Mỹ tính lập phi đội máy bay cảm tử chống tên lửa

Theo dõi VGT trên

Nhỏ gọn, chi phí thấp, tính sát thương cao là những đặc điểm của ‘phi đội cảm tử’ máy bay không người lái mà Mỹ có kế hoạch sử dụng để tiêu diệt tên lửa địch.

Mỹ tính lập phi đội máy bay cảm tử chống tên lửa - Hình 1

Phác thảo ý tưởng về phi đội máy bay không người lái cảm tử chống tên lửa của Mỹ. Ảnh: DARPA

Các cuộc không chiến từ thời Thế chiến I đến nay vẫn diễn ra theo phương thức quen thuộc: máy bay trinh sát tìm kiếm mục tiêu, chiến đấu cơ tấn công máy bay đối phương, còn máy bay ném bom cỡ lớn được triển khai để oanh tạc những mục tiêu mặt đất, theo Business Insider.

Trải qua một thế kỷ, phương thức tác chiến đó không thay đổi quá nhiều, có chăng chỉ là sự bổ sung của một vài mẫu máy bay chuyên dụng.

Chuyên gia nhận định, các cuộc chiến trong tương lai chủ yếu diễn ra trên bầu trời. Tại hội nghị Hiệp hội các Nhà sản xuất Hệ thống Phương tiện bay không người lái diễn ra tuần vừa rồi tại Mỹ, một quan chức không quân cho rằng, ngoài các chiến đấu cơ và máy bay ném bom, thế giới sẽ còn phải chứng kiến sự xuất hiện của hàng nghìn máy bay không người lái cỡ nhỏ tham gia chiến đấu.

“Tôi cần một loại máy bay ném bom tàng hình có khả năng tiến sát mục tiêu, sau đó thả hàng loạt vũ khí nhỏ, trong đó có những máy bay cảm tử sẵn sàng lao thẳng vào tên lửa phòng không địch. Và chúng phải rẻ. Đối phương có thể sở hữu 100 đến 1.000 tên lửa phòng không nhưng chúng ta sẽ đánh chúng bằng 10.000 máy bay không người lái cỡ nhỏ”, đại tá Travis Burdine thuộc không quân Mỹ nói tại hội nghị.

Tên lửa phòng không là một trong những nguyên do khiến không quân Mỹ phải đổ tiền đầu tư rất lớn vào công nghệ tàng hình suốt nhiều năm qua, bởi nếu tên lửa không phát hiện được máy bay, nó sẽ không thể tấn công.

Tuy nhiên, vấn đề nằm ở sự chênh lệch trong chi phí sản xuất. Thông thường, việc sản xuất một tên lửa mới và tân tiến sẽ dễ dàng hơn so với việc nâng cấp tính năng tàng hình cho máy bay. Nói một cách khác, tên lửa rẻ hơn máy bay, vì thế nếu muốn chống lại các cuộc tấn công trên không, người ta chỉ cần chi mạnh tay vào tên lửa.

Video đang HOT

Thế nhưng, xu thế trên đang dần thay đổi. Giới quan sát dự đoán các loại máy bay không người lái chi phí thấp sẽ được sử dụng rộng rãi hơn trong tương lai. Không quân, hải quân và lục quân Mỹ hiện rất quan tâm đến việc sản xuất máy bay không người lái giá thành thấp nhưng có sức công phá lớn để ngăn chặn hay loại bỏ tên lửa đối phương.

Israel đã chế tạo được một số máy bay không người lái cảm tử dành cho mục đích này. Chúng có khả năng tìm diệt tên lửa phòng không địch hoặc hạ cánh an toàn để thực hiện nhiệm vụ khác nếu không phát hiện mục tiêu.

Để đưa máy bay không người lái cảm tử vào sử dụng rộng rãi, nhà chức trách Mỹ trước hết cần tìm cách hạ giá thành sản xuất và nghiên cứu để triển khai chúng hiệu quả trong thực chiến. Mỹ đã ấp ủ ý tưởng trên hàng chục năm qua nhưng đến nay Lầu Năm Góc mới thực sự tích cực bắt tay vào biến nó thành hiện thực.

