Mốt ‘trẻ, trắng và siêu gầy’ ám ảnh phụ nữ Trung Quốc

Cơ thể siêu mỏng trở thành xu hướng được phụ nữ ở quốc gia tỷ dân theo đuổi bằng mọi giá.

“Gái đẹp không nặng quá 50kg”, Lou Wenjun (26 tuổi) đến từ thành phố Trịnh Châu, miền trung Trung Quốc, nhắc về câu nói như một tiêu chí bất thành văn. Lou là một nhân viên văn phòng, luôn ví cơ thể mình với hình trái lê. Cô tự ti vì cao 1,65m và nặng 55kg với đùi, bắp chân không thon thả.

Trong thời gian phong tỏa vì đại dịch, Lou dốc sức giảm cân để cải thiện vóc dáng. Cô chỉ ăn hai bữa, theo bài tập của ngôi sao thể hình người Đức, Pamela Reif 3 tiếng và bước lên cân mỗi khi vào phòng tắm.

“Với phụ nữ, không có gì gọi là quá gầy. Tiêu chuẩn cái đẹp ngày nay là một cơ thể mảnh dẻ”, cô nói và thêm rằng bản thân đặt mục tiêu mới 47,5 kg.

Khi phong trào tôn vinh sự đa dạng về hình thể thu hút sự quan tâm ở nhiều nơi trên thế giới, thân hình mảnh mai vẫn là ước mơ của phần lớn phụ nữ Đông Á – nơi các cô gái khao khát giảm cân.

“Các cô gái BM” là cụm từ chỉ những cô gái mặc đồ kích thước siêu bé.

Tại Trung Quốc, tiêu chí đánh giá một cô gái đẹp được tóm gọn trong vỏn vẹn 3 tiêu chí “trắng, trẻ và gầy”. Xu hướng làm đẹp liên tục được quảng bá tới hàng triệu người trẻ thông qua các kênh truyền thông, ngành công nghiệp giải trí và thời trang. Trên mạng xã hội, những nội dung về thực phẩm chức năng, cách giảm cân nhanh chóng thường được phái nữ đặc biệt quan tâm khiến nhiều người rơi vào trạng thái lo lắng, trầm cảm, rối loạn ăn uống.

Điển hình cho xu hướng siêu mỏng là hàng loạt quảng cáo sử dụng người mẫu thon thả với các bộ lọc làm khuôn mặt lẫn chân nhỏ đi một cách phi thực tế. Những người nổi tiếng và ngôi sao mạng cũng tham gia các thử thách khoa cơ thể “lý tưởng” như đo vòng eo bằng tờ A4, đặt tiền xu lên xương quai xanh và trend mặc đồ size “tiểu học”.

Mỗi lần lượt mạng, Lou thường bắt gặp những khẩu hiệu giảm cân, ăn kiêng như “Lên giường ngủ với cái bụng đói là sự khởi đầu của cuộc sống tươi đẹp”, “Làm sao có thể làm chủ cuộc đời khi bạn đến cân nặng cũng không kiểm soát nổi”.

Mặc những đồ nhỏ xíu cũng trở thành mốt. Brandy Melville, thương hiệu thời trang từ Italy, tạo nên cơn sốt trên mạng xã hội toàn cầu nhờ những bộ đồ có kích cỡ siêu nhỏ. Tại Trung Quốc những cô gái siêu mỏng có thể mặc vừa trang phục từ thương hiệu này được gọi là “các cô gái BM”.

Một cuộc điều tra về hoạt động kinh doanh ở Bắc Mỹ của Brandy Melville do Insider thực hiện trong tháng này phát hiện ra một kiểu phân biệt đối xử đáng lo ngại đối với những người không trẻ, gầy và da trắng. Công ty không đưa phản hồi.

Vòng eo con kiến chân dài thon thả đến siêu thực của “các cô gái BM”.

Cửa hàng Brandy Melville ở Thượng Hải hồi tuần trước thu hút rất đông phụ nữ trẻ, nhiều người mặc áo croptop, áo ba lỗ hay váy dây theo phong cách California cổ điển trông giống như quần áo trẻ em.

Li Fan, 25 tuổi, đến từ Giang Tô sau một lần ghé thăm chi nhánh của Brandy Melville ở Thượng Hải đã quyết định giảm cân vì không thể mua được bộ đồ nào. “Tôi yêu thích phong cách ngây thơ và gợi cảm nên muốn mua đồ tại BM. Thế nhưng, tôi khó chọn trang phục ở đây. Không phải vì đồ quá nhỏ, mà do tôi quá cỡ”, cô tự trách.

Li cao 1,58m và cân nặng 50 kg nhưng không hài lòng. Cô quyết tâm giảm xuống còn 45kg để có vóc dáng thanh mảnh như các “cô gái BM” trên tạp chí và mạng xã hội. “Những cô gái khác đều rất gầy, đây là động lực cho tôi”.

Năm ngoái, cơn sốt đồ bé xíu xiu của hãng Brandy Melville cũng khiến Wang Yiting, một sinh viên ở tỉnh Chiết Giang phát cuồng. Giống như nhiều người khác, Wang cảm thấy bản thân “quá béo”. Cô gái cao 1,66m và nặng 50kg, thậm chí được xếp vào nhóm thiếu cân theo thang đo của Tổ chức Y tế thế giới WHO. Thế nhưng Wang vẫn thừa 3kg để có thể được join vào nhóm “cô gái BM”.

