Neuralink cấy chip vào não lợn để chữa bệnh cho người

Theo dõi VGT trên

Công ty Neuralink, khởi nghiệp của tỷ phú Elon Musk đã cấy chip vào não lợn thành công, mở ra cơ hội chữa các bệnh về thần kinh ở người.

Bước tiến mới của Neuralink

Neuralink cấy chip vào não lợn để chữa bệnh cho người - Hình 1

Neuralink có thể cấy 4 con chip vào não người, mỗi con chip có thể kết nối tới 4.000 tế bào thần kinh. Ảnh: YouTube

Cuối tuần trước, công ty khởi nghiệp khoa học thần kinh Neuralink của tỷ phú công nghệ Mỹ Elon Musk đã công bố một chú lợn có tên là Gertrude đã được các chuyên gia cấy một con chip kích cỡ bằng đồng xu vào não của nó suốt hai tháng và cho thấy chú lợn vẫn phát triển bình thường.

Thành tựu nghiên cứu mang tính đột phá về trí tuệ nhân tạo (AI) mới này đã ngay lập tức được các nhà khoa học ca ngợi là “mở ra cơ hội hướng tới mục tiêu chữa được các chứng bệnh liên quan đến não bộ con người” bằng phương pháp cấy ghép tương tự.

Tuy nhiên, các chuyên gia thần kinh độc lập cho biết bài thuyết trình của tỷ phú Elon Musk mặc dù đã chỉ ra rằng Neuralink giành được những bước tiến lớn nhưng vẫn cần có các nghiên cứu dài hơn.

Neuralink là khởi nghiệp trị giá 180 triệu USD được ông Elon Musk đồng sáng lập cùng với Tesla Inc và SpaceX vào năm 2016, có trụ sở tại khu vực vịnh San Francisco (Mỹ) với mục tiêu cấy ghép các vi mạch máy tính không dây, bao gồm hàng nghìn điện cực vào não bộ- cơ quan phức tạp nhất của con người. Mục đích hướng tới của việc nghiên cứu này là tìm ra cách chữa trị các bệnh thần kinh như Alzheimer, suy giảm trí nhớ và các sang chấn tủy sống, chấn thương dây thần kinh và cuối cùng là kết nối con người với trí tuệ nhân tạo.

“Một thiết bị cấy ghép thực sự có thể giải quyết những vấn đề này,” ông Musk tuyên bố trên nền tảng webcast hôm 28/8, đề cập đến các chứng bệnh như mất trí nhớ, tâm thần phân liệt, mất thính giác, trầm cảm và mất ngủ.

Tuy nhiên, tỷ phú Elon Musk không cung cấp mốc thời gian cụ thể hoàn thiện các phương pháp điều trị này, đồng thời cũng không nhắc đến tuyên bố trước đó rằng các cuộc thử nghiệm gắn chip vào não người sẽ được bắt đầu vào cuối năm nay.

Tiến sĩ Matthew MacDougall, bác sĩ phẫu thuật thần kinh của Neuralink cho biết, các thử nghiệm lâm sàng đầu tiên của công ty sẽ được tiến hành trên một vài bệnh nhân bị chứng liệt hoặc liệt nửa người.

Ba chú heo gắn chip

Neuralink cấy chip vào não lợn để chữa bệnh cho người - Hình 2

Chú heo Dorothy đang trong quá trình cấy chip tại Neuralink. Ảnh: YouTube

Tại buổi thuyết trình, tỷ phú Elon Musk đã giới thiệu “bản demo ba chú lợn con được gắn chip”, trong đó con heo có tên Gertrude đã được Neuralink gắn vi mạch điện tử vào não trong hai tháng qua vẫn phát triển bình thường.

Một số chuyên gia tin rằng Neuralink có thể hữu ích trong việc giúp những người bị liệt vận động nhiều hơn. Chẳng hạn, người ta có thể gắn một chi nhân tạo được liên kết với não để giúp những người tàn tật đi lại như mọi người khác. Công nghệ này nếu hoàn thiện có thể mang lại lợi ích to lớn cho những ai bị mất hoàn toàn khả năng điều khiển tứ chi. Ngoài ra các hoạt động khác như thở, đi bộ, cầm nắm…cũng có thể được thực hiện dễ dàng thông qua Neuralink.

