Người Nhật: Bị dẫm vào chân cũng… xin lỗi
Cũng chính vì cách nói năng tế nhị như vậy mà người Nhật rất hay xin lỗi. Đến bị người khác giẫm vào chân cũng xin lỗi!
Bài 1: Những điều ẩn giấu của ‘tảng băng’ Nhật Bản
LTS: Tuần Việt Nam giới thiệu kỳ thứ 2 trong loạt bài Những điều ít biết về nước Nhật của tác giả Tuấn Nhật.
Người Nhật thích tặng quà
Trong suốt cả năm, người Nhật có rất nhiều dịp để tặng quà bạn bè, người thân, lối xóm. Từ Năm mới, Tết bé gái, Tết bé trai, Lễ Obon (giống như rằm tháng 7 ở ta), Ngày kính lão, đến Sinh nhật Thiên Hoàng… Tặng quà đã trở thành một nét văn hoá đẹp không thể thiếu được của người Nhật.
Điều đáng chú ý là các món quà dù rất nhỏ thôi nhưng đều thiết thực, phù hợp với sở thích, công việc, tính cách của người nhận quà. Điều này thể hiện sự tế nhị, sâu sắc của người tặng quà. Nó chứng tỏ người tặng quà rất hiểu tâm lý, rất quan tâm đến người nhận quà.
Ví dụ bạn là một nhân viên văn phòng thì quà tặng cho bạn có thể là 1 cái bút, 1 quyển sổ, thậm chí có thể là một… hộp ghim. Còn nếu bạn là người bán hàng, rất có khả năng đó sẽ là một chiếc… ghế ngồi.
Ngày nay, tặng quà đã trở thành một nghệ thuật. Theo đó, ngành sản xuất đồ lưu niệm đã trở thành một ngành công nghiệp với doanh thu khổng lồ. Chỉ riêng bao bì, giấy gói đã khiến các nhà sản xuất kiếm bộn tiền. Vì, cho dù là quà to, quà nhỏ đều được gói gém cẩn thận, kỹ càng và đầy chất mỹ thuật. Nhiều khi nhận những món quà dù rất nhỏ nhưng người ta trân trọng giữ lại cả giấy gói chỉ vì lý do đơn giản là giấy gói đẹp quá.
Cách cúi chào trong giao tiếp của người Nhật
Người Nhật có khẩu vị đa dạng
Người Nhật Bản rất sành ăn. Đó là điều phải khẳng định ngay từ đầu. Phần lớn các món ăn Nhật Bản đều ngon. Tất nhiên, nếu chưa quen thì quả thật là khó ăn. Các món ăn Nhật Bản hoàn toàn mang phong vị sứ Hoa Anh Đào, không lẫn vào đâu được, vô cùng độc đáo.
Thế nhưng, người Nhật lại rất dễ dàng quen với món ăn của các dân tộc khác, kể cả những món khó ăn nhất, ví dụ nước mắm hay mắm tôm của Việt Nam. Nếu bạn đến Tokyo, bạn sẽ thấy ở khu Ueno (một trong những trung tâm buôn bán lớn của thủ đô) bạn sẽ thấy nước mắm, mắm tôm, phở… của Việt Nam được bày bán nhan nhản.
Điều thú vị là người Nhật ăn các món ăn nước ngoài và cảm thấy ngon một cách thật sự, ăn đúng kiểu hưởng thụ chứ không phải chỉ khen vì lịch sự, ăn lấy lệ một hai miếng rồi bỏ. Ở các thành phố lớn của Nhật Bản có thể tìm thấy món ăn của bất cứ nước nào, từ Trung Hoa, Hàn Quốc, Campuchia, Việt Nam, Italy… và cả của các nước Ả rập. Quán nào quán nấy, đông khách nườm nượp.
Trong khi đó, không phải bất cứ người nước ngoài nào cũng có thể quen được các món ăn truyền thống của Nhật Bản như Sushi (cá sống đặt lên trên một miếng cơm), Sashimi (cá sống), Natto (một loại đậu hạt được ủ men thối, có mùi khó ngửi) hoặc canh Miso (một loại canh tương), v.v…
Với khẩu vị rộng như vậy, có thể nói người Nhật sung sướng nhất trên đời. Bởi, xét cho cùng, trong tứ khoái, ẩm thực luôn đứng hàng đầu.
