Mùa hè, đỉnh dịch viêm não
Viêm màng não mô cầu và viêm não Nhật Bản là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Bệnh lưu hành quanh năm nhưng đỉnh dịch là mùa hè, từ tháng 4 đến tháng 8
PGS-TS- BS Cao Hữu Nghĩa, giảng viên Trung tâm Đào tạo Viện Pasteur TP HCM, cho biết viêm màng não mô cầu (VMNMC) và viêm não Nhật Bản (VNNB) có những triệu chứng ban đầu thường gây nhầm lẫn với các bệnh cúm thông thường nên khó phát hiện sớm.
Tiến triển rất nhanh
TS-BS Đỗ Thiện Hải, Trưởng Khoa Nội Truyền nhiễm Bệnh viện Nhi trung ương, cho biết VMNMC là tình trạng nhiễm trùng màng não, màng bao bọc não và tủy sống. VMNMC gây ra bởi vi khuẩn N. meningitides.VMNMC lây truyền qua đường hô hấp, có thể xảy ra ở bất kỳ ai, ở mọi lứa tuổi nhưng đối tượng dễ mắc là trẻ sơ sinh, mẫu giáo và thanh thiếu niên.
Bệnh VMNMC tiến triển rất nhanh, có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ. Bệnh để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỉ lệ từ 10%-20%. Tỉ lệ tử vong có thể từ 8%-15%, thậm chí có thể lên đến 50% khi không được điều trị kịp thời.
Tiêm vắc-xin là biện pháp hữu hiệu phòng ngừa các loại bệnh nguy hiểm
Còn VNNB là tình trạng nhiễm trùng não, gây ra do virus VNNB, lây truyền qua đường trung gian muỗi đốt. Tỉ lệ tử vong ở những người bị VNNB khá cao, có thể lên tới 30%. Nếu may mắn còn sống, bệnh có thể để lại di chứng vĩnh viễn với các mức độ từ nhẹ đến nặng. Hiện VNNB chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Video đang HOT
Trước đây, hằng năm Bệnh viện Nhi trung ương tiếp nhận khoảng 500 đến 600 trẻ viêm não, trong đó quá nửa là trẻ mắc VNNB. Đến nay, nhờ hiệu quả của tiêm chủng vắc-xin, tỉ lệ này giảm, còn khoảng 30-50 ca mỗi năm.
“Hiện tại, bệnh VMNMC và VNNB không có điều trị đặc hiệu. Điều trị chỉ tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng, hỗ trợ bệnh nhân vượt qua tình trạng nhiễm trùng và vật lý trị liệu khi có di chứng với chi phí rất tốn kém” – BS Đỗ Thiện Hải thông tin.
Phòng ngừa bằng tiêm vắc-xin
Tại phía Nam, theo BS Trương Hữa Khanh, Trưởng Khoa Nhiễm – Thần kinh Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP HCM, đến thời điểm này chưa ghi nhận có ca VMNMC hay VNNB. “Lâu nay, tỉ lệ trẻ mắc 2 loại bệnh nguy hiểm trên ghi nhận có giảm, nhưng nếu người dân lơ là trong việc phòng bệnh thì số mắc chắc chắn sẽ tăng trở lại”- BS Khanh lưu ý.
Theo thống kê, những ca mắc VMNMC và VNNB tại nước ta chủ yếu là do không tiêm vắc-xin hoặc tiêm không đủ mũi, dễ thấy nhất là các trường hợp bỏ quên các mũi tiêm nhắc.
Tiêm vắc-xin vẫn là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất để ngăn ngừa VMNMC và VNNB. Theo Tổ chức Y tế thế giới, tại các quốc gia dịch tễ của VNNB như Việt Nam, cần bảo đảm tỉ lệ tiêm ngừa cao để bảo vệ cộng đồng khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Vắc-xin phòng ngừa VNNB là 1 trong 10 loại vắc-xin bắt buộc tiêm cho trẻ em theo khuyến cáo từ Bộ Y tế.
“Gánh nặng do VMNMC và VNNB khó có thể đo bằng kinh tế, nó còn là sự căng thẳng tâm lý tột cùng cho phụ huynh, nhất là người mẹ có con mắc bệnh VMNMC và VNNB. Tôi không thể nào quên hình ảnh người mẹ bế con nhỏ mắc bệnh, cố chạy đến phòng cấp cứu nhưng thời gian không cho phép, đứa trẻ đã tử vong trên tay người mẹ. Hiện nay, dù số ca mắc VMNMC và VNNB đã giảm nhiều so với trước đây, song điều tôi mong ước là chúng ta sẽ không còn thêm ca nào nữa” – một chuyên gia của Hội Y học Dự phòng Việt Nam bày tỏ.
Theo giới chuyên môn, hiện trên thế giới có khoảng 3 tỉ người sống trong khu vực có VMNMC và VNNB lưu hành, trong đó có Việt Nam. Trong số người mắc bệnh được cứu sống thì 50% bị di chứng. Do vậy, khi tiêm vắc-xin quan trọng nhất vẫn là đúng lịch và đầy đủ các mũi sẽ là phương pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh.
