New York: Việc cảnh sát khám xét người gây nhiều tranh cãi

“Thật là bẽ mặt”, Joseph “Jazz” Hayden – một nhà vận động cộng đồng ở khu người da đen Harlem, New York – nói khi mô tả cảm giác bị cảnh sát chặn lại và xét hỏi. Anh đã bị chặn lại nhiều lần và anh không phải là trường hợp duy nhất. Cảnh sát New York đã chặn lại gần 700.000 lượt người vào năm ngoái, theo ghi nhận của Liên hiệp tự do công dân New York qua dữ liệu cảnh sát. Hơn một nửa trong số họ bị lục soát khắp người.

Cảnh sát New York khám xét người tình nghi

Royalty Young, một thanh niên da đen 20 tuổi bị chặn và xét người một số lần. “Đôi khi tôi phát điên, nhưng tôi không mang theo gì cả, vì vậy tôi không có gì phải lo lắng”, anh nói. Số lần phát hiện vũ khí chiếm không tới 2% các vụ khám xét người. Hơn một nửa số lần chặn người để kiểm tra là những người da đen và 1/3 là người Mỹ Latin. Số thanh niên da đen và Mỹ Latin trẻ chiếm không tới 5% dân số thành phố, nhưng lại chiếm hơn 40% số lần xét hỏi. Thanh niên da đen càng bị cảnh sát chặn xét nhiều hơn (168.126 lần) so với số cư dân 158.406 người trong thành phố.

Cảnh sát được quyền chặn xét trong thời gian ngắn bất cứ ai chỉ với lý do nghi ngờ người đó là tội phạm. Ray Kelly, một đại biểu cảnh sát New York, phủ nhận điều này. Thay vì vậy, ông nói chính sách “chặn và xét” năng nổ là một biện pháp hiệu quả của cảnh sát, giúp cứu mạng hàng ngàn người, đặc biệt là những người da đen và Mỹ Latin. Thị trưởng New York, ông Michael Bloomberg, nói điều này làm nản chí bọn tội phạm, nó có cùng một lý do như khi cảnh sát chặn xét những người say rượu lái xe.

Thẩm phán liên bang không đồng ý, cho rằng biện pháp chỉ gây “rắc rối sâu thêm”. Ngày 16-5, nữ thẩm phán Shira Scheindlin cho thấy một bằng chứng quá độ rằng việc chặn hỏi và khám xét người dân đã dẫn tới hàng ngàn vụ chặn người trái phép. Bà nhắc lại một vụ kiện năm 2008 tuyên bố cảnh sát thành phố đã phân biệt đối xử chống lại người da đen và người Mỹ Latin khi họ áp dụng biện pháp “chặn – xét”. Vụ kiện cũng tuyên bố các cảnh sát đã bị áp lực khi họ phải đáp ứng đủ chỉ tiêu “chặn – xét”. Cảnh sát phủ nhận điều đó.

New York không có ý định kết thúc biện pháp hành động, khi thành phố này có hơn 6.000 vụ nổ súng trên các đường phố xảy ra từ năm 2004 đến nay. Ông Bloomberg nói, nếu không có “chặn – xét”, tội phạm sẽ tăng lên. Michael Nutter, thị trưởng Philadelphia, không đồng ý.

Những ứng cử viên thị trưởng đã kêu gọi một chương trình kết thúc hoặc yêu cầu thêm trách nhiệm giải trình. Đồng thời Al Sharpton, NAACP và những người ủng hộ khác đang lên chương trình một cuộc tuần hành im lặng xuống đại lộ số 5 để phản đối chính sách.

Theo CATP