“Qua theo dõi chúng vẫn khỏe mạnh, hạnh phúc và không thể phân biệt được với một con heo bình thường”, ông Musk nói đồng thời cho hay, Neuralink đã tính toán được các chuyển động của các chi của con heo trên máy chạy bộ có “độ chính xác cao” dựa trên các cảm biến của con chip được cấy ghép có đường kính khoảng 23 mm.

Một nhận xét từ một người xem trực tiếp qua webcast đã mô tả các chú heo được gắn chip này là “Cypork”, tức lợn- máy.

Graeme Moffat, một nhà nghiên cứu khoa học thần kinh của Đại học Toronto cho biết, nghiên cứu của Neuralink là “bước tiến nhảy vọt” trong bối cảnh khoa học hiện tại nhờ vào kích thước, tính di động, nguồn năng lượng và năng lực không dây của con chip.

Trong khi đó, nhà khoa học thần kinh của Đại học Stanford- Sergey Stavisky thì cho biết, ông rất ấn tượng với thành tựu của Neuralink khi đã đạt được những tiến bộ đột phá kể từ cuộc thử nghiệm đầu tiên về một con chip hồi tháng 7 năm 2019.

Mặc dù đây là một nghiên cứu tiềm năng nhưng trước đó, ông Musk cũng từng cảnh báo về những rủi ro của trí tuệ nhân tạo khi ứng dụng vào lĩnh vực y tế sẽ chỉ là “một dạng cộng sinh AI nào đó, nơi bạn có một phần mở rộng AI của chính mình”.

Hiện các công ty khởi nghiệp như Kernel, Paradromics và NeuroPace cũng đang cố gắng khai thác những tiến bộ trong công nghệ vật liệu, không dây và tín hiệu để tạo ra các thiết bị tương tự như Neuralink.

Neuralink cấy chip vào não lợn để chữa bệnh cho người - Hình 3

Ông Elon Musk tin rằng Neuralink có thể được sử dụng để giải quyết các vấn đề nghiêm trọng đối với tủy sống hoặc não bao gồm liệt tứ chi. Ảnh: YouTube

Phát hiện ngoại hành tinh nhờ trí tuệ nhân tạo

Khả năng phát hiện hành tinh ngoài Hệ Mặt trời bằng thuật toán học máy là một bước tiến. Kỹ thuật này hứa hẹn sẽ giúp các nhà khoa học sàng lọc kho dữ liệu khổng lồ từ những dự án 'săn' hành tinh khác.

Phát hiện ngoại hành tinh nhờ trí tuệ nhân tạo - Hình 1

Từ trước đến nay, các nhà khoa học vẫn sử dụng hệ thống kính thiên văn để 'săn' các hành tinh ngoài Hệ mặt trời. Tuy nhiên, trong hàng nghìn 'ứng viên' ngoại hành tinh đó, các nhà khoa học vẫn phải sàng lọc rất nhiều dữ liệu để xác nhận đâu là hành tinh thật và đâu là tín hiệu giả.

Bởi vậy, nhóm nghiên cứu do Giáo sư David Armstrong từ Đại học Warwick (Anh) dẫn đầu đã tìm ra cách khai thác trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý công việc nặng nhọc này, mang đến một công cụ đắc lực trong nỗ lực khám phá các thế giới xa xôi.

Hành tinh là một thiên thể quay xung quanh một ngôi sao. Để phát hiện ra một hành tinh ngoài Hệ Mặt trời, ông Armstrong cùng các cộng sự đã tạo ra một thuật toán dựa trên công nghệ học máy - một lĩnh vực AI cho phép các hệ thống tự động học hỏi và cải thiện hiệu suất theo thời gian. Sau đó, ông đào tạo nó bằng cách cung cấp thông tin đã được xác nhận về hành tinh thật hoặc tín hiệu giả từ kho dữ liệu của kính thiên văn Kepler đã ngừng hoạt động của NASA.