Nếu thành công, các cuộc không chiến tương lai sẽ diễn ra theo kịch bản như sau: một phi đội máy bay không người lái cảm tử nhỏ xuất kích trước các chiến đấu cơ tàng hình đắt tiền để dọn đường cho máy bay ném bom hay máy bay chở quân. Chiến trường trên không chắc chắn sẽ trở nên phức tạp hơn trước, cây bút Kelsey D. Atherton từ trang Popular Sciencebình luận.

Đình Việt

Theo VNE

Siêu vũ khí laser của không quân Mỹ

Không quân Mỹ có kế hoạch trang bị vũ khí laser cho chiến đấu cơ và máy bay không người lái để tăng năng lực tấn công lẫn phòng thủ.

Siêu vũ khí laser của không quân Mỹ - Hình 1

Ảnh phác thảo ý tưởng UAV trang bị vũ khí laser của không quân Mỹ General Atomics

Sau khi hải quân liên tiếp công bố các đợt thử nghiệm thành công hệ thống vũ khí laser (LaWS), đến lượt không quân Mỹ tiếp bước với dự án phát triển LaWS trang bị cho các loại máy bay với hy vọng triển khai rộng rãi vào năm 2023. Trước mắt, Phòng thí nghiệm nghiên cứu không quân Mỹ đặt mục tiêu có thể hoàn thành giai đoạn thử nghiệm trong vòng khoảng 3 đến 4 năm tới, theo chuyên trang Defense One.

Chương trình của không quân cũng dựa trên nền tảng hệ thống LaWS do Cơ quan Dự án nghiên cứu quốc phòng tiên tiến (DARPA) phát triển nhiều năm qua và đã đạt được thành công khi gắn trên tàu vận tải đổ bộ USS Ponce từ năm 2014.

Vũ khí đa năng

Vũ khí laser phóng từ máy bay có thể đảm nhận một loạt nhiệm vụ bao gồm chống hạm, tấn công mặt đất, không đối không và thậm chí bắn hạ tên lửa đạn đạo. Theo tiến sĩ Greg Zacharias, Cố vấn khoa học của không quân Mỹ, LaWS sử dụng chùm tia nhiệt độ cao vô hình phóng đi tiêu diệt chính xác mục tiêu mà không gây ra vụ nổ lớn. Ngoài ra, tốc độ cực nhanh của laser mang lại khả năng đánh chặn các loại tên lửa siêu thanh.

Bên cạnh đó, quá trình thử nghiệm của hải quân đã chứng minh được những ưu điểm lớn khác của LaWS là có thể bắn liên tục với chi phí cực kỳ thấp so với các loại vũ khí tân tiến như tên lửa và bom thông minh. Khẩu pháo laser gắn trên tàu USS Ponce chỉ có giá 32 triệu USD và chỉ tốn chi phí 1 USD/lần bắn. Trong khi đó, tính trung bình, chi phí sản xuất mỗi quả tên lửa Tomahawk đã lên tới 1,4 triệu USD.

Theo Defense One, điểm yếu lớn nhất của các thế hệ vũ khí laser đời đầu là sức công phá thấp. Chẳng hạn như tia laser của tàu USS Ponce chỉ có công suất 30 kW và vẫn chưa thể chặn được tên lửa đối hạm, cũng như chỉ đủ "gãi ngứa" cho chiến đấu cơ và chiến hạm thực thụ. Ngoài ra, độ chính xác còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, bụi, hơi nước trong không khí.

Tuy nhiên, DARPA đang bắt tay với Tập đoàn General Atomics đẩy nhanh LaWS thế hệ 3 hoạt động bằng pin lithiumion nhỏ gọn và có thể được sạc nếu cạn năng lượng. Chuyên san Aviation Week & Space Technology dẫn lời giới chức cho biết với chi phí vận hành hầu như không tăng, các chuyên gia đã thành công trong việc tăng công suất chùm tia laser lên đến 150 kW, đủ sức bắn chặn ngư lôi lẫn các đội tàu cao tốc cỡ nhỏ, còn máy bay không người lái (UAV) không thể nào chịu nổi loại vũ khí này. Mặt khác, kích thước và trọng lượng của hệ thống cũng được thu gọn rõ rệt so với các thế hệ trước.

