Mỹ, Iran để ngỏ khả năng đàm phán trực tiếp về vấn đề hạt nhân

Tuấn Anh - Trung Kiên10:11 25/01/2022

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 24/1 khẳng định Washington sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Tehran về chương trình hạt nhân Iran.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi nước Cộng hòa Hồi giáo cho biết sẽ cân nhắc khả năng đàm phán trực tiếp nếu có được triển vọng về một “thỏa thuận có lợi với những đảm bảo mạnh mẽ”.

Quang cảnh vòng đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran tại Vienna, Áo ngày 27/12/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận đàm phán trực tiếp sẽ cho phép “giao tiếp hiệu quả hơn” giữa hai bên, gọi đây là lựa chọn “cực kỳ cần thiết để nhanh chóng đạt được nhận thức về việc cùng quay trở lại tuân thủ Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA)”.

Trước đó cùng ngày, phát biểu tại một buổi họp báo ở thủ đô Tehran, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cho rằng “nếu chúng tôi tiến đến giai đoạn đạt được thỏa thuận có lợi với những đảm bảo mạnh mẽ vốn đòi hỏi phải đàm phán trực tiếp với Mỹ, thì chúng tôi sẽ cân nhắc lựa chọn này”.

Iran và Mỹ đang tiến hành những cuộc đàm phán gián tiếp tại Vienna (Áo) về khôi phục JCPOA được ký giữa Iran và các cường quốc thế giới năm 2015.

Video đang HOT

Vai trò 'bí mật' của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán hạt nhân Iran

Ngoài lợi ích địa chính trị và kinh tế, Trung Quốc cho Washington thấy rằng họ hiện đóng vai trò quan trọng trong khu vực mà Mỹ đang mất dần ảnh hưởng.

Theo trang tin France24.com ngày 19/1, trong bối cảnh diễn ra các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, Trung Quốc đang tìm cách định vị mình là một bên đóng vai trò quan trọng và vì lý do chính đáng: Bắc Kinh có lợi ích trong việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran.

Các cuộc đàm phán để khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2005, với tên chính thức là Thỏa thuận hợp tác chung toàn diện, đang bước vào giai đoạn thảo luận khó khăn. Hãng thông tấn Iran IRNA cho biết các bên đã đạt đến "giai đoạn chi tiết, phần khó khăn nhất của cuộc đàm phán".

Đặc phái viên của Trung Quốc về Iran Wang Qun. Ảnh: AFP

Sau khi nối lại các cuộc đàm phán vào đầu tuần này, các nhà ngoại giao tham gia đàm phán nói với tờ Wall Street Journal rằng một trong những trở ngại lớn nhất là Tehran yêu cầu Mỹ cam kết họ sẽ không từ bỏ hiệp ước một lần nữa và không áp đặt lại các biện pháp trừng phạt.

Các cuộc đàm phán kéo dài sáu tháng qua tại khách sạn Palais Coburg sang trọng ở Vienna đã được tiến hành theo cách hoán đổi lẫn nhau giữa nhóm P4 1 (Trung Quốc, Pháp, Anh, Nga và Đức) cùng với Iran (do Mỹ rút lui). Do phía Iran từ chối gặp trực tiếp các nhà đàm phán Mỹ nên những cuộc thảo luận đã được tiến hành gián tiếp thông qua các nhà đàm phán châu Âu, Nga và Trung Quốc. Đặc phái viên hàng đầu của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán này là ông Wang Qun và của Nga là ông Mikhail Ulyanov.

Trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc, ông Wang Qun đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò "duy nhất và mang tính xây dựng" của Bắc Kinh trong các cuộc thảo luận với tất cả các bên nhằm khuyến khích nối lại tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Iran càng sớm càng tốt.

Bỏ qua những căng thẳng với Washington về cạnh tranh thương mại hoặc bất đồng quanh vấn đề Đài Loan/Trung Quốc và Biển Đông, ông Wang đã có các cuộc đàm phán kéo dài với đặc phái viên Mỹ về Iran Robert Malley tại Vienna, nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Dầu mỏ và địa chính trị

Jean-Franois Di Meglio, chuyên gia về Trung Quốc và là Chủ tịch Trung tâm châu Á có trụ sở tại Paris, giải thích: "Trung Quốc có lợi ích trong việc thỏa thuận được khôi phục càng sớm càng tốt để đảm bảo đa dạng hóa nguồn cung dầu của họ và cũng vì Iran là một đối tác địa chính trị".

Về phần mình, Thierry Coville, nhà nghiên cứu tại Viện Chiến lược và Quốc tế (IRIS) có trụ sở tại Paris, nói: "Trung Quốc đã đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán dẫn đến thỏa thuận năm 2015". Điều này đã được tiết lộ bởi cựu ngoại trưởng và nhà đàm phán hàng đầu của Iran, Mohammad Javad Zarif, trong cuốn sách được xuất bản ngay trước khi Tổng thống mới của Iran Ebrahim Raisi, nhậm chức vào tháng 8/2021.