Tiếp đó, họ chuyển sang phân tích một nhóm các ứng viên ngoại hành tinh chưa được xác nhận và ngay trong lần đầu tiên, thuật toán học máy đã xác định được 50 hành tinh mới. Việc nhanh chóng phát hiện ra các ngoại hành tinh cho phép các nhà thiên văn học tập trung nguồn lực khám phá không gian mà không lãng phí thời gian cho những ứng viên hành tinh giả, ông Amstrong cho biết.

Kỹ thuật phát hiện hành tinh bằng thuật toán học máy hứa hẹn sẽ giúp các nhà khoa học sàng lọc kho dữ liệu khổng lồ từ những dự án săn hành tinh khác như Vệ tinh Khảo sát Ngoại hành tinh (TESS) đang hoạt động của NASA, hay kính viễn vọng không gian PLATO được lên kế hoạch phóng vào năm 2026 của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA). Chỉ riêng dự án TESS đã phát hiện tới 2.100 ứng viên hành tinh.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Chuyện lạ có thật: Chó mẹ mang con đến phòng khám để cầu cứuChuyện lạ có thật: Chó mẹ mang con đến phòng khám để cầu cứu
08:22:46 19/01/2025
Đây là nguồn gốc thật của quái vật hồ Loch Ness: Có từ thời cổ đại, kinh hãi với hình dáng ghi nhận đượcĐây là nguồn gốc thật của quái vật hồ Loch Ness: Có từ thời cổ đại, kinh hãi với hình dáng ghi nhận được
07:59:30 19/01/2025
Những 'quái vật' gây ám ảnh nhất Việt Nam, có con thật sự tồn tại trên đờiNhững 'quái vật' gây ám ảnh nhất Việt Nam, có con thật sự tồn tại trên đời
09:38:57 20/01/2025
Phát hiện 'kho báu' khổng lồ ở quốc gia láng giềng Việt Nam, vạn người đổ xô đến xem thực hư, dân làng kiếm gần 3 tỷ đồng chưa đầy 1 tuầnPhát hiện 'kho báu' khổng lồ ở quốc gia láng giềng Việt Nam, vạn người đổ xô đến xem thực hư, dân làng kiếm gần 3 tỷ đồng chưa đầy 1 tuần
13:12:21 20/01/2025
Liệu người ngoài hành tinh có tồn tại?Liệu người ngoài hành tinh có tồn tại?
08:14:35 19/01/2025
Ảnh 'dị' của ReutersẢnh 'dị' của Reuters
07:46:32 19/01/2025
Sự thật sốc ở 1 trong những quốc gia giàu có nhất thế giới: Nhiều người già đang cố tình phạm tội để được ở tùSự thật sốc ở 1 trong những quốc gia giàu có nhất thế giới: Nhiều người già đang cố tình phạm tội để được ở tù
20:40:42 19/01/2025
Cơ trưởng say rượu bị bắt khẩn cấp ngay trong buồng lái máy bayCơ trưởng say rượu bị bắt khẩn cấp ngay trong buồng lái máy bay
09:09:56 20/01/2025

Tin đang nóng

Nữ tỷ phú Madam Pang hiếm hoi lộ diện với chồng đại tá cảnh sát, cuộc sống "dát vàng" khiến ai cũng mơ ướcNữ tỷ phú Madam Pang hiếm hoi lộ diện với chồng đại tá cảnh sát, cuộc sống "dát vàng" khiến ai cũng mơ ước
20:09:46 20/01/2025
Tuấn Hưng đưa vợ và các con vào TPHCM sinh sống, lần đầu đón Tết miền NamTuấn Hưng đưa vợ và các con vào TPHCM sinh sống, lần đầu đón Tết miền Nam
18:30:02 20/01/2025
Ảnh chụp màn hình tin nhắn của Hằng Du Mục với bố chồng bị lộ, Tôn Bằng vội làm ngay 1 việcẢnh chụp màn hình tin nhắn của Hằng Du Mục với bố chồng bị lộ, Tôn Bằng vội làm ngay 1 việc
21:59:45 20/01/2025
Tờ báo lớn nhất Dubai: "Bầu không khí đám hỏi của con trai tỷ phú Phạm Nhật Vượng như lễ hội"Tờ báo lớn nhất Dubai: "Bầu không khí đám hỏi của con trai tỷ phú Phạm Nhật Vượng như lễ hội"
20:36:58 20/01/2025
Jack: "Tôi muốn thực hiện trách nhiệm làm cha trong khả năng của mình đến khi con trưởng thành"Jack: "Tôi muốn thực hiện trách nhiệm làm cha trong khả năng của mình đến khi con trưởng thành"
20:56:18 20/01/2025
Em gái cố NSƯT Vũ Linh nộp đơn kháng cáo vụ tranh chấp tài sảnEm gái cố NSƯT Vũ Linh nộp đơn kháng cáo vụ tranh chấp tài sản
22:23:39 20/01/2025
SOOBIN và Thanh Thuỷ tự tung hint tình cảm nhưng fan hưởng ứng thì lại gay gắt?SOOBIN và Thanh Thuỷ tự tung hint tình cảm nhưng fan hưởng ứng thì lại gay gắt?
21:04:53 20/01/2025
Diệu Nhi khoe sắc vóc rạng rỡ sau thời gian vướng nghi vấn sinh con lần haiDiệu Nhi khoe sắc vóc rạng rỡ sau thời gian vướng nghi vấn sinh con lần hai
18:39:50 20/01/2025

