Mỹ ‘ngáng chân’ Trung Quốc tại châu Phi

Không chỉ chuyển trọng tâm chiến lược sang châu Á – TBD, trong động thái được xem là “chen ngang” nhằm vượt mặt Trung Quốc, TT Mỹ Obama hôm 15/6 công bố chiến lược mới và toàn diện đối với châu Phi.

Tập trung vào các vấn đề lớn từ nạn đói, hạn hán, mất ổn định tới khai thác tiềm năng tăng trưởng, chiến lược mới của ông Obama “cam kết nước Mỹ sẽ đi tiên phong đối mặt với các thách thức và cơ hội tại lục địa đen. Theo đó, Nhà Trắng sẽ tập trung vào 4 lĩnh vực chính là, tăng cường các thể chế dân chủ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu tư và ưu tiên hòa bình an ninh cũng như thúc đẩy phát triển.

Mục tiêu của chiến lược mới này là khuyến khích tiềm năng tăng trưởng kinh tế “bùng nổ” nhằm giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo. Được công bố hơn 3 năm sau khi ông Obama, con một công dân Kenya lên làm TT Mỹ, chiến lược thay đổi châu Phi này không thu hút được sự chú ý của giới truyền thông khi nước Mỹ còn quá bận rộn với khủng hoảng kinh tế, bế tắc hạt nhân Iran và Triều Tiên, chiến lược quay lại châu Á cũng như sự nổi dậy của Trung Quốc.

Trước đó, ngay trước thềm thượng đỉnh G-8 tại Chicago hồi tháng trước, ông Obama công bố dự án 3 tỷ USD giữa ba tập đoàn DuPont, Monsanto và Cargill với khoảng 20 công ty từ châu Phi giúp xây dựng thị trường nội địa cũng như xóa đói giảm nghèo.

Mỹ tập trung hỗ trợ xây dựng trang trại lớn tại châu Phi. (Getty)

Tuy nhiên, một trong lý do chính của chiến lược mới này là vì những khoản đầu tư khổng lồ của Trung Quốc vào khu vực giàu tài nguyên này. Chưa nhắc tới các mục tiêu khác mà chỉ hướng tới xây dựng châu Phi dân chủ, không còn nghèo đói, rõ ràng chiến lược của Mỹ sẽ được người dân hoan nghênh khi so sánh với những gì mà người Trung Quốc đang thực hiện.

Các ý kiến chỉ trích nói rằng, Trung Quốc đang làm xói mòn dân chủ, nhân quyền và minh bạch tại châu Phi bằng việc ký hợp đồng với lãnh đạo các nước. Tăng trưởng thương mại song phương năm 2011 là 23,5% lên mức 160 tỷ USD so với 120 tỷ USD năm 2010 và tăng 8 lần so với một thập kỷ trước. Năm 2009, Trung Quốc vượt Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn nhất với 2.000 công ty và 40 tỷ USD đầu tư.

Tuy nhiên, quan hệ thương mại này được cho là một chiều có lợi cho Trung Quốc khi thặng dư lên tới 10 tỷ USD trong đó, châu Phi nhập khẩu hàng hóa rẻ còn Trung Quốc thu về dầu mỏ, tài nguyên, khoáng sản. Với chiến lược mới, sau châu Á, sắp tới châu Phi được cho là nơi sẽ chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong diễn biến khác, báo Washington Post hôm 14/6 cho biết, quân đội Mỹ sẽ xây thêm các căn cứ không quân bí mật khắp châu Phi nhằm theo dõi mạng lưới al-Qaeda và các tổ chức khủng bố khác. Đội máy bay do thám được trang bị các bộ phận cảm biến tối tân, có thể bay hàng ngàn km khắp châu Phi có thể gồm máy bay Pilatus PC-12 hoặc máy bay dân dụng. Kế hoạch này đánh dấu sự mở rộng quy mô các chiến dịch do lực lượng đặc nhiệm Mỹ đang thực hiện tại châu Phi.

Theo Báo Đất Việt