Mong manh thỏa thuận ngừng bắ.n ở dải Gaza: Ai được? Ai mất?
Cuộc ngừng bắ.n có hiệu lực tại dải Gaza sau thỏa thuận giữa Israel và lực lượng Hamas của Palestine đã tạm thời đặt dấu chấm dứt hơn một tuần xung đột đẫm má.u với cái giá 160 người Palestine và 5 người Israel thiệ.t mạn.g. Đồng thời “tháo ngòi nổ” cho một cuộc chiến tranh tổng lực trên bộ với những hậu quả khó lường giữa hai bên đối địch.
Suốt hơn một tuần qua, 1,6 triệu người dân Palestine ở Dải Gaza, vốn đã quá khốn khó bần cùng sau gần 6 năm bị bao vây cô lập, lại phải sống trong cảnh nơm nớp lo âu khi các máy bay chiến đấu của quân đội Israel liên tục quần đảo và dội bom xuống dải đất chật hẹp này. Phía bên kia biên giới, cuộc sống của hàng triệu người dân Do Thái cũng bị đảo lộn với các cuộc tấ.n côn.g dồn dập bằng tên lửa và rốckét của các nhóm vũ trang Palestine. Khu vực Trung Đông vốn quá thừa bạo lực và bất ổn một lần nữa lại trở thành tâm điểm chú ý của cả thế giới.
Bao lâu?
Tuy nhiên, trên thực tế thỏa thuận này còn rất mong manh. Những tuyên bố của hai bên sau đó khiến cho người ta không khỏi không hoài nghi liệu những phút giây yên tiếng đạn bom có kéo dài được lâu trên mảnh đất nhiều đau thương này?
Thủ tướng Israel Netanyahu vẫn cảnh báo “sẽ tấ.n côn.g dữ dội hơn” và không loại trừ một cuộc tiến công mặt đất nếu Hamas tiếp tục bắ.n tên lửa. Khaled Meshaal, thủ lĩnh của Hamas cho biết, phong trào này sẽ tuân thủ thỏa thuận ngừng bắ.n nếu Israel cũng làm như vậy, và họ sẽ trả đũa bất cứ sự vi phạm nào. Có vẻ như người Israel chỉ coi cuộc ngưng bắ.n chỉ là một sự ngưng nghỉ, chứ không phải là một giải pháp. Họ cho rằng chỉ là vấn đề thời gian trước khi Hamas tái vũ trang cho vòng xung đột kế tiếp.
Nhà phân tích chính trị Talal Okal tại dải Gaza cũng không mấy lạc quan về sự tồn tại lâu dài của lệnh ngừng bắ.n khi nói: “Phong trào Hamas đang ở vị thế mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Người Palestine nên tiếp tục chuẩn bị tinh thần cho một cuộc xung đột khác”.
Khi cả hai bên đều tuyên bố ‘chiến thắng’
Video đang HOT
Phía Israel coi thỏa thuận này là một thắng lợi. Nước này đã phát động chiến dịch bắ.n phá Dải Gaza nhằm chấm dứt các cuộc phóng tên lửa từ Dải Gaza. Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak và Ngoại trưởng Avigdor Lieberman tỏ ra hài lòng, nói rằng Israel đã đạt được tất cả các mục tiêu chính trị và quân sự. Về phần mình, Hamas cũng tuyên bố chiến thắng trên chiến trường và trên bàn hội nghị. Thủ tướng Chính phủ Hamas, ông Ismail Hanya tuyên bố trước các phóng viên: “Chúng tôi đã dạy cho kẻ thù (Israel) một bài học”. Ông này cũng nhấn mạnh rằng Israel đã thua cuộc và thất bại trong “cuộc phiêu lưu” của mình.
Theo nhận định của giới chuyên gia, cuộc xung đột lần này ở dải Gaza được phát động nhằm phục vụ những toan tính chính trị của cả Hamas lẫn chính phủ cánh hữu của Thủ tướng Israel Netanyahu.