Người Nhật có lối khen chê, ứng xử giao tiếp độc đáo
Nếu giao tiếp với người Nhật bạn sẽ liên tục được nghe những câu trầm trồ đại loại như “sugoi desu ne” (tạm dịch là siêu thế), “saikoh desu ne” (tuyệt vời nhỉ) hoặc “inshyobukai ne” (thật là ấn tượng)… Thế nhưng, thế nào là siêu, tuyệt vời, ấn tượng… thì phải từ từ mới hiểu.
Bởi, siêu và ấn tượng cũng có năm bảy đường khác nhau. Họ có thể trầm trồ thán phục khi người nước khác lần đầu tiên chế tạo được một thứ mà tại Nhật Bản đã có từ lâu. Thông thường người Nhật chỉ có khen chứ chẳng bao giờ chê bai, còn nếu có chê thì cũng rất nhẹ nhàng.
Ví dụ như: “Ôi! Cái này đẹp thế. Nếu mà có thêm chi tiết này thì còn đẹp nữa ấy nhỉ”. Hoặc: “Chị mặc cái áo này đẹp đấy. Nhưng tôi thấy màu xanh sẽ hợp với chị hơn.”, v.v… Bạn cũng cần cảnh giác khi nghe một lời khen như sau: “Anh đã cố gắng hết sức mình. Như thế là rất tốt. Chắc chắn lần sau anh sẽ thành công hơn!”. Đấy là khen hay chê thì phải trong từng ngữ cảnh mới hiểu được.
Cũng chính vì cách nói năng tế nhị như vậy mà người Nhật rất hay xin lỗi. Hơi một tý là xin lỗi. Bắt tay cũng xin lỗi, đi vượt qua người lạ cũng xin lỗi, ngồi xuống cạnh người khác trong rạp hát cũng xin lỗi. Mình ngủ gật trên tàu, xe cũng xin lỗi người ngồi bên cạnh. Đưa danh thiếp cho người khác cũng xin lỗi. Đến bị người khác dẫm vào chân cũng xin lỗi! Cứ như chính mình có lỗi khi để chân ở đó khiến người khác dẫm vào gây khó xử cho người ta vậy…
Video đang HOT
Muôn vàn câu xin lỗi trong một ngày của người Nhật. Âu cũng là biểu hiện của triết lý “Tiên trách kỷ, hậu trách nhân” vậy.
Món Sushi độc đáo trong ẩm thực Nhật
Người Nhật nhiều sáng kiến
Điều này, chắc chắn ai cũng sẽ tán đồng. Thực tế chứng minh rất nhiều ứng dụng, phát minh khoa học đều do người Nhật làm ra. Ngay trong cuộc sống thường ngày của chúng ta cũng đều có bóng dáng của những sáng kiến Nhật Bản.
Ví dụ như việc phân loại rác đang được thí điểm tại Hà Nội chẳng hạn. Ở Nhật người ta đã làm từ rất lâu và hiệu quả, ích lợi vô cùng to lớn. Với cách làm này, rác thực sự là nguồn tài nguyên quý giá.
Một sáng kiến độc đáo nữa của người Nhật là món mỳ ăn liền. Đến nay, nó đã trở thành thứ không thiếu được trong thực đơn hàng ngày của nhiều người trên thế giới, không phân biệt quốc tịch, tuổi tác.
Những tấm dán phát nhiệt đúng hiệu Made in Japan cũng là một sáng kiến hữu ích. Chỉ cần có 1~2 tấm dán này dán vào lưng, ngực thì bạn có thể ra ngoài trời giá rét chỉ với một chiếc áo sơ mi mỏng hoặc một áo khoác nhẹ.
Tuy nhiên, cũng có nhiều phát minh… buồn cười.
Ví dụ như loại máy tạo ra âm thanh giống như tiếng xả nước trong nhà vệ sinh. Loại máy này được tạo ra để lắp trong các nhà vệ sinh. Nó nhằm để che giấu những tiếng động không mấy êm tai phát ra trong quá trình bài tiết của con người. Phát minh này đã được một tạp chí nước ngoài bình chọn là một trong mười phát minh… kỳ quặc nhất của năm.
