Nếu Mỹ lập căn cứ quân sự ở Đài Loan, Trung Quốc có thể làm gì?

Với việc Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng thu hồi bằng vũ lực bất cứ lúc nào, một học giả Mỹ lo ngại điều không hay sẽ xảy đến nếu Mỹ lập căn cứ quân sự tại đảo Đài Loan.

Nếu Mỹ lập căn cứ quân sự ở Đài Loan, Trung Quốc chắc chắn không “ngồi yên”. Ảnh: Twitter

Theo Taiwan News, trong một diễn đàn trực tuyến do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tổ chức hôm 22/10 với nội dung “Hướng tới một mối quan hệ Mỹ – Đài Loan mạnh mẽ hơn”, chủ đề binh sĩ Mỹ đồn trú tại Đài Loan đã được đưa ra.

Richard C. Bush, một thành viên cấp cao của Viện Brookings (Mỹ), cho rằng việc Mỹ lập căn cứ quân sự tại Đài Loan sẽ dẫn đến sự tự mãn trong lực lượng phòng vệ của hòn đảo. Ngoài ra, động thái này cũng đặt dấu chấm hết cho mối quan hệ ngoại giao giữa Washington và Bắc Kinh.

Bush nói ông nhận thấy 2 vấn đề với việc đặt căn cứ quân sự Mỹ tại Đài Loan. Thứ nhất, nếu Mỹ triển khai quân tới Đài Loan, binh sĩ Đài Loan sẽ trở nên tự mãn và phụ thuộc vào sự bảo vệ của Washington.

“Họ sẽ nói rằng: ‘Ồ, mọi việc đã kết thúc. Mỹ sẽ đảm bảo an toàn cho chúng tôi vì vậy Đài Loan không cần chi tiêu nhiều cho quốc phòng cũng như không cần cải thiện nguồn dự trữ…”, ông Bush đặt giả thuyết.

Thứ hai, ông Bush chỉ ra rằng, một trong những điều kiện mà Trung Quốc đặt ra để bình thường hóa quan hệ với Mỹ trong những năm 1970 là việc rút toàn bộ lực lượng và cơ sở của Mỹ khỏi Đài Loan. Thành viên cấp cao của Viện Brookings nhận định, nếu Mỹ lập căn cứ quân sự tại Đài Loan lúc này, “Bắc Kinh có thể sẽ tạm dừng hoặc cắt đứt quan hệ ngoại giao với Washington”.

Theo Bush, lý do khiến Trung Quốc quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Mỹ là việc Washington triển khai quân đội tại Đài Loan sẽ phá hủy “một trong những nguyên tắc cơ bản để thiết lập quan hệ ngoại giao”.

Cuối diễn đàn, một câu hỏi được đưa ra là: “Đánh giá của bạn về khả năng Mỹ cho quân đồn trú tại Đài Loan?”. Người đầu tiên trả lời là Michael Green, phó chủ tịch phụ trách CSIS ở châu Á và Nhật Bản.

Ông Green cho biết, mục đích chính của sự hiện diện quân sự Mỹ ở Đài Loan là để đảm bảo nếu xung đột hoặc chiến tranh xảy ra giữa Trung Quốc và Đài Loan, Mỹ sẽ không đứng ngoài cuộc.

Tuy nhiên, ông Green cho rằng: “Mỹ không có nhiều lợi ích khi đặt căn cứ quân sự ở Đài Loan”. Vị phó chủ tịch của CSIS nhận định, hầu hết mối đe dọa mà Trung Quốc gây ra cho Đài Loan có thể liên quan tới chiến thuật “vùng xám” (được sử dụng để đạt một lợi ích nào đó mà không cần dùng vũ lực), như chiến tranh mạng, đe dọa và hạn chế không gian quốc tế của Đài Loan.

Theo ông Green, cách đối phó tốt nhất với mối đe dọa như vậy là đưa ra thật nhiều phương án, bao gồm cả phương án về kinh tế. Phó chủ tịch phụ trách CSIS ở châu Á và Nhật Bản đề xuất một thỏa thuận thương mại với Đài Loan sẽ đảm bảo 2 mục đích: răn đe và trấn an.

Ông Green cũng cảnh báo nếu Mỹ triển khai quá nhanh việc đặt căn cứ quân sự ở Đài Loan, Washington khó nhận được sự ủng hộ từ các nước khác và điều này vô cùng bất lợi.

Các bước đi đơn phương của Mỹ sẽ khiến các đồng minh như Nhật Bản bị bỏ lại phía sau và điều đó không giúp ích cho Washington, trái lại còn gây hại. Ông Green kết luận, việc lập căn cứ Mỹ ở Đài Loan “không phải là điều nên làm lúc này”.