Người nước ngoài ‘đổ xô’ đến Thổ Nhĩ Kỳ mua sắm khi đồng lira mất giá
Một đoàn xe bus của Bulgaria đỗ bên ngoài một siêu thị ở thành phố lịch sử Edirne của Thổ Nhĩ Kỳ để lộ ra mức độ khủng hoảng t.iền tệ ảnh hưởng bất lợi tới con đường hướng tới thập kỷ cầm quyền thứ ba của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.
Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ (phía trên) và đồng USD. Ảnh: AFP/TTXVN
Thành phố Edirne với nhiều nhà thờ Hồi giáo nằm ở phía Tây của Thổ Nhĩ Kỳ, là thủ đô ban đầu của Đế chế Ottoman khi mở rộng ra khắp Trung Đông và châu Âu vào thế kỷ 14 và 15. Hiện thành phố là nơi mà khách mua sắm từ Bulgaria và Balkan, những quốc gia “nghèo nhất” châu Âu, tới để mua sắm mọi thứ, từ đồ lót đến quả óc chó với một phần chi phí thấp hơn so với khi trở về quê nhà.
Trước khi lên xe bus để quay trở về thị trấn Yambol (Bulgaria), hướng dẫn viên du lịch Daniela Mircheva cho biết: “Đối với chúng tôi, cuộc khủng khoảng t.iền tệ là tốt, nhưng nó rất tồi tệ đối với người dân Thổ Nhĩ Kỳ”.
Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỹ bị phá giá do ảnh hưởng của cuộc thử nghiệm kinh tế bất thường của chính quyền Tổng thống Erdogan trong nỗ lực thúc đẩy sự ủng hộ trước khi các cuộc bầu cử diễn ra vào giữa năm 2023.
Video đang HOT
Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ mất hơn 50% giá trị so với đồng USD kể từ đầu năm đến nay và trên đà giảm mạnh nhất kể từ năm 1995. Đà trượt giá này khó có thể dừng do Ngân hàng trung ương không có lượng dự trữ ngoại hối đáng kể.
Dưới áp lực của Tổng thống Erdogan, Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đã cắt giảm lãi suất 500 điểm cơ bản kể từ tháng 9/2021. Ông Erdogan cho biết mô hình này sẽ thúc đẩy xuất khẩu, việc làm và đầu tư, đồng thời đạt được tăng trưởng cao. Các nhà kinh tế đã gọi thử nghiệm của ông là “liều lĩnh”.
Không những vậy, theo dự đoán của các nhà kinh tế học, việc giảm lãi suất đang đem lại tác dụng hoàn toàn ngược lại. Giá tiêu dùng đã tăng tốc độ thường kỳ lên tới hơn 20%. Giới chuyên gia dự báo đà tăng giá có thể tăng nhanh trong vài tháng tới.
Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/12 đã hạ lãi suất tháng thứ tư liên tiếp, từ 15% xuống 14%. Trong nỗ lực nhằm hỗ trợ những người lao động gặp khó khăn, ông Erdogan ngày 16/12 đã thông báo tăng gần 50% lương tối thiểu. Ông Erdogan cho rằng việc tăng lương tối thiểu sẽ giúp người lao động có thể vượt qua được những khó khăn do việc giá cả tăng.
Trong khi đó, ông Bulent Reisoglu, người điều hành chợ Edirne từ khi chợ mở cửa sau khi chuyển từ địa điểm ban đầu ở Istanbul từ 15 năm trước, cho biết lượng người mua sắm hàng tuần đến đây, đã tăng từ 50.000 người lên gần 150.000 người kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng t.iền tệ. Ông Reisoglu nói: “Lượng người mua sắm nước ngoài đã tăng gấp bốn hoặc năm lần”. Tuy nhiên, nhiều thương gia đang có lợi nhuận thấp hơn bởi doanh số bán hàng tăng thêm không đủ bù đắp cho sự trượt giá của đồng lira.
Theo ông Reisoglu, tất cả nguyên liệu thô đều đến từ nước ngoài, như châu Âu, Trung Quốc và Italy, và giá những thứ này đã tăng gấp đôi so với năm ngoái. Ông Reisoglu nói: “Chúng tôi đang bị sốc. Không ai mong đợi sự mất giá lớn đến thế này”.
Những người mua sắm Bulgaria dường như cũng có cảm xúc lẫn lộn khi nhận được những ưu đãi lớn đến thế này. Một người mua sắm Bulgaria Ilyana Todorova nói: “Người dân địa phương không thể mua tất cả những thứ này. Đối với người bình thường, điều này không có gì là tốt”.
Đồng nội tệ Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc kỷ lục
Ngày 25/10, đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã rớt giá xuống mức thấp kỷ lục sau khi Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cuối tuần qua chỉ thị trục xuất đại sứ của 10 quốc gia phương Tây, trong đó có Đức và Mỹ.
Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin AFP (Pháp), đồng nội tệ Thổ Nhĩ Kỳ đã xuống mức 9,8 lira đổi 1 USD trước khi nhích nhẹ lên mức 9,73 lira đổi 1 USD sau 5 giờ GMT (12h trưa cùng ngày theo giờ Việt Nam), tương đương mức giảm 1,3% so với một ngày trước đó. Kể từ đầu năm 2021 đến nay, tỷ giá hối đoái giữa đồng lira với USD đã sụt giảm khoảng 24%.
Đồng t.iền này đang hứng chịu một tuần đầy sức ép sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bị đưa vào diện giám sát do không có biện pháp hiệu quả chống nạn rửa t.iền và bị cáo buộc tài trợ cho các nhóm vũ trang trong khu vực Trung Đông. Ngoài ra, các nước phương Tây cáo buộc Tổng thống Erdogan can thiệp vào hoạt động của ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi sa thải 3 quan chức ngân hàng trung ương trong tháng 10/2021, ngân hàng này đã cắt giảm lãi suất cơ bản từ 18% xuống 16% trong ngày 21/10 vừa qua, cho dù tỷ lệ lạm phát của Thổ Nhĩ Kỳ tăng tới gần 20% trong tháng 9 vừa qua.
Trong tuyên bố chung hôm 18/10, đại sứ 10 nước tại Thổ Nhĩ Kỳ gồm Canada, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Đức, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, Thụy Điển và Mỹ đã kêu gọi trả tự do cho doanh nhân Osman Kavala đang bị giam giữ tại quốc gia này.
Ông Kavala bị giam giữ từ cuối năm 2017 với cáo buộc hậu thuẫn tài chính cho các cuộc biểu tình chống chính phủ năm 2013 và tham gia cuộc đảo chính năm 2016.
Hôm 19/10 vừa qua, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã triệu 10 đại sứ đến để phản đối. Tới ngày 23/10, Tổng thống Erdogan cho biết ông đã chỉ thị cho Bộ Ngoại giao nước này tuyên bố đây là những nhà ngoại giao "không được hoan nghênh" và sẽ sớm trục xuất họ.
Giới chuyên gia nhận định việc thiếu đi các đại diện ngoại giao phương Tây tại Ankara sẽ gây bất lợi cho Thổ Nhĩ Kỳ và khiến giới đầu tư không mặn mà với quốc gia này.
Armenia tuyên bố sẵn sàng đàm phán hàn gắn quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan ngày 8/9 cho biết nước này sẵn sàng tổ chức các cuộc thảo luận hàn gắn quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ. Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan. Ảnh: AFP/TTXVN Tại một cuộc họp Nội các Armenia, Thủ tướng Pashinyan nhận định những phát biểu mới đây của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan là "cơ hội...