Phó Giáo sư môn Đông phương học Đại học Quan hệ quốc tế Moscow (MGIMO) Nikolai Surkov nói: “Tôi cho rằng xung đột gia tăng là do những cân nhắc trong nội bộ Hamas. Có thể, Israel cũng có lợi vì khi căng thẳng gia tăng. Cả hai bên đều sẽ thu về một số vốn liếng chính trị: Thủ tướng Netanyahu sẽ có ưu thế hơn trong cuộc bầu cử sắp tới, còn Hamas thì chứng tỏ sự kiên cường và quyết tâm chiến đấu chống Israel trước người dân Palestine”. Chắc chắn, khi bước ra khỏi cuộc xung đột này, vốn liếng chính trị của Hamas sẽ tăng thêm đáng kể ở trong và ngoài những vùng lãnh thổ Palestine. Hamas phần nào phá vỡ được thế trận bao vây do Israel áp đặt trong gần sáu năm qua về ngoại giao và quân sự. Lần đầu tiên sau hàng chục năm, hai thành phố quan trọng của Israel là Tel Aviv và Jerusalem đã bị tên lửa của Hamas bắ.n tới.
Theo trang RT.com, thời điểm khơi mào cho cuộc xung đột diễn ra chỉ hai tháng trước cuộc tổng tuyển cử ở Israel. Cuộc chiến Gaza sẽ giúp liên minh tranh cử của Thủ tướng Netanyahu và Ngoại trưởng Lieberman tăng thêm uy tín và củng cố cơ hội thắng cử trong cuộc bầu cử dự kiến vào đầu năm 2013. Tuy nhiên, những tính toán ban đầu cho thấy, những chiến dịch không kích của Israel tốn đến hàng chục nghìn USD mỗi giờ. Để vận hành một chiếc máy bay không người lái cần 6.000 shekel (khoảng 1.500 USD) mỗi giờ, trong khi một chiếc trực thăng tiêu tốn 5.000 USD/giờ. Chi phí để một máy bay chiến đấu bay trên bầu trời mỗi giờ là 15.000 USD. Việc triển khai quân dự bị buộc Israel phải chi trả 450 shekel (hơn 110 USD) mỗi người/ngày.
Và một điều mà Israel không hề mong muốn là cuộc xung đột Gaza đã giúp thu hẹp những bất đồng và chia rẽ giữa Hamas và Fatah, hai lực lượng đang kiểm soát hai phần lãnh thổ tách rời của Palestine, đưa hai lực lượng này xích lại gần nhau để cùng hướng tới một mục tiêu chung.
Cho dù thế nào thì như báo Ha’Aretz khẳng định người chiến thắng đầu tiên trong cuộc xung đột này chính là những thường dân. Người Palestine có thể có điều gì đó để ăn mừng. Ngoài việc ngừng các hành động thù địch, thỏa thuận ngưng bắ.n còn tạo ra một cam kết: “cải thiện các điều kiện của người dân ở Dải Gaza”, như bà Hillary Clinton đã nói khi thông báo thỏa thuận này. Văn bản cũng nói về việc “mở cửa các trạm kiểm soát biên giới và khơi thông vận tải hàng hóa, đồng thời kiềm chế trước sự di chuyển tự do của những cư dân bị giới hạn”. Ở nơi mà đôi khi được gọi là nhà tù lớn nhất thế giới này, điều đó dường như là một sự thay đổi lớn lao.
Trong diễn biến khác, giới phân tích Nga cho rằng “ngư ông đắc lợi” trong cuộc xung đột Gaza có thể là Iran. Đó là vì Israel được cho là đã sẵn sàng tấ.n côn.g nước Cộng hòa Hồi giáo Iran và do sa vào cuộc chiến chống Hamas, chiến dịch tấ.n côn.g các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị hoãn lại.
Cuộc chiến 8 ngày này cũng còn góp phần xác lập lại vị thế và ảnh hưởng khu vực của Ai Cập qua những gì mà nước này đã thể hiện trong vai trò trung gian thỏa thuận ngừng bắ.n giữa Israel và các phong trào vũ trang Palestine tại Dải Gaza. Đây là một “phép thử” mới đối với quan điểm của Chính phủ mới ở Ai Cập trong quan hệ với Israel và Mỹ. Ban đầu, dưới sức ép của các lực lượng chính trị trong nước, Cairo đã có những tuyên bố và động thái hết sức cứng rắn tưởng chừng như sẵn sàng cắt đứt quan hệ với Tel Aviv. Tuy nhiên, khi cộng đồng quốc tế liên tục hối thúc thì nước này nhanh chóng dẫn đầu các nỗ lực làm trung gian hòa giải, can thiệp nhằm chấm dứt xung đột.
Cuộc xung đột tại Gaza cũng là lời nhắc nhở mạnh mẽ đối với Tổng thống tái đắc cử của Mỹ Barack Obama về những công việc còn dở dang của mình. Trong khi hướng trọng tâm chính sách đối ngoại sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Washington cũng không thể sao nhãng khu vực Trung Đông với hàng loạt hồ sơ nóng bỏng đang chờ được giải quyết.
