Ngược ngàn xứ Thanh, thăm động Bo Cúng

Ẩn mình dưới tán rừng xanh mướt của huyện miền núi Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa, động Bo Cúng là một thắng cảnh kỳ vĩ, độc đáo, xứng đáng được đưa vào hành trình khám phá của du khách đến với vùng đất miền tây xứ Thanh.

Cách thành phố Thanh Hóa khoảng 190km, động Bo Cúng nằm ở khu vực bản Chanh, xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn. Là một trong những địa bàn xa xôi, khó khăn bậc nhất tỉnh Thanh Hóa, song huyện Quan Sơn cũng có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng… và dần ghi dấu ấn thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước những năm gần đây.

Động Bo Cúng được một người dân tình cờ phát hiện vào năm 2008 khi đi rừng. Năm 2009, động Bo Cúng đã được xếp hạng di tích danh thắng cấp tỉnh.

Hiện nay, khu vực đã phát lộ dài khoảng 1km, được cắm biển hướng dẫn, tạo bậc thang, lắp đèn chiếu sáng… phục vụ khách tham quan.

“Bo Cúng” trong tiếng dân tộc Thái bản địa có nghĩa là “mó tôm”. Theo tài liệu của ngành văn hóa, du lịch địa phương, tên gọi này xuất phát từ việc dòng suối Xia chảy ngay phía trước động có rất nhiều tôm, đồng bào Thái thường đến đánh bắt.

Bước qua cửa động khá nhỏ bên sườn núi, một luồng không khí mát lạnh sẽ xua tan mệt nhọc, khiến du khách thêm tò mò, hồi hộp và dấn bước vào không gian rộng lớn với bao điều kỳ thú bên trong.

Quan sát trần động, du khách không khỏi choáng ngợp trước những nhũ đá được hình thành trong một quá trình địa chất phức tạp kéo dài hàng triệu năm. Các cấu trúc nhũ đá tua tủa, chi chít rủ xuống, có khi giống đèn chùm, có lúc lại giống tấm rèm, bông hoa…

Các nhũ đá, măng đá muôn hình vạn trạng, tạo nên một thế giới sinh động tùy theo trí tưởng tượng của mỗi người. Với cấu tạo khoáng chất, nhiều nhũ đá phát ra ánh sáng bạc, vàng lấp lánh, huyền ảo.

Trong lòng động có nhiều ngách nhỏ vẫn chưa được khám phá hết. Một vài khoang rất rộng, cao tới 10 mét, có thể chứa một hội trường hoặc sân khấu lớn. Đứng trong không gian sâu thẳm và tuyệt đối yên tĩnh này, tâm hồn ai cũng như lắng lại.

Chủ tịch UBND huyện Quan Sơn Lê Hồng Quang (người đứng thứ ba từ phải sang) dẫn đoàn cán bộ ngành tài nguyên và môi trường ở tỉnh Ninh Bình đến khảo sát, tham quan động Bo Cúng trong dịp này.

Tại các vị trí đẹp được bố trí đèn rọi, nhiều du khách thích thú tạo dáng và ghi lại những khung hình ấn tượng.

Nước mưa, nước ngầm tích tụ tạo thành những hồ nhỏ soi bóng cột đá, bình phong bằng đá… khiến cảnh quan trong động thêm phần mênh mông, tráng lệ.

Thiên nhiên còn tạo tác nên vô số “con sóng” bằng đá trên mặt đất, trong đó là những viên đá tròn nhiều kích cỡ, tựa như ngọc trai.

Năm 2023, đoàn thám hiểm của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA) đã đến động Bo Cúng nghiên cứu, khảo sát, đo đạc, đánh giá và công bố động Bo Cúng được hình thành cách đây khoảng 4 triệu năm, có chiều cao so với mặt nước biển 420m, là động có nhiều thạch nhũ, măng đá đẹp hiếm có trên thế giới. Động Bo Cúng không chỉ có giá trị lớn đối với nghiên cứu khoa học mà còn dồi dào tiềm năng phát triển du lịch hang động.

Nhờ lối đi khá bằng phẳng và được chiếu sáng phù hợp, động Bo Cúng là điểm đến thân thiện với hầu hết mọi đối tượng du khách, kể cả người lớn tuổi và trẻ em cũng dễ dàng vào sâu khám phá, trải nghiệm.

Trước hoặc sau chuyến tham quan động Bo Cúng, du khách có thể dành thời gian vui chơi, thư giãn, thưởng thức ẩm thực địa phương ven dòng suối Xia trong mát kề bên.

Tiếp tục hành trình thăm thú huyện Quan Sơn còn có nhiều tuyến, điểm du lịch nguyên sơ và thú vị, như: tham quan thác Bản Nhài và tìm hiểu nghề dệt thổ cẩm bản Ngàm (xã Sơn Điện), du lịch cộng đồng trải nghiệm văn hóa Thái ở bản Tong (xã Trung Tiến), tắm suối nước nóng bản Khạn (xã Trung Thượng), viếng đền thờ tướng quân Tư Mã Hai Đào (xã Sơn Thủy), … và đặc biệt là kết nối với du lịch tỉnh Hủa Phăn (Lào) qua Cửa khẩu quốc tế Na Mèo.