Người Nam nhớ vị mắm me, người Bắc thương mãi nước sấu

Nông Mạnh Hùng17:21 17/12/2019

Trong vô vàn thứ gia vị Việt Nam, me, sấu tự khi nào đã trở thành một thức chua khó thiếu mỗi khi vào bếp của người nội trợ.

Có lẽ chẳng phải cho riêng ẩm thực, hình ảnh me, sấu khá điển hình khi nhắc nhớ về hai miền đất nước. Là con đường có lá me bay, là trái me chua ngào đường ớt – món ngon không thể thiếu mỗi lúc tan trường, là bút nhóm Vòm me xanh giờ vẫn là niềm tự hào của không ít nhà văn nhà thơ đã qua thời trẻ…

Là quả sấu to như cái chén (ly) uống nước, sấu rừng Cúc Phương chín vàng ruộm, bán ở chợ Hôm (Hà Nội), là món ô mai sấu cay chua mặn ngọt thành món quà quốc hồn quốc túy của người Hà Nội đem đi xa.

Vị chua quả sấu – tuổi thơ mình…

Ấy là một câu thơ trong bài Mười năm nhớ… của Trương Nam Hương mà những kẻ xứ Bắc tha hương xứ Nam thường thấy nó bảng lảng trong đầu: “Nhớ quá, sao chiều chưa ngớt mưa? Ngoài kia Hà Nội đã giao mùa…”.

Mưa giao mùa thường vào tháng 3 âm lịch, kèm theo là những con dông nhỏ đủ để những con phố cổ sẫm lại vì lá rụng. Sau đận ấy, những cây sấu già cổ thụ ở Lò Đúc, ở Phan Đình Phùng mới bừng bừng đơm hoa trắng, đẹp không thua hoa sưa.

Rồi những quả sấu thành hình. Ngon nhất là sấu non, hiếm hoi từng chùm nhỏ lẫn vào những rau dưa củ quả của các bà ngoài chợ.

Quả sấu non mua về, rau muống non luộc lên, vớt rau ra là thả vào dăm quả không cần cạo vỏ. Nước rau sôi lên một dạo là nhấc nồi ra khỏi bếp, dùng đũa ăn cơm dầm khẽ, trái sấu cũng tan ra.

Vỏ sấu non vàng nhẹ chưa dày cùi, hạt sấu chưa cứng lại nên trong vắt như miếng sụn. Bát nước luộc rau chuyển màu theo quả sấu, hơi hườm hườm vàng.

Những miếng sấu dầm lắng xuống. Mẹ lấy muỗng gạn thịt sấu, cho vào bát ăn cơm, rót nước mắm và cắt vào đó một trái ớt. Thế là vừa có nước rau luộc chua, vừa có nước mắm chua cay để chấm rau. Thêm một đĩa tôm trứng rang khô, con tôm ôm con muối là bữa ăn lý tưởng của mùa hè.

Video đang HOT

Mùa sấu thật sự rộ lên vào tháng 6, khi ấy sấu già đanh, vỏ sẫm lại, lem nhem vệt xám. Sấu không còn là chùm quả non, sấu là hàng thúng, hàng mẹt, hàng xe đẩy trên đường. Và mọi góc chợ, đâu đâu cũng có sấu.

Lúc ấy, bát nước rau luộc dầm sấu đã không còn là của hiếm. Quán rượu dân tộc góc phố kính cẩn bóc miếng băng dính dán trên menu để món lẩu sườn nấu sấu, lẩu vịt om sấu… oai phong hiện ra.

Sườn non miếng nhỏ cho vào cùng chục quả sấu đã cạo vỏ, khía đều. Ném vào đó dăm quả ớt chỉ thiên. Rau nấm các loại, đừng quên cà chua và lá mùi tàu. Lẩu sôi, nhớ hớt bọt.