Để giảm cân, Wang bắt đầu hạn chế nạp năng lượng vào cơ thể, ăn kiêng nghiêm ngặt. Cô cho biết bản thân thường nhìn chằm chằm vào các cô gái đi trên đường và tự hỏi tại sao họ có thể gầy thế. Tuy nhiên việc ép cân để duy trì vóc dáng gầy gò khiến cô gái 21 tuổi rơi vào trạng thái lo lắng, mệt mỏi. Vài tháng sau, cô được chẩn đoán mắc chứng rối loạn ăn uống và trầm cảm.

“Thực tế, mọi người đều muốn giảm cân. Khát khao sở hữu thân hình trẻ, trắng, gầy ăn sâu vào tâm trí tôi”, cô nói.

Dàn thí sinh của show sống còn Produce 101 cũng có thân hình mảnh dẻ.

Nhiều người trẻ ở Trung Quốc, nhất là nữ giới, cảm thấy tự ti về ngoại hình. Một khảo sát của năm 2018 thực hiện trên các học sinh 8-12 tuổi ở tỉnh Quảng Châu cho thấy 78% trẻ em thấy bất an về cơ thể. Trong số những người thuộc nhóm cân đối, một số bé trai tự nhận mình quá gầy, trong khi không ít bé gái cảm thấy mình quá nặng cân. Một khảo sát khác được thực hiện giữa các sinh viên nữ năm 2016 và 2017 chỉ ra 73% người được hỏi đang cố gắng giảm cân trong vòng 6 tháng qua.

Lou ở đầu bài cũng không ngoại lệ. Sau khi cán mốc 47,5 cân tiếp tục duy trì. Tuy nhiên sau một thời gian dài ăn kiêng nghiêm ngặt, cô bắt đầu ăn vặt mất kiểm soát. Cô có thể một mình ăn sạch chiếc bánh kem 20 cm, tới mức cảm thấy mệt mỏi vì quá no.

Sau khi ăn, cảm giác ân hận ập đến, cô lại gồng mình tập luyện, nhịn ăn và cân đo đong đếm lượng calo nạp vào cơ thể. Thế nhưng ám ảnh cân nặng khiến cô suy sụp tinh thần.

Mùa hè năm 2020, Lou chỉ còn nặng 46kg. Sức khỏe của Lou yếu đi rõ rệt và mất kinh nguyệt. Không ai nhận ra điều bất thường với Lou. “Trong mắt người khác, tôi không có bệnh rối loạn ăn uống. Tôi chỉ gầy thôi”, cô nói.

Ở Trung Quốc, một số người nổi tiếng với vóc dáng thanh mảnh đang lên tiếng, chia sẻ hàng loạt tác hại về thể chất và tinh thần từ việc kiểm soát cân nặng. Mặc dù ước tính có hàng chục triệu người đang vật lộn với chứng rối loạn ăn uống, chỉ có 2 cơ sở y tế ở Bắc Kinh và Thượng Hải điều trị vấn đề này, theo giáo sư Jinbo He của ĐH Trung Quốc Hong Kong.

Zhang Qinwen, 25 tuổi, khoe bức ảnh trước khi cô mắc chứng rối loạn ăn uống.

Báo cáo từ China Newsweek , Trung tâm Sức khỏe Tâm thần Thượng Hải ghi nhận số trường hợp mắc chứng rối loạn ăn uống tăng từ 1 ca vào năm 2002 lên hơn 2.700 ca vào năm 2019. Nhưng hầu hết các bệnh nhân khó tìm sự trợ giúp từ chuyên gia do sự kỳ thị đối với vấn đề sức khỏe tâm lý.

Ở Trung Quốc, nhiều nhà hoạt động ủng hộ nữ quyền đang nỗ lực đẩy lùi quan điểm thẩm mỹ “trắng, trẻ, gầy” trên mạng xã hội. Zhang Qinwen, 25 tuổi, trở thành biểu tượng sau khi làm phim ngắn về cuộc đấu tranh của cô trước việc giảm cân và chứng rối loạn ăn uống.

Đối với Lou, cô cho biết vẫn nhớ rõ trải nghiệm kinh hoàng ngày trước. Cô đã xóa ứng dụng đo calo trên điện thoại, ngừng đứng lên bàn cân mỗi ngày và cam kết sẽ không bao giờ nỗ lực giảm cân cực đoan nữa. “Tôi nhớ rõ mình từng nỗ lực tới mức nào để gầy đi, mất bao nhiêu đau đớn để thoát khỏi ám ảnh về cân nặng”, Lou nói.

Tuy nhiên Lou nhận ra ngành công nghiệp làm đẹp và văn hóa ăn kiêng trở thành xu hướng khiến nhiều cô gái luôn không hài lòng về bản thân. “Các cô gái tự đánh giá bản thân thông qua hình dáng cơ thể. Mỗi ngày đều có những cô gái khác nhảy vào cái bẫy này”, cô nói.