Mỹ, Iran để ngỏ khả năng đàm phán trực tiếp về vấn đề hạt nhân

Tuấn Anh - Trung Kiên10:11 25/01/2022

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 24/1 khẳng định Washington sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Tehran về chương trình hạt nhân Iran.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi nước Cộng hòa Hồi giáo cho biết sẽ cân nhắc khả năng đàm phán trực tiếp nếu có được triển vọng về một “thỏa thuận có lợi với những đảm bảo mạnh mẽ”.

Quang cảnh vòng đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran tại Vienna, Áo ngày 27/12/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận đàm phán trực tiếp sẽ cho phép “giao tiếp hiệu quả hơn” giữa hai bên, gọi đây là lựa chọn “cực kỳ cần thiết để nhanh chóng đạt được nhận thức về việc cùng quay trở lại tuân thủ Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA)”.

Trước đó cùng ngày, phát biểu tại một buổi họp báo ở thủ đô Tehran, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cho rằng “nếu chúng tôi tiến đến giai đoạn đạt được thỏa thuận có lợi với những đảm bảo mạnh mẽ vốn đòi hỏi phải đàm phán trực tiếp với Mỹ, thì chúng tôi sẽ cân nhắc lựa chọn này”.

Iran và Mỹ đang tiến hành những cuộc đàm phán gián tiếp tại Vienna (Áo) về khôi phục JCPOA được ký giữa Iran và các cường quốc thế giới năm 2015.

Video đang HOT

Vai trò 'bí mật' của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán hạt nhân Iran

Ngoài lợi ích địa chính trị và kinh tế, Trung Quốc cho Washington thấy rằng họ hiện đóng vai trò quan trọng trong khu vực mà Mỹ đang mất dần ảnh hưởng.

Theo trang tin France24.com ngày 19/1, trong bối cảnh diễn ra các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, Trung Quốc đang tìm cách định vị mình là một bên đóng vai trò quan trọng và vì lý do chính đáng: Bắc Kinh có lợi ích trong việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran.

Các cuộc đàm phán để khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2005, với tên chính thức là Thỏa thuận hợp tác chung toàn diện, đang bước vào giai đoạn thảo luận khó khăn. Hãng thông tấn Iran IRNA cho biết các bên đã đạt đến "giai đoạn chi tiết, phần khó khăn nhất của cuộc đàm phán".

Đặc phái viên của Trung Quốc về Iran Wang Qun. Ảnh: AFP

Sau khi nối lại các cuộc đàm phán vào đầu tuần này, các nhà ngoại giao tham gia đàm phán nói với tờ Wall Street Journal rằng một trong những trở ngại lớn nhất là Tehran yêu cầu Mỹ cam kết họ sẽ không từ bỏ hiệp ước một lần nữa và không áp đặt lại các biện pháp trừng phạt.

Các cuộc đàm phán kéo dài sáu tháng qua tại khách sạn Palais Coburg sang trọng ở Vienna đã được tiến hành theo cách hoán đổi lẫn nhau giữa nhóm P4 1 (Trung Quốc, Pháp, Anh, Nga và Đức) cùng với Iran (do Mỹ rút lui). Do phía Iran từ chối gặp trực tiếp các nhà đàm phán Mỹ nên những cuộc thảo luận đã được tiến hành gián tiếp thông qua các nhà đàm phán châu Âu, Nga và Trung Quốc. Đặc phái viên hàng đầu của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán này là ông Wang Qun và của Nga là ông Mikhail Ulyanov.

Trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc, ông Wang Qun đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò "duy nhất và mang tính xây dựng" của Bắc Kinh trong các cuộc thảo luận với tất cả các bên nhằm khuyến khích nối lại tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Iran càng sớm càng tốt.

Bỏ qua những căng thẳng với Washington về cạnh tranh thương mại hoặc bất đồng quanh vấn đề Đài Loan/Trung Quốc và Biển Đông, ông Wang đã có các cuộc đàm phán kéo dài với đặc phái viên Mỹ về Iran Robert Malley tại Vienna, nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Dầu mỏ và địa chính trị

Jean-Franois Di Meglio, chuyên gia về Trung Quốc và là Chủ tịch Trung tâm châu Á có trụ sở tại Paris, giải thích: "Trung Quốc có lợi ích trong việc thỏa thuận được khôi phục càng sớm càng tốt để đảm bảo đa dạng hóa nguồn cung dầu của họ và cũng vì Iran là một đối tác địa chính trị".