Tin mới nhất

Thợ săn hành tinh NASA phát hiện nơi bất hạnh nhất vũ trụ

Thợ săn hành tinh NASA phát hiện nơi bất hạnh nhất vũ trụ

00:46:29 21/01/2025
Theo Live Science, thợ săn hành tinh TESS của NASA, chiến binh đã giúp xác định hơn 6.000 thế giới ngoài hệ Mặt Trời, đã tìm ra hành tinh BD+05 4868 Ab trong trạng thái khiến các nhà khoa học bị sốc.
Các hành tinh 'rủ nhau' diễu hành vũ trụ trong ngày 21/1

Các hành tinh 'rủ nhau' diễu hành vũ trụ trong ngày 21/1

00:46:27 21/01/2025
Hiện tượng các hành tinh liên kết với nhau và cùng xuất hiện trên bầu trời đêm được dự đoán sẽ xảy ra trong khoảng ngày 21/1, đem lại cảnh tượng thiên văn thú vị.
Bộ tộc 'đà điểu' gốc Phi chỉ có 2 ngón chân, các chuyên gia đã đến để tiết lộ sự thật

Bộ tộc 'đà điểu' gốc Phi chỉ có 2 ngón chân, các chuyên gia đã đến để tiết lộ sự thật

00:46:26 21/01/2025
Để không lúc nào cũng đắm chìm trong cuộc sống hư vô và nhàm chán này, du lịch là một trong những cách tốt nhất để tiếp xúc với thế giới.
Tại sao gà mái không cần gà trống vẫn đẻ được trứng? Ý nghĩa của sự tồn tại của con gà trống là gì?

Tại sao gà mái không cần gà trống vẫn đẻ được trứng? Ý nghĩa của sự tồn tại của con gà trống là gì?

00:46:23 21/01/2025
Khi nói đến trứng, chúng ta đều biết một điều, đó là chúng rất ngon, khi nấu chín có mùi thơm và có hàm lượng dinh dưỡng cao.
Người đàn ông đào được cục đá lớn sau nhà, tưởng đồ vứt đi nào ngờ là 'trầm tích vũ trụ' trị giá 115 tỷ đồng

Người đàn ông đào được cục đá lớn sau nhà, tưởng đồ vứt đi nào ngờ là 'trầm tích vũ trụ' trị giá 115 tỷ đồng

09:37:15 20/01/2025
Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, khối thiên thạch được xác định có kích thước 27,94 cm x 24,8 cm x 20.06 cm và nặng khoảng 29,9 kg, là khối thiên thạch lớn nhất được tìm thấy ở Đức.
Phát hiện hệ sinh thái chưa từng thấy bên dưới hồ nước bí mật ở Nam Cực

Phát hiện hệ sinh thái chưa từng thấy bên dưới hồ nước bí mật ở Nam Cực

09:36:20 20/01/2025
Các nhà khoa học đang nghiên cứu Hồ Enigma đóng băng ở Nam Cực đã phát hiện ra một hệ sinh thái chứa đầy các quần thể vi khuẩn kỳ lạ bên dưới.
Việt Nam sở hữu loài động vật cực kỳ quý hiếm có ngoại hình độc nhất vô nhị, là 'hậu duệ' của ma cà rồng

