Ngất ngây với đặc sản nổi tiếng của miền Tây

Lương Ngọc09:58 24/03/2021

Điên điển là loại cây thuộc họ Đậu (Fabaceae). Bông điên điển được xem là một loại rau đại diện cho ẩm thực ở miền đồng bằng Nam Bộ của Việt Nam. Người ta sử dụng nó làm dưa chua, nấu canh, làm gỏi trộn thịt gà…

Điên điển (điền thanh thân tía, điền thanh bụi) có tên khoa học là Sesbania sesban. Đây là loài cây thuộc họ Đậu (Fabaceae). Là loài cây hoang dã nên nó dễ thích nghi với môi trường, có sức cạnh tranh mãnh liệt với sâu bệnh và các cây cỏ khác. Người ta sử dụng hoa của nó làm dưa chua, nấu canh, làm gỏi trộn thịt gà…

Cây điên điển còn có tác dụng cải tạo đất khi sử dụng làm phân xanh, do rễ của nó cũng giống như rễ của các loài cây thuộc họ Đậu khác, có các vi khuẩn nốt sần cố định đạm sống cộng sinh.

Cây điên điển trưởng thành đạt chiều cao từ 4 – 5m; chiều rộng tán cây từ 2 – 3m; rễ ăn sâu khoảng 60 -70cm. Trọng lượng một cây nếu điều kiện dinh dưỡng tốt đạt tới 20 kg. Sau một vụ trồng từ 4-5 tháng thì từ 1 ha có thể thu được khoảng 60 – 70 tấn chất hữu cơ, lượng đạm thu được từ khí trời khoảng 100kg nitơ. Theo Buckman và Brady năm 1984 (Các thuộc tính tự nhiên của đất) thì 1 ha trồng cây điên điển tại Bangladesh có thể thu tới 524kg nitơ có thể sử dụng được cho các loại cây khác.

Lẩu cá linh bông điên điển. Ảnh minh họa.

Video đang HOT

Mỗi ha gieo khoảng 40kg giống. Hạt giống sau khi thu hoạch phải có thời gian nghỉ tối thiểu là 1 tháng mới đạt tỷ lệ nảy mầm cao. Để giúp cây thu đạm từ khí trời tốt hơn, người ta dùng rễ cây tươi đập ra bỏ vào nước ngâm hạt để cấy vi khuẩn nốt sần cố định đạm (chi Rhizobium họ Rhizobiaceae). Hạt ngâm bằng nước 2 sôi 3 lạnh khoảng 20 giờ rồi đem gieo.

Đất được cày trục, ngâm nước ngập luống cày. Sau khi gieo xong, rút khô nước ruộng. Nửa tháng sau khi trồng, bón khoảng 20 kg phân urê/ha. Sau đó không cần bón thêm gì.

Hoa điên điển (miền Nam Việt Nam gọi là “bông”) thường được người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long Việt Nam như Long An, Tiền Giang, Hậu Giang, An Giang, Cần Thơ… sử dụng làm các món ăn như ăn sống, nhúng lẩu chua cá linh hay lẩu mắm kho, làm dưa chua (thường kết hợp với giá đỗ), ăn kèm bún mắm hoặc bún nước lèo, làm gỏi với tép đồng…

Ăn bánh giá Chợ Giồng nhớ công người gìn giữ

Sự đa dạng về vùng miền không chỉ tạo nên bức tranh đầy màu sắc trong phong tục tập quán mà còn ẩn hiện trong cả văn hoá ẩm thực.

Cứ mỗi vùng miền người ta lại bắt gặp những món ăn mang phong vị khác nhau. Với phần lớn diện tích là đồng bằng cùng sự bồi đắp của những dòng chảy lớn nhỏ, miền Tây có hẳn một kho nguyên liệu dân dã để chế biến những món ăn đặc trưng của xứ này. Một trong những đặc sản nhất định phải thử một lần khi đến miền Tây là bánh giá chợ Giồng.