Về phần mình, Thierry Coville, nhà nghiên cứu tại Viện Chiến lược và Quốc tế (IRIS) có trụ sở tại Paris, nói: "Trung Quốc đã đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán dẫn đến thỏa thuận năm 2015". Điều này đã được tiết lộ bởi cựu ngoại trưởng và nhà đàm phán hàng đầu của Iran, Mohammad Javad Zarif, trong cuốn sách được xuất bản ngay trước khi Tổng thống mới của Iran Ebrahim Raisi, nhậm chức vào tháng 8/2021.

Trong hồi ký về hậu trường hai năm đàm phán dẫn đến thỏa thuận năm 2015, ông Zarif viết rằng "bất cứ khi nào các bên đi đến bế tắc, phía Trung Quốc sẽ can thiệp, đưa ra sáng kiến mới và tìm cách vực dậy các cuộc đàm phán".

Nhưng trong những tháng gần đây, quan hệ giữa Bắc Kinh và Tehran đã có một bước tiến mới với việc hai bên ký kết quan hệ đối tác chiến lược song phương 25 năm lịch sử gồm nhiều lĩnh vực hợp tác đa dạng như năng lượng, an ninh, cơ sở hạ tầng và truyền thông.

Ngoài việc cung cấp dầu giá thấp, thỏa thuận chiến lược - có hiệu lực từ ngày 15/1 - cũng cung cấp hỗ trợ an ninh của Trung Quốc cho Iran, trong đó có việc chuyển giao thiết bị quân sự. "Trung Quốc đã ký rất ít quan hệ đối tác kiểu này. Đây là một liên minh ngoại giao nghiêm túc", ông Di Meglio nhận xét.

Đối với Bắc Kinh, quốc gia tiếp tục nhập khẩu dầu của Iran bất chấp nguy cơ bị Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt, việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ về thương mại với Iran sẽ là một lợi ích. Trước khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018, Trung Quốc nhập khẩu gần 10% lượng dầu từ Iran và đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng để mua lượng dầu lớn hơn. "Trung Quốc rất quan tâm đến dầu thô của Iran vì các nhà máy lọc dầu của họ hợp với việc xử lý loại dầu nặng này, được sử dụng làm nhiên liệu để cung cấp cho các nhà máy điện, hệ thống sưởi và xe tải của Trung Quốc", ông Di Meglio lưu ý.

Ngoài khía cạnh kinh tế, các chuyên gia nhận định, mối quan hệ hợp tác với Iran cho phép Trung Quốc đối trọng với các hành động của Mỹ và khẳng định sức mạnh ngoại giao ngày càng tăng của nước này trong khu vực.

Chuyên gia Di Meglio nêu rõ: "Trung Đông từng không phải là một yếu tố chính trong ngoại giao của Trung Quốc. Nhưng điều này đã thay đổi trong 5 năm qua với tình hình Iraq như một bước ngoặt. Sau cuộc chiến (ở Iraq), Trung Quốc đã chớp cơ hội để dành lấy việc khai thác các giếng dầu tại Iraq, vốn hiện đang được xây dựng lại".

Tại LHQ, Trung Quốc cũng đang tập trung cho cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an về các quyết định liên quan đến khu vực, đặc biệt là Iran cũng như Syria, gần giống như việc Nga ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Ở Bắc Kinh cũng vậy, trong vài tuần qua, chính sách ngoại giao Trung Quốc đã hoạt động hết công suất. Trong khoảng thời gian từ ngày 10 - 14/1, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã tiếp ít nhất 5 người đồng cấp trong khu vực Trung Đông. Các lãnh đạo giao của Saudi Arabia, Kuwait, Oman, Bahrain và Iran, cũng như Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ và Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), đã lần lượt đến thăm Trung Quốc.

Ngoài các vấn đề song phương, những chuyến thăm này cũng liên quan đến vấn đề hạt nhân Iran vì chúng là cơ hội để trấn an các nước vùng Vịnh nói riêng về tầm quan trọng của thỏa thuận hạt nhân Iran. Đây cũng là cơ hội để Trung Quốc cho Washington thấy rằng họ hiện đóng vai trò quan trọng trong khu vực mà Mỹ đang mất dần ảnh hưởng.