Trong hồi ký về hậu trường hai năm đàm phán dẫn đến thỏa thuận năm 2015, ông Zarif viết rằng "bất cứ khi nào các bên đi đến bế tắc, phía Trung Quốc sẽ can thiệp, đưa ra sáng kiến mới và tìm cách vực dậy các cuộc đàm phán".

Nhưng trong những tháng gần đây, quan hệ giữa Bắc Kinh và Tehran đã có một bước tiến mới với việc hai bên ký kết quan hệ đối tác chiến lược song phương 25 năm lịch sử gồm nhiều lĩnh vực hợp tác đa dạng như năng lượng, an ninh, cơ sở hạ tầng và truyền thông.

Ngoài việc cung cấp dầu giá thấp, thỏa thuận chiến lược - có hiệu lực từ ngày 15/1 - cũng cung cấp hỗ trợ an ninh của Trung Quốc cho Iran, trong đó có việc chuyển giao thiết bị quân sự. "Trung Quốc đã ký rất ít quan hệ đối tác kiểu này. Đây là một liên minh ngoại giao nghiêm túc", ông Di Meglio nhận xét.

Đối với Bắc Kinh, quốc gia tiếp tục nhập khẩu dầu của Iran bất chấp nguy cơ bị Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt, việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ về thương mại với Iran sẽ là một lợi ích. Trước khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018, Trung Quốc nhập khẩu gần 10% lượng dầu từ Iran và đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng để mua lượng dầu lớn hơn. "Trung Quốc rất quan tâm đến dầu thô của Iran vì các nhà máy lọc dầu của họ hợp với việc xử lý loại dầu nặng này, được sử dụng làm nhiên liệu để cung cấp cho các nhà máy điện, hệ thống sưởi và xe tải của Trung Quốc", ông Di Meglio lưu ý.

Ngoài khía cạnh kinh tế, các chuyên gia nhận định, mối quan hệ hợp tác với Iran cho phép Trung Quốc đối trọng với các hành động của Mỹ và khẳng định sức mạnh ngoại giao ngày càng tăng của nước này trong khu vực.

Chuyên gia Di Meglio nêu rõ: "Trung Đông từng không phải là một yếu tố chính trong ngoại giao của Trung Quốc. Nhưng điều này đã thay đổi trong 5 năm qua với tình hình Iraq như một bước ngoặt. Sau cuộc chiến (ở Iraq), Trung Quốc đã chớp cơ hội để dành lấy việc khai thác các giếng dầu tại Iraq, vốn hiện đang được xây dựng lại".

Tại LHQ, Trung Quốc cũng đang tập trung cho cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an về các quyết định liên quan đến khu vực, đặc biệt là Iran cũng như Syria, gần giống như việc Nga ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Ở Bắc Kinh cũng vậy, trong vài tuần qua, chính sách ngoại giao Trung Quốc đã hoạt động hết công suất. Trong khoảng thời gian từ ngày 10 - 14/1, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã tiếp ít nhất 5 người đồng cấp trong khu vực Trung Đông. Các lãnh đạo giao của Saudi Arabia, Kuwait, Oman, Bahrain và Iran, cũng như Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ và Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), đã lần lượt đến thăm Trung Quốc.

Ngoài các vấn đề song phương, những chuyến thăm này cũng liên quan đến vấn đề hạt nhân Iran vì chúng là cơ hội để trấn an các nước vùng Vịnh nói riêng về tầm quan trọng của thỏa thuận hạt nhân Iran. Đây cũng là cơ hội để Trung Quốc cho Washington thấy rằng họ hiện đóng vai trò quan trọng trong khu vực mà Mỹ đang mất dần ảnh hưởng.

Iran phóng tên lửa đưa ba thiết bị chưa xác định vào vũ trụ Đài truyền hình quốc gia Iran đưa tin nước Cộng hòa Hồi giáo này ngày 30/12 vừa phóng một tên lửa đẩy mang theo ba thiết bị chưa xác định lên vũ trụ. Ảnh chụp vệ tinh của Planet Labs cho thấy công tác chuẩn bị tại điểm phóng vệ tinh Imam Khomeini Spaceport của Iran hồi tháng 6. Ảnh: AP Kênh ABC...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Hàn Quốc tìm thấy một hộp đen của máy bay gặp nạn, hé lộ những phút cuối cùng02:23

Nạn nhân sống sót kể khoảnh khắc cuối cùng trên máy bay Hàn Quốc gặp nạn02:10

Ông Trump 'ra tay' trước khi nhậm chức09:28

Ông Trump có kế hoạch mở rộng lãnh thổ nước Mỹ?07:51

Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng cho một cuộc 'đấu tên lửa' với Mỹ08:11

