Ngày xuân, nghĩ về trò chơi “Thi thổi cơm”

Trong các lễ hội ngày xưa của người Việt thường diễn ra trò chơi thi thổi cơm, vừa tưng bừng náo nhiệt, vừa đậm đà bản sắc dân tộc.

Với người Việt Nam, cơm không chỉ là món ăn chính mà còn là ý nghĩa như một biểu tượng của nền văn minh lúa nước. Mỗi chúng ta đều sinh ra, lớn lên cùng hạt gạo quê nhà, hạt gạo đơn giản là vậy nhưng lại quyết định sự tồn tại tự nhiên của nhiều dân tộc.

Trong các cách dạy nấu ăn ở châu Á, nghệ thuật dạy nấu cơm và các món ăn từ gạo đã có từ nhiều thế kỉ trước đấy. Ở hầu hết các vùng nước ta, trong các hội hè đều diễn ra các cuộc thi thổi cơm. Nấu một nồi cơm trong điều kiện bình thường ở nhà khác hẳn với việc thổi cơm thi trong lễ hội. Khi dự thi thổi cơm, người tham gia phải trổ thông minh, nhanh trí, khéo léo tháo vát để nấu một nồi cơm thơm dẻo trong những điều kiện ngặt nghèo. Thường là nồi treo trên cây hoặc đặt trên quang gánh, vừa đi vừa nấu. Có khi nồi đặt trên 3 cọc tre tươi đóng xuống đất, đội nấu nghe hiệu lệnh còn phải chạy tiếp sức quanh sân tới vị trí đội mình để nấu. Có nhiều địa phương còn sáng tạo nhiều hình thức như: củi là mía, vừa ăn mía vừa lấy bã đun hoặc nấu trên thuyền bồng bềnh giữa đầm làng.

Chuẩn bị chu đáo trước khi bắt đầu thi

Thi nấu cơm trên quang gánh

Độc đáo hơn, có nơi còn thi lấy lửa và phải giã thóc, giần sang tại chỗ, nồi cơm buộc ở đầu cần cong cắm vào dây lưng một người… cái khó là nấu cơm ở giữa gió, trong điều kiện “oái oăm” sao cho cơm vẫn chín dẻo, không cháy, không sống, không khê, không nát hay khô trong một thời gian nhất định. Dù hình thức có đôi chỗ khác nhau song trò chơi này in đậm bóng dáng của một dân tộc hàng nghìn năm lịch sử cũng là hàng nghìn năm trận mạc: những cuộc hành quân thần tốc vẫn phải đảm bảo cơm nóng dẻo cho quân sĩ nên nhân dân ta đã nghĩ ra nhiều cách nấu sáng tạo. Những đêm quân sĩ về làng, cả làng bí mật nổi lửa nấu cơm, chỉ một đêm đã có hàng ngàn nắm cơm thơm dẻo tình quân dân.

Phật giáo chia thế giới thành mười phần. Đức Phật ở phần thứ nhất, thì hạt gạo được xếp ngay sau đó. Sự gắn bó mật thiết với hạt gạo làm cho người Việt không quên tôn vinh hạt gạo trong lễ hội bằng việc thi thổi cơm. Ở nhiều làng có bãi rộng ở đầu làng – nơi diễn ra hội thổi cơm thi hàng năm đã để lại trong lòng người xa quê những ấn tượng sâu sắc về hạt gạo quê nhà…

Ban giám khảo chấm điểm

Ngày xuân, bước chân vào hội, mọi người náo nức cùng tiếng trống chiêng vang trời, tiếng reo hò cổ vũ nồng nhiệt, những ngọn lửa bùng bùng cháy, những ánh mắt long lanh… phút chốc ta quên đi mọi lo toan vất vả thường nhật. Ta hòa đồng với mọi người trong niềm vui bình dị, dân dã, hồn nhiên giữa đất trời. Cơm chín mang lên ban giám khảo chấm, mùi cơm chín tới thơm lừng nghi ngút tỏa hương, thấm vào lòng ta một cảm giác ngọt ngào, quen thuộc đến khó tả.

Thổi cơm thi là một trò chơi mang đậm tính cộng đồng và là nét đẹp mang đậm bản sắc của cư dân lúa nước.

Theo PNO