Tất cả đều là những điều kiện lý tưởng để trang bị LaWS cho các chiến đấu cơ luôn hoạt động với tốc độ cận siêu thanh và siêu thanh, theo tiến sĩ Zacharias. Hiện mục tiêu trước mắt của DARPA là tiếp tục nghiên cứu để đẩy công suất chùm tia lên tới 300 kW, đồng thời có tầm bắn xa hơn.

Các nguồn tin từ Lầu Năm Góc tiết lộ không quân dự tính triển khai vũ khí laser cho các loại máy bay hạng nặng như máy bay vận tải C-17, C-130 và máy bay cường kích AC-130U trước để tấn công các mục tiêu mặt đất và mặt biển. Khi công nghệ thu nhỏ vũ khí laser thật sự hoàn chỉnh thì sẽ bắt đầu trang bị cho chiến đấu cơ F-16, F/A-18, F-22 và cả F-35 nhằm giành ưu thế tuyệt đối trong không chiến. Ngoài ra, chuyên san The National Interest dẫn lời tiến sĩ Zacharias cho biết thêm các chuyên gia thuộc Phòng thí nghiệm nghiên cứu không quân Mỹ cũng đang nghiên cứu cơ chế dẫn đường cho vũ khí laser.

UAV như hổ thêm cánh

Theo các chuyên gia, với tốc độ nghiên cứu phát triển vũ khí laser như hiện nay thì việc trang bị cho UAV chỉ là vấn đề thời gian. Khi đó, UAV có thể phục vụ 2 mục tiêu cực kỳ quan trọng cho quân đội Mỹ là đánh chặn tên lửa và tấn công chính xác tiêu diệt các mục tiêu có giá trị cao. Defense One dẫn lời lãnh đạo Cơ quan Phòng thủ tên lửa Mỹ (MDA) James Syring cho biết cơ quan này đang lên kế hoạch đến năm 2020 sẽ chế tạo thành công UAV tầm xa, hoạt động từ độ cao 20.000 m trở lên và có thể dùng LaWS bắn hạ tên lửa đạn đạo ngay từ giai đoạn phóng. Độ cao này không gây nguy hiểm cho hàng không dân dụng và giúp UAV duy trì hoạt động hiệu quả bất chấp thời tiết xấu.

Ngoài ra, UAV sẽ được trang bị năng lực tàng hình cùng khả năng duy trì hoạt động trong nhiều ngày liên tiếp cũng như giữ vững độ cao nằm ngoài tầm tấn công của các hệ thống phòng không hiện nay trên thế giới. "Nếu cung cấp đủ năng lượng, hoàn thiện được chất lượng của laser và ở cao độ thích hợp, việc bắn hạ tên lửa đạn đạo là có thể thực hiện được", Phó đô đốc Syring nhận định.

Bên cạnh đó, ưu điểm nhắm chính xác vào mục tiêu mà không gây nổ diện rộng của vũ khí laser còn có thể áp dụng cho các cuộc không kích nhằm vào những mục tiêu như thủ lĩnh cấp cao của các tổ chức vũ trang cực đoan tại Nam Á và Trung Đông. Mục tiêu lớn nhất hiện nay là Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tại Iraq và Syria.

Lâu nay, các tay súng cực đoan cố tình hoạt động và lẩn trốn ở những khu dân cư đông đúc, cộng thêm những bất cập trong hệ thống điều khiển UAV, dẫn tới các cuộc không kích của Mỹ thường xuyên gây thương vong cho dân thường. Tình trạng này khiến quan hệ giữa Mỹ và các quốc gia sở tại như Pakistan, Afghanistan... rơi vào căng thẳng, đồng thời Washington hứng chịu chỉ trích từ nhiều phía.

Đây cũng được cho là một lý do khiến chiến dịch không kích IS ở Syria và Iraq của liên quân do Mỹ dẫn đầu bị cho là chưa thật sự đạt hiệu quả mong muốn. Trong tương lai, khả năng tấn công chính xác từ vũ khí laser sẽ là câu trả lời cho bài toán nan giải này.

