Ngừng ăn bẩn độc, hút thuố.c l.á để tránh ung thư
Bác sĩ cảnh báo ăn bẩn, độc, hút thuố.c l.á sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
Tại Hội thảo phòng chống ung thư quốc gia đang diễn ra tại Hà Nội (18-19/7), Thứ trưởng Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, tỉ lệ mắc mới ung thư của Việt Nam đang gia tăng.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến
Số ca mắc mới ung thư tăng nhanh từ 68.000 người năm 2000 lên 126.000 ca năm 2010 và đạt gần 165.000 người vào năm 2018. Theo ước tính đến năm 2030 tỷ lệ ung thư ở Việt Nam khoảng 206 nghìn người trong đó 120 nghìn nam giới mắc ung thư và 86 nghìn nữ giới mắc ung thư.
Các bệnh ung thư đầu bảng ở Việt Nam là ung thư gan, ung thư vú (ở nữ giới), ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng.
Giải thích nguyên nhân khiến số ca mắc ung thư tại Việt Nam không ngừng tăng, GS Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV K chỉ ra 4 nguyên nhân:
Thứ nhất, do tuổ.i thọ người Việt không ngừng tăng, hiện đã đạt 73,5 tuổ.i. Tuổ.i càng cao, tỉ lệ mắc ung thư càng lớn.
Thứ hai, do nhận thức của người dân tốt hơn nhờ truyền thông nên người dân đi khám sức khoẻ định kỳ nhiều hơn, từ đó phát hiện bệnh nhiều hơn.
Thứ ba, do những tiến bộ y học, kĩ thuật chẩn đoán tốt hơn nên tỉ lệ phát hiện bệnh cao hơn.
Thứ tư, nguyên nhân gây ung thư chỉ có 10% do rối loạn nội tiết, tổn thương có tính di truyền bên trong cơ thể, còn lại 80% do các tác nhân không lành mạnh bên ngoài như liên quan đến hút thuố.c, rượu bia, chế độ ăn uống, rèn luyện thể thao…
“Trong đó riêng thuố.c l.á là nguyên nhân gây ra 30% các bệnh ung thư như ung thư phổi, thanh quản, thực quản, khoang miệng, vú, dạ dày, cổ tử cung…” – GS Thuấn chia sẻ. Hiện Việt Nam nằm trong top 15 nước có người hút thuố.c l.á nhiều nhất thế giới.
Ngoài ra chế độ ăn uống không hợp lý, ô nhiễm thực phẩm chiếm khoảng 35% nguyên nhân như ăn nhiều thịt, ít rau làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, ăn các thực phẩm bị nấm mốc làm tăng nguy cơ ung thư gan, dạ dày…
Ngoài ra còn các yếu tố do vi khuẩn, virus, ô nhiễm môi trường, tia phóng xạ…
Đáng chú ý, dù tỉ lệ mắc mới ung thư tại Việt Nam là cao, không phải cao nhất thế giới nhưng tỉ lệ t.ử von.g tương đối lớn, xếp vị trí 56/185 quốc gia và vùng lãnh thổ với tỉ lệ 104,4/100.000 dân.
Giám đốc BV K Trần Văn Thuấn cho biết, có tới hơn 70% bệnh nhân ung thư đến BV điều trị ở giai đoạn muộn nên điều trị rất khó khăn, riêng ung thư gan, ung thư phổi, tỉ lệ điều trị ở giai đoạn muộn lên tới 80 – 90%.
“Trong khi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, rất nhiều ung thư có tỉ lệ chữa khỏi lên tới 95 – 99%. Ngay như ung thư vú, hiện tỉ lệ chữa khỏi tại Việt Nam cũng đã đạt 75%, tương đương với thế giới” – ông Thuấn thông tin.
Để giảm tỉ lệ t.ử von.g do ung thư, GS Thuấn nhấn mạnh, người dân cần có thói quen khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm ung thư, đây là điều kiện tiên quyết để giảm tỉ lệ t.ử von.g do ung thư. Với các trường hợp gia đình có tiề.n sử người thân mắc ung thư vú, ung thư đại tràng… cần đi tầm soát ung thư sớm hơn.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho rằng, đa phần người dân phát hiện ung thư muộn dẫn tới việc điều trị là khó khăn.
