Người dân Quảng Bình hối hả chạy lũ khi mưa lớn, nước sông dâng cao
Để hạn chế thiệt hại do thiên tai, tỉnh Quảng Bình huy động các lực lượng hỗ trợ người dân vùng ngập lụt, nguy cơ sạt lở di dời đến nơi an toàn.
Tại tỉnh Quảng Bình, mưa lớn trên diện rộng từ sáng 27/10, khiến nước các sông trên địa bàn lên nhanh, nhiều nơi bắt đầu ngập lụt.
Để hạn chế thiệt hại do thiên tai gây ra, tỉnh Quảng Bình huy động các lực lượng hỗ trợ người dân ở các vùng có nguy cơ cao sơ tán, di dời đến nơi an toàn.
Theo Đài khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Bình, vào 15h ngày 27/10, mực nước tại trạm Kiến Giang (huyện Lệ Thủy) đạt 14,35m, trên báo động 2 mức 1,35m. Dự báo trong 24h tiếp theo, mực nước trên sông Kiến Giang lên nhanh và đạt mức báo động 3.
Theo UBND huyện Lệ Thủy, trên địa bàn hiện đang có mưa lớn, tổng lượng mưa có nơi đạt trên 400mm, trọng điểm mưa là khu vực các xã Thái Thủy, Kim Thủy, Trường Thủy… Mưa lớn có khả năng gây ra lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt ở các vùng thấp trũng.
Tại xã miền núi Ngân Thủy, huyện Lệ Thủy, mưa lớn khiến lượng lớn nước từ đầu nguồn đổ về khiến một số thôn bản bị ngập lụt, cô lập. Chính quyền cùng bộ đội triển khai lực lượng di dời người dân.
Người dân vùng ngập lụt, có nguy cơ sạt lở được vận động, hỗ trợ di dời.
Tại xã Thái Thủy, nước lũ trên sông Kiến Giang lên nhanh gây ngập nhiều khu vực. Nhiều lực lượng được huy động để hỗ trợ người dân di dời.
Một số khu vực trũng nước lên quá nhanh, người dân không kịp di dời tài sản.
Mưa lớn vẫn diễn ra, nước sông tiếp tục dâng cao, các lực lượng xung kích nỗ lực để nhanh chóng đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân.
Sạt lở đất ở nhiều xã, thị trấn thuộc các huyện Tuyên Hóa, Minh Hóa; vùng núi các huyện Bố Trạch, Quảng Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thủy. Theo thống kê, toàn tỉnh Quảng Bình hiện có 167 điểm sạt lở và có nguy cơ sạt lở núi, khu dân cư và sạt lở bờ sông, biển. Trong đó 10 điểm có nguy cơ cao, đặc biệt nguy hiểm.
Trong 5 phút, lũ quét mang 1,6 triệu m nước và đất đá gây thảm họa Làng Nủ
Các nhà khoa học xác định lũ bùn đá là nguyên nhân gây nên thảm họa Làng Nủ. Chỉ trong khoảng 5 phút đã có 1,6 triệu m bùn đất, đá và nước dội từ núi xuống vùi lấp ngôi làng.
Sáng 2/10, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức hội thảo khoa học "Thảm họa Làng Nủ - Nguyên nhân và giải pháp phòng tránh".
Tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng bộ môn Địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải, cho biết, ngay sau khi thảm họa xảy ra tại Làng Nủ (Bảo Yên, Lào Cai), GS. Trần Thanh Hà, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỏ - Địa chất và nhóm các nhà khoa học đã lên hiện trường khảo sát, thu thập số liệu tại đây và một số khu vực trọng điểm tại Lào Cai.
PGS.TS Nguyễn Châu Lân chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: N. Huyền
"Bước đầu, chúng tôi xác định nguyên nhân gây nên thảm họa Làng Nủ là lũ bùn đá. Theo đó, có tới 1,6 triệu m bùn đất, đá và nước xuất phát từ đỉnh núi Con Voi cách Làng Nủ 3,6km đã dội xuống thôn Làng Nủ", ông Lân thông tin.
Trận lũ quét sáng 10/9 đã vùi lấp toàn bộ thôn Làng Nủ, nơi có 37 hộ dân với 158 nhân khẩu. Đến nay, số người thiệ.t mạn.g ghi nhận là 58 người, còn 9 người mất tích.