Lá chắn laser bất bại

Ngoài khả năng tấn công, Phòng thí nghiệm nghiên cứu không quân Mỹ (AFRL) còn đang triển khai dự án chế tạo lá chắn phòng thủ từ laser. Theo CNN, ý tưởng chủ đạo là chùm tia laser sẽ tạo thành một bong bóng lớn bao phủ toàn bộ chiến đấu cơ, tương tự lá chắn điện từ của tàu vũ trụ trong loạt phim viễn tưởng Star Trek (tạm dịch: Du hành giữa các vì sao). Lá chắn này sẽ vô hiệu hóa hoặc phá hủy mọi vật thể va chạm như tên lửa hoặc máy bay khác. Các chuyên gia cho biết để tạo ra lá chắn laser này cần phải có một tháp pháo hoạt động độc lập, không cản trở hệ thống khí động học của máy bay. Hiện AFRL đang phối hợp với DARPA cùng nhà thầu quốc phòng Lockheed Martin chế tạo tháp pháo và kết quả thử nghiệm ban đầu hết sức khả quan.

Danh Toại

Theo Thanhnien

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bộ trưởng Quốc phòng Anh lên tiếng sau khi Ukraine tấn công Nga bằng tên lửa Storm Shadow
14:20:16 21/11/2024
Nga tuyên bố bắn hạ tên lửa hành trình Storm Shadow của Anh
06:05:03 22/11/2024
Tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani bị truy tố tại Mỹ vì tội hối lộ
13:12:37 21/11/2024
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?
20:17:03 21/11/2024
Phản ứng của các nước với lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Israel
12:47:29 22/11/2024
Lý giải nguyên nhân Tổng thống đắc cử Trump 'mê' Elon Musk
15:01:42 21/11/2024
J&J có nguy cơ bị kiện tại Anh về bột talc gây ung thư
18:11:14 21/11/2024
Đoàn người di cư đổ xô đến Mỹ trước khi ông Trump nhậm chức
18:56:20 21/11/2024

Tin đang nóng

Bắt đối tượng tẩm xăng thiêu chết bố mẹ ở Hà Giang
14:38:34 22/11/2024
Lindsay Lohan hiện tại: Lấy lại nhan sắc "nữ thần", hạnh phúc bên chồng con
14:03:02 22/11/2024
Kiểm tra cặp của con sau khi đi học về, phụ huynh TP.HCM bàng hoàng phát hiện ra thứ bên trong: Sao lại có thể như thế?
15:33:19 22/11/2024
Chàng trai Pháp gốc Việt tìm mẹ ở Bắc Kạn, ít giờ sau đã có tin, cha dượng lên tiếng khiến tất cả lặng đi
14:36:54 22/11/2024
Cảnh tượng khiến "tiên nữ đồng quê" Lý Tử Thất bị tố giả tạo
14:45:13 22/11/2024
Mỹ nhân Hàn tan sự nghiệp vì "phông bạt": Cái giá chạy theo sự hào nhoáng
14:05:58 22/11/2024
Lộ vóc dáng Yến Xuân khi mang bầu, một khoảnh khắc hé lộ luôn tình cảm của Đặng Văn Lâm dành cho vợ
13:14:17 22/11/2024
Như Quỳnh: "Tôi hối hận vì đã làm điều đó với Hiền Thục"
16:45:29 22/11/2024

Tin mới nhất

Lý do Nga sử dụng tên lửa IRBM đáp trả việc Ukraine tấn công bằng tên lửa tầm xa

18:00:35 22/11/2024
Trong khi đó, tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) và tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) lớn hơn nhiều, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và được thiết kế để tấn công các mục tiêu ở khoảng cách xa hơn rất nhiều.

Cảnh sát Mỹ tiết lộ cáo buộc tấn công tình dục nhằm vào Bộ trưởng Quốc phòng đề cử

17:16:56 22/11/2024
Ngày 21/11, theo báo cáo mới được cảnh sát công bố, người phụ nữ - được gọi là "Jane Doe" - khai rằng ông Hegseth đã lấy điện thoại của cô, chặn cửa phòng và tấn công tình dục mặc dù cô nhớ đã nói 'không rất nhiều lần .