Việt Nam sở hữu loài động vật cực kỳ quý hiếm có ngoại hình độc nhất vô nhị, là 'hậu duệ' của ma cà rồng

21:24:50 19/01/2025
Ngoại hình tương tự ma cà rồng khiến loài động vật này được đặt tên gắn với ác quỷ trong truyền thuyết. Mới đây nó được phát hiện ở Việt Nam và nhanh chóng gây sự chú ý.
Phát hiện quái vật Mesosaur lớn nhất từng được biết đến

Phát hiện quái vật Mesosaur lớn nhất từng được biết đến

21:00:41 19/01/2025
Theo Sci-News, các nhà cổ sinh vật học đã phát hiện ra những hộp sọ lớn và một số xương của của một loài mới thuộc dòng họ quái vật Mesosaur.
Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

20:10:20 19/01/2025
Bức ảnh toàn cảnh lớn nhất về thiên hà Tiên Nữ hiển thị khoảng 200 triệu ngôi sao và trải dài trên độ phân giải 2,5 tỉ pixel, theo trang science.nasa.gov.
600 vật lạ tiết lộ hiện tượng 'Mặt Trời đen' đe dọa địa cầu

600 vật lạ tiết lộ hiện tượng 'Mặt Trời đen' đe dọa địa cầu

08:06:54 19/01/2025
Các nhà khoa học vừa khai quật được hơn 600 hiện vật kỳ lạ được chôn trên đảo Bornholm - Đan Mạch, một hòn đảo nhỏ giữa biển Baltic. Chúng đã giúp họ viết lại câu chuyện thú vị về Mặt Trời đen từng ngự trị trên bầu trời Trái Đất.
Kinh ngạc khi phát hiện hài cốt động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu

Kinh ngạc khi phát hiện hài cốt động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu

07:54:33 19/01/2025
Viêc phát hiện ra xác của động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu đã giúp các nhà khảo cổ học có thêm hiểu biết về thế giới động vật cổ xưa.
Loài động vật quý hiếm cả thế giới chỉ Việt Nam có, giới khoa học nỗ lực tìm mọi cách để bảo tồn

Loài động vật quý hiếm cả thế giới chỉ Việt Nam có, giới khoa học nỗ lực tìm mọi cách để bảo tồn

07:53:47 19/01/2025
Đây là loài đặc hữu của Việt Nam, hiện đang đối diện nguy cơ biến mất hoàn toàn. Giới khoa học trong nước đang nỗ lực tìm cách để bảo tồn chúng.

Có thể bạn quan tâm

Hạ gục "siêu chiến đội" IG nhưng Doinb lại nói một câu "cực phũ" với fan LPL

Hạ gục "siêu chiến đội" IG nhưng Doinb lại nói một câu "cực phũ" với fan LPL

Mọt game

00:57:08 21/01/2025
Trước khi LPL 2025 Split 1 diễn ra, không ít khán giả của khu vực này đã cho rằng siêu chiến đội IG đã được thiên vị lớn khi rơi vào bảng đấu quá dễ.
Thủ môn Andre Onana 'tệ nhất lịch sử Man Utd'

Thủ môn Andre Onana 'tệ nhất lịch sử Man Utd'

Sao thể thao

00:07:53 21/01/2025
Thủ thành Andre Onana hứng phàn nàndữ dội sau màn trình diễn tệ hại khiến Man Utd thua Brighton 1-3 ngay tại Old Trafford ở vòng 22 Ngoại hạng Anh
Triệu Lệ Dĩnh và dàn sao Cbiz khiến MXH Hàn Quốc "dậy sóng", chuyện gì đây?

Triệu Lệ Dĩnh và dàn sao Cbiz khiến MXH Hàn Quốc "dậy sóng", chuyện gì đây?