Người Nhật thích lập hội
Ở Nhật Bản có rất nhiều Hội. Hội hữu nghị, Hội các doanh nghiệp, Hội Thanh Niên, Hội người cao tuổi, Hội bảo vệ người tiêu dùng, Hội những bà nội trợ… và có cả những hội do những người chung sở thích lập ra như: Hội câu cá, Hội nuôi chó cảnh, mèo cảnh và có cả Hội những người trượt pa-tanh, Hội những người thích đi dạo công viên…
Cho dù là Hội nghề nghiệp, tổ chức đoàn thể xã hội hay hội những người có chung sở thích, tất cả các hội này đều có tổ chức chặt chẽ, có Hội trưởng, ban chấp hành, có điều lệ hoạt động, hội phí, sinh hoạt định kỳ đều đặn.
Cứ tưởng có những loại hội nghe ra có vẻ kỳ quặc và không cần thiết, thế nhưng tất cả đều có ý nghĩa xã hội thiết thực. Thông qua các hội này, người ta trao đổi kinh nghiệm, giao lưu, xích lại gần nhau trong một xã hội mà mỗi cá thể là một thế giới riêng đang ngày càng trở nên biệt lập với nhau hơn.
Được biết, tại Việt Nam hiện nay có nhiều các hội của Nhật Bản như: Hội những nhà kinh doanh Nhật Bản tại Việt Nam, Hội những người Nhật Bản yêu Hà Nội…. Những hội này đều có những đóng góp thiết thực cho việc tăng cường quan hệ Việt Nam Nhật Bản.
Hệ thống tàu điện ngầm ở Tokyo nhộn nhịp nhất thế giới. Ảnh: Washingtonbureau
Người Nhật có “chủ nghĩa kinh nghiệm” và “chủ nghĩa tôn chủ”
Trước tiên, phải giải thích “chủ nghĩa kinh nghiệm” ở đây không phải là “chủ nghĩa kinh nghiệm” bị phê phán trong Triết học Mác-Lê nin. Còn “chủ nghĩa tôn chủ” ở đây có nghĩa là tôn trọng người đứng đầu. Tuy không đến mức độ sùng bái nhưng cũng gần như tuyệt đối. Xin nêu một vài ví dụ để hiểu rõ hơn.
Thông thường sẽ rất khó khăn khi bạn muốn làm quen trực tiếp và đặt quan hệ với một người Nhật. Họ có thể tiếp bạn đấy, nhưng mức độ thân thiết, và tin cậy sẽ không bằng khi bạn được một người quen của người đó giới thiệu. Nhất là khi người giới thiệu lại có quan hệ tốt với người bạn muốn làm quen thì càng thuận lợi. Bởi vì, người giới thiệu được coi như người bảo lãnh và họ đã có “kinh nghiệm” trong quan hệ với nhau. Do đó gọi là “chủ nghĩa kinh nghiệm”.
Đây là điều rất quan trọng đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi tìm đối tác Nhật Bản. Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp tầm cỡ bị các doanh nghiệp “xoàng xoàng bậc trung” “hớt” mất đối tác chính do chủ nghĩa kinh nghiệm này. Lý do đơn giản chỉ là các doanh nghiệp “xoàng xoàng bậc trung” kia có quan hệ với một người hoặc một doanh nghiệp quen biết với đối tác đó.
Theo quan điểm của người Nhật, “chủ nghĩa kinh nghiệm” có thể tiết kiệm được thời gian tìm hiểu và độ an toàn sẽ cao hơn. Lối nghĩ đó đúng sai thế nào cũng phải trong từng trường hợp cụ thể mới đoán định được.
Với lối nghĩ này nên ở Nhật Bản nghề môi giới rất phát triển, đặc biệt là môi giới bất động sản. Đi trên phố, bất cứ chỗ nào bạn cũng có thể nhìn thấy những công ty loại này. Khi mua bán, thuê và cho thuê nhà, không bao giờ người mua, người bán hoặc người thuê và người cho thuê lại trực tiếp giao dịch với nhau mà bao giờ cũng thông quan một công ty môi giới bất động sản mặc dù phải trả một khoản phí rất cao. Theo cách nghĩ của người Nhật, với những công ty môi giới, người ta có thể tiết kiệm thời gian tích luỹ “kinh nghiệm” về đối tác, yên tâm giao dịch mà không phải lo khi có sự cố nào đó xảy ra.