Giới chuyên gia quốc tế nhận định, việc ngừng bắ.n ở Gaza mới chỉ là bước đi đầu tiên trên chặng đường gian nan, để tìm kiếm một thỏa thuận ngừng giao tranh lâu dài và phức tạp. Điều quan trọng nhất là các bên phải chấp hành nghiêm chỉnh lệnh ngừng bắ.n và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức nhân đạo xúc tiến các hoạt động cứu trợ. Thêm vào đó, Israel cần chấm dứt hoàn toàn lệnh phong tỏa dải Gaza cũng như cần có các nỗ lực nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine mới là giải pháp căn bản lâu dài để tiến tới một tiến trình hòa bình, ổn định ở khu vực Trung Ðông bấy lâu nay vẫn bị lâm vào bế tắc.
Theo ANTD
Ai thắng ở Gaza?
"Thỏa thuận ngừng bắ.n ở Dải Gaza" dài chỉ vỏn vẹn một trang và gồm 24 dòng. Tuy nhiên, những gì toát lên giữa những dòng chữ đó dường như giải thích cho thái độ khác nhau của các bên tham gia nhất trí.
Một người đàn ông che mũi tránh khói sau một cuộc không kích của Israel ở Gaza City.
Cả Israel và Hamas cam kết sẽ ngừng cuộc xung đột vốn đã kéo dài 8 ngày ở trong và xung quanh Gaza khiến hơn 150 người chế.t, chủ yếu là người Palestine. Tuy nhiên, bầu không khí u ám đã bủa vây Thủ tướng Benjamin Netanyahu khi ông thông báo ngừng các hành động thù địch từ Jerusalem. Trái lại, khi đối diện ống kính máy quay ở Cairo, chủ tịch Hamas Khaled Meshaal tỏ ra rất hăng hái, chẳng khác gì tình hình trên đường phố Gaza, nơi ngập tràn những phát sún.g chỉ thiên ăn mừng.
Người Palestine có thể có điều gì đó để ăn mừng. Ngoài việc ngừng các hành động thù địch, thỏa thuận ngưng bắ.n còn tạo ra một cam kết: "cải thiện các điều kiện của người dân ở Dải Gaza", như Hillary Clinton đã nói khi thông báo thỏa thuận này. Văn bản cũng nói về việc "mở cửa các trạm kiểm soát biên giới và khơi thông vận tải hàng hóa, đồng thời kiềm chế trước sự di chuyển tự do của những cư dân bị giới hạn".
Ở nơi mà đôi khi được gọi là nhà tù lớn nhất thế giới này, điều đó dường như là một sự thay đổi lớn lao - một sự thay đổi mà nhờ đó Hamas sẽ có được sự công nhận hoàn toàn nếu nó trở thành sự thật.
"Tình trạng phong tỏa có thể được dỡ bỏ khỏi Gaza", Meshaal tuyên bố. Thông điệp này mang một sự phấn chấn đầy hy vọng, nhưng theo lời của các quan chức Israel xuất hiện trên các kênh truyền hình vệ tinh thì "có thể" có thể biến thành "sẽ".
Vì trong ít nhất 5 năm, Hải quân Israel dã ngăn cản tàu thuyền tiếp cận bờ biển Gaza, một sự phong tỏa mà - kết hợp với các giới hạn khắt khe khác nhằm vào thực phẩm chuyển tới dài đất này bằng đường bộ - đã khiến cho các nhà hoạt động ủng hộ Palestine tìm cách thách thức Israel trên biển. Luôn như vậy, Hải quân Israel đã ngăn các đội tàu nhỏ - trong vụ việc đình đám nhất, giế.t chế.t 6 người Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 5/2010 khi tập kích tàu Mavi Marmara. Ngay khi bị bắt giữ, các tàu này luôn bị điều hướng tới một cảng của Israel.
Nhưng trên CNN, đại sứ Israel ở Washington, Michael Oren, lưu ý rằng sẽ là đủ trong tương lai khi chỉ kiểm tra những tàu hướng tới Gaza, để chắc chắn họ không tuồn vũ khí vào dải đất này. "Đó không phải là một sự phong tỏa theo đúng nghĩa", ông Oren nói. Chúng tôi có quyền kiểm tra tàu thuyền".