Mẹ stress nặng, muốn tự tử vì con viêm não Nhật Bản
"Người có mẹ có 4 con gái và 1 con trai. Khi biết con trai bị viêm não Nhật Bản, cả tuần không ngồi dậy được, người mẹ này stress đến nỗi muốn tự tử" - TS.BS Đỗ Thiện Hải, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết.
Cần tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch để phòng VNNB và VMNMC
Ngày 15/4, tại TPHCM, Hội Y học Dự phòng Việt Nam đã chia sẻ các thông tin liên quan đến viêm não Nhật Bản (VNNB) và viêm màng não do não mô cầu (VMNMC).
Các chuyên gia y tế nhìn nhận, cả VNNB và VMNMC đều là những căn bệnh truyền nhiễm với những triệu chứng ban đầu thường gây nhầm lẫn với các bệnh cúm thông thường nên khó được phát hiện sớm. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và gây ra tỷ lệ tử vong cao hoặc để lại di chứng nặng nề cho người bệnh.
TS.BS Đỗ Thiện Hải chia sẻ thông tin về VNNB và VMNMC
TS.BS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa Nội (truyền nhiễm), Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: "VMNMC và VNNB là nỗi "ám ảnh" của cả người dân và nhân viên y tế. Do VNNB chưa có thuốc điều trị đặc hiệu; trong khi đó VMNMC có diễn tiến nhanh, có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ. Cả 2 căn bệnh này đều có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Tuy nhiên, trẻ nhỏ vẫn là đối tượng có nguy cơ mặc bệnh cao nhất".
VMNMC và VNNB đều là những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhưng các triệu chứng ban đầu thường gây nhầm lẫn với các bệnh cúm thông thường nên khó được phát hiện sớm.
Với VNNB, ước tính có đến 30% số người mắc bệnh sẽ tử vong sau khi nhập viện, 50% người còn sống phải chịu những di chứng nặng nề về thần kinh và vận động. Các di chứng có thể gặp là liệt một phần cơ thể, giảm khả năng nhận thức và học tập hoặc thường bị những cơn co giật, động kinh bất thường. Những di chứng thần kinh này là một thiệt thòi lớn cho những trẻ em không may mắc phải Viêm não Nhật Bản.
Viêm não Nhật Bản không để lại nhiều di chứng nặng nề về thể xác mà còn ảnh hưởng đến tinh thần bệnh nhân và người nhà
Trong khi đó, VMNMC diễn tiến nhanh và có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao từ 8-15%, thậm chí có thể lên đến 50% nếu không được điều trị kịp thời. Ngay cả khi đã được điều trị, có đến 2/10 bệnh nhân sống sót xuất hiện các di chứng như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt, đoạn chi.
PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa, giảng viên Trung tâm đào tạo Viện Pasteur TPHCM lưu ý: "Không chỉ gây tỷ lệ tử vong khá cao, mà di chứng sau khi mắc của 2 căn bệnh trên cũng rất nặng nề. Đặc biệt, các di chứng ngày không xuất hiện ngay, mà có thể vài năm sau mới phát tác. Đó là điều rất đau đớn với bệnh nhân".
Bệnh VNNB và VMNMC hiện nay không chờ "đến hẹn mới lên" mà có thể diễn ra quanh năm. Nếu như VNNB có nguyên nhân từ muỗi đốt trâu, bò, heo... rồi truyền cho người thì VMNMC lại có thể lây từ người sang người. VNNB còn tái nhiễm nhiều lần đối với người đã từng mắc.
Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo, chỉ có tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch mới là cách phòng bệnh hiệu quả nhất.
Đối với trào lưu anti vắc xin của một số nhóm trên mạng, TS.BS Đỗ Thiện Hải khẳng định: "Phản ứng sau tiêm là có nhưng nếu xử lý kịp thời sẽ không xảy ra tình trạng đáng tiếc như tử vong. Khi có vấn đề sau tiêm thì cần hỏi ngay nhân viên y tế, chứ không nên tìm cách tự điều trị. Đó mới chính là vấn đề quan trọng".
"Gánh nặng do VNNB đến khó có thể đo bằng kinh tế, nó còn là sự căng thẳng tâm lý tột cùng cho phụ huynh, nhất là người mẹ có con mắc bệnh" - BS Hải nhấn mạnh.
5-20% dân số Việt Nam là người lành mang trùng não mô cầu Viêm màng não do não mô cầu có diễn tiến nhanh, gây tử vong trong vòng 24 giờ. Còn đối với bệnh viêm não Nhật Bản, có đến 20-30% bệnh nhân bị tử vong. Đây là những nỗi lo của các chuyên gia truyền nhiễm trong tọa đàm "Thông tin về viêm não Nhật Bản và viêm màng não do não mô cầu"...