Còn về “chủ nghĩa tôn chủ” xin nêu một ví dụ. Khi người Nhật tiếp một đoàn khách nào đó, mọi sự chú ý sẽ tập trung vào người trưởng đoàn.
Nếu bạn là thành viên của một đoàn sang thăm Nhật Bản và bạn lại không phải là trưởng đoàn, thậm chí là phó đoàn đi chăng nữa thì đừng ngạc nhiên khi có cảm giác người ta không chăm sóc mình bằng người trưởng đoàn. Như thế không có nghĩa là người ta không trọng thị bạn đâu, mà chẳng qua là người ta nghĩ rằng tôn trọng ông trưởng đoàn là tôn trọng cả đoàn, vì ông trưởng đoàn là do các bạn tôn trọng bầu ra cơ mà. Thậm chí trong một đoàn mà tất cả các thành viên đều ngang chức nhau, nhưng người được bầu làm trưởng đoàn bao giờ cũng được quan tâm ở mức cao nhất.
Ở Nhật Bản, những người được bầu là Hội trưởng, cho dù chỉ là Hội trưởng Hội câu cá đi chăng nữa, luôn được tôn trọng, ý kiến của họ luôn được lắng nghe và chấp hành. Đây chính là lý do giải thích tại sao người giữ chức Chủ tịch Liên đoàn các tổ chức kinh tế Nhật Bản (Keidanren) lại được coi là “Thủ tướng kinh tế”. Một quyết định của người này có thể gây ảnh hưởng đến tất cả các hoạt động kinh tế của Nhật Bản.
Đó cũng là lý do giải thích tại sao Nhật Bản hiện này chỉ còn chế độ Quân chủ tượng trưng, nhưng Nhà Vua Nhật Bản vẫn là biểu tượng của đất nước, được vạn dân kính ngưỡng.
Theo Vietbao
Những điều ẩn giấu của 'tảng băng' Nhật Bản
Còn vô vàn những điều thú vị ẩn giấu trong cộng đồng hơn 127 triệu con người này mà sách báo ít đề cập đến.
LTS: Tuần Việt Nam trân trọng giới thiệu loạt bài Những điều ít biết về Nhật Bản của tác giả Tuấn Nhật, người từng có một số năm sinh sống, công tác tại đất nước Mặt trời mọc.
Nói đến Nhật Bản người ta thường nghĩ ngay tới một cường quốc kinh tế có ảnh hưởng sâu rộng trên toàn thế giới với những phát minh lớn và những thương hiệu nổi tiếng như Toyota, Honda, Suzuki, Ajinomoto...
Nói tới người Nhật Bản người ta thường nghĩ tới những con người thông minh, cần cù đã tạo ra bước nhảy vọt trong những thập niên 70-80 của thế kỷ 20 khiến cả thế giới phải nhìn nhận lại về châu Á. Nói tới văn hoá Nhật Bản người ta thường nghĩ ngay tới Trà Đạo, nghệ thuật cắm hoa Ikebana đặc sắc... Thế nhưng, tất cả những cái đó chỉ là phần nổi của một "tảng băng trôi". Còn vô vàn những điều thú vị ẩn giấu trong cộng đồng hơn 127 triệu con người này. Những điều đó ít được sách báo đề cập mà phải có một thời gian dài thâm nhập, chiêm nghiệm mới có thế khám phá.
Thủ đô Tokyo Nhật Bản. Ảnh: Telegraph
Người Nhật có quan điểm triết học khác lạ
Theo triết học Phương Đông, con người thường hướng tới "Chân, Thiện, Mỹ". Nhưng, người Nhật Bản lại có quan điểm "Ích, Thiện, Mỹ", theo đó, chỉ những gì có ích cho con người mới được coi là "Chân". Từ quan điểm này, tất cả mọi thứ được sáng tạo ra hoặc được ứng dụng đều nhằm mục tiêu phục vụ lợi ích của con người. Chúng ta có thể so sánh để chứng minh điều này qua những vật dụng thông thường.
