Mỹ nói ‘không nhượng bộ một tấc’ ở Thái Bình Dương

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Esper tuyên bố Washington có trách nhiệm dẫn đầu ở Thái Bình Dương và “không nhượng bộ một tấc” đối với quốc gia nào.

Phát biểu trong chuyến thăm Hawaii hôm 26/8 trước chuyến công du khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nói rằng Trung Quốc dường như khoe cơ bắp nhiều nhất ở Đông Nam Á, đặc biệt ở Biển Đông. Trung Quốc không thực hiện lời hứa tuân thủ luật pháp, quy tắc và chuẩn mực quốc tế, đồng thời muốn vươn sức mạnh ra toàn cầu.

“Để thúc đẩy chương trình nghị sự của chính phủ Trung Quốc, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) tiếp tục tích cực theo đuổi kế hoạch hiện đại hóa để đạt quân đội đẳng cấp thế giới vào giữa thế kỷ này”, Esper nói. “Điều này chắc chắn sẽ liên quan đến hành vi khiêu khích của PLA ở Biển Đông, Hoa Đông và bất kỳ nơi nào khác mà chính phủ Trung Quốc cho là quan trọng đối với lợi ích của họ”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper phát biểu tại căn cứ không quân Andrews, bang Maryland hôm 6/8. Ảnh: Military Times.

Người đứng đầu Lầu Năm Góc nhấn mạnh ngoài mục đích răn đe Trung Quốc, Mỹ cũng “hy vọng tiếp tục làm việc với Trung Quốc để đưa họ trở lại quỹ đạo phù hợp hơn với trật tự dựa trên luật lệ quốc tế”.

Ông mô tả khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương là tâm điểm “cuộc cạnh tranh cường quốc với Trung Quốc”. Theo ông, cùng với Nga, Trung Quốc ngày nay hiện diện trên toàn thế giới và Mỹ cần có khả năng đối phó với cả hai trên toàn cầu.

“Mỹ có trách nhiệm dẫn đầu. Chúng tôi là một quốc gia ở Thái Bình Dương, ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, trong một thời gian khá dài”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói. “Chúng tôi sẽ không nhường khu vực này, kể cả một tấc đất, cho bất kỳ quốc gia nào khác”.

Trung Quốc hôm 26/8 bắn hai tên lửa diệt hạm ra Biển Đông sau khi cáo buộc trinh sát cơ U-2 của Mỹ “hành động khiêu khích” khi di chuyển vào “vùng cấm bay, nơi đang diễn ra một cuộc diễn tập bắn đạn thật của Chiến khu phía Bắc thuộc quân đội Trung Quốc”. Trước đó, cơ quan an toàn hàng hải của Trung Quốc thông báo quân đội nước này tổ chức nhiều cuộc tập trận bắn đạn thật tại khu vực Bột Hải và Hoàng Hải ngoài khơi bờ biển phía bắc nước này ngày 25-29/8.

Quân đội Trung Quốc gần đây tổ chức nhiều cuộc diễn tập và tập trận tại các vùng biển xung quanh nước này. Truyền thông Trung Quốc hôm 20/8 đưa tin hai khu trục hạm và một hộ vệ hạm diễn tập bắn đạn thật tại biển Hoa Đông. Cục Hải sự tỉnh Hải Nam tuần trước thông báo quân đội Trung Quốc tổ chức diễn tập trái phép ngày 24-29/8 tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam và đông nam đảo Hải Nam.

Quân đội Mỹ cũng đẩy mạnh hoạt động tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong những tháng qua. Hai nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ tổ chức hai cuộc diễn tập trên Biển Đông hồi tháng 7. Khu trục hạm USS Mustin của Mỹ và JS Suzutsuki của Nhật Bản huấn luyện chung tại biển Hoa Đông hồi tuần trước. Chiến hạm Mỹ sau đó đi qua eo biển Đài Loan để tới hội quân với nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagan đang hoạt động gần quần đảo Đông Sa.

Michèle A. Flournoy, cựu thứ trưởng Bộ quốc phòng Mỹ về chính sách, cho rằng dù cả Mỹ và Trung Quốc đều không muốn xảy ra chiến tranh, vẫn tồn tại nguy cơ thực sự là tính toán sai lầm có thể khiến khủng hoảng trở thanh xung đột giữa hai cường quốc vũ trang hạt nhân. Theo ông, thách thức an ninh lớn nhất của Mỹ là ngăn chặn xung đột với Trung Quốc và thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương hòa bình, ổn định.

Song Zhongping, nhà bình luận về các vấn đề quân sự tại Hong Kong, cũng cho rằng Trung Quốc và Mỹ đang bước vào một cuộc cạnh tranh toàn diện và tình hình còn ảm đạm hơn cả Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô. “Không thể loại trừ nguy cơ xung đột quân sự ở Biển Đông và eo biển Đài Loan. Những nguy cơ này đang tăng lên”, Song cho hay.