Mỹ, Pháp hoan nghênh thỏa thuận mới của Anh – EU về Bắc Ireland

Ngày 27/2, Mỹ đã hoan nghênh thỏa thuận mới về Nghị định thư Bắc Ireland mà Anh và Liên minh châu Âu (EU) vừa đạt được, coi đây là cơ hội để “cải thiện sự thịnh vượng” và củng cố hòa bình trên toàn khu vực.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak (trái) và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tại cuộc họp báo chung ở London ngày 27/2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong một tuyên bố, Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh thỏa thuận mới về các quy tắc thương mại thời hậu Brexit (Anh rời EU) là “một bước đi thiết yếu” đảm bảo duy trì và củng cố hòa bình và tiến bộ của thỏa thuận “Ngày thứ Sáu tốt lành”. Ông Biden bày tỏ tin tưởng người dân và các doanh nghiệp Bắc Ireland có thể tận dụng tối đa các cơ hội kinh tế do thỏa thuận này mang lại. Ông khẳng định Mỹ sẵn sàng hỗ trợ tiềm năng kinh tế lớn của khu vực.

Trong khi đó, người phát ngôn của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby nhận định việc Anh và EU chấm dứt căng thẳng về quy chế thương mại ở Bắc Ireland sẽ giúp cải thiện sự thịnh vượng của cả hai bên, cũng như mở ra nhiều cơ hội mới cho thương mại.

Sự chậm trễ trong việc đạt được một thỏa thuận về quy chế thương mại giữa Anh và EU thời hậu Brexit khiến Washington lo ngại rằng tình hình bất ổn trên đảo Ireland – nơi phía Bắc là một phần của Anh và phía Nam là một phần của EU – có thể đe dọa thỏa thuận “Ngày thứ Sáu tốt lành” được ký năm 1998 nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài nhiều thập niên tại đây.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng hoan nghênh việc Anh và EU đạt được thỏa thuận mới. Trên trang Twitter cá nhân, ông gọi đây là một “quyết định quan trọng” giúp bảo vệ thỏa thuận “Ngày thứ Sáu tốt lành” cũng như thị trường nội địa của châu Âu.

Trước đó cùng ngày, Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã đạt một thỏa thuận mới về các quy tắc thương mại thời hậu Brexit cho Bắc Ireland với kỳ vọng sẽ giúp cải thiện quan hệ với EU. Thỏa thuận vẫn chưa được chính thức công bố, nhưng các nguồn tin trong Chính phủ Anh nói rằng bản thỏa thuận mới dài hơn 100 trang, trong đó có một số sửa đổi chính như EU không yêu cầu chứng nhận đầy đủ về hải quan và sức khỏe động vật tại biên giới đối với các sản phẩm được đăng ký và dán nhãn “NI-Only” (chỉ tiêu thụ tại Bắc Ireland) từ Anh sang Bắc Ireland; EU chấp nhận nới lỏng quy định đối với cư dân Bắc Ireland nhận bưu kiện từ Anh qua đường bưu điện, dỡ bỏ hạn chế hộ chiếu thú cưng, cho phép cư dân Vương quốc Anh đưa thú cưng của họ đến Bắc Ireland mà không cần hộ chiếu thú cưng như đi du lịch đến EU hiện nay; sửa đổi quy định về hạn ngạch thép từ Anh sang Bắc Ireland công bố vào tháng 8/2022 và mức thuế dự kiến có thể lên tới 25%.

Thỏa thuận mới nhằm giải quyết những mâu thuẫn, căng thẳng do việc thực thi các thỏa thuận hậu Brexit năm 2020 đối với vùng Bắc Ireland của Anh và duy trì biên giới mở của nước này với Ireland – thành viên EU. Tuy nhiên, dư luận vẫn đang chờ đợi xem liệu thỏa thuận mới này có thể chấm dứt bế tắc chính trị ở Bắc Ireland và làm dịu những ý kiến chỉ trích Anh ở vùng này hay không.

Việc đạt thỏa thuận được coi là sẽ giúp củng cố vị thế của Thủ tướng Sunak trong đảng Bảo thủ cầm quyền và cho phép ông vượt qua vấn đề gây tranh cãi nhất trong chương trình nghị sự của mình, trong bối cảnh đảng Bảo thủ đang bị Công đảng đối lập bỏ xa trong các cuộc thăm dò dư luận trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào năm 2024.