Nhà lãnh đạo Triều Tiên lên tiếng về mối quan hệ với Mỹ trong quá khứ

17:15:18 22/11/2024
Chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa ngày càng mở rộng của Triều Tiên bao gồm nhiều loại vũ khí có khả năng hướng tới Hàn Quốc và Nhật Bản cùng các tên lửa tầm xa đã chứng minh khả năng bắn tới lãnh thổ Mỹ.

Lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Netanyahu và hệ quả pháp lý

17:13:49 22/11/2024
ICC cho biết, lệnh bắt giữ này liên quan đến tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh được thực hiện ít nhất từ ngày 8/10/2023 đến ngày 20/5/2024, thời điểm Văn phòng Công tố nộp đơn xin lệnh bắt giữ .

IAEA thông qua nghị quyết yêu cầu Iran cải thiện hợp tác hạt nhân

16:23:27 22/11/2024
Trước đó, ngày 20/11, Iran và IAEA đã tái khẳng định cam kết tiếp tục đối thoại và tương tác để giải quyết bất đồng cùng những vấn đề khác trong chương trình nghị sự song phương.

WTO: Tác động kép của AI đối với thương mại toàn cầu

13:50:32 22/11/2024
WTO kêu gọi có sự phối hợp toàn cầu để giải quyết sự phân mảnh trong quy định quản lý này và đảm bảo các lợi ích của AI được phân phối một cách công bằng.

Tăng cường kết nối ASEAN - Mỹ Latinh

13:50:07 22/11/2024
Đây là một trong những cơ sở thuộc tập đoàn giáo dục quốc tế Education Consortium Anáhuac (CEA) hiện đang hoạt động tại 18 quốc gia.

Bitcoin tiến sát mốc 100.000 USD nhờ kỳ vọng về chính sách của Mỹ

13:47:33 22/11/2024
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã ủng hộ các tài sản kỹ thuật số, cam kết sẽ biến Mỹ thành trung tâm tiền điện tử thế gTrong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã ủng hộ các tài sản kỹ thuật số, cam kết sẽ biến Mỹ thành trung tâm tiền...

Những điểm quan trọng trong bài phát biểu mới nhất của Tổng thống Putin

13:43:28 22/11/2024
Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng không có hệ thống phòng thủ tên lửa nào hiện nay, kể cả những hệ thống mà Mỹ triển khai ở châu Âu, có thể đánh chặn được Oreshnik. Ông nhấn mạnh: "Hiện nay, không có biện pháp nào để đối phó với loại vũ k...

Ai Cập, Iran quan ngại tình hình căng thẳng leo thang trong khu vực

13:39:39 22/11/2024
Theo Ngoại trưởng Ai Cập, cần thiết phải hỗ trợ tất cả các bên ở Liban trong giai đoạn quan trọng này, để bầu ra một tổng thống thông qua sự đồng thuận toàn quốc.

Lực lượng Mỹ tấn công Houthi bằng tên lửa phóng từ biển

13:33:50 22/11/2024
Trước đó, ngày 14/11, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) đã công bố video ghi lại cuộc không kích chính xác vào mục tiêu của Houthi ở Yemen.

Apple đề xuất tăng gấp 10 lần khoản đầu tư vào Indonesia

13:31:37 22/11/2024
Người phát ngôn của Bộ Febri Hendri Antoni Arif cho biết, kế hoạch đầu tư đã tăng gấp 10 lần so với kế hoạch phát triển nhà máy sản xuất linh kiện và phụ kiện ban đầu trị giá 158 tỷ rupiah (ttương đương 10 triệu USD) của Apple ở Bandung...

Có thể bạn quan tâm

Tình cảnh trái ngược của Son Heung-min

Sao thể thao

18:21:30 22/11/2024
Đội trưởng tuyển Hàn Quốc tỏa sáng khi ghi bàn trong hai trận đấu tại vòng loại World Cup 2026 gặp Kuwait và Palestine. Thành tích này giúp anh vượt mốc 50 bàn thắng cho tuyển quốc gia.

