thế giới vào năm 2004.

Thời điểm con người dễ gian lận nhất trong ngày

14:41:16 19/02/2025

Đến buổi trưa chiều, con người thường bị đẩy vào tình trạng cạn kiệt năng lực tự chủ. Vì thế, con người dễ nói dối, gian lận hoặc sa vào hành vi lười biếng hơn.

Độc đáo loài chim biết tỏa ra mùi thơm quyến rũ

11:57:29 19/02/2025

Loài chim Aukets (Aethia cristatella) biết sử dụng chiêu tỏa ra mùi thơm quyến rũ để gây ấn tượng với những con chim mái.

Loài chim bé nhỏ nhưng chuyên lừa động vật khác để cướp thức ăn

11:00:52 19/02/2025

Khảo sátcho thấy một số loài động vật có khả năng nghe hiểu, trong đó loài chèo bẻo có thể bắt chước tiếng kêu báo động hoặc của loài khác để kiếm ăn.

Mẹ hai con đi làm bằng máy bay mỗi ngày để tiết kiệm chi phí

18:58:37 18/02/2025

Tính toán thấy chi phí rẻ hơn cả tiền thuê nhà, lại tiết kiệm thời gian, mẹ hai con đã quyết định mỗi ngày đều ngồi máy bay đi làm.

Gã đàn ông cướp ngân hàng bằng súng phun nước đồ chơi

18:49:00 18/02/2025

Một người đàn ông thất nghiệp đã giấu súng phun nước đồ chơi hình con khủng long trong túi nilon tối màu để đi cướp ngân hàng.

Ngửi mùi 9 xác ướp Ai Cập, các nhà khoa học bị sốc

12:43:39 18/02/2025

Những gì tỏa ra từ các xác Ai Cập - xác xưa nhất lên tới 3.500 tuổi - hoàn toàn không như những gì được mô tả trong phim ảnh

Những động vật hoang dã có khả năng tỏa mùi hương thơm quyến rũ

11:00:12 18/02/2025

Trên thế giới có những loài động vật hoang dã với khả năng đặc biệt tỏa ra mùi thơm quyến rũ. Các loài này có thể sử dụng mùi hương của cơ thể để thu hút đối phương, đánh dấu lãnh thổ hay truyền thông tin.

Loài cá hữu ích nhưng bị các nhà khoa học tìm cách 'tiêu diệt'

10:58:38 18/02/2025

Cá muỗi hay còn gọi là cá tuế, vô cùng hữu ích khi săn muỗi, bọ gậy nhưng bị các nhà khoa học tìm cách diệt do sự xâm lấn của chúng.

Thanh niên người rừng cởi trần đóng khố sống biệt lập, lần đầu dùng bật lửa

00:54:41 18/02/2025

Nam thanh niên thuộc một bộ tộc bản địa sống biệt lập trong rừng rậm Amazon (Brazil) đóng khố, đi chân trần, chưa từng tiếp xúc với nền văn minh bên ngoài nên không biết cách dùng bật lửa.

Chú chó mang về 700 triệu đồng cho chủ chỉ trong 3 ngày nhờ điều ít ngờ

22:51:09 17/02/2025

Chỉ bằng nghề giúp khách vận chuyển hành lý, chú chó Hakimi tại một khu nhà nghỉ ở Lệ Giang (Trung Quốc) gây sốt tới mức chỉ trong 3 ngày mang về tổng doanh thu 200.000 tệ (khoảng 700 triệu đồng).