“Hiện tại các kĩ thuật của nước ta tuy chưa phải đứng đầu thế giới nhưng đã bắt nhịp, theo sát với thế giới, kiến thức, trang thiết bị có. Điều cần quan tâm nhất là người dân thường phát hiện muộn, có trường hợp phát hiện sớm nhưng nấn ná điều trị chỉ vào viện khi đã muộn dẫn tới tỉ lệ t.ử von.g cao” – Thứ trưởng Tiến bày tỏ.
Thứ trưởng Bộ Y tế yêu cầu quan tâm đúng mức, đẩy mạnh công tác phòng chống ung thư, từ nâng cao nhận thức của cộng đồng về phòng chống và phát hiện sớm ung thư, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị, giảm tỉ lệ t.ử von.g và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư.
Làm thế nào để không bị ung thư?
PGS.TS. Lê Văn Quảng, Phó Giám đốc Bệnh viện K cho biết, 70 % bệnh ung thư là phòng tránh được. Những yếu tố nội sinh như do di truyền, gen, do tuổ.i tác con người không thể thay đổi nhưng các yếu tố khác ngoại sinh như chế độ dinh dưỡng, thừa cân béo phì, lười vận động, ô nhiễm môi trường mỗi người có thể tự phòng và tránh xa để hạn chế nguy cơ mắc ung thư.
Ngừng lui tới ẩm thực đường phố không nguồn gốc.
Ông Quảng cho biết hiện nay, thủ phạm gây ung thư hàng đầu là thuố.c l.á. Không chỉ gây ung thư phổi, thuố.c l.á còn gây ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư vú, ung thư vòm mũi họng. 95 % ung thư phổi do thuố.c l.á gây ra. Hút thuố.c l.á không chỉ người hút bị ung thư mà hút thuố.c l.á thụ động cũng có nguy cơ bị ung thư.
PGS.TS. Lê Văn Quảng nhấn mạnh, bỏ thuố.c l.á, tránh xa khói thuố.c sẽ giảm nguy cơ mắc ung thư hơn.
Bia rượu cũng là tác nhân gây ung thư. Hiện nay, Luật phòng chống bia rượu đã được thông qua nhưng thực tế để mọi người hiểu về tác hại của bia rượu và hạn chế tối đa còn cần nhiều thời gian. Ngừng hút thuố.c, uống rượu sẽ tự giảm nguy cơ mắc ung thư phần nào.
Các nguyên nhân khác như yếu tố dinh dưỡng đóng vai trò mật thiết trong các bệnh ung thư. Đặc biệt là các chất bảo quản, thực phẩm không an toàn chứa thuố.c bảo vệ thực vật, thực phẩm ôi thiu, cách chế biến món ăn. Tăng cường rau xanh, trái cây, các loại vitamine là cách tốt nhất ngừa ung thư. Hạn chế thực phẩm nhiều gia vị, các đồ ăn mốc, thiu để phòng ung thư.
Video đang HOT
Ngoài ra, PGS.TS. Lê Văn Quảng khuyến cáo nên tiêm phòng đầy đủ vắc xin ngừa ung thư như vắc xin viêm gan B trong chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc xin ngừa ung thư cổ tử cung HPV. Các loại vi khuẩn, vi rút như HPV, HP, Viêm gan B làm tăng gánh nặng ung thư ở nước ta nhất là ung thư gan hiện nay.
Thực hiện bài tập 10 nghìn bước chân mỗi ngày thực sự hữu hiệu và giúp ngăn ngừa bệnh ung thư nói riêng và nhiều bệnh tật khác.
Cúc Phương (Tổng hợp)
Theo baodatviet
Thực phẩm hàng đầu phòng chống ung thư
Một số loại thực phẩm chức năng có thể giúp giảm nguy cơ ung thư hoặc hỗ trợ cơ thể trong quá trình điều trị ung thư. Những sản phẩm này có thể chứa chiết xuất thảo dược hoặc vitamin và khoáng chất.