Sao châu á

23:22:25 20/01/2025
Mới đây, hotsearch mạng xã hội xứ Trung bất ngờ xuất hiện chủ đề Netizen Hàn dậy sóng vì nhan sắc diễn viên Trung Quốc .
Đại mỹ nhân khó có đối thủ xuất hiện chớp nhoáng, chỉ 1 hành động chứng tỏ đẳng cấp

Đại mỹ nhân khó có đối thủ xuất hiện chớp nhoáng, chỉ 1 hành động chứng tỏ đẳng cấp

Hậu trường phim

23:19:41 20/01/2025
Xuất hiện chớp nhoáng tại sự kiện ra mắt phim Bộ Tứ Báo Thủ của Trấn Thành, Lan Ngọc chiếm spotlight vì những khoảnh khắc xinh đẹp xuất thần.
Hot nhất MXH: Angelababy thoát phong sát

Hot nhất MXH: Angelababy thoát phong sát

Phim châu á

23:15:31 20/01/2025
Ngày 20/1, bộ phim cổ trang Tương Tư Lệnh do Angelababy và Tống Uy Long đóng chính đột ngột phát sóng 5 tập đầu tiên trên nền tảng Tencent Video.
Việt Hương đăng video đòi nợ, Vân Dung 'đe doạ' Chí Trung

Việt Hương đăng video đòi nợ, Vân Dung 'đe doạ' Chí Trung

Sao việt

23:04:49 20/01/2025
Nghệ sĩ Việt Hương đăng video đòi nợ, than phiền phải ăn cơm với lạp xưởng và xì dầu qua ngày. Nghệ sĩ Vân Dung đăng ảnh hài hước kèm đe doạ đàn anh Chí Trung.
Xuân Lan kể về giai đoạn khủng hoảng trong đời: "Các dì, các cậu nhìn tôi bằng ánh mắt tội nghiệp"

Xuân Lan kể về giai đoạn khủng hoảng trong đời: "Các dì, các cậu nhìn tôi bằng ánh mắt tội nghiệp"

Tv show

22:55:02 20/01/2025
Là khách mời trong chương trình Chuyện tôi kể, người mẫu Xuân Lan nhớ lại giai đoạn thăng trầm nhất trong 46 năm cuộc đời mình.
Nhạc sỹ Trần Tiến kể thời điểm sinh tử: 'Trời cho tôi quay lại'

Nhạc sỹ Trần Tiến kể thời điểm sinh tử: 'Trời cho tôi quay lại'

Nhạc việt

22:52:41 20/01/2025
Cho biết hầu hết những bài hát hay nhất đều được viết lúc tưởng mình sắp chết, nhạc sỹ Trần Tiến kể lại trải nghiệm kề cận tử thần: Tôi thấy vầng sáng chói loá .
Sao Hollywood kiếm bộn tiền sau khi mất nhà vì cháy rừng

Sao Hollywood kiếm bộn tiền sau khi mất nhà vì cháy rừng

Sao âu mỹ

22:16:34 20/01/2025
Spencer Pratt gây bất ngờ khi tiết lộ rằng anh đã kiếm được hàng chục nghìn USD sau khi anh và vợ Heidi Montag mất nhà trong vụ cháy rừng ở Los Angeles (bang California, Mỹ).
Bài toán về số cỏ bò ăn được khiến thí sinh Olympia vò đầu bứt tai, tưởng dễ nhưng hóa ra lại là "cú lừa"

Bài toán về số cỏ bò ăn được khiến thí sinh Olympia vò đầu bứt tai, tưởng dễ nhưng hóa ra lại là "cú lừa"

Netizen

22:06:06 20/01/2025
Cách ra đề đầy tính lắt léo như thế này thường khiến thí sinh Olympia dễ mất điểm, đặc biệt khi thời gian suy nghĩ và trả lời chỉ giới hạn trong 15-30 giây.
Gặp gỡ nam thần Anh Quốc Elliot James Reay: Lan toả tình yêu đến fan Việt, muốn hợp tác cùng 2 nghệ sĩ Gen Z

Gặp gỡ nam thần Anh Quốc Elliot James Reay: Lan toả tình yêu đến fan Việt, muốn hợp tác cùng 2 nghệ sĩ Gen Z

Nhạc quốc tế

21:50:42 20/01/2025
Elliot James Reay - nam thần Anh Quốc mới nổi đã có buổi trò chuyện thân mật cùng chúng tôi ngay sau showcase đầu tiên tại Việt Nam.