Rồi có thể ngồi vào, nhúng rau nấm miến mì các loại, cái ngọt thanh của sườn non, vị chua thanh đặc biệt của sấu, cay nhẹ của ớt chỉ thiên hòa cùng vị thơm lá mùi tàu, đảm bảo ăn mãi không muốn đứng lên…

Và đặc biệt món vịt om sấu chắc chắn đã thành món đãi khách hoàn hảo vào mùa hè, khi sấu đến mùa.

Nhiều bà nội trợ mạnh miệng khẳng định riêng món này càng nhiều sấu càng ngon vì vịt hay lắm, cùng với gia vị nó chỉ làm cho món ăn ngon thêm mà không bị quá chua.

Khác lẩu sườn sấu, món vịt om sấu có vị thơm của gừng (không thể thiếu), vị bùi của khoai sọ và vị hăng nhẹ của rau nhút.

Gừng kiềm cái lạnh của vịt, của sấu, rau nhút làm cho miếng khoai sọ bớt ngán. Hoàn hảo cho một món ăn với đủ đầy gia vị. Sấu chỉ “chống chỉ định” với riêu cua, vì một hợp chất nào đó sinh ra bởi cua và sấu khiến cho món ăn sẽ bị lợn cợn đen, nhìn chẳng ngon mắt chút nào.

Me Nam

Con đường có lá me bay, bút nhóm Vòm me xanh… những nhắc nhớ đó dường như quen thuộc hơn trước khi người Bắc vào Nam. Vào Nam rồi mới hiểu câu hát “lá hát như mưa suốt con đường đi…”, rằng tại sao người nhạc sĩ họ Trịnh lại viết thế.

Bởi vì phải thấy lá me rơi xuống mới biết lá me rơi hóa ra khác lắm với lá… sấu rơi ngoài Bắc. Những chấm xanh vàng li ti bay như mưa trong gió – một hình ảnh gợi âm thanh hơn bất cứ gì.

Trái me phổ cập từ hang cùng ngõ hẻm đến bàn tiệc năm sao một cách thản nhiên đến bất ngờ. Trái me chín được ngâm nước cam thảo rồi ngào đường ớt, nhuộm đỏ môi học trò giờ tan học.

Ngoài Bắc có nước sấu đá thì trong Nam có nước đá me, không thể thiếu chút đậu phộng rang thơm rắc lên. Dầm trái me chín ra, vừa uống nước vừa nhằn hạt me vừa nhai đậu phộng. Món nước bình dân mà dễ ghiền.

Mắm me của người Nam lại không thể thiếu trong quá nhiều món ngon. Đặc biệt mắm me hợp các món tanh. Nghĩa là mắm me không thiếu ở bất cứ bàn nhậu nào.

Miếng khô cá khoai nướng than chấm mắm me là số dzách! Nhưng thật ra món hải sản nào cũng có thể hợp với mắm me hoặc nói ngược lại là người Nam thích ăn mắm me nên dùng nó như món không thể thiếu cho mọi món hải sản.

Không có sấu (hoặc không có hợp sấu), cũng không quen dùng cơm mẻ, dấm bỗng như người Bắc, thế nên me (cùng với lá giang) lại là món gia vị chua không thể thiếu trong ngăn bếp của người Nam.

Thế nên đi siêu thị Nam thấy khác nhất là những gói rau nấu canh chua khi nào cũng kèm theo một vắt me. Vị chua của me khác hẳn vị chua của sấu. Nó hơi ngọt và sẫm màu. Hợp với món nấu nhưng không mấy thích hợp với món luộc như nước rau muống mà người Bắc bỏ sấu.

Còn nữa, hình như món sấu chỉ người Bắc mới dùng phổ biến trong các thức nấu cũng như ăn với mắm, với đường (ô mai chua ngọt mặn) thì me hóa ra lại không chuyên biệt thế.

Ký ức vẫn có mùi riêng biệt. Để người Nam xa quê thì hít hà nhớ vị mắm me, còn người Bắc thì thương mãi nước rau dầm sấu.