Tuy nhiên, thuật ngữ thực phẩm chức năng chống ung thư có thể gây hiểu nhầm đôi chút. Một số thực phẩm chức năng có thể giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư hoặc hỗ trợ cơ thể trong quá trình điều trị ung thư, nhưng không có sản phẩm bổ sung nào có thể thay thế các liệu pháp điều trị ung thư tiêu chuẩn.
Bất cứ ai đang cân nhắc việc dùng vitamin và thực phẩm chức năng trong quá trình điều trị ung thư nên hỏi ý kiến bác sĩ trước, đặc biệt là một số có thể tương tác với các loại thuố.c khác hoặc gây ra tác dụng phụ.
Dưới đây là một số thực phẩm chức năng có thể giúp ngăn ngừa ung thư hoặc hỗ trợ phục hồi trong quá trình điều trị ung thư, cũng như các nguy cơ và cân nhắc khi sử dụng.
Axit béo omega-3
Omega-3 là axit béo không bão hòa chuỗi đa có mặt tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm:
cá, như cá hồi, cá thu và cá ngừ
dầu thực vật, như các loại dầu từ hạt lanh, đậu tương và cải dầu
các loại hạt có vỏ cứng và hạt
Một số nghiên cứu gợi ý axit béo omega-3 có thể giúp ngăn ngừa một số loại ung thư.
Ví dụ, một tổng kết năm 2015 đã tìm được bằng chứng cho thấy các đặc tính chống viêm của omega-3 có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư vú.
Tuy nhiên, một thử nghiệm lâm sàng năm 2019 đã tìm hiểu về những lợi ích sức khỏe của axit béo omega-3 ở 25.871 người.
Các nhà nghiên cứu thấy rằng những người tham gia dùng thực phẩm chức năng omega-3 không giảm được nguy cơ ung thư so với những người dùng giả dược. Cũng không có mối liên quan giữa việc bổ sung omega-3 và giảm nguy cơ ung thư vú, đại trực tràng hoặc tuyến tiề.n liệt.
Các thực phẩm chức năng chứa axit béo omega-3 được bán rộng rãi ở các nhà thuố.c với nhiều dạng khác nhau, bao gồm:
dầu gan tuyết
dầu cá
dầu krill
Dầu tảo, có nguồn gốc từ tảo và phù hợp cho người ăn chay
Cũng có thể mua thực phẩm chức năng chứa omega-3 trên mạng.
Văn phòng Thực phẩm chức năng (ODS) khuyến nghị khẩu phần hàng ngày 1,1 - 1,6g axit béo omega-3 hàng ngày cho những người từ 14 tuổ.i trở lên. Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung omega-3, vì nó có thể tương tác với một số loại thuố.c.
Trà xanh
Trà xanh là một thức uống phổ biến rất giàu các hợp chất gọi là polyphenol, có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa. Các thực phẩm chức năng chứa chiết xuất từ trà xanh và thành phần hoạt chất chính của nó, epigallocatechin-3-gallate (EGCG), có thể giúp chống lại ung thư.
Theo một tổng kết năm 2018, EGCG và chiết xuất trà xanh có thể giúp ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự khởi phát ung thư, tái phát ung thư và khối u thứ phát từ ung thư.
Tuy nhiên, Trung tâm Quốc gia về Y tế Bổ sung và Tích hợp (NCCIH) của Mỹ cho biết các nghiên cứu về trà xanh và ung thư ở người cho đến nay đều kết quả chưa thống nhất.
Uống một hoặc nhiều tách trà xanh mỗi ngày là một cách đơn giản để tận hưởng lợi ích sức khỏe tiềm năng của nó.
Chiết xuất trà xanh cũng được bán ở dạng thực phẩm chức năng và nhiều sản phẩm có thể mua trên mạng. Tuy nhiên, một số người có thể thấy các chiết xuất này là quá đậm đặc.