Iran phóng tên lửa đưa ba thiết bị chưa xác định vào vũ trụ Đài truyền hình quốc gia Iran đưa tin nước Cộng hòa Hồi giáo này ngày 30/12 vừa phóng một tên lửa đẩy mang theo ba thiết bị chưa xác định lên vũ trụ. Ảnh chụp vệ tinh của Planet Labs cho thấy công tác chuẩn bị tại điểm phóng vệ tinh Imam Khomeini Spaceport của Iran hồi tháng 6. Ảnh: AP Kênh ABC...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Trung Quốc thông báo điện đàm ông Tập-ông Trump, TikTok không qua ải Tòa Tối cao Mỹ09:17

Hàng loạt diễn biến trước lễ nhậm chức của ông Trump09:58

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Đụng độ tiếp diễn ở Syria làm nhiều người thiệt mạng

15:02:53 02/02/2025

Trong khi đó, vụ đánh bom xe cũng xảy ra tại thành phố Manbij. SOHR cho biết địa điểm phát nổ ở gần một vị trí quân sự. Trong số 9 người thiệt mạng cũng có các tay súng được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn song hiện chưa rõ con số chính xác.

Anh sẽ luật hóa đối với công cụ AI gây nguy hại cho trẻ

15:02:21 02/02/2025

Bộ trưởng Cooper nhấn mạnh rằng việc đề ra các luật mới nhằm bảo vệ trẻ em tránh khỏi các mối đe dọa ngày càng tăng trên không gian mạng khi công nghệ phát triển, cũng như đảm bảo an toàn cho các em trong cuộc sống hằng ngày.

Lý do Ukraine không hạ độ tuổi nhập ngũ dù bị Mỹ gây áp lực

15:00:30 02/02/2025

Kẻ thù có ưu thế hơn chúng ta, đặc biệt là về số lượng đạn dược. Nhân lực quan trọng, nhưng cuối cùng, phe nào có nhiều đạn hơn và có khả năng làm suy yếu lực lượng đối phương sẽ giành được lợi thế , Đại tá Kostenko phân tích thêm.

Lý do OPEC khó 'khuất phục' trước áp lực từ chính quyền Trump

14:50:21 02/02/2025

Dự báo nhu cầu toàn cầu về dầu trong năm 2025 sẽ tăng trưởng chậm lại, trong khi sản lượng ngoài OPEC cũng sẽ gia tăng. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự gia tăng sản lượng nào từ OPEC cũng có thể gây ra tình trạng dư thừa trên thị trường.

Tác động từ việc Tổng thống Mỹ mạnh tay áp thuế với hàng hoá Canada, Mexico và Trung Quốc

14:48:40 02/02/2025

NEMA, đại diện cho ngành điện, đã thúc giục chính quyền Tổng thống Trump có cách tiếp cận thận trọng hơn đối với thuế quan. Họ nhấn mạnh rằng ngành điện và điện tử chiếm phần lớn hàng hóa xuất nhập khẩu của Mỹ.

Năm mới học 5 thói quen quản lý của Elon Musk để hiệu suất nhân 2, nhân 3

14:01:03 02/02/2025

Dưới đây là 5 thói quen quản lý thời gian của vị tỷ phú giúp mọi người đặc biệt là quản lý doanh nghiệp có thể học hỏi giúp tăng hiệu suất trong năm mới.

Hé lộ đề xuất của Mỹ với Ukraine sau lệnh ngừng bắn

13:38:26 02/02/2025

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang hối thúc Ukraine tổ chức bầu cử sau lệnh ngừng bắn với Nga.

Nga dội "mưa" tên lửa, tấn công ồ ạt mục tiêu ở Ukraine

13:36:19 02/02/2025

Nga đã tiến hành cuộc không kích quy mô lớn bằng máy bay không người lái và tên lửa, khiến ít nhất 12 người thiệt mạng ở Ukraine.

Mỹ sẽ sa thải hàng nghìn nhân viên FBI từng điều tra ông Trump?

10:24:22 02/02/2025

Số đặc vụ và nhân viên FBI bị sa thải vì từng tham gia điều tra vụ bạo động ngày 6/1/2021 có thể lên tới hàng trăm hoặc hàng nghìn người.

Ông Trump ra lệnh không kích IS

10:22:17 02/02/2025

Máy bay chiến đấu Mỹ, theo lệnh của Tổng thống Donald Trump, đã không kích nhằm vào các thành viên cấp cao Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Somalia.