Người Ukraine “lên dây cót” trước vòng xoáy xung đột cận kề

Người dân Ukraine dường như đã quen với các cuộc khủng hoảng, tuy nhiên họ vẫn có sự chuẩn bị cho tình huống xấu nhất khi căng thẳng leo thang với Nga.

Người Ukraine tập trung tại một quán cà phê (Ảnh: New York Times).

Tại thủ đô Kiev của Ukraine, kỹ sư máy tính Danylo Kovzhun đã dạy các con cách cầm súng; Roman Nabozhniak đào tạo nhân viên cách điều hành công việc kinh doanh của mình để anh có thể tập trung chuẩn bị cho “cuộc chiến với Nga”; còn chủ quán bar Vitaliy Kyrychenko luôn đổ đầy bình xăng đề phòng trường hợp khẩn cấp.

Ukraine đã phải vật lộn để duy trì sự ổn định kể từ khi nước này tuyên bố độc lập vào năm 1991 và chứng kiến phong trào ly khai ở miền đông từ năm 2014. Nhưng với 100.000 quân Nga đang tập trung gần biên giới, người Ukraine nói rằng lần này họ cảm thấy rất khác.

8 năm kể từ khi nổ ra xung đột ở miền đông Ukraine, cuộc sống ở thủ đô Kiev vẫn tiếp diễn như bình thường. Chiến sự chỉ giới hạn ở khu vực miền đông, nơi quân đội Ukraine trong những năm gần đây chủ yếu giao tranh bằng súng bắn tỉa và pháo binh với lực lượng ly khai được cho là do Nga hậu thuẫn.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi người dân tiếp tục duy trì cuộc sống như bình thường. Mối đe dọa về một cuộc xung đột quy mô lớn không phải chuyện mới. Trong bài phát biểu trên truyền hình gần đây, ông Zelensky nói rằng những chuyện như vậy chỉ là “tin đồn giữa những người hàng xóm”.

Giới chức Ukraine gần đây kêu gọi người dân giữ bình tĩnh vì lo ngại tâm lý hoảng loạn. Các quan chức Ukraine phàn nàn rằng việc Mỹ cảnh báo “Nga sẵn sàng hành động quân sự” có thể gây ra tâm lý hoang mang cho người dân.

Những người có tầm ảnh hưởng ở Ukraine đã đăng lên Facebook những lời khuyên về cách ứng phó với tình hình cùng từ khóa “đã sẵn sàng” bằng tiếng Ukraine. Một nhà tâm lý đã chỉ ra cách hướng dẫn trẻ em xử lý tình huống khẩn cấp như đánh bom và hỏa hoạn, cũng như cách giải thích về chiến tranh mà không gây tổn thương cho trẻ.

Cho đến nay, chiến thuật xoa dịu người dân dường như đã phát huy tác dụng. Không có tình trạng hỗn loạn tại các ngân hàng. Khác với các cuộc khủng hoảng trước đây, lần này, đồng tiền của Ukraine chỉ mất một ít giá trị so với đồng USD.

Tại quận Podil ở Kiev, nơi nổi tiếng với các quán cà phê sôi động, các tòa nhà chung cư theo trường phái tân nghệ thuật và chợ thực phẩm do Liên Xô thiết kế, người dân vẫn tiếp tục duy trì cuộc sống như thường lệ. Tuy vậy, chủ đề chiến tranh vẫn xuất hiện ở đây. Tại một khách sạn cao cấp, một vị khách Mỹ hỏi liệu anh ta có còn phải trả tiền phòng nếu Nga có động thái quân sự với Ukraine hay không.

Hoạt động vẫn diễn ra bên trong khu chợ Zhytniy (Ảnh: New York Times).

Tại khu chợ Zhytniy có tuổi đời hàng thế kỷ, các chủ quầy hàng lo lắng về suy thoái kinh tế và làn sóng Covid-19 mới nhiều hơn chiến tranh. “Mọi người không có tiền nữa, đó là lý do tại sao”, Valentina Mykhailivna, chủ một quầy hàng trong chợ, cho biết.

Ihor Ostapenko, 60 tuổi, chủ một quầy bán trái cây và rau quả cùng với vợ mình, Svitlana, cho biết họ không còn nơi nào khác để đi nếu xảy ra xung đột. “Những người có tiền sẽ rời đi. Còn chúng tôi sẽ rời đi bằng cách nào? Chúng tôi không có tiền”, Ihor cho biết.

Tại quán bar Pink Freud, quản lý quán Bohdan Chehorka, 30 tuổi, nói rằng anh thậm chí không biết tin về sự hiện diện của quân đội Nga ở biên giới Ukraine cho đến khi cha mẹ anh thông báo vài tuần trước. Chehorka cho biết anh không nhận thấy bất kỳ sự hoảng loạn nào trong số những khách hàng đang nhấm nháp cà phê hoặc cocktail tại quán của anh. “Tôi bảo vệ bản thân bằng cách không xem tin tức”, Chehorka nói.

Chủ quán bar Vitaliy Kyrychenko nói rằng, vào cuối năm ngoái, anh đã cùng cha mẹ bàn bạc kế hoạch ứng phó với những tình huống khẩn cấp như bị cắt điện hoặc mất kết nối điện thoại. Kyrychenko đã đóng sẵn một chiếc vali với những thứ cần thiết và sắp xếp một chỗ ở tại phía tây của Ukraine, gần Ba Lan và Slovakia, trong trường hợp cần phải rời đi nhanh chóng cùng với gia đình.

Kyrychenko nói rằng Ukraine từng trải qua một số cuộc khủng hoảng trong những năm gần đây. “Bạn không thể sống mãi trong sợ hãi. Người Ukraine ngày càng bản lĩnh hơn”, Kyrychenko cho biết.

Kovzhun, một kỹ sư máy tính, đã ấp ủ một kế hoạch kinh doanh trong thời chiến. Ông cũng muốn sử dụng kỹ năng máy tính của mình, làm việc với các đối tác kinh doanh ở Latvia để chế tạo vũ khí có thể sử dụng cho quân đội Ukraine. Gần đây, ông đã dạy những đứa con 10 và 14 tuổi của mình cách tháo và lắp ráp một khẩu súng lục và súng trường, cũng như cách sử dụng chúng.

“Cuộc sống vẫn tiếp diễn, cho dù (quân đội) Nga có ở (biên giới) hay không”, Roman Nabozhniak, một cựu chiến binh và chủ doanh nghiệp, cho biết.