Theo NCCIH, trà xanh có thể tương tác với nadolol, một thuố.c điều trị huyết áp cao và các vấn đề về tim. Những người hiện đang dùng thuố.c này nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các sản phẩm trà xanh.
Tỏi và hành tây
Tỏi và hành tây thuộc chi thực vật Allium.
Theo một tổng kết năm 2015, ăn nhiều những loại cây này có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, đặc biệt là trong đường tiêu hóa. Tuy nhiên, hiệu quả rất khó để các nhà nghiên cứu định lượng, và không rõ một người cần ăn những loại rau này với lượng bao nhiêu.
Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy chiết xuất tỏi ngăn chặn sự phát triển của một số loại tế bào ung thư trong ống nghiệm và trên chuột.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng một số nghiên cứu gợi ý chiết xuất tỏi có thể làm tăng hoạt động của một số loại thuố.c hóa trị. Như vậy, bất cứ ai đang điều trị ung thư nên hỏi ý kiến với bác sĩ trước khi sử dụng chiết xuất tỏi.
Gừng
Gừng là một phương thuố.c truyền thống cho các vấn đề tiêu hóa và cũng có thể giúp làm giảm các tác dụng phụ của buồn nôn và nôn mà hóa trị và xạ trị gây ra.
Đun sôi gừng làm trà uống hoặc ăn kẹo gừng tự nhiên suốt cả ngày có thể giúp giảm các tác dụng phụ này. Cũng có thể mua nhiều loại trà gừng ở các cửa hàng.
Thực phẩm chức năng thảo dược chứa chiết xuất gừng cũng được bán rộng rãi. Tuy nhiên, những chiết xuất này có thể quá đạm đặc đối với một số người.
Có lo ngại rằng gừng có thể tương tác với thuố.c chống đông má.u, vì vậy những người dùng các loại thuố.c này nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung thêm gừng vào chế độ ăn.
Nghệ
Củ nghệ là một loại gia vị màu cam, là thành phần phổ biến trong nhiều món ăn châu Á, chẳng hạn như cà ri. Củ nghệ có chứa một hợp chất gọi là curcumin, có cả đặc tính chống viêm và chống oxy hóa.
Theo một tổng kết năm 2016, các nghiên cứu cho thấy chất curcumin có thể làm chậm sự phát triển của khối u và khiến các tế bào ung thư bị chế.t. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu trong số này là trong ống nghiệm và trên động vật, và các nhà khoa học cần thực hiện nhiều nghiên cứu hơn ở người để xác nhận kết quả này.
Cả củ nghệ và bột nghệ đều được bán phổ biến. Có thể thêm bột nghệ vào món cà ri, cơm, súp và các món ăn khác. Nghệ cũng được bán ở dạng trà và thực phẩm chức năng.
Có thể mua các loại sản phẩm nghệ và curcumin khác nhau, bao gồm:
nghệ nguyên củ
bột nghệ
trà nghệ
chế phẩm bổ sung curcumin
Vitamin D
Vitamin D rất cần thiết cho xương, răng và cơ bắp khỏe mạnh và cũng đóng một vai trò quan trọng trong chức năng của dây thần kinh và hệ miễn dịch.
Theo Viện Ung thư Quốc gia (NCI), nghiên cứu trên chuột chỉ ra rằng vitamin D có thể làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của ung thư. Một số nghiên cứu ở người cho thấy khẩu phần vitamin D cao hơn có thể làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Tuy nhiên, kết quả cho đến nay vẫn chưa nhất quán và các nhà khoa học cần nghiên cứu thêm.
ODS khuyến nghị khẩu phần hàng ngày là 600 đơn vị quốc tế (IU) hoặc 15mcg vitamin D cho hầu hết mọi người.
Nhiều người có thể nhận đủ vitamin D từ ánh nắng mặt trời. Cơ thể sản xuất vitamin D tự nhiên khi da tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.