Ví dụ chiếc ô tô chẳng hạn. Những chiếc xe do người Mỹ, người Đức, người Nga... chế tạo ra phần lớn đều to rộng, bề thế, động cơ khoẻ và tốn nhiều nhiên liệu. Trong khi đó, những chiếc xe do người Nhật làm ra nhỏ gọn, xinh xắn, tiết kiệm nhiên liệu (có loại chỉ hết chưa đến 3 lít xăng/100km), được tận dụng cả những góc nhỏ nhất để sử dụng một cách có ích, chẳng hạn góc này làm gạt tàn thuốc lá, góc kia là chỗ để chai lọ, sách báo... Thậm chí tấm che nắng ở kính trước cũng được tận dụng làm nơi để kính, gương soi, thậm chí cả dao cạo râu.
Người Nhật còn phát minh ra những thứ mà không mấy ai nghĩ tới, ví dụ như máy cắt phong bì. Thay vì phải dùng dao, kéo, chỉ cần đưa phong bì vào máy, xoẹt một cái là xong. Hoặc giả như những khoá thắt dây buộc bằng nhựa vô cùng tiện lợi cho việc đóng gói đồ đạc thì dường như chỉ có thể tìm thấy ở Nhật Bản. Tất cả những thứ có ích đều là "Chân"
Người Nhật có quan điểm khác lạ về tiết kiệm
Ai cũng biết người Nhật vô cùng tiết kiệm. Từ ăn mặc, công việc đến việc vui chơi giải trí đều mang màu sắc "tiết kiệm triệt để". Khi ăn tại các nhà hàng hoặc khi ăn liên hoan, người Nhật sẵn sàng gói mang về những đồ ăn thừa còn sót lại cho dù chỉ là một mẩu bánh mỳ chứ không bao giờ chịu vứt đi, phung phí khi còn sử dụng được.
Chính từ quan điểm này mà Nhật là một trong những nước đầu tiên trên thế giới tái chế tất cả các loại rác thải để tạo ra các sản phẩm mới phục vụ con người. Hiện nay, một loạt các chế phẩm từ plastic, vải vóc, nguyên vật liệu xây dựng, nhiên liệu... đang rất quen thuộc với người tiêu dùng đều là những đồ được tái chế qua công nghệ Nhật Bản.
Mới đây người Nhật còn đưa ra một công nghệ có thể biến một tờ báo cũ thành một loại chất đốt hiệu suất cao dùng để nấu ăn và sưởi ấm. Đáng chú ý nhất là loại bể phốt liên hoàn có thể tận dụng ngay chất thải sinh hoạt trong gia đình để tạo ra khí biogas phục vụ nấu ăn, sưởi ấm và làm phân vi sinh dùng cho trồng trọt.
Tuy nhiên, đây chỉ là bề nổi của tinh thần tiết kiệm Nhật Bản. Thực tế, người Nhật coi tiết kiệm quá không phải là điều tốt. Đây là điểm khác lạ. Lý giải điều này, người ta cho rằng nếu cứ dùng mãi một thứ đồ ví dụ như quần áo, đồ điện tử... thì sẽ dẫn tới nhu cầu xã hội giảm, các ngành sản xuất sẽ không thể phát triển, kinh tế của cả cộng đồng suy thoái. Do đó, có tiết kiệm thì cũng "vừa vừa thôi".
Bên cạnh đó, tiết kiệm còn phải được hiểu từ khía cạnh "tiết kiệm cái gì" chứ không phải chỉ là tiết kiệm vật chất đơn thuần. Trong những thứ cần tiết kiệm, người Nhật tiết kiệm nhất là thời gian. Để tiết kiệm thời gian, người ta đã nghĩ ra một loạt phương tiện, trong đó nổi tiếng toàn thế giới là tàu cao tốc Shinkansen. Hiện nay, tốc độ của loại tàu này đã lên tới trên 500km/h. Nếu có nó, thời gian từ Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh sẽ được tiết kiệm khoảnh 80% so với hiện nay.