Phát ngôn viên của Thủ tướng Netanyahu, Mark Regev, cũng đang đặt ra các nền tảng cho một cách tiếp cận mới. "Các giới hạn được thực thi như là kết quả của những hành động thù địch", ông này nói với hãng Al Jazeera, ngụ ý rằng nếu tên lửa không phóng ra từ Gaza, bắt một nửa Israel làm con tin trong các hầm trú bom thì cuộc sống sẽ dễ dàng hơn đối với các cư dân ở dải đất này. Mục đích, theo ông Regev, là "một tương lai tốt hơn cho cả người Gaza và người Israel".
"Nếu phía nam tĩnh lặng, thì điều đó cho phép chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ hơn", ông này giải thích với CNN.
Không một quan chức Ai Cập nào xuất hiện trên các kênh ngôn ngữ tiếng Anh, vì vậy không rõ lắm liệu mảnh đất chính vào Gaza - trạm biên giới Rafah ở biên giới phía tây với Ai Cập - cuối cùng có được mở cửa hay không. Nhưng đó là một trong các yêu sách mà Hamas đặt ra, và Meshaal rất nhiệt tình ca ngợi chủ nhà - một chính phủ gồm phần đông là thành viên Tình Anh em Hồi giáo, tổ chức sinh ra Hamas. "Người Palestine sống nhờ vào lương tâm của Ai Cập", ông Meshaal nhấn mạnh. "Ai Cập không bán rẻ cuộc kháng chiến của họ".
Ông này cũng đưa ra những ngôn từ nhằm trấn an bất kỳ ai - người Ai Cập hoặc người Palestine - những người lo sợ ý thức hệ hoặc địa lý sẽ kéo Gaza vào quỹ đạo của Cairo khi vùng đất này ra khỏi trạng thái cô lập, hoặc tiếp tục tách rời Bờ Tây, nơi đang nằm dưới sự điều hành của một tổ chức Palestine khác, đảng Fatah do Tổng thống Mahmoud Abaas đứng đầu.
"Gaza là một phần của xứ xở Palestine", Meshaal khẳng định. "Nó không phải là một thực tể tách riêng".
Còn quá sớm để nói những dòng chữ nhỏ trong thỏa thuận ngừng bắ.n, trên thực tế, sẽ trở thành những gì. Văn bản chỉ nói rằng các vấn đề như tự do di chuyển "sẽ được giải quyết" sau khi ngừng bắ.n được 24 giờ.
Thực tế, vào đêm ngày 21/11, chính phủ của Thủ tướng Netanyahu đã đem thước ra đán.h giá thành tích của 8 ngày xungđột, gần như tất cả là từ trên không. Số mục tiêu bị tấ.n côn.g: 1.500; Các thành phần cấp cao bị tiê.u diệ.t: 7; Số tên lửa hướng tới Israel: 1.506; Số bị Vòm Sắt bắ.n hạ: 421. Nếu so sánh kỹ - giữa tên lửa được phóng khỏi Gaza và số mục tiêu Israel oanh kích - có thể gây ấn tượng mạnh. Phát ngôn viên Lực lượng Quốc phòng Isarel tuyên bố Chiến dịch Trụ cột Quốc phòng đã "gây ra thiệt hại lớn cho Hamas và các năng lực quân sự của họ".
Mục tiêu đề ra của chiến dịch khi bắt đầu là "khôi phục khả năng ngăn chặn" nhưng gần như tất cả các tên lửa phóng ra từ Gaza là vào ngày thứ 8 cũng như ngày thứ 3 và thứ 4.
"Họ muốn phá hủy cơ sở hạ tầng kháng chiến của Hamas", Meshaal nói. "Tôi không nghĩ họ đã làm nhiều đến thế. Chúng tôi có thể tính được bao nhiêu tòa nhà họ đã phá hủy. Họ không có gì khác để thể hiện, và tên lửa của chúng tôi tiếp tục tấ.n côn.g họ, ít nhất là đến phút cuối. Những người tự do không thể bị ngăn chặn. Cuộc phiêu lưu của Israel đã thất bại".
Theo Dantri
Iran kêu gọi vũ trang cho người Palestine ở Gaza Ngày 20.11, Iran tuyên bố người Palestine ở Dải Gaza nên được "trang bị" để tự vệ trước Israel, tin tứctừ hãng tin AP. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Ramin Mehmanparast từ chối bình luận về những cáo buộc của Israel rằng Iran đã chuyển vũ khí đến Gaza, vùng lãnh thổ bị Israel không kích kể từ tuần qua để...