Ngày tuyển Italy lột xác

Tuyển Italy đã mở màn Euro 2020 bằng kết quả hoàn hảo tại Olimpico, như một cách để khẳng định những gì HLV Roberto Mancini đang theo đuổi là đúng đắn và đáng để chờ đợi.

Ở Italy, người ta gọi Roberto Mancini là “đứa con kiêu ngạo”, như một cách để nhớ về thời còn là cầu thủ của đương kim thuyền trưởng Italy. Mancini từng định đấm nhau tay đôi với Juan Veron khi cả hai là đồng đội ở Lazio vì tranh nhau quả phạt góc, hay trước đó là những mâu thuẫn không thể bị dung hòa với các tượng đài trên ghế huấn luyện của bóng đá xứ sở mỳ ống như Enzo Bearzot hay Arrigo Sacchi.

Ở Manchester, người ta gọi Mancini là “ông chủ”. Nhà cầm quân này từng diện một đôi giày cao cổ để lộ rõ chữ “Boss” trên thân giày, để phân định khác biệt giữa mình và các cầu thủ ở nửa xanh thành Manchester.

Mancini, với những mẩu chuyện xung quanh sự nghiệp cầu thủ lẫn HLV, đều hiện lên với tư cách một gã cứng đầu, thích kiểm soát hay như người Italy nói là kiêu ngạo. Ở trận ra quân trước Thổ Nhĩ Kỳ tại Euro 2020, Italy của Mancini đã chơi một trận cầu với tâm thế phản chiếu chính xác cá tính của nhà cầm quân sinh năm 1964.

Và Azzurri chiến thắng.

Italy dưới tay HLV Mancini bất bại từ tháng 9/2018. Ảnh: Reuters.

Italy thay đổi

Không thể thấy một Italy với tư tưởng phòng ngự truyền thống trong trận đấu rạng sáng qua trước Thổ Nhĩ Kỳ. Sơ đồ 4-3-3 cùng hàng phòng ngự thường xuyên dâng cao tới giữa sân giúp Italy chơi dồn ép đối thủ suốt 90 phút.

Ngay cả khi bế tắc khi không thể tìm được đường vào khung thành đối thủ trong hiệp 1, những chuyển biến về tư duy và cách chơi của Azzurri cũng hiện ra rõ ràng. Giorgio Chiellini thường xuyên dâng cao như cầu thủ chạy biên trái, dù vai trò trên lý thuyết của cầu thủ 37 tuổi này là trung vệ.

Italy khởi đầu Euro 2020 hoàn hảo. Ảnh: Reuters.

Khi có bóng, Italy của Mancini chơi với sơ đồ 3-3-1-3, đặc trưng của Marcelo Bielsa, với Spinazzola đá tiền đạo trái, Berardi đá tiền đạo phải, và Lorenzo Insigne chơi như một số 10 phía sau trung phong Ciro Immobile.

Khả năng di chuyền đội hình theo khối này của Italy trở nên đặc biệt đáng sợ trong hiệp 2, khi Mancini thay Alessandro Florenzi bằng Giovanni Di Lorenzo để đảm bảo những cú tạt từ biên phải. Ông cũng chỉ đạo các học trò tăng thêm tốc độ. Kết quả là Italy hoàn toàn hủy diệt Thổ Nhĩ Kỳ, khi đàn áp được quân số ở khu trung tuyến.

Hàng phòng ngự tưởng chừng chắc chắn của đội khách liên tiếp mắc sai lầm trước sức ép đều đặn và ngày càng gia tăng của các cái bóng áo trắng và nhanh chóng sụp đổ.

Hình ảnh pressing kiểu này không mới với Đức, Pháp hay Tây Ban Nha, song với Italy, đó là thành quả của cuộc chiến đấu kéo dài về tư tưởng. Mancini, với sự cứng đấu vốn trở thành thương hiệu, nhất quyết đưa Italy đi theo con đường này.