Ngoài thời gian, tiết kiệm, công sức, chất xám cũng được coi là "gốc của tiết kiệm". Người Nhật có thể bỏ ra một số tiền rất lớn mua các phát minh khoa học để ứng dụng ngay vào thực tế phục vụ con người ngay cả khi chỉ còn một thời gian ngắn nữa chính người Nhật cũng có thể đưa một phát minh tương tự. Đó là để nhằm tiết kiệm hơn nữa thời gian, công sức và tiền bạc. Theo quan điểm của người Nhật đó mới mà tiết kiệm thực sự, là "Chân Tiết kiệm".
Hoa anh đào Nhật Bản
Người Nhật có quan điểm khác lạ về sự giàu có
Trong tiếng Nhật, giàu có là "kanemochi" có nghĩa là có tiền. Có thể hiểu cứ có nhiều tiền tức là giàu có.
Tuy nhiên, đây chỉ là nghĩa của một từ vựng có nguồn gốc từ lâu đời. Còn hiện nay, quan điểm này đã thay đổi. Bởi vì, giàu có được hiểu là giàu có về nhiều thứ: thời gian, tiền bạc, cuộc sống tinh thần... Nếu chỉ có nhiều tiền thôi chưa chắc đã được coi là giàu có. Người Nhật còn cho rằng có nhiều đồ đạc chưa chắc đã tốt, vì có nhiều đồ không dùng đến sẽ thành rác. Mà khi vứt rác đi phải trả tiền, thậm chí rất nhiều tiền. Ví dụ khi bạn muốn vứt bỏ một chiếc tủ lạnh phải trả khoảng 4.000 Yên (tương đương 750.000 VNĐ).
Ở Việt Nam thời bao cấp, người ta thường tự giễu cái nghèo của mình bằng câu: "Ta đây tỷ phú thời gian". Tuy nhiên, đây lại là ước mơ của nhiều người Nhật hiện nay. Một triệu phú Nhật Bản đã phải thốt lên rằng: "có giàu mấy, cũng không thể ăn hết 2kg thịt bò một bữa, lái một lúc 2 chiếc ô tô, đi một lúc hai đôi giày hàng hiệu... vậy thì nhiều tiền quá làm gì khi không có thời gian tận hưởng cuộc sống hữu hạn".
Người Nhật Bản luôn mong ước có một cuộc sống "tự do, tự tại". Cụm từ này đã trở thành một khẩu hiệu, một phương châm sống, một mục tiêu cần hướng tới của đông đảo người dân Phù Tang. Thậm chí, cụm từ này còn là đề tài của các cuộc thi thư pháp, thi hùng biện tại Nhật Bản. Tuy nhiên, số người đạt được mục tiêu này quả thật là ít ỏi. Đa số người Nhật Bản vẫn thầm mơ ước được làm "tỷ phú thời gian".
Người Nhật không hề thư nhàn
Trái với suy nghĩ là người dân những nước phát triển có một một cuộc sống sung sướng, người Nhật Bản rất vất vả để bươn chải trong công việc, sinh hoạt. Người ta thường nói Nhật Bản có nhịp sống nhanh, nhưng thực ra phải nói là sự tất bật mới đúng.
Thời gian biểu của một người Nhật làm công ăn lương (tiếng Nhật là Shya-in) thông thường như sau: sáng 7h30 dậy, vệ sinh cá nhân, ăn sáng tại nhà hoặc chuẩn bị đồ ăn mang theo để ăn trên đường đi cho kịp thời gian. 8h15 đến 8h30 ra ga tàu hoặc bến xe buýt để đi làm (đại đa số người Nhật ở các đô thị dùng phương tiện giao thông công cộng để đi làm). Khoảng 9h~9h15 đến công sở (giờ làm việc ở Nhật Bản thường bắt đầu từ 9h~9h30 tuỳ từng cơ quan và người Nhật thường phải đến sớm 15 phút để chuẩn bị công việc). Nghỉ trưa vào khoảng 1h với bữa ăn nhẹ để tiếp tục làm việc vào lúc 1h30.