"Một mai em gái theo chồng

Còn đâu bánh giá chợ Giồng mời anh"

Chẳng biết tự bao giờ cứ nhắc đến chợ Giồng là người ta nhất định phải rủ rê nhau ăn cho được bánh giá. Những người lớn bảo rằng cái nôi của bánh giá là ở Chợ Giồng- ngôi chợ lâu đời này thuộc huyện Gò Công Tây - Tiền Giang. Đến cả những người làm bánh lâu đời nhất cũng không biết rõ vì sao loại bánh này lại có tên gọi lạ lùng như vậy. Là bánh giá do trong nguyên liệu làm bánh có giá, hay là bánh vá - mà tiếng miền Tây đọc nghe thành giá - do bánh được đổ lên dụng cụ hình vá rồi đem chiên.

Bánh giá trong tiềm thức người dân miền Tây là những miếng bánh béo ngậy, mùi giá ngọt ngất, miếng gan thơm lừng, con tôm tươi chong...Đến cả mùi bột đánh đều tay đủ lửa cũng làm ta say cả lòng. Thế mới nói đừng nhầm lẫn giữa bánh công và món bánh này. Vốn dĩ để có được một mẻ bánh ngon người ta đã phải mất rất nhiều công cán và tỉ mỉ từ khâu chuẩn bị đến lúc bày bánh ra bàn ăn.

Người con gái Gò Công một đêm trước khi đổ ra những chiếc giá ngon lành đã phải ngâm 3 phần gạo, 1 phần đậu nành rồi mới đem xay thành bột. Bí quyết thành công của vỏ bánh còn nằm ở việc bột được đánh càng lâu thì càng nở và càng xốp. Tuỳ theo giá thành và sở thích giờ đây người ta còn cho thêm trứng gà cho bánh thêm thơm ngon. Bột sau khi trộn vào đủ thứ nguyên liệu theo tỉ lệ vàng của người "cầm vá" được cho vào chảo dầu đang sôi. Lửa chiên bánh cũng phải canh cho liêu riêu và trở mặt bánh liên tục để không bị khét. Những chiếc bánh vàng ươm được vớt ra gác nằm trên những thanh ngang để thấm bớt dầu mỡ.

Công phu, nhọc nhằn là vậy thế nhưng giá mỗi chiếc bánh chẳng đáng là bao. Thầm nghĩ hẳn người làm bánh này là người yêu nghề lắm mới còn đủ sức ôm ấp trong mình những con tôm, những cọng giá, những vá bột mà sống qua ngày.

Nguyên liệu tạo nên bánh giá không phải loại chỉ có theo mùa nên loại bánh này hầu như có quanh năm. Ghé những buổi chợ ở Gò Công Tây hay những chuyến phà chuyên chở khách đều có thể bắt gặp những nia bánh cứ nhắc đến là thấy thương này.

Bánh giá được sử dụng như một món ăn chơi trong những dịp rôm rả bạn bè. Trên những bàn ăn, chiếc bánh thường được chia làm tư, dĩa rau sống kề bên thêm vài cọng bún. Chén nước mắm chua cay được thêm vài cọng củ cải đỏ ngâm chua. Người tinh tế, khéo tay thì cuốn bánh lại rồi chấm cùng nước mắm thưởng thức. Hoặc nếu vội vàng có thể hoà trộn mỗi thứ một ít rồi cừ chan nước mắm vào mà tận hưởng vị mộc mạc của ẩm thực xứ này.

Chiếc bánh giá ngon thật ngon phải dùng tôm đất, gói lá chuối mang về vẫn nóng hôi hổi. Nhưng do giá thành những nguyên liệu này dần ít đi thế nên người làm bánh giá không còn là "đi đâu cũng có thể bắt gặp" nữa. Tuy nhiên, sâu xa trong những ngày xưa, những ký ức của người già vẫn cứ thích kể và tấm tắc khen mãi một chiếc bánh mãi chưa biết gọi tên như thế nào cho đúng.

"Anh ơi về tới Gò Công

Nhớ mua bánh giá chợ Giồng tặng em"

Hi vọng thức bánh mà người ta xem như món quà tặng này sẽ còn được phát huy và giữ gìn như một nét văn hoá của Gò Công xưa.

Giải ngấy ngày Tết với bông điên điển muối chua ngon khó cưỡng Với cách làm sau, bạn sẽ có ngay hũ bông điên điển muối chua giòn giòn ngon khó cưỡng, lại không bị nổi váng. Bông điên điển - món ngon dân dã của người dân miền Tây, được biết đến là đặc sản nổi tiếng nên loại thực phẩm này thường được chế biến thành nhiều món ngon. Món bông điên điển muối...