90 phút trước Thổ Nhĩ Kỳ có thể xem là hình ảnh tóm gọn cho những gì Mancini đã làm tại Italy. 45 phút đầu là thử thách khi Italy không thể tìm được đường vào khung thành đối phương. Nếu đá với khối đội hình thấp (low-block) như truyền thống, Italy có thể dụ được Thổ Nhĩ Kỳ dâng cao và tung ra đòn phản công.

Song Mancini từ chối, thay vì lùi xuống để nhử đối thủ dâng lên, ông yêu cầu đá nhanh hơn nữa, tạo ra sức ép lớn hơn. Thay vì phòng ngự phản công, Italy của Mancini tấn công nung chảy đối thủ.

3-0 là chiến thắng đậm nhất của tuyển Italy trong lịch sử các VCK Euro. Và đây cũng là kỳ Euro đầu tiên Azzurri bước tới với tâm thế tấn công không sợ hãi. Trùng hợp? Chắc chắn không.

Nụ cười Italy

Trang nhất tờ Gazzetta dello Sport giật dòng tít “Ridi Italia” (Nụ cười Italy) cùng hình ảnh Insigne và Immobile ăn mừng sau bàn nâng tỷ số lên 3-0. 10 năm trước, bộ đôi này từng làm cả Italy phát sốt từ Serie B trong màu áo Pescara.

Immobile năm đó ghi 28 bàn, giành ngôi “Vua phá lưới”. Insigne ghi 18 bàn, trực tiếp giúp Pescara dưới tay HLV mê tấn công bậc nhất sân cỏ Italy, Zdenek Zeman, thăng hạn.

Immobile và Insigne là hình ảnh biểu tượng cho một Italy mới mẻ. Ảnh: Reuters.

Sau mùa giải năm đó, cả Immobile lẫn Insigne đều rời Pescara để tới những đội bóng mạnh hơn. Nhưng trùng hợp là trong suốt 10 năm đó, 2 ngôi sao này đều chưa từng vươn lên để trở thành trụ cột của tuyển Italy.

Immobile giành ngôi “Vua phá lưới” Serie A mùa 2013/14, Chiếc giày vàng châu Âu mùa 2019/20 nhưng chưa từng ghi bàn cho tuyển Italy tại một giải đấu lớn cho đến trước trận khai mạc Euro 2020. Immobile thậm chí bị nhiều tifosi (CĐV Italy) coi là vận xui của đội bóng áo thiên thanh.

Insigne được mệnh danh là Maradona vùng Naples, từng được xem xét để khoác áo số 10 của Diego Maradona tại đội bóng miền Nam Italy, nhưng cũng chưa bao giờ trở thành ai đó có tầm ảnh hưởng tại Azzurri. Năm 2017, ở tuổi 26, Insigne còn không được HLV Giampiero Ventura tung vào sân khi Italy bế tắc trước Thụy Điển tại San Siro ở trận play-off giành vé tới World Cup 2018.

Khi người Italy ôm lấy tư duy phòng ngự phản công tồn tại suốt 70 năm, Immobile hay Insigne không thể tạo ra ảnh hưởng. Song mọi thứ đều đã thay đổi ở kỳ Euro đặc biệt nhất lịch sử này. Hệ thống tấn công 4-3-3 của Italy đưa Immobile và Insigne trở lại với chính cuộc dạo chơi năm nào tại Pescara của Zeman. Và họ đưa Italy tới chiến thắng.

Dẫu vậy, mọi thứ vẫn chưa đủ trùng hợp và trọn vẹn với người Italy. Bởi nhân tố đặc biệt nhất trong đội hình Pescara năm đó, Marco Verratti, vẫn chưa xuất trận.

Nếu mọi việc ổn thỏa, tiền vệ sinh năm 1992 sẽ tham chiến ở lượt trận thứ 2, khi Italy gặp Thụy Sĩ. Ba chàng kỵ sĩ mộng mơ ngày nào của Pescara sẽ trở thành hạt nhân trong đội hình tuyển Italy đặt mộng làm nên lịch sử tại Euro 2020.