Thợ trang điểm bật khóc nức nở khi bị gia đình chú rể lục soát vali, yêu cầu cởi đồ để kiểm tra sau khi bị mất 20 triệu đồng trong đám cưới

Netizen

18:19:26 22/11/2024
Sau khi phát hiện mất 20 triệu đồng trong đám cưới, gia đình chú rể đã giữ 2 thợ trang điểm lại nhà và yêu cầu được kiểm tra toàn bộ đồ đạc.

'Vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo ở Việt Nam'

Sức khỏe

18:18:06 22/11/2024
Các quốc gia thu nhập thấp và trung bình như Việt Nam với nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều về vấn đề nông nghiệp, xuất khẩu thì vấn đề kháng kháng sinh cũng tạo ra gánh nặng cho người dân.

Gã đàn ông nửa đêm tưới xăng đốt nhà người khác ở Hà Nội

Pháp luật

18:15:20 22/11/2024
Ngày 22/11, TAND TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Đoan (SN 1986, trú tại huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) mức án 19 năm tù về tội Giết người.

Tỉnh Hải Nam/Trung Quốc cam kết giảm đau cho phụ nữ khi sinh con để tăng tỷ lệ sinh

Uncat

18:00:40 22/11/2024
Theo truyền thống, nhiều phụ nữ thường không lựa chọn điều trị giảm đau trong quá trình sinh con tự nhiện vì lo ngại về tác dụng phụ. Nếu sử dụng dịch vụ này, toàn bộ chi phí thường do bệnh nhân chi trả.

Bộ đôi APT. vừa xuất hiện đã náo loạn MAMA: Bruno Mars một mình một kiểu giữa rừng sao, Rosé nói gì mà vui thế?

Sao châu á

17:54:02 22/11/2024
Dù không đi thảm đỏ nhưng Bruno Mars - Rosé vẫn trở thành nhân vật nhận được nhiều sự chú ý nhất lễ trao giải MAMA 2024.

Hoa sữa về trong gió - Tập cuối: Ông Tùng gặp lại con trai bất hiếu

Phim việt

17:44:36 22/11/2024
Ông Tùng từ quê lên Hà Nội gấp và bất ngờ khi thấy con trai của mình đã chờ sẵn ở bến xe khách. Từ khi về quê ở, ông không còn liên lạc với con trai của mình nữa.

Sao Việt 22/11: Hoa hậu Ý Nhi về nước, Trương Ngọc Ánh hội ngộ chồng cũ

Sao việt

17:07:18 22/11/2024
Hoa hậu Ý Nhi về Việt Nam thăm gia đình, Trương Ngọc Ánh và Trần Bảo Sơn vui vẻ gặp gỡ trong tiệc sinh nhật con gái.

Không phải em út BTS, đây mới là người mà Rosé viết hẳn 1 ca khúc kể tội thao túng, chiếm hữu, tệ bạc?

Nhạc quốc tế

17:01:12 22/11/2024
Rosé thừa nhận nhân vật từng khiến cô trải qua mối quan hệ độc hại là nguồn cảm hứng rất lớn khi sáng tác những ca khúc cho album lần này khiến các fan càng thêm tò mò người này là ai

Chị Đẹp "máu chiến" nhất kiệt sức đến mức không còn muốn cạnh tranh

Tv show

16:52:12 22/11/2024
Từ Vòng solo đến Công diễn 1, giọng ca Em Không Là Duy Nhất thể hiện phong độ vượt trội với 2 màn trình diễn Mashup 3 Nàng và HOT.

Món ngon mùa Đông bổ, rẻ: Loại trứng nhỏ xíu chỉ hơn 1000k/quả nhưng bổ hơn trứng gà, ngày lạnh làm những món này ngon tuyệt lại dễ làm

Ẩm thực

16:41:44 22/11/2024
Ngày lạnh, bạn có thể tham khảo cách chế biến món ngon dưới đây, tạo nên các món ăn tốt cho bệnh mất ngủ hay quên, cao huyết áp...