Mỹ cảnh báo khả năng Nga công nhận chương trình hạt nhân Triều Tiên15:14

Chính phủ mới Syria muốn Nga 'xem xét lại' hiện diện quân sự08:31

Chồng tổ chức hiếp dâm tập thể đối với vợ, lãnh án 20 năm tù09:18

Tin đồn 'ông Putin cho con trai đến Ukraine chiến đấu' có chính xác?06:34

Liệu có một ngày tỉ phú Elon Musk thành Tổng thống Mỹ?08:01

Khó lường với xung đột Nga - Ukraine15:25

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Phát hiện bất thường về máy bay Hàn Quốc chở 181 người trước khi gặp nạn

22:16:10 30/12/2024

Hãng hàng không Jeju Air được cho là đã khai thác máy bay với tần suất cao trước khi xảy ra vụ tai nạn khiến 179 người thiệt mạng.

Giới trẻ Trung Quốc say mê trò giấu quà trong thành phố để người lạ tìm kiếm

21:33:59 30/12/2024

Bản thân Guo đã đi giấu các món quà để mọi người tìm kiếm. Guo kể lại: "Có một cô gái chia sẻ rằng việc tìm được món quà vào ngày hôm đó giúp cô ấy phấn chấn hơn. Điều đó khiến tôi cảm thấy mãn nguyện".

Vai trò và đóng góp của UAE khi gia nhập BRICS

21:28:52 30/12/2024

BRICS, liên minh gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, hiện chiếm một phần đáng kể trong nền kinh tế toàn cầu, mang lại cơ hội to lớn cho UAE mở rộng quan hệ thương mại và đầu tư.

Bộ sưu tập 4,2 triệu con bướm lớn nhất châu Phi

21:24:36 30/12/2024

Được cha mẹ khuyến khích, ông bắt đầu xây dựng bộ sưu tập của mình bằng một chiếc vợt bắt bướm được tặng. Năm 15 tuổi, tôi đã đi đến các quốc gia khác như Nigeria để tìm hiểu thêm về bướm , ông Collins kể lại.

Dự báo những yếu tố gây bất ổn toàn cầu năm 2025

21:22:34 30/12/2024

Mỹ không phải là quốc gia duy nhất chứng kiến sự thay đổi chính trị mạnh mẽ trong năm nay. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi một cuộc bầu cử quốc hội bất thường vào mùa Hè, dẫn đến việc chính phủ thiểu số sụp đổ vào đầu tháng n...

Nga khẳng định lại lập trường về đàm phán giải quyết xung đột với Ukraine

21:18:11 30/12/2024

Trước đó trong cuộc trả lời phỏng vấn ông với tờ Times ngày 12/12, ông Trump cũng đề cập đến việc đóng băng xung đột dọc giới tuyến và chuyển trách nhiệm hỗ trợ Ukraine cho châu Âu.

Israel cân nhắc duy trì lực lượng tại miền Nam Liban sau thỏa thuận ngừng bắn

21:13:10 30/12/2024

Tuy nhiên, bất cứ lời giải thích nào thì sự hiện diện kéo dài ở miền Nam vượt quá thời hạn 60 ngày thì Israel cũng bị các nước xem là vi phạm lệnh ngừng bắn đã được ký kết.

Giai đoạn mới trong xung đột Hamas - Israel

20:57:09 30/12/2024

Các vụ tấn công của Hamas và Houthi nhắm vào Jerusalem, nơi được Israel xem như vùng cấm, có thể mở ra giai đoạn mới cho cuộc xung đột phức tạp tại Trung Đông.

Cựu cầu thủ Manchester City tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Georgia

20:47:05 30/12/2024

Ông Mikheil Kavelashvili ngày 29.12 đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống Georgia, trong khi bà Salome Zourabichvili khẳng định bản thân là tổng thống hợp pháp duy nhất của đất nước.

Bi kịch trên bầu trời: các vụ tai nạn hàng không chết người thời gian qua

20:38:41 30/12/2024

Nhiều vụ tai nạn hàng không nghiêm trọng xảy ra trên thế giới trong những năm qua, trước vụ tai nạn máy bay tại Hàn Quốc vào sáng nay khiến hơn 100 người thiệt mạng.

Taliban cấm các tổ chức phi chính phủ tuyển dụng phụ nữ tại Afghanistan

20:37:49 30/12/2024

Trước khi đưa ra quy định mới nói trên, Taliban đã cấm phụ nữ tham gia nhiều công việc và đi đến những địa điểm công cộng, đồng thời không cho phép trẻ em gái học sau lớp 6.

Hàn Quốc: Hành khách đồng loạt hủy vé bay đặt trước của Jeju Air

20:31:30 30/12/2024

Trong khi đó, các đại lý du lịch địa phương ghi nhận sự gia tăng yêu cầu hủy các tour trọn gói sau thảm kịch trên. Nhiều đại lý dừng quảng cáo trên truyền hình và mạng xã hội và các chiến dịch tuyên truyền khác.