Do khối lượng công việc ngày một lớn nên người Nhật thường phải làm thêm giờ có khi đến tận đêm khuya. Theo luật định, ngày làm việc tại Nhật Bản chỉ kéo dài 6 tiếng, tuần làm việc 5 ngày. Thế nhưng trên thực tế, một Shya-in của Nhật Bản phải làm trung bình tối thiểu 8~9 tiếng/ngày mới có thể hoàn thành công việc.
Vấn đề kỷ luật lao động cũng vô cùng khe khắt. Nếu đến tham quan một cơ sở sản suất bạn sẽ thấy hiếm có người đứng dậy giữa chừng để giải lao hút thuốc hay uống nước, đi vệ sinh. Có một chuyện thật như đùa là có những ông bố không biết mặt con. Bởi vì, ông bố về nhà muộn khi các con đã đi ngủ, còn sáng ra khi ông thức dậy thì bọn trẻ đã đi học hết. Thứ 7, Chủ nhật ông bố lại phải làm thêm giờ nên không có thời gian gặp mặt con. Cha con chỉ còn biết nhau qua... ảnh.
Thậm chí, nhiều đàn ông Nhật Bản không muốn hoặc không dám về nhà sớm, thậm chí ngay cả khi đã làm xong việc chỉ bởi vì sợ vợ con, hàng xóm, bạn bè coi là loại nhàn rỗi, vô công dồi nghề, vô tích sự. Dường như bận rộn, vất vả đã trở thành tiêu chí đánh giá sự hữu dụng của đàn ông, còn nếu ngược lại, có lẽ ai cũng thấy mình vô dụng vậy.
Lao động như vậy cho nên lương của người Nhật khá cao, trung bình vào khoảng 3000 USD/tháng. Tuy nhiên, chi phí cũng rất đắt đỏ. Mức lương đó cũng chỉ đủ để nuôi sống gia đình, bản thân mà không dôi dư được bao nhiêu.
Áp lực công việc, áp lực cuộc sống luôn đè nặng tâm lý. Chính vì vậy, số người tự sát tại Nhật Bản hàng năm liên tục tăng cao, có năm lên tới hơn 30.000 người, vượt xa con số tử vong của các cuộc chiến đẫm máu hiện nay. Ngoài ra, số người chết trên bàn làm việc (tiếng Nhật là Karohshi) cũng ở mức kỷ lục (trung bình khoảng 350 người/năm). Nhân nói chuyện tự sát và chết trên bàn làm việc, cũng chỉ có tại Nhật Bản mới có lối tự sát bằng cách... làm việc cho tới chết.
Chính cuộc sống vất vả như vậy là một trong những nguyên nhân khiến hứng thú trong sinh hoạt vợ chồng của người Nhật Bản không cao. Theo một kết quả điều tra xã hội học năm 2007, trung bình người Nhật chỉ có nhu cầu quan hệ vợ chồng khoảng trên dưới 80 lần/năm.
Do đó, Nhật Bản đang phải đối mặt với việc xã hội lão hoá, giảm dân số tự nhiên một vấn đề nghiêm trọng khiến Chính phủ Nhật Bản phải lập hẳn một bộ để phụ trách, đối phó. Bắt đầu từ năm 2005, dân số Nhật Bản đã giảm tự nhiên 10.000 người/năm.
Chuyện học hành của thanh thiếu niên Nhật Bản cũng rất vất vả. Để thi vào những trường tốt, các em cũng phải học thêm đủ thứ. Nếu chứng kiến cuộc sống của một người Nhật Bản từ khi sinh ra, lớn lên, đi học rồi đi làm, chắc chắn sẽ có nhiều người nghĩ "thôi thì cứ nghèo nghèo một chút ở Việt Nam vẫn... còn hơn".
(Còn nữa)
Theo Vietbao
Tokyo - Những điều mắt thấy tai nghe Chúng tôi là những thành viên tham gia trong chuyến công tác, học tập kinh nghiệm tại Nhật Bản. Đối tác chính của chúng tôi là Báo Tin tức Kỹ thuật và Xây dựng Nhật Bản và một số công ty xây dựng hàng đầu Nhật Bản. Hợp tác với nhau đã lâu, phía bạn cũng đã nhiều lần sang Việt Nam nhưng...