Trong quá trình tràn xuống khối đất đá bị tắc nghẽn tại một khu vực hẹp (chỉ rộng khoảng 100m) cách điểm phát sinh sạt lở khoảng 2km. Vị trí này vô tình tạo thành một đậ.p chắn tự nhiên làm tăng nguy cơ vỡ lũ.
Thời điểm xảy ra lũ, lượng mưa tại khu vực rất lớn, với tổng lượng mưa tích lũy lên tới 633mm, trong đó lượng mưa theo giờ đạt 57mm, khiến khối lũ bùn đá di chuyển cực kỳ nhanh.
Sau khi nhập dữ liệu vào mô hình, ông Lân nhận được kết quả mô phỏng cho thấy chiều sâu tích tụ dòng bùn là 8 - 15m, nơi sâu nhất khoảng 18m, vận tốc dòng chảy rất lớn tới 20 m/s. Do đó, thời gian chảy từ trên núi xuống (cho cả quãng đường 3,6km) là khoảng 300 giây (tức 5 phút).
Làng Nủ bị vùi lấp sau trận lũ kinh hoàng. Ảnh: Thạch Thảo
Ông Lân nhận định, tại khu vực xã Bảo Khánh, lượng mưa tích lũy ngày 9/9 là 500mm. Như vậy, nhiều khả năng ở khu vực đỉnh núi Con Voi đã phát sinh trượt lở ban đầu từ ngày 9/9, nhưng người dân ở thôn Làng Nủ chưa ai cảm nhận được sẽ có lũ bùn đá.
"Vị trí thôn Làng Nủ là vị trí đứt gãy địa chất. Đây là vị trí nguy hiểm khi có tai biến địa chất xảy ra. Chính quyền cần khuyến cáo người dân không làm nhà ở các vị trí này", ông Lân nhấn mạnh.
Đáng lưu ý, ông Lân cho rằng trận lũ ống này không chỉ là hiện tượng đơn lẻ mà đã xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới. Trong đó có thảm họa xảy ra tại TP Seoul, Hàn Quốc vào năm 2011.
Người dân không nên xây nhà gần bờ suối
Nhằm phòng tránh thảm họa tương tự, các nhà khoa học khuyến cáo người dân tránh xây dựng nhà ở gần bờ suối và các khu vực có nguy cơ sạt lở.
Hiện tại, các tỉnh miền núi như Hà Giang, Lào Cai... đã xuất hiện nhiều vết nứt địa chất, vẫn đủ thời gian để các cơ quan chức năng kịp thời ứng phó.
Một trong những giải pháp trước mắt là che phủ các vết nứt bằng vải bạt, kết hợp với hệ thống dẫn và thoát nước ngang, nhằm ngăn nước thấm sâu vào lòng đất, hạn chế nguy cơ sạt lở.
"Đây là biện pháp đơn giản mà các địa phương có thể nhanh chóng triển khai, sau đó sử dụng các phương án kỹ thuật khác để xử lý vết nứt", ông Lân chia sẻ.
PGS.TS Đỗ Minh Đức, Trường ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia. Ảnh: N. Huyền
Chia sẻ tại hội thảo, PGS.TS Đỗ Minh Đức (Trường Đại học Khoa học tự nhiên) cho rằng, việc biết nguy cơ sạt lở sớm vài phút thậm chí vài chục giây có thể cứu được mạng người, do đó cần cảnh báo và hành động sớm.
Ông Đức kiến nghị xây dựng bộ cơ sở dữ liệu, thành lập hệ thống bản đồ, từ đó khoanh vùng các khu vực có rủi ro cao, đặc biệt lưu ý các loại hình trượt lở, lũ quét khác nhau.
Ngoài ra, mưa là yếu tố chủ yếu kích hoạt trượt lở nên các xã trọng điểm cần có ít nhất 1 trạm đo mưa để cảnh báo kịp thời.
Lâm Đồng: Nguy cơ sạt lở tại khu vực đồi đất sát Trường Tiểu học Quang Trung Ngày 27/8, lãnh đạo UBND huyện Đạ Tẻh (Lâm Đồng) cho biết, địa phương đã có tờ trình gửi UBND tỉnh Lâm Đồng đề nghị xem xét công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại khu vực đồi đất sát bên Trường Tiểu học Quang Trung (thị trấn Đạ Tẻh). Tình trạng bùn đất chảy tràn xuống khuôn viên trường Tiểu...