Vitamin D cũng có mặt trong một số loại thực phẩm, bao gồm:
cá có dầu, như cá hồi, cá thu, cá mòi và cá ngừ
thịt đỏ và gan
nấm
phô mai và lòng đỏ trứng
thực phẩm bổ sung vitamin D, như ngũ cốc ăn sáng, nước cam và sữa
Bổ sung vitamin D có bán ở hai dạng:
vitamin D2, hay ergocalciferol
vitamin D3, hay cholecalciferol
Cả hai dạng này đều làm tăng mức vitamin D trong cơ thể theo cách tương tự nhau.
Chất chống oxy hóa
Các chất chống oxy hóa chống lại các gốc tự do trong cơ thể, có thể giúp bảo vệ chống lại stress oxy hóa và tổn thương tế bào. Stress oxy hóa có thể đóng vai trò trong sự phát triển của ung thư và một số bệnh khác.
Tuy nhiên, NCI báo cáo rằng các thử nghiệm lâm sàng cho đến nay chưa cung cấp bằng chứng cho thấy việc bổ sung chất chống oxy hóa có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư. Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung chất chống oxy hóa có thể làm xấu đi kết quả trong quá trình điều trị ung thư, đặc biệt ở những người hút thuố.c l.á.
Các nghiên cứu khác trên chuột có khối u cũng thấy rằng chất chống oxy hóa có thể thúc đẩy sự phát triển và di căn của khối u, là khi ung thư lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
NCI khuyến nghị những người đang điều trị ung thư hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung chất chống oxy hóa.
Có rất nhiều loại thực phẩm chức năng chống oxy hóa được bán trên thị trường. Những ví dụ bao gồm:
vitamin A
vitamin C
vitamin E
beta carotene
lycopene
Rủi ro và cân nhắc
Trong khi các bác sĩ coi thực phẩm chức năng nói chung là an toàn, một số có thể gây ra tác dụng phụ hoặc tương tác với thuố.c. Những người đang cân nhắc việc sử dụng thực phẩm chức năng nên hỏi ý kiến bác sĩ, đặc biệt nếu họ đang dùng bất kỳ loại thuố.c nào.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) không quản lý thực phẩm chức năng nghiêm ngặt như với thuố.c và không theo dõi chúng thường quy về chất lượng, sự nhất quán hoặc an toàn. Điều này có nghĩa là việc mua các sản phẩm này từ các nhà sản xuất có uy tín là rất quan trọng.
Tóm lược
Một số chiết xuất thảo dược và bổ sung vitamin có thể giúp giảm nguy cơ ung thư hoặc hỗ trợ cơ thể trong quá trình điều trị ung thư.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là bằng chứng khoa học cho nhiều chất bổ sung này bị hạn chế hoặc không nhất quán. Ngoài ra, bổ sung chế độ ăn uống không thể thay thế các liệu pháp ung thư tiêu chuẩn.
Mặc dù bổ sung chế độ ăn uống nói chung là an toàn, một số có thể gây ra tác dụng phụ hoặc tương tác với một số loại thuố.c, bao gồm cả thuố.c ung thư. Do đó, nên nói chuyện với bác sĩ trước khi bổ sung chế độ ăn uống, đặc biệt là những người đang điều trị ung thư.
FDA không quy định các chất bổ sung chế độ ăn uống giống như cách họ điều chỉnh thực phẩm và thuố.c, vì vậy chất lượng và tính nhất quán của các chất bổ sung có thể khác nhau. Mọi người chỉ nên mua thực phẩm bổ sung từ các nhà sản xuất có uy tín.
Theo Dân trí
Nhiều bệnh nhân ung thư ra nước ngoài được khuyên về Việt Nam điều trị Theo GS Nguyễn Viết Tiến, không ít bệnh nhân ung thư khi ra nước ngoài, kể cả các nước tiên tiến, cũng được khuyên quay trở lại Việt Nam điều trị. Tại hội nghị sơ kết triển khai Đề án Bệnh viện vệ tinh chuyên ngành ung bướu sáng 7/7 tại Bắc Ninh, GS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Y tế, cho biết...