Ở một góc nào đó giản dị, ấy là quê hương!

Theo Tuoitre,vn

Cá kho gáo món ăn ngon khó cưỡng khi tới Ninh Bình

Cá kho gáo vốn là một trong những món ăn dân dã của người vùng đất Ninh Bình, đây cũng là món ăn ngon khó cưỡng khi tới vùng đất cố đô.

Vùng đất Ninh Bình ngoài được thiên nhiên ban tặng nhiều danh lam thắng cảnh đẹp mà nơi đây có vô vàn món ăn ngon như thịt dê, cơm cháy, nem chua yên mạc, ốc núi, mắm tét gia viễn...

Nhưng ít người biết đến món ngon dân dã mà vô cùng ngon khác là món cá kho gáo.

Nghe qua cái tên cá kho gáo nhiều người lại lầm tưởng là cá kho bằng gáo, nhưng thực chất món cá kho gáo ở đây là kho cá với quả gáo. Gáo là một loại cây tầm nổi thường mọc ở khe suối hoặc chân đồi.

Quả gáo có vị chua, hơi ngọt mát và có mùi thơm nên thường được dùng để nấu các món canh chua thay me, sấu tuy nhiên ngon hơn cả là món cá kho gáo - món ăn trở thành đặc sản Ninh Bình mỗi khi nhắc tới món ngon đất cố đô Hoa Lư.

Qủa gáo là gia vị không thể thiếu của món cá kho gáo.

Với hương vị rất đặc biệt, món cá kho gáo lại trở thành món ăn nổi tiếng đặc sản Ninh Bình. Chế biến món ăn này tuy không khó nhưng cũng cần những bí quyết riêng trong khâu chọn nguyên liệu và cách làm.

Nguyện liệu chính gồm cá da trơn (1 con cá da trơn (basa, cá nheo, cá bò,...), cắt khúc vừa ăn và một ít quả gáo. Theo những người dân ở đây cho biết: "Cần phải lựa chọn những quả gáo còn xanh, không được chọn những quả già quá!. Vì những quả xanh có vị chua và thơm nhất định còn những quả già quá sẽ không ngon".

Sau khi đã chuẩn bị xong cá và quả gáo tiến hành cho vào niêu đất, đầu tiên cho một lớp quả gáo( thái lát mỏng) dưới đáy niêu sau đó mới cho cá vào, lại tiếp tục cho một lớp quả gáo bên trên cá. Tiếp theo nêm nếm gia vị gồm: một ít nước mắm, kẹo màu, hạt tiêu, ớt và một củ hành khô...

Cá kho gáo món ăn ngon của vùng đất cố Đô

Sau đó tiền hành đun nhỏ lửa cho đến khi nào niêu cá cạn nước mới thôi. Nhìn đĩa cá kho gáo màu sắc hấp dẫn, hương vị đặc biệt từ quả gáo lấn áp mùi tanh của cá làm cho người ăn sẽ nhớ mãi không quên, ăn nhiều mấy cũng không thấy ngán.

Chỉ từ những nguyên liệu đơn giản, chỉ qua đôi bàn tay khéo léo trong nấu ăn của người dân Ninh Bình đã tạo nên một món ăn ngon. Món ăn không chỉ trở thành đặc sản được nhiều người biết đến mà còn là niềm tự hào, thể hiện sự tinh tế trong cách nấu ăn của người dân nơi đây.

Theo: phapluatplus

Cách làm sữa chua dẻo đơn giản mà cực ngon Vị chua, béo, ngọt hòa quyện trong hũ sữa chua dẻo làm nhiều người thích mê. Dưới đây là công thức làm sữa chua dẻo tại nhà. Nhiều chị em vẫn đang loay hoay tìm kiếm một công thức làm sữa dẻo đúng chuẩn. Hãy cùng nhau tìm hiểu và khám phá cách làm sữa chua dẻo ngon đúng chuẩn ngay tại nhà...